Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 stycznia 2016 roku

Pozwem z dnia 7 lutego 2014 roku ( data nadania przesyłki poleconej k. 27) powód (...) sp. z o.o. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. J. kwoty 9.900 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy przelewu z dnia 30 stycznia 2012 roku nabył od (...)Bank S.A. w P. dochodzoną niniejszym pozwem wierzytelność, która przysługiwała poprzednikowi prawnemu z tytułu umowy kredytowej (skryptu dłużnego), zawartej w dniu 25 stycznia 1991 roku z A. S., która została poręczona m.in. przez pozwanego. Wobec niedotrzymania przez dłużnika terminów spłat rat kapitałowo-odsetkowych, bank wystawił wyciąg z ksiąg banku stwierdzające zadłużenie pozwanego, który to wyciąg na podstawie ówczesnych przepisów miał moc prawną tytułu wykonawczego. Na podstawie w/w tytułu komornik prowadził egzekucję, która okazała się bezskuteczna. Powód wskazał, że niniejszym pozwem dochodzi części skapitalizowanych przez bank odsetek ( pozew k. 1-4).

W dniu 24 czerwca 2014 roku tut. Sąd wydał wyrok zaoczny uwzględniający powództwo w całości ( wyrok zaoczny k. 36).

Od powyższego orzeczenia pozwany wniósł skutecznie sprzeciw, wnosząc o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa jako przedawnionego ( sprzeciw k. 62-68).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 stycznia 1991 roku Bank Spółdzielczy w W. przyznał A. S. kredyt w sumie 25.000.000 złotych przed denominacją (co nominalnie odpowiada obecnie kwocie 2.500 złotych), zobowiązując się do jego spłaty jednorazowo do dnia 30 listopada 1991 roku. Poręczycielem zobowiązań był m.in. D. J.. W dniu 10 grudnia 1997 roku (...) Bank (...) S.A. w P. (następca prawny Banku Spółdzielczego w W.) wystawił wyciąg z Ksiąg tego banku, wedle którego na płatne wymagalne zadłużenie z tytułu zaciągniętego kredytu składają się: niespłacony kredyt na sumę 3.256,76 złotych, odsetki do dnia 9 grudnia 1997 roku – 14.382,27 złotych oraz koszty – 44,40 złotych ( skrypt dłużny k. 10, wyciąg k. 11).

Na podstawie powyższego wyciągu, który na gruncie obowiązującego wówczas art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 roku – Prawo bankowe miał moc tytułu wykonawczego, bank w 1997 roku wszczął egzekucję. Komornik postanowieniem z dnia 18 czerwca 2012 roku umorzył postępowanie wobec bezskuteczności egzekucji ( postanowienie w sprawie Km 946/97 k. 12).

Na podstawie umowy o przelew wierzytelności z dnia 30 stycznia 2012 roku następca prawny wierzyciela – (...)Bank S.A. w P. – przeniósł na (...) sp. z o.o. w W. m.in. wierzytelność przysługującą mu wobec A. S. ( umowa wraz z załącznikami k. 5-9, odpis (...)Bank S.A. k. 13-21).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów złożonych do akt przez strony. W odniesieniu do dokumentów, które zostały przedłożone w formie zwykłych kserokopii, strony nie zakwestionowały rzetelności ich sporządzenia, ani nie żądały złożenia przez stronę przeciwną ich oryginałów (zgodnie z art. 129 kpc). Także Sąd badając te dokumenty z urzędu nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie jakichkolwiek wątpliwości, co do ich wiarygodności i mocy dowodowej, dlatego stanowiły podstawę dla poczynionych w sprawie ustaleń. Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił, zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie przeczył w trybie art. 230 kpc.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Należy pamiętać, iż podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia każdej sprawy cywilnej stanowi materiał procesowy (tzn. fakty i dowody) zebrany w toku postępowania, o czym przesądza treść art. 316 § 1 i art. 328 § 2 kpc. Jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 121 ze zm., powoływany dalej w skrócie jako kc) oraz art. 232 kpc to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższe przepisy stanowią normatywną podstawę zasady kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania, do nich należy gromadzenie materiału i wreszcie to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1–2, s. 204; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 roku, II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113).

W niniejszej sprawie pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, który w ocenie okazał się zasadny i finalnie przesądził o konieczności oddalenia powództwa.

Zgodnie z art. 117 § 1 i 2 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, zaś po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Art. 118 kc przewiduje, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Stosownie natomiast do art. 120 § 1 kc i 123 § 1 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, natomiast przerywa się: 1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje; 3) przez wszczęcie mediacji.

Niniejszym pozwem strona powodowa dochodziła zapłaty od pozwanego skapitalizowanych odsetek naliczonych od świadczenia głównego określonego w skrypcie dłużnym z dnia 25 stycznia 1991 roku. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego roszczenie o odsetki za opóźnienie, po jego powstaniu, uzyskuje samodzielny byt niezależny od długu głównego i ulega przedawnieniu odrębnie od niego, osobno za każdy dzień, w ustanowionym w art. 118 kc trzyletnim terminie dla roszczeń okresowych, jednakże przedawnia się ono najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 26 stycznia 2005 roku, III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149, LEX nr 141130, wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 sierpnia 2005 roku, I CK 140/05, LEX nr 604058, 20 października 2006 roku, IV CSK 134/05, LEX nr 607274).

W przedmiotowym postępowaniu zobowiązanie główne stało się wymagalne z dniem 1 grudnia 1991 roku, zatem przedawniło się – jako roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – w dniu 1 grudnia 1994 roku. Powód nie wykazał bowiem, by w czasie terminu przedawnienia nastąpiło zdarzenie przerywające jego bieg – stosownie do treści art. 123 § 1 kc. Roszczenie o odsetki powstało w dniu wymagalności roszczenia głównego i od tego dnia należy liczyć trzyletni termin jego przedawnienia. Wobec przedawnienia roszczenia o zapłatę zobowiązania głównego z tym samym dniem uległo przedawnieniu roszczenie o zaległe odsetki. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie przerwało zatem biegu przedawnienia roszczenia o zapłatę, bowiem w tej dacie było już ono przedawnione.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, iż powód nie wykazał, by miała miejsce jakakolwiek okoliczność która mogłaby spowodować przerwanie lub zawieszenie biegu terminu przedawnienia w rozumieniu art. 121 – 123 kc. Istotnie w art. 125 kc przewidziano wydłużenie terminu przedawnienia do 10 lat, niezależnie od długości terminu określonego w przepisie szczególnym dla danego rodzaju roszczeń - w odniesieniu do roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem organów wskazanych w tym przepisie, lub ugodą przed nimi zawartą. Jednak rozszerzenie skutku z art. 125 k.c. na tytuły egzekucyjne - wymienione w art. 96-98 ustawy z 1997 r. - Prawo bankowe - nie znajduje uzasadnienia. Inne racje przemawiają bowiem za uznaniem określonego tytułu jako wystarczającego do nadania klauzuli wykonalności, inne zaś za wprowadzeniem dłuższego terminu przedawnienia. Ten ostatni efekt ustawodawca wyraźnie wiąże wyłącznie z kontrolą zasadności roszczenia przez organ niezależny od stron (analogiczne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 7 lutego 2014 roku, I ACa 687/13, LEX nr 1437877).

Zgodnie z art. 344 § 1 kpc pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku. Stosownie natomiast do art. 347 kpc po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Mając na względzie powyższe, Sąd w pkt. I sentencji uchylił wyrok zaoczny z dnia 24 czerwca 2014 roku i powództwo oddalił.

O kosztach postępowania ( pkt II sentencji) Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 348 kpc, tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

Zarządzenie: (...)