Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2016 r. w Gliwicach

sprawy J. M. (M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 24 marca 2015 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. M. prawo do emerytury od marca 2015 r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Jolanta Łanowy

Sygn. akt. VIII U 704/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. M. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat. Powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił żadnego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, wobec wymaganego 15 – letniego okresu takiej pracy. ZUS wskazał nadto, iż do pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku kierowcy z uwagi na niezgodność pomiędzy faktycznie zajmowanym stanowiskiem a wykazem stanowisk w zarządzeniu.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do spornego świadczenia. Podniósł, iż w okresie od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. był zatrudniony w E.- (...) Sp. z o.o. w G. i wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony, niezależnie od zmiany nazwy pracodawcy i stanowiska pracy.

Ostatecznie na rozprawie w dniu 28 lipca 2015r. ubezpieczony domagał się zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia: od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. w (...) w G. oraz jego następcy E.- (...) Sp. z o.o. w G., od 7 października 1971r. do 14 czerwca 1978r. w (...) G. oraz od 1 lipca 1978r. do 31 marca 1989r. w zakładzie Usługi (...) w G..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił:

Ubezpieczony J. M. urodził się (...) Wiek 60 lat osiągnął (...). Jest uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 2 marca 2015r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, z uwagi na brak wymaganego 15 – letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

ZUS ustalił, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. posiada 26 lat, 1 miesiąc i 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu żadnego okresu zatrudnienia.

Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji ZUS.

Sąd ustalił, iż ubezpieczony w okresie od 7 października 1971r. do 14 czerwca 1978r. był zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu (...) w K. Oddział w G.. Ubezpieczony podjął pracę jako elektryk. Następnie w okresie od 26 stycznia 1974r. do 20 stycznia 1976r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej z dniem 21 stycznia 1976r. podjął pracę na stanowisku kierowcy, gdyż jego poprzednie stanowisko było już obsadzone. Prowadził samochód ciężarowy typu S. (...). Samochodem tym woził towar m.in. opał, papier pakowy. Był to jedyny samochód ciężarowy w tym zakładzie. Przedsiębiorstwo posiadało również dwa samochody typu Ż., ale ubezpieczony nimi nie jeździł.

Z kolei w okresie od 1 lipca 1978r. do 31 marca 1989r. odwołujący pracował w zakładzie Usługi (...) w G.. Przedsiębiorstwo dysponowało wyłącznie samochodami ciężarowymi. Świadczyło usługi dla ludności a od 1975r. miało podpisaną stałą umowę z (...) w G.. Prowadzący przedsiębiorstwo (...) zatrudniał 1 lub 2 kierowców i nie zatrudniał innych pracowników. Odwołujący był wyłącznie kierowcą samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony typu S. (...), S. (...) i S. (...). Wyjeżdżał codziennie, woził towar od producentów do sklepów, względnie pomiędzy sklepami. Nie był kierowany do innych prac. W roku 1989r. Z. D. zajął się transportem osobowym autobusami. Ubezpieczony nie miał stosownych uprawnień, dlatego zwolnił się i podjął pracę w (...) E.. Nie zachowała się dokumentacja osobowa i płacowa z tego okresu zatrudnienia.

Taki charakter zatrudnienia ubezpieczonego w powyższym okresie potwierdził syn Z. D. – świadek P. D., który czasem jeździł z ubezpieczonym jako pomocnik.

W okresie od 17 kwietnia 1989r. do 31 stycznia 1995r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) w G.. Następnie od 1 lutego 1995r. do 22 sierpnia 2007r. pracował w E.- (...) Sp. z o.o. w G., gdzie został przejęty w trybie art. 23 ¹ § 3 k.p.

Zakłady te produkowały baterie do wózków akumulatorowych i akumulatory. Było tam około 7-8 samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Były też samochody mniejsze. Zakład zatrudniał 6-7 kierowców. Odwołujący pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Kierował samochodami typu S., J., L.. Przewoził materiały do produkcji – proszek ołowiany, ołów z huty ołowiu, naczynia na akumulatory, kwas siarkowy a także gotowe wyroby tj. baterie o ciężarze 750 kilo, 2 tony.

Taką pracę wykonywał odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w całym okresie od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. Nie był kierowany do innych prac. W razie awarii samochody naprawiał mechanik, a kierowca przenosił się na inny samochód, gdyż zawsze był jakiś samochód w rezerwie.

Sąd ustalił, iż w okresie zatrudnienia w E.-Z.-Baterie wraz z ubezpieczonym pracowali świadkowie S. C., K. W.. Świadek S. C. pracował w latach 1988 – 2008 na stanowisku mechanika samochodowego. Świadek K. W. pracował w latach 1992 – 1996 jako kierowca samochodu ciężarowego do 3,5 tony.

W świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 25 czerwca 2007r. pracodawca potwierdził, iż J. M. w okresie od 17 kwietnia 1989r. do nadal wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony oraz prace załadunkowe wymienione pod poz. 1 i 2 Działu VIII wykazu A do zarządzenia nr 6 i 7 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 18 i 19 maja 1983r.

Za pozostałe okresy ubezpieczony nie posiada świadectw pracy w warunkach szczególnych.

Bezsporne było, że ubezpieczony posiada ponad 25 – letni okres składkowy i nieskładkowy, ukończył 60 lat życia z dniem (...). i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) sp. z o. o. w G., akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu (...) w K. Oddział w G. (k.43), zeznań świadków: S. C. (nagranie z rozprawy z dnia 28 lipca 2015r. min. 22.34 i n. k.28), K. W. (nagranie z rozprawy z dnia 24 listopada 2015r., min. 13.35 i n. k.39), P. D. (nagranie z rozprawy z dnia 29 stycznia 2016r., min. 09.26 i n. k.52) oraz przesłuchania ubezpieczonego (nagranie z rozprawy z dnia 29 stycznia 2016r., min. 20.35 i n. k.52). Świadkowie S. C. i K. W. pracowali razem z ubezpieczonym w spornych okresie zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...). Natomiast świadek P. D. jest synem Z. D., który zatrudniał ubezpieczonego i czasem jeździł z odwołującym jako pomocnik. Świadkowie posiadają zatem szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy. Odnośnie charakteru pracy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu (...) w K. Oddział w G., wynika on z akt osobowych ubezpieczonego, niemniej jednak ten okres pozostaje bez wpływu na prawo odwołującego do spornego świadczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art. 184 ust. 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. w dacie złożenia wniosku oraz wydania zaskarżonej decyzji – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 – letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Do pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu żadnego okresu zatrudnienia.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem do takiej pracy należało zaliczyć mu sporne okresy zatrudnienia od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. w (...) w G. oraz jego następcy E.- (...) Sp. z o.o. w G., od 21 stycznia 1976r. (powrót z wojska) do 14 czerwca 1978r. w (...) G. oraz od 1 lipca 1878r. do 31 marca 1989r. w zakładzie Usługi (...) w G..

W okresie zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu (...) w K. Oddział w G., ubezpieczony pracował początkowo jako elektryk. Natomiast po odbyciu zasadniczej służby wojskowej z dniem 21 stycznia 1976r. podjął pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony typu S. (...). Samochodem tym woził towar m.in. opał, papier pakowy. Taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy do końca zatrudnienia w tym zakładzie tj. do 14 czerwca 1978r.

Również w okresie pracy w zakładzie Usługi (...) w G. od 1 lipca 1978r. do 31 marca 1989r. odwołujący był wyłącznie kierowcą samochodów ciężarowych typu S. (...), S. (...) i S. (...). Przedsiębiorstwo to dysponowało wyłącznie samochodami ciężarowymi. Odwołujący codziennie woził towar od producentów do sklepów, względnie pomiędzy sklepami i nie był kierowany do innych prac. Taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 marca 1989r. Z tą datą zwolnił się, gdyż przedsiębiorstwo zaczęło zajmować się przewozem osób autobusami a odwołujący nie posiadał takich uprawnień.

Następnie w okresie zatrudnienia w (...) w G. a potem w E.- (...) Sp. z o.o. w G. od 17 kwietnia 1989r. do 31 grudnia 1998r. odwołujący również stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Kierował samochodami typu S., J., L.. Zakład ten produkował baterie do wózków akumulatorowych i akumulatory. Ubezpieczony przewoził materiały do produkcji – proszek ołowiany, ołów z huty ołowiu, naczynia na akumulatory, kwas siarkowy a także gotowe wyroby tj. baterie o ciężarze 750 kilo, 2 tony. Nie był kierowany do innych prac. W razie awarii samochody naprawiał mechanik, a kierowca przenosił się na samochód rezerwowy.

Wykonywane przez ubezpieczonego prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony są wymienione pod poz. 2, działu VIII, wykazu A, stanowiącego załącznik do wymienionego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), zawierającego wykaz prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym charakter pracy odwołującego w okresach spornych, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Należy przy tym wskazać, że w postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Reasumując, należało uznać, że ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Nie było sporne, iż odwołujący posiada co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie jest członkiem OFE i na dzień wydania zaskarżonej decyzji ukończył wymagany wiek 60 lat.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od marca 2015r. tj. od miesiąca złożenia wniosku.

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego – na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 461 ze zm.) – zasądzając od ZUS na rzecz odwołującego kwotę 120 zł.

(-) SSO Jolanta Łanowy