Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie VII Wydział Karny Odwoławczy

w składzie

Przewodniczący SSO Danuta Hryniewicz

Protokolant sekr.sądowy Elżbieta Łotowska

przy udziale oskarżyciela publicznego st. asp. Joanny Śmiglin - Lis

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2013 r

sprawy J. Ś.

obwinionego o wykroczenie z art. 156§1 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z/s w Lidzbarku Warmińskim

z dnia 22 maja 2013 sygn. akt VII W 251/13

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bartoszycach, VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z/s w Lidzbarku Warmińskim przekazuje.

Sygn. akt VII Ka 856/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bartoszycach VII Zamiejscowy Wydział Karny z/s w Lidzbarku Warmińskim wyrokiem z dnia 22 maja 2013 roku , sygn. akt VII W 251/13, w sprawie J. Ś. obwinionego o to, że:

I.  w dniu 27 marca 2013 r. w miejscowości K. na nienależącym do niego gruncie rolnym jeździł po zasiewach ciągnikiem rolniczym niszcząc je na szkodę S. T., tj. o wykroczenie z art. 156 § 1 k..w.;

II.  w dniu 1-5 marca 2013 r. w miejscowości K. na nienależącym do niego gruncie rolnym jeździł po zasiewach ciągnikiem rolniczym niszcząc je na szkodę S. T., tj. o wykroczenie z art. 156 § 1 k..w.;

orzekł:

I.  obwinionego J. Ś. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to z mocy art. 156 § 1 k.w., opierając wymiar kary o art. 156 § 1 k.w. w zw. z art. 24 § 1 i 3 k.w., przy zastosowaniu art. 9 § 2 k.w., skazał go łącznie na karę 400 zł grzywny;

II.  na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późń. zm.), art. 118 § 1 k.p.s.w. w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10.10. 2001 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 r., Nr 118, poz. 1269) zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 40 zł oraz obciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 zł.

Apelację od powyższego wyroku złożył obwiniony J. Ś. zaskarżając go w całości i zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych poprzez dowolne uznanie w oparciu o niewiarygodne zeznania pokrzywdzonego, iż jeździł ciągnikiem rolniczym po gruncie rolnym niszcząc zasiewy. W oparciu o powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od popełnienia zarzuconych mu czynów, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w zakresie, w jakim wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Obrona zarzucając błąd co do faktów podważa prawidłowość ustaleń Sądu Rejonowego dotyczących statusu prawnego terenu, po którym miał przejeżdżać w dniach 1-5 oraz 27 marca 2013 r. obwiniony J. Ś.. Skarżący wywodzi, że nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu meriti, iż teren ten - zlokalizowany wzdłuż drogi gruntowej, dojazdowej do posesji S. T. - wchodzący w obręb pasa drogowego (szerokości łącznej 12 metrów) stanowi grunt rolny. W ocenie apelującego sam fakt samowolnego zaanektowania przez S. T. pod uprawę pasa drogowego nie zmienia bowiem jego pierwotnego przeznaczenia. Brak jest zatem podstaw do uznania go za grunt, o którym mowa w art. 156 § 1 k.w.

Stanowisko apelującego zasługuje na podzielenie w zakresie, w jakim wskazuje, iż opisana kwestia znalazła się na uboczu rozważań Sądu I instancji. Sąd ten poprzestał bowiem na ogólnym ustaleniu, iż J. Ś. w inkryminowanym okresie jeździł zarówno po zasiewach znajdujących się na polu stanowiącym własność pokrzywdzonego S. T., jak też na terenie wchodzącym w skład pasa drogowego. Nie wyjaśnił przy tym w sposób wyczerpujący i wnikliwy, dlaczego uznał ten właśnie „pas drogowy” za grunt rolny w rozumieniu art. 156 § 1 k.w. Nie budzi natomiast wątpliwości, iż podstawę materialnoprawną dla ustalenia tej okoliczności stanowi ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.). Nie można bowiem zapominać, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 i 10 tejże ustawy - gruntami rolnymi są grunty określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne oraz pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych. Zachodzi tym samym pytanie, czy grunty stanowiące pas drogowy w miejscowości K. przy drodze prowadzącej, m.in., do posesji S. T., pozostają gruntami rolnymi, czy też może zostały przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze, bądź też zostały wyłączone z produkcji rolnej na mocy stosownej decyzji administracyjnej.

Powyższe pozostawało poza sferą rozważań Sądu meriti, a ustalenia odnośnie charakteru gruntu - przedmiotowego pasa drogowego - należy uznać za dowolne. W ocenie Sądu II instancji kwestie te winny natomiast zostać wyjaśnione w sposób jednoznaczny. Zgodzić bowiem wypada się ze skarżącym, iż z samego faktu samowolnego zagospodarowania przez S. T. terenu pod uprawę rolną nie można przesądzać o jego stanie prawnym. Co więcej, zaznaczyć wypada, iż nawet w przypadku uznania, iż wskazany teren - obejmujący pas drogowy w miejscowości K. przy drodze prowadzącej, m.in., do posesji S. T. - stanowi grunt rolny według przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, zajdzie konieczność rozważenia, czy zachowanie obwinionego - polegające na jeżdżeniu po zasiewach w granicach pasa drogowego - nosiło charakter bezprawny. Nie można bowiem pominąć, iż droga dojazdowa, (zlokalizowana zgodnie z art. 4 pkt 1 u.d.p w ramach pasa drogowego), zaliczana jest na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 71, poz. 838 ze zm.) do kategorii dróg wewnętrznych - służy określonym celom, a mianowicie umożliwia dojazd do gruntów rolnych i leśnych. Skoro natomiast S. T. na nienależącym do niego gruncie - wchodzącym w skład pasa drogowego - dokonał zasiewu roślin, (co de facto stanowi naruszenie art. 100 pkt 1 k.w. w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 8 u.d.p.), zachodzi pytanie, czy działanie J. Ś. można potraktować w takim przypadku jako zawinione.

Niewyjaśnioną, jak zasadnie podnosi apelujący, pozostaje także kwestia zniszczenie zasiewów przez obwinionego. Słusznie wskazuje obrona, iż dla przypisania sprawcy odpowiedzialności z tytułu wykroczenia z art. 156 § 1 k.w. nie jest wystarczające samo uszkodzenie sadzeń. Wskazana okoliczność winna zostać zatem poddana wnikliwej weryfikacji. Tym bardziej, iż ze zgromadzonej w aktach dokumentacji nie wynika, na jakim terenie (polu S. T., czy pasie drogowym) i w jakim zakresie, nastąpiły trwałe oraz nieodwracalne ubytki w zasiewach pokrzywdzonego.

Na końcu rozważań zwrócić należy uwagę na brak precyzji Sądu Rejonowego, który przypisując obwinionemu w wyroku wykroczenie polegające na wykorzystywaniu do celów niszczenia zasiewów wyłącznie ciągnika, w uzasadnieniu dodatkowo poszerzył tę czynność o jazdę samochodem osobowym.

Reasumując, waga wskazanych wyżej uchybień popełnionych przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy uniemożliwiła Sądowi II instancji zajęcie stanowiska w kwestii oceny prawnej zachowania J. Ś. pod kątem wypełnienia przesłanek z art. 156 § 1 k.w. powodując jednocześnie konieczność cofnięcia sprawy do stadium postępowania przed Sądem I instancji. Stanowisko Sądu II instancji nie może być przy tym odbierane jako pogląd o konieczności podjęcia określonej decyzji procesowej. Rozpoznając niniejszą sprawę ponownie, Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie dowodowe, dbając by zostały przeprowadzone wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia tej sprawy dowody. W szczególności Sąd I instancji, jako fakty mające kluczowe znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego i jednocześnie odpowiedzialności obwinionego za zarzucone wykroczenie, ustali, czy przedmiotowy pas drogowy stanowi grunt rolny w rozumieniu art. 156 § 1 k.w., a także w jakim zakresie obwiniony poruszał się w inkryminowanym czasie po tym pasie, a w jakim po polu S. T.. Określi nadto w sposób niewątpliwy rodzaj i charakter ubytków w zasiewach wynikłych na skutek działania obwinionego. Dopiero tak przeprowadzone postępowanie, wolne od błędów, pozwoli na niebudzące wątpliwości ustalenia faktyczne i w konsekwencji umożliwi trafne rozstrzygnięcie.

Reasumując zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu (art. 437§ 2 k.p.k. w zw. z art. 109§2 k.p.w).