Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jerzy Dydo

Sędziowie: SO Alicja Chrzan

SO Małgorzata Mróz

Protokolant: Bogusława Mierzwa

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2013 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 30 kwietnia 2013 r., sygn. akt I C 158/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.696,51 zł obniża do kwoty 11.010,41 zł (jedenaście tysięcy dziesięć złotych 41/100)
z odsetkami ustawowymi od dnia 9 listopada 2012r.;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 125 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 30 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Świdnicy zasądził od strony pozwanej (...)w W.na rzecz powoda R. K.kwotę 11.696,51 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 11.010,41 zł od dnia 09 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 686,10 zł od dnia 06 listopada 2012 r. do dnia zapłaty (pkt I), umorzył postępowanie odnośnie kwoty 327 zł (pkt II), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt III), zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 2.907,20 zł (pkt IV) oraz wyrokowi w punkcie I co do kwoty 11.010,41 zł nadał rygor natychmiastowej wykonalności (pkt V).

Ustalił, że na skutek pozwu wniesionego przez (...)w W.przeciwko R. K.o zapłatę kwoty 8.546,14 zł Sąd Rejonowy w Elblągu wydał w dniu 16 lutego 2011 r. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym uwzględniający żądanie pozwu. Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2011 r. sąd nadał temu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności, na podstawie którego wierzyciel wszczął egzekucję. Na skutek wniosku pozwanego Sąd przywrócił mu termin do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty, a sprawa została przekazana według właściwości miejscowej do Sądu Rejonowego w Świdnicy. Po rozpoznaniu zarzutów Sąd uchylił nakaz zapłaty w całości i oddalił powództwo oraz zasądził od (...)w W.na rzecz R. K.kwotę 321 zł tytułem zwrotu poniesionej opłaty sądowej. Innych kosztów w tej sprawie pozwany R. K.nie zgłosił. Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2011 r. Sąd nadał klauzulę wykonalności na rzecz R. K.odnośnie pkt. II wyroku, tj. w zakresie zasądzonych kosztów procesu i zasądził na jego rzecz od (...) w W., jako dłużnika 6,00 zł tytułem kosztów postępowania klauzulowego

Przed uchyleniem nakazu zapłaty, na wniosek (...)w W., Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Żaganiu Z. Z.prowadził egzekucję przeciwko dłużnikowi R. K.w wyniku której wyegzekwował kwotę 11.914,65 zł, rozliczając ją w następujący sposób : na poczet należności głównej – kwotę 8.564,14 zł, tytułem odsetek kwotę 782,27 zł, na poczet kosztów procesu kwotę 1.292 zł, tytułem kosztów zastępstwa w egzekucji kwotę 300 zł, tytułem zwrotu zaliczki kwotę 90 zł i kwotę 994,24 tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego. Pozostałą kwotę 218,14 zł zwrócił dłużnikowi.

Sąd Rejonowy wskazał, że strona pozwana uznała powództwo do kwoty 11.010,41 zł, z tym, że powód cofnął pozew co do kwoty 321 zł, także uznanej przez stronę pozwaną i wobec tego, w zakresie cofniętego powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia, postępowanie umorzono na podstawie przepisu art. 355 § 1 k.p.c w zw. z art. 203 § 1 k. p. c. (pkt II). Z tych względów, na podstawie przepisu art. 213 § 2 k.p.c. w związku z art. 410 § 2 k.c. Sąd wydał orzeczenie jak w pkt. I sentencji wyroku.

Sąd oddalił żądanie pozwu z pozostałym zakresie, a to co do kwoty 243,56 zł stanowiącej koszty dojazdu powoda w październiku 2011 r. do Sądu Rejonowego w Elblągu celem zapoznania się z aktami sprawy i kosztu noclegu powoda w E. w związku ze sprawa I C 565/12 w kwocie 180 zł odsetkami, albowiem koszty te stanowiły w istocie koszty procesu poniesione przez powoda w sprawie I C 565/12 , których zwrotu powód mógł dochodzić w tamtej sprawie, a skoro tego nie uczynił, to żądanie w tym zakresie wygasło zgodnie z art. 109 k.p.c.

Bezzasadne także było domaganie się przez powoda odsetek od 11.914,65 zł od dnia 18.10.2011 r. do 8.08. 20012 r. (data uznania przez pozwanego), skoro egzekucja była prowadzona na podstawie prawomocnego nakazu zapłaty, który został uchylony wyrokiem z dnia 14 czerwca 2012 r., zaś klauzulę temu wyrokowi nadano dopiero 9 sierpnia 2012 r. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c., a o rygorze natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333§ 1 pkt.2 k.p. c.

Orzeczenie Sądu Rejonowego w zakresie do kwoty 686,10 zł zaskarżyła strona pozwana zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, tj art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji polegające na uznaniu, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło niecelowe wszczęcie postępowania i w związku z tym powinien pokryć koszty egzekucji. Wskazując na powyższe wniósł o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa co do kwoty 686,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 06 listopada 2012 r. do dnia zapłaty przy uwzględnieniu kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył :

Apelacja okazała się w pełni zasadna. Co prawda Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, niemniej jednak nie można w pełni zaakceptować dokonanej przez niego oceny prawnej powództwa.

Bezspornym jest, że wskutek wniesionych zarzutów (po uprzednim przywróceniu terminu) wydany przeciwko R. K.nakaz zapłaty utracił swą moc, a wniesione przeciwko niemu powództwo zostało oddalone. Wcześniej jednak strona przeciwna - (...) – w wyniku egzekucji komorniczej wyegzekwowała roszczenie główne wraz z odsetkami oraz kosztami procesu. Nie ulega wątpliwości, że w takim stanie faktycznym powód uprawniony jest do dochodzenia zwrotu uzyskanego przez stronę pozwaną świadczenia, jako nienależnego. Zgodnie z art. 410 § k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła (…).

Na gruncie niniejszej sprawy strona pozwana w dacie złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji legitymowała się tytułem wykonawczym. Dopiero w wyniku podjętych przez dłużnika czynności procesowych powyższy tytuł upadł, a tym samym odpadła podstawa świadczenia. Kwestią sporną stała się jednak wysokość, jakiej aktualnie powód może dochodzić od pozwanej. Ta uznała bowiem powództwo do kwoty 11.010,41 zł obejmującej wyegzekwowane roszczenie główne wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 09 sierpnia 2012 r. kwestionując przy tym zasadność dochodzenia pozostałej kwoty obejmującej koszty postępowania egzekucyjnego. Sąd Okręgowy podziela to stanowisko.

Powód może żądać od pozwanego tylko takiej kwoty, którą ten w rzeczywiści otrzymał w wyniku egzekucji. Jak wskazuje karta rozliczeń znajdująca się w aktach komorniczych, na rzecz wierzyciela komornik wyegzekwował łącznie 11.010,41zł i tylko takiej powód może się obecnie od niego domagać, jako świadczenia nienależnego. Pozostała różnica, stanowiąca obecnie wartość przedmiotu zaskarżenia tj. 686,10 zł stanowi koszty egzekucji, których pozwany de facto nie otrzymał. Są to bowiem koszty należne komornikowi z tytułu przeprowadzonych czynności egzekucyjnych (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 08 marca 2013 r., III CZP 109/12, G. Prawna 2013/54/11). Nie można zatem twierdzić, że w tym zakresie pozwany został wzbogacony oraz że ciąży na nim obowiązek zwrotu 686,10zł.

Komornik natomiast prowadził egzekucję zgodnie z przedłożonym mu tytułem wykonawczym. Co istotne zgodnie z art. 804 k.p.c. organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym – dopóki zatem wierzyciel był uprawniony do prowadzenia postępowania, dopóty komornik związany był złożonym wnioskiem. Organ egzekucyjny w oparciu o art. 39 i 49 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o kosztach sądowych i komornikach orzeka o poniesionych wydatkach oraz opłacie egzekucyjnej, którymi - stosownie do wyniku egzekucji - obciąża jedną ze stron tego postępowania. Z mocy postanowienia z dnia 31 października 2011 r. kosztami postępowania egzekucyjnego został obciążony R. K.. Skoro zatem pozwany ich nie otrzymał, powód nie może też dochodzić od niego ich zwrotu.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy zmienił pkt I. zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 § 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 2 § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).