Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt

VIII Gz 20/16

POSTANOWIENIE

				Dnia		10 marca 2016r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy w składzie:
Przewodniczący Sędziowie			SSO Marek Tauer SO Wiesław Łukaszewski SR del. Artur Fornal (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu		10 marca 2016r.			w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa:		(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w J.
przeciwko:		(...) w W.
o	zapłatę
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 9 października 2015 r. (sygn. akt VIII GC 863/15) postanawia : uchylić zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

Wiesław Łukaszewski Marek Tauer Artur Fornal

Sygn. akt VIII Gz 20/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w J. przeciwko (...) z siedzibą w W. o zapłatę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie jako właściwemu.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że podstawą żądania pozwu jest fakt wystawienia przez pozwanego gwarancji ubezpieczeniowej na zabezpieczenie należytego wykonania przez D. S. (1) umowy podwykonawczej, jaką zawarł on z powodem. Skoro więc umowa o udzielenie zabezpieczeniowych gwarancji kontraktowych zawarta została pomiędzy pozwanym a D. S. (2), nie zaś powodem, a ubezpieczeniową gwarancję usunięcia wad i usterek pozwany wystawił działając na zlecenie D. S. (2), to – w ocenie tego Sądu – strony niniejszego postępowania nie zawierały ze sobą żadnej umowy. Nie uzasadnia to właściwości przemiennej Sądu Rejonowego w Bydgoszczy jako miejsca wykonania umowy (art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 k.c.), a z uwagi na charakter sprawy właściwy będzie sąd gospodarczy, w którego okręgu pozwany ma siedzibę (art. 30 k.p.c.).

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył powód domagając się jego uchylenia oraz zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego, a ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Toruniu. Zaskarżonemu postanowieniu powód zarzucił naruszenie przepisów art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 § 1 k.c. oraz art. 43 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie w sprawie, w wyniku błędnego uznania, iż roszczenie powoda nie jest roszczeniem wynikającym z umowy.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że właściwość miejscowa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy (sądu gospodarczego) jest uzasadniona miejscem zapłaty świadczenia należnego powodowi, w literaturze zaś, a także w orzecznictwie zdecydowanie dominuje obecnie pogląd, że gwarancja bankowa jest umową, a nie czynnością prawną jednostronną. Obligacyjny stosunek gwarancyjny powstaje ostatecznie w wyniku umowy (porozumienia) zawartego pomiędzy gwarantem a beneficjentem gwarancji i to jeszcze przed datą wystąpienia z żądaniem zapłaty. Możliwe było dokonanie wyboru sądu właściwego i wytoczenie powództwa według miejsca wykonania umowy. Z ostrożności powód podniósł, że Sąd pierwszej instancji wyszedł poza ramy zarzutu niewłaściwości podniesionego przez pozwanego, którzy wskazał na Sąd Rejonowy w Toruniu jako wyłącznie właściwy z uwagi na zapis zawarty w gwarancji, przy założeniu – czemu strona powodowa zaprzecza – że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy prorogacyjnej (art. 46 § 1 k.p.c.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie powoda podlegało uwzględnieniu.

Przede wszystkim należy zauważyć, że zagadnienie charakteru prawnego stosunku gwarancji było już przedmiotem wypowiedzi nauki prawa, a także judykatury. Trzeba zgodzić się ze skarżącym, że w tym zakresie dominuje stanowisko, iż występująca we współczesnym obrocie prawnym gwarancja jest umową, a nie czynnością prawną jednostronną (zob. np. wyroki Sądu Najwyższego dnia 9 listopada 2006 r., IV CSK 208/06, OSNC 2007, nr 7-8, poz. 122, z dnia 30 października 2008 r., IV CSK 258/08, LEX nr 584208, z dnia 20 września 2013 r., II CSK 670/12, OSNC 2014, nr 5, poz. 53, a także z dnia 24 kwietnia 2015 r., II CSK 647/14, LEX nr 1767092). W obrocie wytworzyła się praktyka wystawiania tzw, dokumentu gwarancyjnego, obejmującego oświadczenie woli gwaranta i przesyłania go beneficjentowi gwarancji, wskazywanemu w tzw. zleceniu udzielenia gwarancji, kierowanego do będącego gwarantem banku (ubezpieczyciela) w związku z treścią stosunku podstawowego. Jak jednak trafnie zauważono w uzasadnieniu wyżej cytowanego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2013 r. (II CSK 670/12) nie wyłącza to możliwości zajęcia stanowiska, że obligacyjny stosunek gwarancyjny powstaje ostatecznie w wyniku umowy zawartej pomiędzy gwarantem i beneficjentem gwarancji i to jeszcze przed wystąpieniem z żądaniem zapłaty przez beneficjenta. Także więc w niniejszej sprawie rację ma powód, że podstawą jego żądania jest stosunek gwarancyjny, wynikający z zawartej pomiędzy stronami umowy (art. 60 w zw. z art. 353¹k.c.).

Uznać więc trzeba, że powód powołując się na oddawczy charakter świadczenia pieniężnego – i w konsekwencji powinność jego spełnienia w miejscu siedziby wierzyciela (art. 454 § 1 zd. 2 k.c.) – przytoczył w pozwie okoliczności faktyczne uzasadniające właściwość przemienną Sądu Rejonowego w Bydgoszczy (sądu gospodarczego), określoną według miejsca wykonania umowy (art. 187 § 1 pkt 2 w zw. z art. 34 k.p.c.). Pomimo jednak umownego charakteru stosunku łączącego strony brak podstaw do przyjęcia, że zawarły one na piśmie umowę prorogacyjną uzasadniającą, stosownie do regulacji art. 46 § 1 k.p.c., wyłączną właściwość Sądu Rejonowego w Toruniu, skoro wskazuje go wyłącznie dokument gwarancji podpisany jedynie przez powoda, sam zaś stosunek gwarancyjny dochodzi w takim przypadku do skutku poprzez czynności konkludentne drugiej strony (art. 60 k.c.).

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie odpowiednio zastosowanego przepisu art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Brak było natomiast podstaw do orzekania na tym etapie postępowania o kosztach postępowania zażaleniowego, sąd rozstrzyga bowiem o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.), a niniejsze postanowienie – dotyczące kwestii incydentalnej – nie jest takim orzeczeniem. Dopiero bowiem po ustaleniu, która ze stron wygrała proces możliwe będzie rozstrzygnięcie o zwrocie kosztów (obejmujących także koszty postępowania incydentalnego) zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1973 r., II CR 159/73, OSNC 1974, nr 5, poz. 90).

Wiesław Łukaszewski Marek Tauer Artur Fornal

VIII Gz 20/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE