Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Chojnicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2016 r. w Chojnicach na rozprawie

sprawy z wniosku: Skarbu Państwa - Agencji Nieruchomości Rolnych

w W.

z udziałem: T. G., D. B., E. S.,

J. G.

o zasiedzenie nieruchomości

POSTANAWIA:

1.  stwierdzić, że wnioskodawca Skarb Państwa Agencja Nieruchomości Rolnych w W. nabył przez zasiedzenie z dniem 9 listopada 1991 r. prawo własności nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...)\ (...)\0 stanowiącej działki oznaczone geodezyjnie numerami (...) o łącznej powierzchni 9,26 ha, położoną w C., gm. C., województwo (...);

2.  ustala, iż wnioskodawca i uczestnik postępowania ponoszą koszty w zakresie związanym ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt: I Ns 934/15

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Skarb Państwa – Agencja Nieruchomości Rolnych w W. domagał się stwierdzenia, iż nabył przez zasiedzenie z dniem 09.11.1991r. własność nieruchomości – działek (...) położonych w C., gmina C., woj. (...) o łącznej powierzchni 9,26 ha, dla których Sąd Rejonowy prowadzi KW nr (...). Wnioskodawca domagał się nadto zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Jako uczestników postępowania wnioskodawca wskazał D. B., E. S., T. G. oraz J. G.. W uzasadnieniu wskazał, iż w/w nieruchomości pozostają w jego samoistnym posiadaniu od 1961r., co uzasadnia upływ terminu wskazany w art. 172 § 1 k.c. Nadto wnioskodawca wskazał, iż w/w okoliczność wyraźnie przyznali uczestnicy, co miało miejsce w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Okręgowym w Słupsku w sprawie I C 221/14, w którym to Sąd ten z uwagi na stwierdzenie zasiedzenia z dniem 09.11.1991r. oddalił żądanie uczestników w przedmiocie wydania w/w nieruchomości. Wskazał także wnioskodawca, iż poza działką nr (...) posiada w/w nieruchomości mocą następstwa prawnego po Państwowym Gospodarstwie Rolnym C. (k. 2-5).

Uczestniczka D. B. w odpowiedzi na wniosek uznała żądanie wnioskodawcy, wniosła nadto o nieobciążanie uczestników kosztami postępowania, z tą argumentacją, iż stwierdzenie zasiedzenia na rzecz wnioskodawcy faktycznie pozbawia ją majątku, nie czyni przeciw temu stwierdzeniu, jak również poczyniła dotychczasowe opłaty na tę nieruchomość nienależnie, co uzasadnia nieobciążanie jej kosztami niniejszego postępowania (k. 43-44).

Uczestnicy E. S., T. G. oraz J. G. prezentowali stanowisko tożsame z uczestniczką D. B. (k. 66).

SĄD REJONOWY USTALIŁ, CO NASTĘPUJE:

W. G. – ojciec D. B. i E. S. oraz dziadek T. G. i J. G., na podstawie dokumentu nadania ziemi wystawionego przez Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w C. w dniu 6 grudnia 1948 r. o nr III/4/19, otrzymał na własność nadział ziemi o obszarze 8,9676ha, ze stanowiącej własność Skarbu Państwa nieruchomości ziemskiej, z regulacji gromady C., gmina C., tj. działki nr (...) wraz z połową domu i połową zabudowań gospodarczych.

DOWÓD: dokument nadania ziemi nr III/4/19( k. 7, 8 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk)

Na podstawie w/w dokumentu Sąd Grodzki w C. w dniu 5 stycznia 1949r. wydał postanowienie o założeniu dla nieruchomości ziemskiej położonej w C. o obszarze 8 ha 96 a 76 m2 księgi wieczystej o nr (...). W dziale II tej księgi jako właściciel został wpisany W. G..

Okoliczność bezsporna.

E. S., z domu G., w roku szkolnym 1957/1958 uczęszczała do szkoły podstawowej w C..

DOWÓD: świadectwo szkolne (k. 174 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

Po utworzeniu w C. Państwowego Gospodarstwa Rolnego namawiano W. G., aby przekazał ziemię na rzecz Państwa, na co on nie wyrażał zgody. Rodzina W. G. czułą się zastraszana i izolowana w C.. W krótki czas po tym, kiedy W. G. nie zgodził się na przekazanie ziemi do PGR-u, w ich domu zostały wybite szyby. Po tym zdarzeniu rodzina G. podjęła decyzję o opuszczeniu gospodarstwa w C..

DOWÓD: protokół zeznań E. S. (k. 203v, 204 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

W dniu 24 marca 1961 roku W. i Z. małżonkowie G. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w Państwowym Biurze Notarialnym w T. nabyli na własność od J. P. i C. P. do majątku dorobkowego udział wynoszący 3/4 w zabudowanej nieruchomości rolnej o powierzchni 11,2000 ha, położonej w P., powiat T., dla której Sąd Powiatowy w T. prowadził księgę wieczystą KW nr (...).

DOWÓD: akt notarialny sporządzony w dniu 24 marca 1961 r. w Państwowym Biurze Notarialnym w T., Repertorium A nr 727/1961 (k. 132-134 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk)

Następnie zamieszkali w P., powiat T.. Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w Państwowym Biurze Notarialnym w T. w dniu 9 listopada 1961 r. W. i Z. małżonkowie G. nabyli bowiem na własność do majątku dorobkowego udział wynoszący 1/4 w zabudowanej nieruchomości rolnej o powierzchni 11,2000 ha, położonej w P., powiat T., dla której Sąd Powiatowy w T. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) - po migracji KW nr (...).

DOWÓD: informacja Państwowego Biura Notarialnego w T. z 13.11.1961r. (k. 126 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

W dniu 1 marca 1962 r. W. i Z. małżonkowie G. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w Państwowym Biurze Notarialnym w T. nabyli na własność od S. K. i T. K. działkę ziemi oznaczoną nr 81/1 o powierzchni 0,5400 ha, stanowiącą część nieruchomości rolnej położonej w P., dla której Sąd Rejonowy w Tucholi prowadził księgę wieczystą KW nr (...).

Okoliczność bezsporna.

W dniu 9 maja 1988 r. W. G. i jego żona Z. G. zawarli z D. B. (powódką w tej sprawie) umowę przekazania gospodarstwa rolnego obejmującego nieruchomość rolną położoną w (...) łącznej powierzchni 11,48 ha, w zamian za emeryturę rolniczą. Na podstawie tej umowy D. B. jako następczyni nabyła nieodpłatnie własność tego gospodarstwa, ustanawiając na rzecz rodziców dożywotnią służebność osobistą polegającą m.in. na prawie korzystania z dwóch pokoi z kuchnią i łazienką (cały parter budynku mieszkalnego położonego na przekazanym gospodarstwie rolnym). W § l umowy W. i Z. małżonkowie G. oświadczyli, że nie są właścicielami i nie posiadają innych gospodarstw rolnych.

DOWÓD: akt notarialny sporządzony w dniu 9 maja 1988 r. w Państwowym Biurze Notarialnym w T., Repertorium A nr 467/1988 (k. 102-103 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

W dniu 1 lipca 1993 r. w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Chojnicach, na podstawie wyciągu z wykazu zmian gruntowych z 1992 r. i 1993 r. w miejsce działek nr (...) wpisano działki nr (...) o obszarze 9,2600 ha.

DOWÓD: odpis zwykły księgi wieczystej (...) (k. 14-17).

W październiku 1998 r. W. G. wystąpił do Sądu Rejonowego w Chojnicach z pozwem przeciwko Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddziału Terenowego w B. o wydanie nieruchomości położonej w C., tj. działek nr (...) o łącznej powierzchni 9,26 ha, opisanej w księdze wieczystej KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Chojnicach. W uzasadnieniu tego pozwu W. G. podniósł, że jest właścicielem tej nieruchomości. Nieruchomość ta, jak wskazał W. G. jest w posiadaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, która przejęła ją po Państwowym Gospodarstwie Rolnym w C..

Powyższa sprawa została zarejestrowana w Sądzie Rejonowym w Chojnicach pod sygn. I C 211/98.

DOWÓD: pozew W. G. (k. 201-202 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk ).

Powyższą sprawę Sąd Rejonowy w Chojnicach prawomocnym postanowieniem z dnia 30 czerwca 1999 r. wydanym w sprawie I C 211/98 przekazał do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy prawomocnym zarządzeniem z dnia 22 listopada 1999 r. wydanym w sprawie I C 1746/99 zwrócił pozew.

DOWÓD: uzasadnienie SO Słupsk w sprawie I C 221/14 (k. 39).

Działki nr (...) to rola i nieużytki, działka nr (...) o obszarze 1,1800 ha, to zakrzewione grunty, działka nr (...) o powierzchni 0,1261 ha, to teren zabudowany i działka nr (...) o powierzchni 0,1000 ha, to droga.

DOWÓD: wypis z rejestru gruntów (k. 9 akt sprawy oraz k. 15 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk), wyrys z mapy ewidencyjnej (k. 10-13).

Wszystkie w/w działki - za wyjątkiem działki nr (...) (droga) – znajdują się obecnie w posiadaniu Agencji Nieruchomości Rolnej Oddziału Terenowego w G. z siedzibą w P.. Nieruchomość ta została przejęta przez Agencję Nieruchomości Rolnych od swojej poprzedniczki - Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa weszła w posiadanie tych gruntów w styczniu 1993 r., tj. po zlikwidowaniu w 1992 r. - w trybie ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (...), Dz.U. z 1991 r. Nr 107, póz. 464 - Państwowego Gospodarstwa Rolnego C. i przekazaniu jej całego mienia tego gospodarstwa (obejmującego również przedmiotową nieruchomość za wyjątkiem działki nr (...)), na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Państwowe Gospodarstwo Rolne w C. powstało na mocy zarządzenia Ministra Rolnictwa nr 5 z dnia 26 lutego 1979 r. w miejsce PGR O.. PGR O. w 1970 r. przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne C., utworzone z dniem l kwietnia 1958 r. na podstawie zarządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 31 marca 1958 r. nr PGR/20/58.

Okoliczności bezsporne, nadto DOWÓD: zarys zmian organizacyjnych w obrębie zlikwidowanego Przedsiębiorstwa (...) (k. 104-106 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk), Decyzja Wojewody (...) nr 22/92 z dnia 22 października 1992 r. (k. 107 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk)/

W. G. zmarł 24 stycznia 2002 r. w T., a jego żona Z. G. zmarła 13 lipca 2011 r. w P. szynie. Spadkobiercami W. G. i Z. G. są: córki D. B. i E. S. - każda po 1/3 części oraz wnukowie - T. G. i J. G. - każdy po 1/6 części.

DOWÓD: postanowienie Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 27 lutego 2012 r., sygn. akt I Ns 34/12 (k. 6 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk)/

D. B., E. S., T. G. i J. G. są wpisani w dziale II księgi wieczystej KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Chojnicach dla nieruchomości rolnej położonej w C., obejmującej działki o nr (...) jako współwłaściciele tej nieruchomości, tj. D. B. i E. S. - każda do 1/3 części, a T. G. i J. G. - każde z nich do 1/6 części. Wpisu dokonano na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po W. G. i Z. G. wydanego przez Sąd Rejonowy w Tucholi w dniu 27 lutego 2012 r. w sprawie I Ns 34/12.

DOWÓD: zawiadomienie o wpisie do KW nr SL l (...) z dnia 31 maja 2012 r. (k. 25 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

W dniu 12.03.2014r. uczestnicy wystąpili z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Agencji Nieruchomości Rolnych w sprawie wydania nieruchomości o nr 29/2, 39/2, 39/4, 36/1, 199/5, 288, 289 i 39/8.

DOWÓD: pozew (k. 2-5 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

Wyrokiem z 28.05.2015r. Sąd Okręgowy w Słupsku, I Wydział Cywilny w sprawie I C 221/14 oddalił powództwo wywiedzione przez D. B., E. S., T. G. oraz J. G.. Na kanwie rozstrzygnięcia tego Sądu stanęła ta okoliczność, iż Skarb Państwa – Agencja Nieruchomości Rolnych skutecznie podniósł zarzut zasiedzenia spornych nieruchomości, którego to skutek Sąd ten stwierdził na dzień 09.11.1991 roku. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 17.08.2015r.

DOWÓD: wyrok SO Słupsk z 28.05.2015r. wraz z uzasadnieniem (k. 36-41), stwierdzenie prawomocności wyroku SO Słupsk z 28.05.2015r. (k. 222 akt sprawy I C 221/14 SO Słupsk).

SĄD REJONOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Powyższe okoliczności między stronami były całkowicie bezsporne, dodatkowo dowodzone były dokumentami – tak zawartymi w aktach sprawy, jak i w aktach Sądu Okręgowego w Słupsku w sprawie I C 221/14 – które w ocenie Sądu tworzyły spójną i logiczną całość, wzajemnie się uzupełniając. Nie zawierały informacji sprzecznych bądź wzajemnie się wykluczających. W ocenie Sądu brak było podstaw, które uzasadniałyby odmowę przyznania tymże dowodom – we wskazanym wyżej zakresie – waloru wiarygodności. Nie były przy tym składane żadne zastrzeżenia co do tychże dowodów, a Sąd także nie dostrzegł z urzędu żadnych okoliczności, które dowody te mogłyby podważać, skutkiem czego uznał je wiarygodne i wyczerpujące, a tym samym pozwalające na poczynienie powyższych ustaleń faktycznych.

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się więc także na niezaprzeczonych twierdzeniach wnioskodawcy i uczestników. Co więcej uczestnicy wprost uznali zasadność wywiedzionego wniosku zarówno co do zasady, jak i daty stwierdzenia zasiedzenia.

Okoliczności niniejszej sprawy objęte były badaniem Sądu Okręgowego w Słupsku, który na ich podstawie orzekł prawomocnie o żądaniach uczestników w zakresie wydania nieruchomości (sygn. akt I C 221/14 SO Słupsk). Mocą art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Sąd w niniejszej sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe i doszedł do analogicznych konkluzji prawnych jak Sąd Okręgowy w Słupsku, tym niemniej wskazać należy, iż związanie w/w wyrokiem rozciągało się także na zawarte w uzasadnieniu motywy tegoż rozstrzygnięcia, te bowiem miały istotne znaczenie dla wykazania znamion determinujących zasadność wywiedzionego wówczas pozwu.

Dominuje w judykaturze pogląd, iż wynikająca z art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca wyroku dotyczy związania sentencją, a nie uzasadnieniem wyroku innego sądu (tak SN w wyroku z 15.01.2015r., IV CSK 181/14, Lex nr 1628952), tym niemniej ten sam skład (...) wskazał, iż na właściwe wyznaczenie granic mocy wiążącej wyroku wpływa też prawidłowe rozumienie pojęcia ustaleń i przyczyn "prejudycjalnych". W każdym postępowaniu cywilnym występują kwestie wstępne, które sąd rozstrzyga samodzielnie. Nie każda kwestia wstępna ma rangę kwestii prejudycjalnej w innej sprawie, nawet pomiędzy tymi samymi stronami, i nie każda kwestia wcześniej rozstrzygnięta ma znaczenie prejudycjalne w późniejszym postępowaniu. Badanie "prejudycjalności" wymaga uwzględnienia specjalnej zależności wyrażającej się w tym, że zachodzi konieczność rozstrzygnięcia jednej sprawy (zagadnienia), aby można było rozstrzygnąć inną sprawę (zagadnienie) albo gdy od wyniku prawomocnie rozstrzygniętej sprawy zależy wynik innej sprawy. P. charakteryzuje się określonym stosunkiem zależności, a jej konieczną cechą jest decydujące (przesądzające) znaczenie, jakie ma rozstrzygnięcie jednej kwestii dla rozstrzygnięcia kwestii wstępnej w innej sprawie (ibidem)

Z uwagi na powyższe, jak również nieprocesowy charakter niniejszej sprawy Sąd zobowiązany był jednak do badania z urzędu zasadności wywiedzionego wniosku – stosownie do art. 610 § 1 k.p.c. w zw. z art. 670 k.p.c.

Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy, wskazać trzeba, iż podstawą materialnoprawną roszczenia był art. 172 k.c. Zgodnie z tym przepisem posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Paragraf drugi tegoż artykułu stanowi, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność chociażby uzyskał posiadanie w złej wierze. Ogólnie przyjąć należy, że nabyć nieruchomość w drodze zasiedzenia może tylko osoba, która jest posiadaczem samoistnym tej nieruchomości przez określony czas (w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza).

Posiadanie jest stanem faktycznym, który polega na faktycznym władztwie, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą (art.336 k.c.). Rozróżnia się posiadanie samoistne i zależne. Pierwsze, zwane także właścicielskim, charakteryzuje się tym, że posiadacz włada rzeczą w takim zakresie, jak to czyni właściciel, wykorzystując taką faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej właściciel jest uprawniony. Tylko ten, kto rzeczą faktycznie włada z zamiarem władania dla siebie, jest jej posiadaczem samoistnym.

Wola posiadania musi być skierowana na określony zakres władztwa. Wola nie może być ukryta - chodzi tu o jawny dla otoczenia, niedwuznaczny zamiar. Obok woli posiadania „jak właściciel” konieczne jest także faktyczne władanie rzeczą. Istotą natomiast posiadania zależnego jest władztwo nad cudzą rzeczą w zakresie odpowiadającym prawu - innemu niż własność - które posiadacz wykonuje.

Posiadanie prowadzące do zasiedzenia musi mieć charakter posiadania samoistnego. Wola posiadania „jak właściciel”, a więc traktowanie siebie jak właściciela, jest zasadniczym elementem posiadania prowadzącego do zasiedzenia. Przy czym o posiadaniu samoistnym nie świadczy sama tylko długotrwałość posiadania, która nie jest kryterium odróżniającym posiadanie samoistne od zależnego. Posiadanie prowadzące do zasiedzenia musi mieć charakter władania rzeczą z zamiarem posiadania jej dla siebie. Zachowanie wnioskodawcy wykonywanie na przedmiotowej nieruchomości władztwa w zakresie odpowiadającym uprawnieniem właściciela wskazuje, iż uważała się on za właściciela.

Utrwalona wykładnia powyższego przepisu pozwala na przyjęcie, że posiadanie jest stanem faktycznym na który składają się dwa elementy tj. faktyczna władza ( corpus possesionis) i wola wykonywania tego władztwa dla siebie ( animus rem sibi habendi), która przejawia się w podejmowaniu szeregu czynności wskazujących na to, że posiadacz traktuje faktyczny układ stosunku do rzeczy jako własną nieograniczoną lub ograniczoną sferę dyspozycji. (tak A. Kunicki w: Systemie prawa cywilnego t.2, pod red. Jerzego Ignatowicza, Wydawnictwo PAN 1977, s. 830).

Posiadaczem samoistnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada właściciel. Posiadacz samoistny to zatem taki, który zachowuje się wobec rzeczy tak, jak czyni właściciel i nie jest w swym władztwie podporządkowany dyspozycjom innej osoby. Podejmuje w stosunku do rzeczy takie działania, do których uprawniony jest właściciel. Nieodzowny jest tu również element owego faktycznego władztwa na rzeczą. Oznacza to, związek posiadacza z rzeczą powinien być rzeczywisty. Nadto należy, iż posiadanie rzeczy, prowadzące do zasiedzenia, jest zdarzeniem prawnym ciągłym, które polega na trwaniu określonego stanu faktycznego przez pewien czas. Dla nabycia własności konieczna jest jednolita kwalifikacja zdarzenia ciągłego (stanu posiadania), jako zdolnego wywrzeć taki skutek. Oznacza to, że warunkiem dopuszczalności zasiedzenia jest, aby skutek ten był uznawany przez ustawę obowiązującą w ciągu całego biegu terminu zasiedzenia (vide: uzasadnienie wyroku TK z 28 października 2003 r., P. 3/2003, LexPolonica nr 363992).

Sprawa kwalifikacji posiadania jest to jednak zawsze kwestia faktu. Faktyczne władztwo charakteryzujące posiadanie samoistne wchodzi w grę wówczas, gdy określona osoba znajduje się w sytuacji, która pozwala jej na korzystanie z rzeczy, i to w taki sposób, jakby była ona jej własnością. Musi ona ujawnić swą wolę posiadania dla siebie w sposób jawny i dostrzegalny dla otoczenia. Za takim stanowiskiem przemawiają przede wszystkim kwestie dowodowe, w przeciwnym wypadku bowiem posiadacz zależny powoływałby się dowolnie na samą chęć posiadania samoistnego, a poza tym ochrona interesu właściciela, który musi mieć możliwość dostrzeżenia, że posiadacz zależny zmienił samowolnie tytuł posiadania. Na tej podstawie możliwe jest dopiero ustalenie, w jakiej chwili rozpoczęło się to uzewnętrznianie zmiany intencji posiadacza, co ma wpływ na obliczanie terminu biegu zasiedzenia.

Posiadacz zależny może przekształcić swoje posiadanie zależne w samoistne (orzeczenie Sądu Najwyższego z 12 marca 1971 r., sygn. III CRN 516/70, opubl. OSPiKA 11/71, poz. 207), ale skuteczność - z punktu widzenia zasiedzenia - takiego przekształcenia wymaga, aby posiadacz uczynił to jawnie - zamanifestował zmianę w sposób widoczny dla otoczenia.

W niniejszej sprawie wnioskodawca zachowywał się jak właściciel, korzystał z przedmiotowej nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem. Świadczy to – w ocenie sądu - o woli posiadania przedmiotowej nieruchomości dla siebie „jak właściciel”.

Do nabycia nieruchomości przez zasiedzenie konieczne jest, aby władający nieruchomością był jej posiadaczem oraz aby posiadanie to trwało przez czas określony w ustawie.

W niniejszej sprawie dla Sądu jest oczywiste, iż co najmniej od 9 listopada 1961 r. (data zawarcia drugiego aktu notarialnego zawierającego umowę nabycia przez W. G. i jego żonę pozostałego, niewykupionego przez nich wcześniej, udziału w nieruchomości w P.) W. G. nie wykonywał prawa własności wobec nieruchomości położonej w C.. Od tego też czasu, opuszczone przez rodzinę W. G. gospodarstwo rolne w C., przejęło w posiadanie Państwowe Gospodarstwo Rolne w C., następnie PGR O., które zmieniło nazwę na PGR C., a po likwidacji PGR C. nieruchomość tę przejęła utworzona w 1991 r. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, której następcą prawnym jest pozwana Agencja Nieruchomości Rolnych. Wszystkie te wyżej wymienione podmioty zarządzały mieniem Skarbu Państwa, a więc i posiadanie wykonywały w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. W. G. zachowywał się biernie w stosunku do opuszczonego przez siebie gospodarstwa rolnego w C. aż do 1998r., w którym to roku - powołując się na przysługujące mu prawo własności - wystąpił z pozwem przeciwko Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa o wydanie mu tej nieruchomości. Ostatecznie czynność ta nie wywołała żadnych skutków prawnych, gdyż nastąpił prawomocny zwrot pozwu. Znamienne jest jednak to, że w pozwie o wydanie nieruchomości W. G. nie podał żadnych okoliczności dotyczących przejęcia jego gospodarstwa rolnego położonego w C. przez PGR C.. Również uczestnicy w niniejszej sprawie nie wykazali, aby PGR C. przejął w posiadanie przedmiotowe gospodarstwo w sposób bezprawny, uniemożliwiający W. G. ubieganie się o jego wydanie na drodze prawnej. Trzeba bowiem podkreślić, iż W. G. aż do swojej śmierci był wpisany w księdze wieczystej jako właściciel tego gospodarstwa. Oznaczało to, że z powołaniem się na swoje prawo własności tej nieruchomości mógł on wystąpić do Sądu ze stosownym roszczeniem również przed zmianami ustrojowymi, które nastąpiły w 1989r. W niniejszej sytuacji poza sporem jest okoliczność, iż po opuszczeniu przez W. G. i jego rodzinę gospodarstwa rolnego w C. gospodarstwo to zostało objęte w posiadanie przez PGR C. (nie dotyczy to działki nr (...) - drogi) i od tego też czasu pozostaje nieprzerwanie do chwili obecnej jest w ciągłym posiadaniu przez podmioty reprezentujące Skarb Państwa. Należy w konsekwencji uznać za zasadne twierdzenia wnioskodawcy Agencji Nieruchomości Rolnych co do zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez Skarb Państwa.

Konkluzją powyższego zasadnym jest uznanie, iż od 09.11.1961 r. to poprzednik prawny wnioskodawcy władał faktycznie nieruchomościami objętymi wnioskiem. Istotnym zatem stało się zbadanie czasokresu, z upływem którego mógł wystąpić skutek zasiedzenia.

W prawie rzeczowym, obowiązującym od 1 stycznia 1947 r. do 1 stycznia 1965 r., termin zasiedzenia nieruchomości wynosił 20 lat w dobrej i 30 lat w złej wierze (art. 50 pr. rzecz.). W kodeksie cywilnym dla zasiedzenia nieruchomości obowiązywał termin 10 lat w dobrej wierze, a 20 lat w złej wierze. Z dniem 1 października 1990 r. terminy te zostały przedłużone odpowiednio do 20 i 30 lat. Te krótsze terminy będą miały zastosowanie jedynie do przypadków zasiedzenia, które nastąpiło przed wejściem w życie ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny, tj. przed 1 października 1990 r.

Dla nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia znaczenie ma bowiem kwalifikacją posiadania według kryterium dobrej lub złej wiary posiadacza w chwili uzyskania przez niego posiadania. W zależności od tego, czy samoistny posiadacz uzyskał posiadanie w dobrej czy złej wierze, termin zasiedzenia wynosi 20 lub 30 lat. Decydująca jest przy tym dla każdego terminu tylko chwila uzyskania posiadania.

W złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności przysługuje nie jemu, lecz innej osobie (tak SN w orz. z 13 stycznia 2000 r., II CKN 657/98, nie publ.). Na gruncie niniejszej sprawy bez wątpienia wnioskodawców należy zatem uznać za posiadaczy w złej wierze i tym samym w przypadku spełnienia pozostałych przesłanek do zasiedzenia winna być objęta dłuższym terminem zasiedzenia.

Jednocześnie wziąć pod uwagę wymaga, iż zgodnie z uchylonym już art.177 k.c. przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosuje się, jeżeli nieruchomość jest przedmiotem własności państwowej. Przepis ten został uchylony ustawą z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1990 Nr 55 poz. 321). Przy czym zgodnie z art. 10 powołanej wyżej ustawy, jeżeli przed dniem wejścia w życie tejże ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę.

Przepis ów wszedł w życie z dniem 1 października 1990 roku.

Sąd przyjął, iż Skarb Państwa posiadał przedmiotową nieruchomość w złej wierze, albowiem w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości w dziale II tej księgi jako właściciel był wpisany W. G., a więc każdorazowy podmiot reprezentujący Skarb Państwa miał możność sprawdzenia, kto jest właścicielem tej nieruchomości. Także i wnioskodawca miał tego świadomość, stąd wywiódł żądanie obejmujące właśnie dłuższy okres posiadania.

Skutkiem powyższego należało uznać, iż skutek zasiedzenia nastąpił z dniem 09.11.1991r.

W ocenie Sądu zostały spełnione przesłanki umożliwiające stwierdzenie na rzecz wnioskodawców nabycie własności przedmiotowej nieruchomości przez zasiedzenie, w tym nastąpił upływ wymaganego okresu czasu.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd na podstawie art. 172§1 i 2 k.c. w zw. z art. XLI § 2 przepisów wprowadzających kodeks cywilny w zw. z art. 50 prawa rzeczowego wniosek uwzględnił i stwierdził, iż wnioskodawca orzekł jak punkcie 1. postanowienia.

Sąd jednocześnie ustalił, iż stosownie do treści art. 520 §1 k.p.c. każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.