Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 marca 2015 r., wydanym w sprawie III K 1192/12, Sąd Rejonowy w Rybniku uznał oskarżonego S. K. za winnego tego, że:

- w dniu 30 sierpnia 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu M. G. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu za zakup telewizora, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez M. G., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2.089,97 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 30 sierpnia 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu M. G. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup chłodziarki A., przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez M. G., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.461,21 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 6 października 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu C. J. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania dla siebie kredytu na zakup pralki, lodówki i żelazka, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez C. J., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.256,10 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 13 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu Z. Z. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup telewizora, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez Z. Z., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mienieni w kwocie 2.322,84 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 6 października 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu

osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu T. B. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup konsoli, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez T. B., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.753,92 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 6 października 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu T. B. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup telewizora plazmowego i krajalnicy, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez T. B., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.182,32 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 22 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu Z. W. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup telewizora marki LG, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez Z. W., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.235,14 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 22 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu Z. W. do zawarcia umowy kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup kuchni, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez Z. W., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.035,46,14 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 20 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu A. B. do

zawarcia umowy kredytowej nr(...), w celu uzyskania dla siebie kredytu na zakup telewizora, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków przez A. B., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Banku S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.235,14 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 17 maja 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z T. K. oraz z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu innej ustalonej osoby do podrobienia podpisu W. L. na umowie kredytowej nr (...), w celu uzyskania kredytu na zakup chłodziarki, przedłożył stwierdzające nieprawdę dokumenty o zatrudnieniu w KWK (...) i osiąganych zarobkach mające istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu, czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Bank (...) S.A. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 4.409,41 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

przyjmując, iż czynów tych dopuścił się działając w warunkach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 k.k. i za to, na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., skazał go na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 1 wyroku).

Tym samym wyrokiem Sąd uznał oskarżonego S. K. za winnego

tego, że:

- w dniu 2 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu A. W. do zawarcia umowy kredytowej nr (...) na zakup telewizora, w celu uzyskania kredytu na nazwisko D. L., przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków, a A. W. podrobiła na przedmiotowej umowie podpis D. L., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Bank S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2.276,27 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 2 września 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu A. W. do zawarcia umowy kredytowej nr (...)na zakup notebooka, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych zarobków, a A. W. podrobiła na przedmiotowej umowie podpis D. L., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Bank S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2.322,84 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art.286§ 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

- w dniu 20 października 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu B. G. do zawarcia umowy kredytowej, w celu uzyskania kredytu na zakup laptopa marki A. i radia samochodowego, przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności mających istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu dotyczące miejsca zatrudnienia oraz osiąganych

zarobków przez B. G., czym wprowadził pokrzywdzonego (...) Bank S.A. we W. w błąd i doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3.689,65 złotych, tj. popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

przyjmując, iż czynów tych dopuścił się działając w warunkach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 k.k. i za to, na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., skazał go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 2).

Nadto wskazanym wyrokiem Sąd uznał oskarżonego S. K. za winnego tego, że w dniu 20 października 2011 roku w L. w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim nakłonieniu B. G. do zawarcia umowy pożyczki, w celu uzyskania kredytu na zakup odtwarzacza DVD i telewizora, wprowadził pokrzywdzonego (...) S.A. w błąd co do faktu zatrudnieniu B. G. w KWK (...) i osiąganych zarobków oraz zamiaru spłaty przedmiotowej pożyczki i osoby faktycznego pożyczkobiorcy, czym doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 5.897,40 złotych, tj. popełnienia występku z art. 286 § 1 k.k. i za to na mocy art. 286 § 1 k.k. skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 3).

Na mocy art. 91 § 2 k.k. Sąd połączył kary orzeczone w punktach od 1 do 3 wyroku, orzekając wobec oskarżonego S. K. karę łączną 2 lat pozbawienia wolności.

Na mocy art.46 § 1 k.p.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku solidarnego naprawienia szkód na rzecz pokrzywdzonych:

(...) Bank S.A. – solidarnie z T. K. co do kwoty 13.778,62 zł,

(...) Bank (...) S.A. – solidarnie z T. K. co do kwoty 4.409,41 zł,

(...) Bank S.A. – solidarnie z B. G. co do kwoty 3.689,65 zł,

- (...) S.A. – solidarnie z B. G. co do kwoty 5.897,40 zł.

Jednocześnie na mocy art.624§1 k.p.k. w zw. z art.17 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego S. K., który zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej kary. Powołując się na przepis art.438 pkt 1 k.p.k. zarzucił skarżonemu wyrokowi obrazę prawa materialnego, tj. art. 60§3 k.k. przez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy oskarżony S. K. spełnił warunki określone w tym przepisie, dające podstawę do zastosowania obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary, bowiem ujawnił zarówno informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa, jak i istotne okoliczności jego popełnienia. Nadto – z ostrożności procesowej, „na wypadek poczynienia przez Sąd odmiennych ustaleń” (s.3 apelacji) – skarżący podniósł, iż złożenie przez oskarżonego przyznającego się do winy szczegółowych wyjaśnień wskazujących na istotne okoliczności przestępstw i świadczących o decyzji współpracy z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości, przy braku pozostałych warunków do zastosowania dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary, o jakich mowa w art.60§3 k.k., winno być oceniane na gruncie art.60§2 k.k.

W konkluzji apelacji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonemu S. K. kary pozbawienia wolności z zastosowaniem nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo uznał, iż wobec oskarżonego S. K. brak jest przesłanek zastosowania instytucji określonej w art.60§3 k.k. Warunkiem obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidzianego w tym przepisie jest:

1)  przekazanie przez sprawcę przestępstwa popełnionego we współdziałaniu z co najmniej dwiema osobami,

2)  organowi powołanemu do ścigania przestępstw, niezależnie od tego, na jakim etapie prowadzonego postępowania przygotowawczego to nastąpi,

3)  wszystkich istotnych w sprawie, posiadanych przez niego informacji o osobach współdziałających z nim w popełnieniu tego przestępstwa oraz okolicznościach jego popełnienia (wiadomości dotychczas temu organowi nieznanych lub takich, które – według wiedzy sprawcy – są temu organowi nieznane), a nadto

4)  potwierdzenie przez sprawcę w dalszym postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji (argument z art.540a k.p.k.).

Bez wątpienia samo przyznanie się do winy nie spełnia warunku ujawnienia informacji, o jakich mowa w art.60§3 k.k., podobnie jak nie spełnia go wyjawienie jakichkolwiek okoliczności popełnienia przestępstwa. Niezbędne jest ku temu podanie przez podejrzanego (oskarżonego) wszystkich znanych mu informacji dotyczących tak własnego zachowania, jak i zachowania osób współdziałających, i to nie tylko na temat okoliczności wypełniających ustawowe znamiona przestępstw, ale i innych „istotnych okoliczności” ich popełnienia – w tym sposobu działania osób, które brały udział w przestępstwie oraz roli, jaką sam podejrzany (oskarżony) w popełnieniu przestępstwa odegrał (zob. m.in. postanowienie SN z 17 czerwca 2015 r., V KK 60/15; wyrok SA w Łodzi z 23 lutego 2015 r., II AKa 175/14). Sposób unormowania powołanej instytucji wymiaru kary wymaga przy tym – co trafnie dostrzegł już Sąd Rejonowy – wykazania się przez sprawcę lojalnością procesową. Jak podkreśla się w orzecznictwie, „nie można stosować instytucji z art.60§3 k.k. wobec sprawcy, który w przeciągu całego postępowania nie współpracuje w sposób stabilny z organami wymiaru sprawiedliwości, nie dążąc w ten sposób do wyjaśnienia wszystkich okoliczności popełnienia przestępstwa” (postanowienie SN z 9 lipca 2013 r., II KK 150/13). Innymi słowy, „sprawca, który zmienia, odwołuje wyjaśnienia czy modyfikuje je i dawkuje informacje, nie zasługuje na obligatoryjne złagodzenie kary, bowiem jego postawa nie wskazuje na rzetelność i faktyczne działanie w zamiarze ujawnienia okoliczności przestępstwa, a na swoistą taktykę czy grę procesową mającą doprowadzić do uzyskania jak najkorzystniejszego rozstrzygnięcia” (wyrok SA w Katowicach z 23 kwietnia 2015 r., II AKa 39/15).

W rozpoznawanej sprawie oskarżony nie ujawnił wszystkich istotnych okoliczności zarzuconych zdarzeń, a jego stanowisko w przedmiocie stawianych zarzutów było dalekie od stabilnego. Podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym (k.94-95) S. K. przyznał się do wyłudzenia wspólnie z A. W. kredytów na nazwisko D. L. oraz wskazał, że w ten sam sposób ze sklepu (...) pobrał jeszcze dwukrotnie lodówkę (umowy podpisane przez M. G. i C. J.) i dwukrotnie telewizor (umowy podpisane przez A. B. i Z. Z.). Zarazem – niezgodnie z prawdą – oskarżony oświadczył, iż więcej towarów na podstawie umów kredytowych nie pobierał. W toku posiedzenia w przedmiocie wniosku prokuratora o zastosowanie tymczasowego aresztowania S. K. uchylił się od wyjawienia tożsamości kolegi, z którym współdziałał, utrzymując, że zgubił telefon, w którym miał zapisane jego dane. Przesłuchiwany po raz kolejny w charakterze podejrzanego (k.134-136), zapewnił, że nie ma nic wspólnego z zaciągnięciem kredytu na nazwisko B. G. i że jedynie pomagał temu ostatniemu przewieźć pobrany sprzęt do domu. Oznajmił też wówczas, że nie przypomina sobie, aby „załatwiał” kredyt na nazwisko

T. B.. Wreszcie, skłamał twierdząc, iż na okazanej mu tablicy poglądowej nie ma

wizerunku osoby (J. J.), której dostarczał z T. K. wyłudzony sprzęt RTV – AGD. Okoliczność tę oskarżony przyznał dopiero w toku jednej z rozpraw przed Sądem I instancji (k.1766v i 1767v). W postępowaniu sądowym S. K. początkowo (k.1448) przyznał się do popełnienia jedynie części z zarzucanych czynów, a w zakresie, w jakim potwierdził swój współudział w popełnieniu niektórych oszustw, wyraźnie umniejszał własne zaangażowanie w przestępczy proceder, przypisując wiodącą rolę T. K.. Utrzymywał w szczególności, że nie nakłaniał innych osób do zaciągania kredytów, a nawet nie wchodził do sklepu i w zasadzie ograniczał się do przywożenia na miejsce T. K. i oczekiwania w samochodzie na jego powrót. Odmiennie niż w śledztwie odniósł się do kwestii znajomości z właścicielem sklepu i sprzedawcą o imieniu M. oraz do okoliczności sporządzania umów z ramienia sklepu. Swoje stanowisko S. K. zmodyfikował ponownie w końcowej fazie postępowania jurysdykcyjnego, po przesłuchaniu większości świadków oraz złożeniu uzupełniających wyjaśnień przez oskarżonych T. W., M. P. i S. D., stwierdzając, że tym razem „chce się przyznać tak jak było” (k.1766v).

Jak wynika wprost z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, wyjaśnienia oskarżonego S. K. jedynie częściowo zostały uznane za wiarygodne i jedynie w części stanowić mogły podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Oskarżony ani nie był szczery w wyjawianiu okoliczności przestępczego procederu, ani konsekwentny w zajmowanym stanowisku odnośnie zarzutów. Wielokrotnie zmieniał treść swoich wyjaśnień, zwłaszcza w kwestii charakteru jego współpracy z T. K. i świadomości przedstawicieli sklepu, w którym były zawierane umowy kredytowe. Wobec organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości S. K. prezentował w istocie postawę instrumentalną. Negując sprawstwo niektórych czynów oraz umniejszając własną rolę w przestępstwach oskarżony dążył do tego, by ponieść jak najłagodniejszą karę. Nieuprawnione w tym stanie rzeczy jest oczekiwanie obrońcy, że wobec oskarżonego znajdzie zastosowanie dobrodziejstwo obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary. Stanowisko skarżącego, że dla skorzystania z omawianej instytucji wystarczające jest przekazanie tylko niektórych z informacji posiadanych przez oskarżonego, na dowolnym etapie procesu karnego, nie znajduje oparcia w jednolitej – przedstawionej już powyżej - wykładni przepisu art.60§3 k.k.

Wbrew temu, co przyjmuje autor apelacji, nie ma również podstaw do zastosowania względem S. K. nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60§2 k.k. Wyliczenie zawarte w tym przepisie (pojednanie się sprawcy z pokrzywdzonym, naprawienie szkody lub uzgodnienie sposobu jej naprawienia, czynienie starań o naprawienie szkody lub o zapobieżenie szkodzie, poniesienie przez sprawcę lub jego najbliższego poważnego uszczerbku w związku z popełnionym przestępstwem) ma charakter przykładowy i nie stanowi katalogu zamkniętego (o czym świadczy zwrot „w szczególności”). Bez wątpienia jednak warunkiem skorzystania z fakultatywnego nadzwyczajnego złagodzenia kary, o jakim mowa w art.60§2 k.k., jest zaistnienie szczególnie uzasadnionego wypadku, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za dane przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa. Z takim szczególnym wypadkiem do czynienia w niniejszej sprawie nie mamy. Oskarżonemu S. K. przypisano łącznie piętnaście występków, dokonanych na przestrzeni kilku miesięcy na szkodę różnych banków i instytucji finansowych udzielających pożyczek. Za jedenaście czynów kwalifikowanych według art.286§1 k.k. i art.297§1 k.k. w zw. z art.11§2 k.k., popełnionych w warunkach ciągu przestępstw z art.91§1 k.k., Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za kolejny ciąg trzech przestępstw z art.286§1 k.k. i art.297§1 k.k. w zw. z art.11§2 k.k. – karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, zaś za pojedynczy występek oszustwa z art. 286 § 1 k.k. – karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Wszystkie kary zostały orzeczone w dolnych granicach zagrożenia ustawowego przewidzianego w przepisie art. 286 §1 k.k., i to pomimo tego, że wobec sprawcy ciągu przestępstw ustawodawca

przewiduje nawet możliwość nadzwyczajnego obostrzenia kary. Biorąc pod uwagę zorganizowany i przemyślany charakter przestępczego procederu, nastawionego na osiąganie łatwego zysku, wysokość szkód wyrządzonych przestępstwami i brak jakichkolwiek starań o ich wyrównanie, wykorzystywanie do zaciągania kredytów osób znajdujących się w trudnej sytuacji osobistej i finansowej, a także wielokrotną karalność oskarżonego, w tym za przestępstwa podobne do obecnie przypisanych, nie sposób mówić, by którakolwiek z wymierzonych kar jednostkowych nosiła cechę rażącej niewspółmierności. W kontekście ustalonego stopnia społecznej szkodliwości czynów i stopnia zawinienia oskarżonego orzeczone kary jawią się wręcz jako łagodne, a wysokość kary łącznej (orzeczonej na zasadzie tzw. asperacji) uwzględnia liczbę popełnionych występków oraz stopień powiązań przedmiotowo-podmiotowych pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami. W niniejszej sprawie trudno racjonalnie twierdzić, iż dopiero kara wymierzona poniżej dolnego progu zagrożenia ustawowego byłaby karą sprawiedliwą dla sprawcy. Sięgania po przepis art.60§2 k.k. bynajmniej nie uzasadnia postawa S. K. po dokonaniu przestępstw, a przywołany przez skarżącego wyrok SA w Katowicach z 15 maja 2008 r., II AKa 13/08, nie przystaje do realiów rozpoznawanej sprawy. Wskazane orzeczenie zapadło w sytuacji procesowej, gdy oskarżeni „w sposób rzetelny zrekonstruowali przebieg inkryminowanych zdarzeń, współpracując tym samym nie tylko z organami ścigania, ale również istotnie ułatwiając pracę sądu merytorycznego”, natomiast nie została spełniona jedna z przesłanek określonych w art.60§3 k.k., gdyż przestępstw wymienionych w apelacji prokuratora poszczególni oskarżeni mieli dopuścić się bądź samodzielnie, bądź to z jedną osobą. W niniejszej sprawie oskarżony S. K. ani nie prezentował konsekwentnego stanowiska w przedmiocie własnego sprawstwa i winy, ani nie złożył szczegółowych wyjaśnień, które świadczyłyby o decyzji pełnej współpracy z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz uzasadniały przyznanie oskarżonemu ekstraordynaryjnej premii w postaci nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Wreszcie, nie budzi zastrzeżeń trafność stanowiska Sądu meriti, iż wobec S. K. nie zachodzą podstawy do sformułowania pozytywnej prognozy kryminologicznej, a w konsekwencji – do warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia wolności. Świadczy o tym dotychczasowy sposób życia oskarżonego, który był wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa umyślne podobne do obecnie przypisanych, a także odbywał orzeczone kary w zakładzie karnym. Z wcześniejszych skazań oskarżony nie wyciągnął pożądanych wniosków na przyszłość, okazując, iż jest sprawcą niepoprawnym. W tym stanie rzeczy zastosowanie obecnie wobec oskarżonego instytucji probacji z art.69 k.k. bez wątpienia nie byłoby wystarczające dla osiągnięcia celów kary i nie zapobiegłoby powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

Mając na względzie powyższe, nie podzielając wywodów apelacji oraz nie znajdując podstaw do uchylenia bądź zmiany wyroku z urzędu, Sąd odwoławczy utrzymał zaskarżone orzeczenie w mocy.

Z uwagi na sytuację osobistą i finansową oskarżonego, a także wysokość wymierzonej mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności i rozmiar nałożonego nań obowiązku naprawienia szkody, zwolniono S. K. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, uznając, że ich poniesienie byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe (art.624§1 k.p.k.).

SSO Sławomir Klekocki

SSO Olga Nocoń SSO Aleksandra Odoj - Jarek