Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariola Mastalerz (spr.)

Sędziowie: SSO Urszula Sipińska-Sęk

SSO Beata Łapińska

Protokolant: st.sekr.sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 kwietnia 2015r. sygn. IV U 253/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy P. K. kwotę 120,00 ( sto dwadzieścia ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt V Ua 27/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 sierpnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w sprawie Nr (...)odmówił ubezpieczonemu P. K. prawa do dalszego korzystania ze świadczenie rehabilitacyjnego.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony po korzystaniu przez okres 4 miesięcy ze świadczenia rehabilitacyjnego odzyskał zdolność do pracy.

Pismem z dnia 20 sierpnia 2014 roku wnioskodawca wniósł odwołanie od powyższej decyzji, podnosząc, iż Komisja Lekarska ZUS wydając orzeczenie nie wzięła pod uwagę dokumentacji medycznej leczenia psychiatrycznego i neurologicznego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 2 września 2014 roku wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Wnioskodawca pismem z dnia 15 kwietnia 2015 roku wskazał, iż domaga się świadczenia rehabilitacyjnego na okres zgodny z wnioskami biegłej psychiatry A. R. (1).

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2015 roku w sprawie sygn. akt IV U 253/14 w punkcie pierwszym zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy P. K. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych
8 miesięcy poczynając od dnia 12 czerwca 2014 roku. W punkcie drugim orzeczenia oddalił odwołanie w pozostałej części, a w punkcie trzecim zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. na rzecz wnioskodawcy P. K. kwotę 120,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawca w dniu 13 sierpnia 2013 roku doznał wypadku przy pracy i stał się niezdolnym do pracy. Po wykorzystaniu 182 dniowego okresu pobierania zasiłku chorobowego P. K. w okresie od dnia 12 lutego 2014 roku do dnia 11 czerwca 2014 roku korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego .

Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 31 lipca 2014 roku stwierdziła, iż wnioskodawca odzyskał zdolność do pracy.

Wnioskodawca skarży się na bóle i zawroty głowy, stan podenerwowania, niespokojny sen, stan apatii, niechęć do kontaktów z innymi osobami.

Wnioskodawca leczył się neurologicznie i psychiatrycznie.

U wnioskodawcy neurologicznie stwierdzono stan po urazie głowy ze wstrząśnieniem mózgu oraz podejrzenie padaczki.

Z punktu widzenia neurologii P. K. odzyskał zdolność do pracy.

W P. K. stwierdzono zaburzenia adaptacyjne przedłużone o typie reakcji depresyjno – lękowej o znacznym nasileniu objawów.

U wnioskodawcy zaobserwowano nasilone objawy lękowe wraz z objawami depresyjnymi w postaci zaburzonej aktywności, obniżonego nastroju, braku zadowolenia, braku łaknienia, zaburzeń snu z koszmarami sennymi, osłabienia sfery poznawczej w postaci zaburzeń koncentracji, osłabienia pamięci.Objawy te mają charakter nasilony i znacząco dezorganizują funkcjonowanie wnioskodawcy.Istniejące schorzenie psychiatryczne w okresie nasilonych objawów skutkuje dalszą niezdolnością do pracy i uzasadniają przyznanie świadczenia na okres dalszych 8 miesięcy
( łącznie 12 miesięcy).

Dalsze leczenie farmakologiczne podparte terapią psychologiczną winny przynieść poprawę stanu psychicznego wnioskodawcy i odzyskanie zdolności do pracy.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody w postaci dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii A. P. i z zakresu psychiatrii A. R. (1).

Następnie Sąd Rejonowy dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego uznał za wiarygodne i nie budzące wątpliwości dowody w postaci dokumentów zebranych w aktach sprawy oraz dokumentów zawartych w załączonych aktach organu rentowego. Biegła neurologa A. P. w swojej opinii wskazała, iż istniejące dolegliwości natury neurologicznej nie skutkują dalszą niezdolnością wnioskodawcy do pracy.

Sąd Rejonowy stwierdził, że biegła psychiatra A. R. (1) w swojej opinii szczegółowo opisała stan zdrowia wnioskodawcy i odniosła się do jego zdolności do pracy, wskazując, iż stwierdzone objawy zaburzeń adaptacyjnych powodują dezorganizację funkcjonowania wnioskodawcy. Biegła w swoich wnioskach wskazała, iż niezdolność trwa nadal od czasu zakończenia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego i zasadnym jest przyznanie na dalszy okres 6 miesięcy od daty badania przez biegłą. Jednocześnie, jak wskazał Sąd Rejonowy, biegła psychiatra podniosła, iż dalsze korzystanie ze świadczenia rehabilitacyjnego przy kontynuowaniu leczenia daje podstawę do przyjęcia odzyskania przez P. K. zdolności do pracy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że proponowany przez biegłą okres dalszego prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na czas między zakończeniem poprzedniego okresu pobierania świadczenia i badaniem przez biegłą oraz na kolejne 6 miesięcy przekracza maksymalny 12 miesięczny okres pobierania świadczenia oraz poprzestaję w sprzeczności z ustaleniami biegłej, iż 12 miesięczny okres pobierania świadczenia pozwoli na odzyskanie zdolności do pracy.

Odnosząc się do zarzutów ZUS do opinii Sąd Rejonowy wskazał, iż wnioski biegłej są jasne zupełne i w sposób jednoznaczny odpowiadają na pytanie Sądu. Dlatego też uznał powyższe opinie za pełnoprawny środek dowodowy i istotne źródło dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie.

Po dokonaniu oceny materiału dowodowego Sąd Rejonowy wskazał, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne.

Po przywołaniu treści artykułu art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz.U. nr 60, poz. 636 ze zm. ) Sąd Rejonowy wskazał, że kluczowym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było czy po 4 sierpnia 2014 roku – zakończeniu okresu korzystania z zasiłku chorobowego wnioskodawca był nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja mogły mu przywrócić zdolność do pracy.

Sąd Rejonowy wskazał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajął stanowisko, iż po zakończeniu powyższego okresu wnioskodawca był zdolny do pracy, opierając się na orzeczeniu Komisji Lekarskiej ZUS, wnioskodawca zaś podnosił, iż ustalanie ZUS były błędne.

Sąd Rejonowy biorąc pod uwagę treść opinii biegłej A. R. (1) stwierdził, iż wnioskodawca po zakończeniu korzystania ze zasiłku chorobowego nie odzyskała zdolności do pracy z punktu widzenia psychiatrii, jednakże istniała pozytywna prognoza odzyskania tejże zdolności, a tym samym przysługiwało jemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych 8 miesięcy.

Dlatego też Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał P. K. prawo do dalszego świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych 8 miesięczny, oddalając odwołanie w zakresie w jakim wnioskodawca wnosił o przyznanie świadczenia na okres dłuższy.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik organu rentowego zarzucając mu:

- naruszenie prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (D.z.U. z 2014r., poz. 101 - j.t.) poprzez błędną ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczność ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, że w sprawie występują przesłanki do przyznania ubezpieczonemu prawa do dalszych ośmiu miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego, podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, iż P. K. nic spełnia warunków do nabycia prawa do dalszego świadczenia rehabilitacyjnego;

- naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009r., Nr 167, poz. 1322, z późn. zm.) oraz art.18 ust.1i 2ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r., poz. 159) w zw. z art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych ośmiu miesięcy, począwszy od dnia 12 czerwca 2014 roku, podczas gdy ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania tego świadczenia.

W oparciu o powyższe podstawy apelacyjne organ rentowy wnosił o zmianę wyroku Sądu Rejonowego i oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego nie jest uzasadniona.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., a więc zarzutu wadliwej oceny dowodów. Dopiero bowiem prawidłowo ustalony stan faktyczny poprzedzony oceną dowodów zgodną z regułami zakreślonymi powołanym przepisem może stanowić podstawę do dokonania oceny prawnej orzeczenia.

W aspekcie podniesionego w tym zakresie w apelacji zarzutu wskazać należy, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 roku, V CKN 1354/00, LEX nr 77046).

W analizowanej sprawie Sąd Rejonowy w oparciu o opinie biegłej psychiatry A. R. (1) przyjął, iż u wnioskodawcy P. K. stwierdzono zaburzenia adaptacyjne przedłużone o typie reakcji depresyjno – lękowej o znacznym nasileniu objawów, które skutkują dalszą jego niezdolnością do pracy i uzasadniają przyznanie świadczenia na okres dalszych 8 miesięcy ( łącznie 12 miesięcy) a nadto, iż dalsze leczenie farmakologiczne podparte terapią psychologiczną winny przynieść poprawę stanu psychicznego wnioskodawcy i odzyskanie zdolności do pracy.

Sąd Rejonowy oceniając dowód z opinii w/w biegłej psychiatry stwierdził, że biegła w swojej opinii szczegółowo opisała stan zdrowia wnioskodawcy i odniosła się do jego zdolności do pracy, wskazując, iż stwierdzone objawy zaburzeń adaptacyjnych powodują dezorganizację funkcjonowania wnioskodawcy. Biegła w swoich wnioskach wskazała, iż niezdolność trwa nadal od czasu zakończenia okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.

Odnosząc się do zarzutów ZUS do opinii Sąd Rejonowy wskazał, iż wnioski biegłej są jasne, zupełne i w sposób jednoznaczny odpowiadają na pytanie Sądu. Dlatego też uznał powyższą opinię za pełnoprawny środek dowodowy i istotne źródło dla ustalenia stanu faktycznego .

Stanowisko to Sąd Okręgowy w pełni podziela i akceptuje.

Wskazać należy, iż organ rentowy uzasadniając stawiane w apelacji zarzuty, zwrócił przede wszystkim uwagę na złożenie w toku postępowania przed Sądem I instancji zastrzeżeń do opinii biegłej psychiatry A. R., które Sąd Rejonowy pominął przy wyrokowaniu. Wywody apelacji stanowią przy tym w zasadniczej części powtórzenie argumentacji zawartej w piśmie procesowym organu z dnia 19 grudnia 2014 roku zawierającym zarzuty do opinii.

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób podzielić stanowiska organu rentowego , który z treści opinii biegłej psychiatry A. R. wyprowadził wniosek, iż na dzień badania przez biegłą ubezpieczony spełniał warunki do przyznania na dalsze 6 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego, co zdaniem organu świadczy, iż na dzień badania wnioskodawca praktycznie odzyskał zdolność do pracy ( pozostały zaledwie dwa tygodnie ustalonego przez biegłą okresu dalszego świadczenia rehabilitacyjnego).

Jak wynika bowiem wprost z treści opinii biegłej ( k. 54- 55 ) ubezpieczony kwalifikuje się do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego, przy czym w zakresie dalszego okresu , na jaki świadczenie przysługuje biegła zaproponowała 6 miesięcy od daty badania ( 13.11.2014 r.) plus wstecznie od daty wygaśnięcia świadczenia do daty badania przez biegłą.

Wnioskodawca uprawniony był do świadczenia rehabilitacyjne przez okres 4 miesięcy, tj. od 12 lutego 2014 r. do dnia 11 czerwca 2014 r. Biegła istotnie wydała opinię po upływie 5 miesięcy o d ustania końcowego okresu świadczenia orzeczonego przez ZUS. Biegła wyraźnie jednak wskazuje w opinii, iż okres na w jaki wnioskodawca spełnia warunki do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego należy liczyć od dnia ustania wypłaty świadczenia ( 11.06.2014 r. ) do dnia badania przez biegłą ( 13.11.2014 r.) oraz przez okres dalszych 6 miesięcy od dnia badania. Suma tak opisanych przez biegłą okresów niewątpliwie przekracza 12 miesięczny ( maksymalny okres pobierania świadczenia ), jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy. Okoliczność ta sama przez się nie może podważać ani rzetelności ani tez merytorycznej poprawności opinii. Słusznie zatem Sąd Rejonowy w oparciu o w/w opinię przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres dalszych 8 miesięcy poczynając od dnia 12 czerwca 2014 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego, powoływana przez organ rentowy okoliczność, iż wnioskodawca w trakcie oceny orzeczniczej w ZUS był dwukrotnie badany przez konsultanta – specjalistę psychiatrę, który nie znalazł uzasadnienia do dalszego orzekania niezdolności do pracy, nie może stanowić wyłącznej przeciwwagi do poczynionych w tym zakresie ustaleń Sądu Rejonowego. Należy mieć na uwadze, iż postępowanie sądowe prowadzone na skutek odwołania ubezpieczonego ma na celu weryfikację decyzji ZUS wydanej na podstawie orzeczenia Komisji Lekarskiej , w tym lekarzy konsultantów, właśnie w oparciu o opinię biegłych sądowych lekarzy określonej specjalizacji. Opinia biegłego nie zawsze jednak musi pokrywać się, jak to ma miejsce w omawianej sprawi, ze stanowiskiem lekarzy konsultantów ZUS.

Bez znaczenia dla oceny opinii biegłej, pozostaje zdaniem Sądu Okręgowego powoływany przez apelującego fakt, iż w trakcie badania wnioskodawcy w ZUS w dniu 21.10.2014 r. na potrzeby ustalenia procentowego uszczerbku na zdrowiu oświadczył on , iż otrzymał skierowanie do dziennego oddziału psychiatrycznego, która to okoliczność nie została przez biegłą wyjaśniona. Biegła w opinii, wśród okazanej dokumentacji medycznej nie wymienia historii choroby z oddziału psychiatrycznego szpitala ani też skierowania do leczenia w tym oddziale. W trakcie badania przez biegłą wnioskodawca nie podał też żadnych faktów z tym związanych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, iż tak sformułowane względem opinii zarzuty nie dawały podstaw do zakwestionowania jej przydatności do orzekania. W ocenie Sądu Okręgowego analizowana opinia biegłej jest w pełni fachowa i rzetelna, została bowiem poprzedzona analizą dostępnej dokumentacji lekarskiej oraz bezpośrednim badaniem ubezpieczonego. Swoje stanowisko biegła w należyty i przekonywujący sposób uzasadniła.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy nie uwzględnił zawartego w apelacji wniosku o powołanie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu psychiatrii.

Ponadto należy mieć na względzie, iż sąd orzekający dopuszcza dowód z kolejnej opinii lekarzy biegłych wówczas, gdy opinia już wydana w sprawie wzbudza jego wątpliwości, a nie dlatego, że jedna ze stron jest niezadowolona z wyników postępowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99, OSNP 2000/22/807; z dnia 30 maja 2007 r., IV CSK 41/07, LEX nr 346211; z dnia 5 maja 2009 r., I UK 1/09, LEX nr 515412 oraz z dnia 16 września 2009 r., I UK 102/09, LEX nr 537027).

Za nieuzasadniony należy zdaniem Sądu Okręgowego uznać także zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ustawy z 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009r., Nr 167, poz. 1322, z późn. zm.) oraz art. 18 ust. 1i 2ustawy, z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r., poz. 159).

Wskazać należy, iż zarzut naruszenia prawa materialnego może nastąpić bądź poprzez jego błędną wykładnię – czyli poprzez mylne rozumienie treści określonej normy prawnej, albo poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, czyli poprzez błędne uznanie, iż do danego ustalonego stanu faktycznego ma zastosowanie dany przepis prawa materialnego, albo też odwrotnie, tzn. przepis, który winien mieć zastosowanie w danym stanie faktycznym – nie został zastosowany (szerzej w tym zakresie por. postanowienie SN z 15.10.2001r. I CKN 102/99; wyrok SN z 05.10.2000r. II CKN 300/00; postanowienie z 28.05.1999r. I CKN 267/99 Prok. i Pr. 1999/11-12/34 ; wyrok SN z 19.011998r. I CKN 424/97OSNC 1998/9/136 i inne ).

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( Dz. U. Nr 199, poz. 1673 ) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Według art. 7 ustawy przy ustalaniu prawa do świadczeń wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, podstawy wymiaru i ich wysokości, a także przy ich wypłacie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy .

Natomiast w myśl 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r., poz. 159) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował do ustalonego przez siebie stanu faktycznego prawo materialne i dokonał jego prawidłowej wykładni. Sąd I instancji ustalił mianowicie na podstawie opinii biegłej psychiatry A. R. , iż wnioskodawca P. K. po cztero- miesięcznym okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Powyższe ustalenia dawały Sądowi I instancji prawo do uznania , iż w sprawie występują przesłanki do przyznania ubezpieczonemu prawa do dalszych ośmiu miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego.

Biorąc pod uwagę bezzasadność zarzutów apelacji, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 1 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 461 , zm.; Dz.U. z 2015 r.poz.616 ).