Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodnicząca : S.S.O. Joanna Jakubowska – Wiraszka

Protokolant : Anna Śliwa

w obecności Anny Konarskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Wałbrzychu

po rozpoznaniu w dniach: 22 maja 2013 r., 25 czerwca 2013r., 26 lipca 2013r.

sprawy R. Z., syna R. i T. z domu Ś., urodzonego dnia (...) w W.

oskarżonego o to, że:

w dniu 18 stycznia 2013r w S.w woj. (...), grożąc uprzednio użyciem przemocy- pozbawieniem życia, dokonał następnie rozlania i zapalenie substancji łatwopalnej wewnątrz lokalu (...), sprowadzając zdarzenie zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach w postaci pożaru, dokonując zniszczenia lokalu i jego wyposażenia, stanowiących mienie znacznej wartości - w kwocie 150000 zł wobec P. Ż., 100000 zł wobec J. Ż., zniszczenia dwóch lodówek, po 1000 zł każda wyrządzając szkodę o łącznej wartości 2000 zł wobec (...) - Sp. z o.o. w W., zniszczenia kegla i nalewaka do piwa o łącznej wartości 1200 zł na szkodę (...) Sp. Akcyjnaw W., narażając jednocześnie znajdujących się wewnątrz lokalu - A. W.i I. M.na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, przy czyn zarzucanego czynu dopuścił się w warunkach wielokrotnego powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworze, sygn. akt II K 393/08, z dnia 07 sierpnia 2009r. za czyn z art. 13 § l k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę roku i 10 miesięcy pozbawiania wolności, którą odbył w okresie od 26 stycznia 2012r. do 26 października 2012r., z zaliczeniem okresu tymczasowego aresztowania w okresie od 07 kwietnia 2008r. do 19 września 2008r.

to jest o czyn z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k. i art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

w zw. z art. 64 § 2 k.k.

I. oskarżonego R. Z. uznaje za winnego, tego, że w dniu 18 stycznia 2013r. w S.w woj. (...), przewidując możliwość spowodowania sprowadzenia zdarzenia w postaci pożaru, zagrażającego życiu i zdrowiu wielu osób oraz mieniu w wielkich rozmiarach i godząc się na to, dokonał rozlania i podpalenia substancji łatwopalnej w postaci 5 litrów benzyny wysokooktanowej wewnątrz lokalu (...)czym wyrządził szkodę w mieniu znacznej wartości w łącznej kwocie 290.000 zł poprzez dokonanie zniszczenia lokalu na kwotę 200.000 zł na szkodę J.i P. Ż., zniszczenia wyposażenia tego lokalu na kwotę 50.000 zł na szkodę P. Ż., oraz zniszczenia dwóch lodówek, po 1000 zł każda wyrządzając szkodę o łącznej wartości 2000 zł wobec (...)- Sp. z o.o. w W.i zniszczenia kegla i nalewaka do piwa w łącznej kwocie 1 200 zł na szkodę (...) s.a.w W., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworze, sygn. akt II K 393/08 z dnia 07 sierpnia 2009r., za czyn z art. 13 § l k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę roku i 10 miesięcy pozbawiania wolności, którą odbył w okresie od 07 kwietnia 2008r. do 19 września 2008r. oraz od 26 stycznia 2012r. do 26 października 2012r. i kwalifikuje zarzucany oskarżonemu czyn z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 163 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres jego tymczasowego aresztowania od dnia 23 stycznia 2013r. do dnia 26 lipca 2013r.;

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. M. kwotę 1.033,20 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w toku postępowania przed sądem I instancji;

IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. B. kwotę 516,60 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w toku postępowania przygotowawczego;

V. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego w całości od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, zaliczając wydatki poniesione w sprawie na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Po przeprowadzeniu w sprawie postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 stycznia 2013r. R. Z. około godz. 23.15 taksówką pojechał do S., gdyż miał zamiar udać się na dyskotekę w lokalu (...). Idąc od strony ronda w S. wstąpił do lokalu znajdującego się po przeciwnej stronie deptaka, tj. do lokalu (...), położonego przy ul. (...). W lokalu obecna była barmanka – A. W. oraz klient I. M..

Na miejscu oskarżony na barze położył otwartą puszkę piwa – Złoty Denar. A. W. zwróciła uwagę oskarżonemu aby nie pił swojego piwa w lokalu i puszkę z piwem wrzuciła do śmieci. Wówczas R. Z. stał się agresywny, miał pretensję, że został wyrzucony jego własny alkohol. Z uwagi na jego zachowanie został poproszony o opuszczenie lokalu, co uczynił.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 209-210, 36-37, 49, 137 akt;

- zeznania świadka A. W. – karta 213-214, 25-26, 89 akt;

- zeznania świadka P. Ż.– karta 212, 13, 69 akt;

- zeznania świadka I. M. – karta 270, 109 akt.

Po opuszczeniu lokalu R. Z. udał się w stronę ronda, gdzie po drodze zadzwonił po taksówkę. Na wskazane miejsce przyjechał Z. S. swoją taksówką o numerze bocznym 289 i nr rejestracyjnym (...). Oskarżony zlecił mu kurs na Stacje Paliw B. przy ul. (...). Kiedy taksówka stanęła przy dystrybutorze R. Z. do 5 litrowego kanistra po płynie do spryskiwaczy nalał 4,79 litra benzyny E. a następnie udał się do kasy. Kasjerce I. U. oświadczył, że nie posiada gotówki i za sumę 25,58 zł pod zastaw zostawi swój telefon komórkowy marki S. (...). I. U. zawołała innego pracownika stacji Ł. N., który wyraził zgodę na taki układ i wyznaczył oskarżonemu termin jednego dnia do spłaty zadłużenia. Następnie R. Z. taksówką wrócił do ronda, gdzie wysiadł a następnie sam z kanistrem udał się deptakiem w stronę lokalu (...). Z uwagi na to, że nie miał pieniędzy, oskarżony kierowcy taksówki zostawił pod zastaw swój drugi telefon komórkowy.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 209-210, 36-37, 49, 137 akt;

- zeznania świadka Ł. N. – karta 213, 18-21 akt;

- zeznania świadka I. U. – karta 213, 22-23 akt;

- zeznania świadka Z. S. – karta 270, 66-67 akt.

R. Z., razem z kanistrem z benzyną, najpierw wszedł do lokalu (...), znajdującego się po przeciwnej stronie deptaka, gdzie położony jest lokal (...). Ochroniarz D. B., który poczuł intensywny zapach benzyny wyprosił oskarżonego z lokalu. R. Z. udał się do przedsionka tego lokalu, gdzie znajdowali się klienci palący papierosy. Tam zamienił się z jednym mężczyzną na kurtki. Oddał mu swoją skórzaną a sam wziął jego kurtkę w paski. Jednocześnie oskarżony poprosił tego mężczyznę aby potrzymał mu jego dokumenty.

Dowód:

- protokół odtworzenia utrwalonego zapisu video z monitoringu miejskiego – karta 80 akt;

- zeznania świadka D. B. – karta 214-215, 29-30 akt.

Kiedy R. Z. wyszedł z lokalu (...) odkręcił korek kanistra z benzyną i trzymając w drugiej ręce zapałkę wszedł do lokalu (...), gdzie nadal przebywali A. W. oraz I. M.. Tam na środku lokalu, komunikując obecnym osobom, że ich spali, rozlał benzynę na posadzkę i częściowo na bar a następnie podpalił. Działaniem ognia objęte zostały palne elementy wystroju i wyposażenia przedmiotowego lokalu, a następnie częściowo elementy konstrukcyjne drewnianej więźby dachowej nad lokalem.

Przypadkowy przechodzień, widząc ogień o godz. 0.57 zadzwonił do Straży Pożarnej informując o pożarze lokalu.

W wyniku pożaru została wyrządzona szkoda w mieniu znacznej wartości w łącznej kwocie 290.000 zł. Zniszczeniu uległ lokalu na kwotę 200.000 zł na szkodę J.i P. Ż., którzy są jego współwłaścicielami. Ponadto wyposażenie tego lokalu na kwotę 50.000 zł na szkodęP. Ż., oraz dwie lodówki, po 1000 zł każda stanowiące własność (...) Sp. z o.o.w W.i kegel i nalewak do piwa w łącznej kwocie 1 200 zł stanowiący własność (...) s.a.w W..

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 209-210, 36-37, 49, 137 akt;

- zeznania świadka A. W. – karta 213-214, 25-26, 89 akt;

- zeznania świadka I. M. – karta 270, 109 akt;

- zeznania świadka P. Ż.– karta 212, 13, 69 akt;

- protokół oględzin miejsca zdarzenia oraz dokumentacja fotograficzna – karta 4-6, 183-191 akt;

- protokół zatrzymania rzeczy – karta 9-11 akt.

Lokal stanowi budynek parterowy, z dobudówkami o tej samej ilości kondygnacji, posadowiony w stosunkowo zwartej zabudowie miejskiej. Budynek wyposażony jest w sieć gazową zasilającą urządzenia gastronomiczne, w otwartym przejściu zaplecza, przyległym do sali konsumpcyjnej. Wewnątrz sali konsumpcyjnej znajdowały się dwie butle gazowe o wielkości 11 kg, zasilające przenośny grill.

Obok tego lokalu, oddalony zaledwie o 2,65 m znajduje się wielorodzinny, czterokondygnacyjny budynek mieszkalny, o tradycyjnej konstrukcji, z otworami okiennymi w ścianie od strony budynku lokalu gastronomicznego objętego działaniem ognia. Drewniana więźba dachowa w/w budynku mieszkalnego wystaje poza obrys ścian zewnętrznych wraz z drewnianym deskowaniem także od strony (...). W tym sąsiednim budynku oznaczonym nr (...), w czasie pożaru przebywali lokatorzy poszczególnych lokali mieszkalnych.

Wysoka temperatura uszkodziła dwie szyby w oknie mieszkania znajdującego się na pierwszym pietrze, po przeciwnej stronie deptaka przy ul. (...) oraz stopiła klosze lamp stojących przy ulicy.

Dowód:

- protokół oględzin miejsca zdarzenia oraz dokumentacja fotograficzna – karta 4-6, 183-191 akt;

- częściowo opinia biegłego z zakresu ochrony przeciwpożarowej mgr. K. J. – karta 83-87, 210-211 akt.

Oskarżony R. Z. został zatrzymany w dniu 23 stycznia 2013r. o godz. 12.20. Został poddany badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu o godz. 14.23. Urządzenie wykazało 0 ‰.

Dowód:

- protokół zatrzymania osoby – karta 33 akt;

- protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości – karta 34 akt.

W toku postępowania przygotowawczego oraz sądowego R. Z. został poddany badaniu psychiatrycznemu. Biegli psychiatrzy zgodnie stwierdzili, że oskarżony nie cierpi na chorobę psychiczną w znaczeniu psychozy, niedorozwój umysłowy ani inne krótkotrwałe zaburzenia czynności psychicznych. Stwierdzili u oskarżonego cechy osobowości nieprawidłowej dyssocjalnej, z tendencją do zachowań typu bordeline. R. Z. w krytycznym czasie posiadał w pełni zachowaną zdolność do rozumienia znaczenia czynu i pokierowania własnym postępowaniem - nie zachodzą warunki określone w art. 31 § 1 i § 2 k.k.

Dowód:

- opinia sądowo – psychiatryczna oskarżonego R. Z. – karta 123-125, 239-243 akt.

R. Z. ma 38 lat, jest kawalerem o wykształceniu średnim. Nie posiada nikogo na utrzymaniu.

Oskarżony był wielokrotnie karany za popełnianie przestępstw przeciwko mieniu. Ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworze z dnia 07 sierpnia 2009r., w sprawie o sygn. akt II K 393/08 za czyn z art. 13 § l k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę roku i 10 miesięcy pozbawiania wolności, którą odbył w okresie od 07 kwietnia 2008r. do 19 września 2008r. oraz od 26 stycznia 2012r. do 26 października 2012r.

Dowód:

- dane osobowo - poznawcze – karta 35 akt;

- dane o karalności – karta 57-58 akt;

- w yrok Sądu Rejonowego w Jaworze z dnia 07 sierpnia 2009r., w sprawie o sygn. akt II K 393/08 wraz z informacją o odbyciu kary – karta 114-115 akt.

Podczas pierwszego przesłuchania R. Z. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Oskarżony wyjaśnił, że udał się do S. gdzie wstąpił do lokalu znajdującego się po przeciwnej stronie deptaka niż lokal (...), gdyż chciał zakupić jednego papierosa za złotówkę. Na miejscu został poczęstowany papierosem i wdał się w rozmowę. Po pewnej chwili barmanka zwróciła się do klienta aby wyrzucił go z lokalu, ponieważ jest wulgarny. Kiedy klient przyjął postawę do bicia, sam opuścił lokal, ale podjął decyzje aby dokonać jego zniszczenia. Wówczas taksówką udał się na stacje benzynową, gdzie pod zastaw telefonu otrzymał benzynę. Następnie ponownie wszedł do tego lokalu gdzie rozlał benzynę i podpalił (wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 36-37 akt).

Podczas kolejnego przesłuchania przed Prokuratorem oskarżony R. Z. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i podał, że cofa wszystko co powiedział wcześniej (wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 137 akt).

Przed Sądem oskarżony R. Z. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu jedynie częściowo. Oskarżony wyjaśnił, że podpalił ten lokal, zaprzeczył by groził użyciem przemocy (wyjaśnienia oskarżonego R. Z. – karta 209-210 akt).

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego i jego analizy, wina i sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu, który winien być jednak kwalifikowany z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. nie budzi wątpliwości.

Sąd oparł swoje ustalenia w części dotyczącej przebiegu zdarzenia przede wszystkim na zeznaniach pokrzywdzonych A. W. oraz I. M. a także na wyjaśnieniach oskarżonego R. Z..

A. W. będąc przesłuchiwana dwukrotnie w toku postępowania przygotowawczego oraz w toku postępowania sądowego szczegółowo opisała przebieg zdarzenia polegającego na wznieceniu pożaru przez R. Z.. Jedyne rozbieżności które zaistniały w jej depozycjach dotyczą faktu stosowania groźby przez oskarżonego w czasie wzniecania pożaru. Przypomnieć należy, że składając zeznania bezpośrednio po zdarzeniu w dniu 19 stycznia 2013r. świadek, z oczywistych względów, opisuje przebieg zdarzenia najbardziej szczegółowo. A. W. opisała, że „ Gdy to rzucił i widać było już ogień to krzyknął „macie kurwy!” i wybiegł” - karta 25 akt. Podczas składania kolejnych zeznań z dnia 12 marca 2013r., świadek opisując zachowanie oskarżonego podczas rozlewania cieczy podała „ Kiedy on zapalał kanister mówił o ile się nie mylę „zajebię was”” - karta 89 akt . Przed Sądem podczas swobodnej wypowiedzi A. W. odnosząc się do omawianej sytuacji podała „... ale on rzucił kanister i powiedział macie kurwa co chcieliście i podpalił” - karta 213 odw., jednocześnie świadek podtrzymała odczytane zeznania, które złożyła w toku postępowania przygotowawczego. Świadek pytana o powód rozbieżności podała, że „ Wszystko działo się bardzo szybko w związku z tym nie pamiętam jak było dokładnie. Jestem przekonana, że kiedy wychodził z lokalu przed jego spaleniem ten mężczyzna groził nam. Jestem przekonana, że on groził nam dwukrotnie przed spaleniem kiedy wychodził z lokalu i później kiedy podpalał kanister. Wcześniej ja o tym nie mówiłam, bo po tym zdarzeniu byłam w szoku. Być może policjant się o to nie zapytał lub nie zapisał”.

Dokonując konfrontacji zeznań tego świadka z zeznaniami drugiego uczestnika zajścia a to I. M., to stwierdzić należy, że świadek ten opisując fragment tego zdarzenia podał „ ...wszedł klient i powiedział ja was kurwy spalę i wylał jakąś ciecz na podłogę” - karta 109 akt.

Oskarżony R. Z. nie przyznał się do tego by stosował groźby użycia przemocy.

Sąd uznał, że pierwsze zeznania A. W. złożone w toku postępowania przygotowawczego są najbardziej wiarygodne, gdyż zostały złożone bezpośrednio po zdarzeniu. Świadek opisała dokładnie przebieg zdarzenia, podając różne mniej i więcej istotne szczegóły. Sposób składania zeznań przez tego świadka nie wskazuje na to by świadek znajdował się w jakimś szoku oraz by nie odpowiadały one prawdzie.

W ocenie Sądu pokrzywdzeni w toku postępowania w sposób rzeczowy, spójny przedstawili przebieg zdarzeń. A. W. oraz I. M. szczegółowo opisali przebieg zdarzeń, ich zeznania nie budzą w tym zakresie żadnych wątpliwości. Dokonując oceny zeznań tych świadków, Sąd zważył, że pokrzywdzeni nie znali wcześniej oskarżonego, w związku z tym nie mieli żadnych racjonalnych powodów, aby bezpodstawnie go obciążać swoimi twierdzeniami. Dlatego w ocenie Sądu zeznania pokrzywdzonych złożone w toku postępowania przygotowawczego oraz sądowego są prawdziwe i wiernie odzwierciedlają przebieg zdarzeń.

W ocenie Sądu również wyjaśnienia oskarżonego R. Z. dotyczące przebiegu zdarzenia z nocy 18 stycznia 2013r. odpowiadają prawdzie. Sąd zważył, że oskarżony R. Z. w toku postępowania przygotowawczego i sądowego przyznał się do tego, iż dokonał podpalenia lokalu (...) w S.. Wyjaśnił, że mogło tak być, że z własnym alkoholem wszedł do środka lokalu i dlatego został z niego wyproszony. W ocenie Sądu sprawstwo i wina oskarżonego w tym zakresie są bezsporne. Wskazać należy, że konsekwentne wyjaśnienia oskarżonego zostały potwierdzone przez inne dowody przeprowadzone w toku postępowania przygotowawczego.

Potwierdzeniem wyjaśnień oskarżonego R. Z. są zeznania pokrzywdzonych, świadków pracowników stacji benzynowej, którzy potwierdzili fakt zakupu benzyny przez tego oskarżonego oraz taksówkarza, który zawoził oskarżonego we wskazane miejsca. Również D. B. widział R. Z. z kanistrem z benzyną, kiedy wszedł do lokalu (...). Potwierdzeniem wyjaśnień oskarżonego jest również zapis z protokołu z odtworzenia zabezpieczonego w toku postępowania przygotowawczego nagrania z monitoringu miejskiego.

W ocenie Sądu zeznania powołanych wyżej świadków a to A. W., I. M., D. B., Ł. N. oraz I. U. są bezstronne i wiernie odzwierciedlają to co wskazane osoby zauważyły. Zeznania tych świadków skupiają się na przedstawieniu okoliczności istotnego zdarzenia. Zeznania wymienionych świadków oraz oskarżonego R. Z. wzajemnie się uzupełniały, po złożeniu utworzyły logiczny ciąg zdarzeń. Jakkolwiek ich zeznania były zgodne i wzajemnie spójne, to jednak nie jednolite. Każdy z nich przedstawiał swoje spostrzeżenia z własnej perspektywy.

Pokrzywdzeni J.i P. Ż.w sposób przybliżony określili wartość uszkodzonego mienia, ich zeznania nie były kwestionowane w toku procesu.

Zeznania A. Z., T. Ż., M. C. nie były istotne, nie miały większego wpływu na ustalenia faktyczne w sprawie.

Mając na uwadze powyższe wnioski oraz dostrzegając fakt, że zeznania świadków popierających oskarżenie oraz wyjaśnienia oskarżonego R. Z. są w zasadniczych dla rozstrzygnięcia fragmentach spójne, konsekwentne, a przez to przekonywujące, Sąd nie znajdując okoliczności podważających ich wiarygodność uznał je za oparte na prawdzie i oparł na nich swoje rozstrzygnięcie w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu.

W toku postępowania przygotowawczego oskarżyciel dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu ochrony przeciwpożarowej K. J.. Sąd w toku postępowania sądowego uzupełniająco przesłuchał tego biegłego. W opinii biegłego znajdują się pewne nieścisłości, które jednak nie wymagają powołania nowego biegłego. Sąd również inaczej niż biegły ocenił zagrożenie dla życia mieszkańców budynku znajdującego się przy ul. (...) w S..

Sąd przyjął podobnie jak biegły, że do zdarzenia doszło w nocy z 17 na 18 stycznia 2013r., zawiadomienie o pożarze do jednostki Państwowej (...) zgłoszone o godzinie 0.57. Po wylaniu benzyny przez Z. Z. w sali konsumpcyjnej lokalu (...) działaniem ognia objęte zostały palne elementy wystroju i wyposażenia przedmiotowego lokalu, jak również częściowo elementy konstrukcyjne
drewnianej więźby dachowej nad lokalem, szczególnie w odniesieniu do palnych elementów podwieszonego do konstrukcji więźby stropu z płyt kartonowo-gipsowych.

Istotne dla oceny prawnej zachowania R. Z. było to, że lokal, który został przez oskarżonego podpalony, znajduje się przy głównym deptaku uzdrowiska, w stosunkowo zwartej zabudowie miejskiej. Najbliższy sąsiedni obiekt położony przy ul (...), oddalony jest zaledwie o 2,65 m. Jest to wielorodzinny, czterokondygnacyjny budynek mieszkalny o tradycyjnej konstrukcji, z otworami okiennymi w ścianie od strony budynku lokalu gastronomicznego objętego działaniem ognia. Biegły w opinii podał, że budynek ten jest dwupiętrowy jednak z dokumentacji fotograficznej szczególnie z fotografii nr 1 i 5 – karta 183, wynika, że jest to budynek czterokondygnacyjny, gdzie na parterze znajdują się lokale użytkowe, natomiast na kolejnych 3 piętrach lokale mieszkalne. Nie budzi wątpliwości natomiast, że drewniana więźba dachowa w/w budynku mieszkalnego wystawała poza obrys jego ścian zewnętrznych wraz z drewnianym deskowaniem – także od strony (...).

W chwili wybuchu zdarzenia wewnątrz lokalu gastronomicznego (...) przebywały dwie osoby. W opisanym powyżej najbliższym, sąsiednim budynku oznaczonym nr (...), również przebywali lokatorzy poszczególnych lokali mieszkalnych.

Sąd przyjął tak jak biegły, że budynek wyposażony był w sieć gazową , jednakże wbrew opinii biegłego licznik gazowy nie był zlokalizowany wewnątrz lokalu, w otwartym przejściu zaplecza, przyległym do sali konsumpcyjnej, gdyż jak wynika z fotografii nr 41 – karta 190, sam licznik został usunięty. Wewnątrz sali konsumpcyjnej, w chwili pożaru znajdowały się dwie butle na gaz propan-butan, wielkości 11 kg, zasilające przenośny grill.

Nie budzi wątpliwości, że proces inicjacji zdarzenia przebiegał bardzo gwałtownie, z uwagi na użycie do jego wzniecenia cieczy łatwopalnej w postaci ok. 5 litrów benzyny. Mechanizm wywołania zdarzenia polegał na rozlaniu benzyny na elementach wyposażenia sali konsumpcyjnej lokalu gastronomicznego (...), a następnie zapalenia rozlanej w ten sposób cieczy. Tak zapoczątkowany proces palenia bardzo szybko rozprzestrzeniał się na całość palnego wyposażenia sali konsumpcyjnej, a także na palne elementy wystroju tego pomieszczenia. Gwałtowny przyrost temperatury doprowadził też stosunkowo szybko do odkształcenia, a następnie do opadnięcia fragmentów płyt kartonowo-gipsowych chroniących drewniane elementy konstrukcyjne dachu nad lokalem. Z uwagi na otwarty charakter komunikacji pomiędzy pomieszczeniami, następowało równocześnie rozprzestrzenianie wysokiej temperatury na pomieszczenia przyległe do sali konsumpcyjnej. W związku z tym wystąpiło oddziaływanie wspomnianej temperatury butli na gaz propan-butan, które to zbiorniki przy dalszym ogrzewaniu uległyby rozerwaniu, z jednoczesnym wybuchem uwolnionych zawartości wspomnianego gazu.

W ocenie biegłego rozprzestrzenienie się ognia na całość obiektu wraz z połacią dachową, jak również wybuch butli z gazem, nie doszły do skutku jedynie z uwagi na szybką i skuteczną akcję gaśniczą wezwanych na miejsce zdarzenia sił ratowniczych.

Biegły podniósł, że dodatkowym zagrożeniem związanym z badanym zdarzeniem, była możliwość rozprzestrzenienia się ognia na blisko posadowiony, sąsiedni budynek mieszkalny oznaczony nr (...) przy ul. (...). Związane to było z jednej strony ze skalą pożaru przebiegającego w obrębie lokalu (...), a z drugiej z trzema podstawowymi w tej materii uwarunkowaniami występującymi po stronie budynku nr (...), mianowicie :

- istnieniem w ścianie bocznej, od strony badanego lokalu ze źródłem
ognia, typowo przeszklonych otworów okiennych,

- bardzo bliskiej odległości pomiędzy wspomnianymi obiektami,

- wystawania poza obrys budynku nr (...) drewnianej konstrukcji więźby dachowej wraz z drewnianym odsłoniętym deskowaniem, także od strony budynku (...).

Przy tych uwarunkowaniach, z chwilą przepalenia dachu nad lokalem (...), w bardzo krótkim czasie doszłoby do przerzucenia się ognia na sąsiedni budynek mieszkalny. Doszłoby do tego dwiema drogami, w toku uszkodzenia tafli szklanych w oknach i w ten sposób oddziaływania wysokiej temperatury oraz ognia na materiały palne zgromadzone w pomieszczeniach mieszkalnych budynku nr (...), a także w wyniku zapalenia wystających palnych elementów więźby dachowej nad budynkiem nr (...).

Prokurator czyn zarzucany oskarżonemu zakwalifikował z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k. i art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

Nie budzi wątpliwości kwalifikacja prawna czynu zarzucanego oskarżonemu m.in. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. z tym, iż w ocenie Sądu R. Z. spowodował pożarem, który zagrażał nie tylko mieniu w wielkich rozmiarach ale także zagrażał życiu i zdrowiu wielu osób.

Jak wynika z opinii biegłego zdarzenie to stanowiło zagrożenie nie tylko dla całości obiektu nr 13 A przy ul. (...) w S., w którym to zlokalizowany był lokal gastronomiczny (...), w którym znajdowało się zarzewie ognia, ale także stanowiło zagrożenie dla sąsiedniego budynku mieszkalnego, oznaczonego nr 13 przy tej samej ulicy. Biegły podał, że do spełnienia tego scenariusza nie doszło jedynie dzięki szybkiej i skutecznej interwencji służb ratowniczych. W ocenie biegłego zdarzenie całkowicie wypełnia znamiona pożaru zagrażającego mieniu w wielkich rozmiarach. Sąd w całości podziela konkluzję przyjętą przez biegłego w tej części.

Jednocześnie biegły stwierdził, iż zdarzenie powyższe nie wypełnia znamion zdarzenia zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu osób. W ocenie biegłego wiąże się to z faktem braku tegoż zagrożenia dla mieszkańców budynku nr (...), który to budynek został opisany powyżej jako bezpośrednio zagrożony przerzuceniem się ognia. Brak bezpośredniego zagrożenia dla tych osób (mieszkańców budynku nr (...)) wynika w ocenie biegłego ze skali zjawisk, towarzyszących przebiegającemu procesowi spalania w obrębie lokalu gastronomicznego, dzięki którym zostaliby oni ostrzeżeni o powstałym zagrożeniu i bezpiecznie dokonaliby samoewakuacji z badanego obiektu, zanim w budynku nr (...) wystąpiłyby zjawiska i procesy zagrażające ich życiu lub zdrowiu.

W ocenie Sądu dokonując takiej interpretacji biegły sam sobie zaprzecza. Z jednej strony stwierdza zagrożenie dla mienia w wielkich rozmiarach, stwierdzając, że pożar zagrażał budynkowi nr (...) a nie doszło do zniszczenia tego budynku z uwagi na szybkie i sprawne działania służb ratowniczych. Z drugiej strony stwierdza, że nie doszło do zdarzenia zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu osób, z uwagi na działania służb ratowniczych, którzy ostrzegli mieszkańców budynku nr (...).

W tym zakresie, dokonując oceny prawnej zachowania oskarżonego R. Z., sąd stwierdził, że niewątpliwie nastąpiło zdarzenie zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach a to zagrożenie powstania pożaru budynku mieszkalnego nr (...), jak i również owo zdarzenie zagrażało życiu i zdrowiu mieszkańców tegoż budynku oraz A. W. i I. M., którzy przebywali w tym lokalu. W ocenie Sądu fakt, że przez sprawną i szybką akcje służb ratowniczych nie doszło do rozprzestrzenienia ognia na budynek nr (...), nie ma znaczenia dla oceny zagrożenia dla tego budynku i jego mieszkańców. W ocenie Sądu to zagrożenie było zarówno dla budynku jak i dla jego mieszkańców realne.

W ocenie Sądu określenie wiele osób, nie jest liczebnikiem oznaczającym kilkanaście, lecz jest pojęciem ocennym, oznaczającym "dużo, dużą ilość lub liczbę". Chodzi zatem o więcej niż kilka osób (według K. B.przyjęto uważać, że "wielu" to ponad 5 osób; zob. cyt. Komentarz 2, s. 331). Ten tok rozumowania przyjął SA w Katowicach w wyroku z dnia 18 października 2001 r. (II AKa 372/01, Orz. Prok. i Pr. 2002, nr 7-8, poz. 28), uznając, że skoro w konkretnym wypadku zagrożone było życie lub zdrowie siedmiorga małoletnich dzieci, wystarczy to do stwierdzenia, że niebezpieczeństwem objętych było wiele osób, co uzasadnia zastosowanie art. 163 § 1 k.k. Nie budzi wątpliwości, że w budynku mieszkalnym zagrożonym pożarem znajdowało się wiele osób. Jest to budynek czterokondygnacyjny, gdzie na 3 piętrach znajdują się lokale mieszkalne.

Również pojęcia mienia wielkich rozmiarów nie należy wiązać z jego "wielką wartością" (zdefiniowaną w art. 115 § 6 i 7), lecz z przestrzennymi rozmiarami mienia, jego wielkością (por. uchwałę SN z dnia 19 lutego 2003 r., I KZP 49/02, OSNKW 2003, nr 3-4, poz. 24). Chodzi zatem o wielki rozmiar zagrożonego mienia, a nie wysokość efektywnie spowodowanej szkody (por. R. A. Stefański, Pojęcie "mienia o wielkich rozmiarach", Prok. i Pr. 1999, nr 5).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 października 2010 r. w sprawie V KK 129/10 stwierdził, że: „ Przypisanie skazanym działania polegającego na spowodowaniu pożaru lokalu, w którym mieści się restauracja, poprzez wrzucenie do niej łatwopalnego płynu i podpalenie go, co spowodowało straty materialne w wysokości 100.000 złotych nie jest wystarczające, aby pociągnąć ich do odpowiedzialności z art. 163 § 1 pkt 1 k.k.”.

Sąd tak jak oskarżyciel przyjął zbieg przepisów art. 163 § 1 k.k. z art. 288 § 1 k.k. (uszkodzenie rzeczy). W ocenie Sądu art. 163 nie stanowi lex specialis w odniesieniu do art. 288 k.k. Ponieważ art. 163 nie wymaga, aby mienie zagrożone i zniszczone było dla sprawcy cudze, czego wymaga art. 288 (tak Pleńska (w:) Prawo..., red. Krukowski, Lernell, s. 112; Kulik, Przestępstwo..., s. 218 i n.; Piórkowska-Flieger (w:) Kodeks..., red. Bojarski, s. 381; odmiennie wyrok SA w Katowicach z dnia 21 grudnia 2000 r., II AKa 353/00, Prok. i Pr.-wkł. 2001, nr 10, poz. 14; Stefański (w:) Wąsek II, s. 434). Art. 163 k.k. penalizuje zarówno uszkodzenie cudzej, jak i własnej rzeczy, zaś art. 288 k.k. tylko cudzej, nie jest możliwe uznanie, że art. 163 § 1 k.k. stanowi lex specialis do art. 288 § 1 k.k. Jest tak z oczywistego powodu, iż przepis szczególny winien zawierać wszystkie znamiona określone w przepisie ogólnym, a także co najmniej jedno odmienne, zaś nigdy na odwrót.

Jak wynika z wyjaśnień R. Z.jego celem działania było podpalenie lokalu (...). Sąd przyjął, że R. Z.dokonując rozlania i podpalenia substancji łatwopalnej w postaci 5 litrów benzyny wysokooktanowej wewnątrz lokalu (...)wyrządził szkodę w mieniu znacznej wartości w łącznej kwocie 290.000 zł (art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k.). Lecz jednocześnie nie budzi wątpliwości, że R. Z.musiał uświadamiać sobie możliwość zaistnienia zagrożenia w postaci rozprzestrzenienia tegoż ognia na budynki znajdujące się obok. Podkreślić należy, że lokal ten znajduje się w dość zwartej zabudowie miejskiej, na głównym deptaku uzdrowiska. Sąd przyjął, że oskarżony przewidywał możliwość spowodowania sprowadzenia zdarzenia w postaci pożaru, zagrażającego życiu i zdrowiu wielu osób oraz mieniu w wielkich rozmiarach i godził się na to.

Sąd natomiast nie podzielił poglądu prokuratora co do przyjęcia art. 64 § 2 k.k. Podobieństwo trzeciego z kolei przestępstwa, do przestępstwa za które sprawca był poprzednio skazywany w warunkach art. 64 § 1 k.k. i odbył łącznie karę roku pozbawienia wolności, nie jest warunkiem wystarczającym do przyjęcia recydywy wielokrotnej z art. 64 § 2 k.k. Przepis ten wymaga popełnienia przez sprawcę, uprzednio skazanego w warunkach określonych w § 1, który odbył łącznie co najmniej rok pozbawienia wolności, w ciągu 5 lat od odbycia w całości lub w części ostatniej kary „ponownie” umyślnego przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwa zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia. Zawarte w art. 64 § 2 k.k. określenie „ponownie” oznacza, że dla przyjęcia powrotu do przestępstwa popełnionego w warunkach określonych w tym przepisie konieczne jest uprzednie skazanie sprawcy z zastosowaniem art. 64 § 1 k.k., ale nie za jakiekolwiek przestępstwo umyślne, lecz albo za takie samo przestępstwo, jak aktualnie zarzucane (tożsamość jednostkowa), albo za przestępstwo należące do tej samej grupy przestępstw, które zostały wymienione w art. 64 § 2 k.k. (tożsamość rodzajowa, zob. uchwała SN z dnia 25.04.1996 r., I KZP 3/96, OSNKW 1996/5-6/23; wyrok SN z dnia 17.09.2003 r., II KK 162/03, LEX nr 80711). W orzecznictwie przyjmuje się, że zawarty w art. 64 § 2 k.k. zwrot „ponownie” odnosi się nie do jakiegokolwiek poprzednio popełnionego przestępstwa, a jedynie do przestępstw objętych skazaniem z art. 64 § 1 k.k., należących do grupy przestępstw wymienionych w art. 64 § 2 k.k. (wyrok SN z 17.11.2004 r., V KK 321/04, LEX nr 141342; zob. też trafną uwagę J. Majewskiego, że językowe dyrektywy wykładni art. 64 § 2 k.k. nie rozstrzygają tego jednoznacznie, J. Majewski (w) Kodeks Karny. Komentarz, Zakamycze 2004, s. 975).

Oskarżony R. Z. w warunkach art. 64 § 1 k.k. był skazywany, wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworze, sygn. akt II K 393/08 z dnia 07 sierpnia 2009r., za czyn z art. 13 § l k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę roku i 10 miesięcy pozbawiania wolności. Czyn którego popełnienia obecnie dopuścił się oskarżony R. Z. nie należy do grupy przestępstw wymienionych w art. 64 § 2 k.k.

Przy ocenie stopnia winy Sąd miał na uwadze rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób oraz okoliczności popełnienia czynu, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy. Przy wymiarze kary Sąd na niekorzyść oskarżonego uwzględnił wielokrotne przestępcze działania, nie doszukując się istotniejszych okoliczności łagodzących, poza przyznaniem się do winy. Stopień społecznej szkodliwości czynu w tym konkretnym wypadku ocenić należy jako znaczny. Rozważając wymienione okoliczności obciążające oraz łagodzące Sąd doszedł do przekonania, że jedynie kara 5 lat pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy oskarżonego oraz uwzględnia stopień społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu. Ma ona spełnić cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec osoby R. Z.. W sprawie nie ujawniono przesłanek wskazujących na pozytywną prognozę kryminologiczną wobec tego oskarżonego, który był wielokrotnie karany. Z oceny zachowania oskarżonego należy przyjąć, że nie potrafi on w warunkach wolnościowych powstrzymywać się od zachowań naruszających porządek prawny. Dlatego też w przekonaniu Sądu jedynie w warunkach izolacji w zakładzie karnym będzie on mógł podjąć rzeczową refleksję nad swoim zachowaniem. R. Z. był wielokrotnie karany, w tym także za czyny tego samego rodzaju, skierowane przeciwko mieniu. Kolejne wyroki sądowe nie skłoniły go do refleksji nad własnym postępowaniem, gdyż nadal lekceważy przepisy prawne, wchodząc w kolejne kolizje z prawem.

Dodatkowo należy tu mieć na względzie wymóg prewencji indywidualnej kary, która ma powstrzymać oskarżonego od przedsiębrania podobnych zachowań w przyszłości. W sytuacji R. Z. jedynie jego izolacja może uchronić go przed dokonywaniem kolejnych przestępstw, oraz ochronić społeczeństwo przed jego występkami. Długoterminowa kara uwzględnia ciężar gatunkowy popełnionego przez oskarżonego przestępstwa i na odpowiednio długi czas odizoluje sprawcę od społeczeństwa, by ten nie stanowił dla niego zagrożenia, a i przymusowo wdrożył się do życia zgodnego z obowiązującymi normami prawnymi. Po stronie oskarżonego brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia pomyślnej prognozy społecznej.

W ocenie Sądu orzeczona kara 5 lat pozbawienia wolności jest współmierna do stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia bezprawności. Orzeczona kara w swoim całokształcie będzie oddziaływać na oskarżonego wychowawczo i zapobiegawczo, nie jest pozbawiona waloru prewencji generalnej.

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego za postępowanie przygotowawcze i sądowe orzeczono na podstawie art. 29 Prawa o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058 ze zm.) i § 2 ust. 3, § 14 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 5 oraz § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Z uwagi na sytuacje majątkową oskarżonego Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił go w całości od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, zaliczając wydatki poniesione w sprawie na rachunek Skarbu Państwa.