Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2016 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący: Sędzia S.O. Lucyna Stąsik-Żmudziak

Protokolant: st. sekretarz sąd. Małgorzata Gruza

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2016 roku w Lublinie

sprawy P. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o wysokość kapitału początkowego i wysokość emerytury w związku z rekompensatą

na skutek odwołania P. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 30 września 2014 roku znak (...)

i z dnia 30 września 2014 roku znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje P. C. prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego i emerytury z uwzględnieniem rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

VII U 2395/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2014 r. znak(...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił P. C. ponownego obliczenia wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem rekompensaty albowiem w ocenie ZUS przedłożone świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełnia warunków formalnych.

Jednocześnie decyzją z tej samej daty ZUS w B. odmówił P. C. przeliczenia świadczenia emerytalnego w związku z doliczeniem rekompensaty z uwagi na to, że wnioskodawca na dzień 01.01.2009r. nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych – udowodniono 12 lat, 9 miesięcy i 23 dni. ZUS nie uznał okresu od 07.06.1988r. do 07.11.1990r., od 01.12.1990r. do 30.04.1991r., od 02.03.1992r. do 31.07.1992r. jako pracy w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) u J. B., ponieważ świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 24.06.2014r. zostało wydane przez pracodawcę, który w tym dniu nie prowadził działalności gospodarczej, a tym samym świadectwo pracy nic spełnia wymogów formalnych, tj. brak było pieczątki firmowej zakładu pracy oraz pieczątki imiennej osoby, która podpisała w/w świadectwo. Ponadto w przedłożonym świadectwie nie wskazano wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. oraz nie wskazano przepisów resortowych.

P. C. w odwołaniu, nie oznaczając decyzji, od której się odwołuje, domagał się przyznania rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, że zakład pracy już nie istnieje, natomiast są osoby, które mogą potwierdzić wykonywanie spornego zatrudnienia.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie, odniósł się do treści decyzji odmawiającej ponownego przeliczenia emerytury z uwzględnieniem rekompensaty i wniósł o jego oddalenie.

W toku postępowania sądowego wnioskodawca wyjaśnił, że nie zdawał sobie sprawy, iż ZUS wydał dwie decyzje odnoszące się do odmowy przyznania rekompensaty. Podał, że odwołuje się od obydwu decyzji i wnosi o ustalenia tak wysokości kapitału początkowego jak i wysokości emerytury z uwzględnieniem rekompensaty związanej z wykonywaną pracą w warunkach szczególnych. (k. 32v as)

W tej sytuacji ZUS przesłał do Sądu kolejną odpowiedź na odwołanie, odnosząc się w niej do wydanej decyzji odmawiającej ponownego ustalenia kapitału początkowego z uwzględnieniem rekompensaty. (k. 35as)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. C. urodzony w dniu (...) ukończył (...) lat.

W (...) wnioskodawca ubiegał się o emeryturę we wcześniejszym wieku, po ukończeniu (...) lat, w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku dołączył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Decyzją z 18.07.2012r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury ustalając, że wnioskodawca na dzień 31.12.1998r. udowodnił jedynie 12 lat, 9 miesięcy i 23 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca decyzji tej nie skarżył i stała się ona prawomocna. (bezsporne - akta (...) zawierające świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych k.3-7, 29-30, 34)

Odwołujący przyjętą przez ZUS pracę w warunkach szczególnych wykonywał w okresie:

- od 02.08.1967r. do 17.07.1969r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie
(...) - roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku monter instalacji sanitarnych i grzewczych - świadectwo
wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 18-05-2011r. (k. 3 ae)

- od 27.10.1971r. do 03.01.1974r. z tytułu zatrudnienia w Miejskim Zarządzie
Budynków Mieszkalnych w C. - j/w - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 23-01-2012r. (k. 4ae)

- od 19.10.1981r. do 31.05.1982r. z tytułu zatrudnienia w (...)
Spółdzielni Mieszkaniowej w C., przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej, przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych jako monter urządzeń grzewczych spawacz – świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 09.07.2012r. (k. 29)

- od 01.06.1982r. do 31.10.1987r. z tytułu zatrudnienia w Miejskim
Przedsiębiorstwie (...) w C.- j/w - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 29.06.2012r. (k. 30)

- od 14.05.1996r. do 31.12.1997r., od 01.01.1998r. do 14.07.1998r., od 18.07.1998r. do 01.11.1998r., od 03.11-1998r. do 31.12.1998r.z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 05.01.2012r. (k. 7). ZUS wyłączył ze stażu pracy okresy urlopu bezpłatnego od 15.07.1998r. do 17.07.1998r. i od 02.11.1998r. do 02.11.1998r.

Ponadto po 01.01.1999r. wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych nadal w (...) Sp. z o.o. od 01.01.1999r. do 31.01.1999r., od 01.06.1999r.do 31.10.1999r., od 01.11.1999r. do 31.08.2001r. ZUS uznał w toku postępowania sądowego ten okres i decyzjami z dnia 17.02.2016r. (znak: (...) i (...)-2011) uchylił decyzje z dnia 30.09.2014r. w części dotyczącej udowodnienia pracy w szczególnych warunkach. ZUS przyjął po wyłączeniu okresu zwolnień lekarskich od 07.12.1999r. do 20.02.2000r., od 17.07.2000r. do 19.07.2000r., że P. C. nadal nie legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.2009r. gdyż w ten sposób udowodniono 14 lat, 11 miesięcy, 6 dni).

Stanowiska ZUS o nie przyjęciu do okresów pracy w warunkach szczególnych okresów zwolnień lekarskich należy uznać za niezasadne. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym zasiłki chorobowe pobierane w czasie zatrudnienia na stanowiskach przy wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych nie podlegają wyłączeniu z okresów pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. (tak np. SA w Lublinie w wyroku z 25.11.2015r. w sprawie III AUa 446/15 czy wyrok SA w Gdańsku z dnia 9.10.2015 r. w sprawie III AUa 716/15. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 listopada 2003 r., III UZP 10/03 (OSNP 2004/5/87), stwierdził że do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 z późn. zm.).

Już zatem doliczenie pominiętych przez ZUS okresów zasiłków chorobowych od 07.12.1999r. do 20.02.2000r. (2 miesiące i 15 dni), od 17.07.2000r. do 19.07.2000r. (3 dni) pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca udowodnił okres ponad 15 lat wykonywania pracy w warunkach szczególnych - 14 lat, 11 miesięcy i 6 dni uznanej pracy plus 2 miesiące i 17 dni zasiłków chorobowych daje 15 lat, 1 miesiąc i 23 dni, a więc jest wystarczające do ustalenia prawa do rekompensaty.

Ponadto wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w C. w okresie od 01.12.1969r. do 07.08.1971r., w identycznym charakterze jak w późniejszym okresie uznanym przez ZUS (tj. 19.10.1981r. do 31.05.1982r.) przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej, przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych jako monter urządzeń grzewczych – spawacz. Okresu tego wnioskodawca nie udokumentował świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych, gdyż Spółdzielnia nie wydała takiego świadectwa z tego powodu, że nie zachowały się akta osobowe wnioskodawcy i nie było dokumentacji, na podstawie której pracodawca mógłby wystawić stosowne świadectwo. Jednakże P. C. w tym okresie wykonywał pracę taką samą jak w późniejszym czasie. Od lat 60 posiadał uprawnienia do wykonywania prac spawania gazowego (posiadał takie uprawnienia i wykonywał pracę tego rodzaju w poprzednim zakładzie w Przedsiębiorstwie (...) - uznaną przez organ). Faktem jest, że w świadectwie pracy jego stanowisko w Spółdzielni w tym okresie wskazano jako pracę hydraulika, ale była to jedynie kwestia tak nadanej nazwy. Tymczasem wnioskodawca tak samo jak od 19.10.1981r. do 31.05.1982r. dbał o przesył energii cieplnej czyli centralnego ogrzewania z kotłowni do mieszkań lokatorów spółdzielni. W przypadku awarii w kotłowni, na węzłach cieplnych ale także w mieszkaniach usuwał awarie. Zdarzało się pęknięcie czy zapchanie rury, zakamienienie, pęknięcie kotłów a wówczas wnioskodawca zajmował się remontem tych urządzeń, wymieniając je. Czynił to za pomocą spawania gazowego. Robił tez przeglądy kotłowni, węzłów ciepłowniczych, rozdzielaczy i wymienników ciepła. Rozbierał kotły i wymieniał w nich elementy. Na stałe w spółdzielni byli zatrudnieni jeszcze inni hydraulicy, którzy zajmowali się bieżącymi drobnymi awariami, do zadań wnioskodawcy należało usuwanie większych awarii oraz wykonywanie poważnych remontów przy jednoczesnym wykonywaniu spawania gazowego. (dowód: zeznania wnioskodawcy k.14-15 as w zw. z 52v as., świadectwo pracy k. 7 ar)

Nadto w podobnym charakterze wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresach od 07.06.1988r. do 07.11.1990r. (2 lata, 5 miesięcy i 1 dzień), od 01.12.1990r. do 30.04.1991r. (5 miesięcy), od 02.03.1992r. do 31.07.1992r. (3 miesiące i 29 dni) z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) u J. B.. Był to Zakład Usługowo- (...) zajmujący się wykonywaniem robót remontowo budowlanych w zakresie instalacji sanitarnych, gazowych, ogrzewnictwa. Usługi wykonywał na rzecz różnych jednostek: spółdzielczych, państwowych, czasami ale niewiele indywidualnych. Wnioskodawca był tam zatrudniony w poszczególnych okresach na stanowisku montera instalacji sanitarnych- spawacza. Okresy wykonywania pracy w warunkach szczególnych w (...) zostały poświadczone świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydanym przez byłego pracodawcę, który wskazał, że wnioskodawca jako monter instalacji sanitarnych wykonywał roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach. Wnioskodawca złożył to świadectwo organowi emerytalnego jednakże nie zostało ono uznane ze względu na fakt, że zostało wydane w okresie, kiedy były pracodawca zakończył już prowadzoną działalność gospodarczą.

W toku postępowania sądowego przesłuchano J. B. (2), który w latach 1984-1990r. prowadził (...). Świadek potwierdził, że w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wykonywał usługi remontowo-budowlane w zakresie instalacji sanitarnych, gazowych, grzewczych na rzecz różnych podmiotów. Zatrudniał wnioskodawcę, który pracował we wskazanych wyżej okresach w charakterze montera wodnokanalizacyjnego wykonując prace spawalnicze orz monterskie. Świadek potwierdził, że P. C. pracował przy wykopach, przy instalacjach zewnętrznych i wewnętrznych. Montował je, remontował, wykonywał hydraulikę. Przez bardzo długi okres czasu wnioskodawca pracował przy remoncie mleczarni w C.. Zdemontowano tam instalację centralnego ogrzewania, ciepłej wody i wykonano montaż nowych instalacji. Wnioskodawca pracował przy wycinaniu rur, demontowaniu grzejników, zdejmowaniu izolacji z rur ciepłowniczych, wymieniał rury w kanałach. Zajmował się układaniem rur, spawał, podłączał rury do grzejników, skręcając je i spawając gazowo. Robił izolacje rur ciepłowniczych, zajmował się przekuwaniem rur w przejściach, zakładał kanalizację, pracował w wykopach, robił przyłącza wodnokanalizacyjne, instalacje do przeprowadzania ciepła technologicznego. W ramach wykonywanych usług na rzecz osób indywidualnych zdarzało się, że wnioskodawca pracował przy tzw. „białym montażu” a więc montowaniu urządzeń sanitarnych. Jednakże te czynności były wykonywane rzadko i nie wpływały na zasadniczy charakter zatrudnienia wnioskodawcy. P. C. w okresach zatrudnienia u J. B. (2) były pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych polegającymi na stałym wykonywaniu robót wodnokanalizacyjnych oraz budowie rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku montera instalacji sanitarnych i grzewczych – spawacza, wymienione w wykazie A, dział V, poz.1 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania przesłuchanego świadka J. B. (2) albowiem jako osoba obca dla wnioskodawcy, obecnie nie wykonująca działalności gospodarczej i nie zatrudniająca go od wielu lat oraz niezainteresowana rozstrzygnięciem sporu w sposób rzetelny podał wszystkie istotne dla sprawy okoliczności. Świadek opisał na czym polega jego działalność i w jakim charakterze był zatrudniony wnioskodawca. Wskazał jakie prace wykonywał i w jakich warunkach pracował P. C.. Zeznania świadka były zgodne z zeznaniami wnioskodawcy W ocenie Sądu należało je uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne, konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Sąd nie znalazł podstaw aby je kwestionować i brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, aby odmówić im właściwego dla nich waloru dowodowego. Wnioskodawca od wielu lat pracował w innych zakładach w podobnym charakterze, jako monter spawacz instalacji sanitarno-grzewczych. Warunki wykonywania zatrudnienia były niemal identyczne jak w okresach uznanych przez ZUS, gdyż wykonywane przez wnioskodawcę czynności miały taki sam cel i przeznaczenie.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu a zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art. 245 k.p.c.

Z tego też względu Sąd uznał, że także okres zatrudnienia wnioskodawcy u J. B. (2) zależy zaliczyć do okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych, uprawniających wnioskodawcę do ustalenia mu prawa do rekompensaty.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy P. C. przysługuje prawo do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Rekompensata ma wpływ na wysokość kapitału początkowego a także na wysokość emerytury. Wnioskodawca od 23.07.2014r. jest uprawniony do emerytury po osiągnięciu wieku. Decyzją z 19.08.2014r. ustalono mu prawo do emerytury zaliczkowo wobec nadal toczącego się postępowania wyjaśniającego do okresów składkowych i nieskładkowych. (decyzja k. 261ae)

W nawiązaniu do wydanej decyzji wnioskodawca w dniu 05.09.2014r. ubiegał się o przeliczenie wysokości emerytury z uwzględnieniem rekompensaty, dołączając dodatkowe świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. (k. 266ae) Skutkiem złożonego wniosku były zaskarżone decyzje a następnie kolejna decyzja odmowna z 17.02.2016r. uchylająca decyzje skarżone w części dotyczącej udowodnienia pracy w warunkach szczególnych i uznająca wnioskodawcy 14 lat, 11 miesięcy i 6 dni takiego zatrudnienia, po wyłączeniu okresów zasiłków chorobowych. (k. ae)

Zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 z późn. zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl art. 23 ust. 1 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Według art. 2 pkt 5 ustawy rekompensata stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Jak wynika z ustaleń Sądu wnioskodawca ubiegał się o wcześniejszą emeryturę w 2012 roku, jednakże prawo to nie zostało mu ustalone ze względu na fakt, że na dzień 31.12.1998 roku nie udowodnił 15 lat wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Jednakże tego rodzaju pracę wykonywał po 01.01.1999r. a przed 01.01.2009 roku, tj. przed datą wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych. Tymczasem rodzaj wykonywanej pracy w warunkach szczególnych nie uprawniał wnioskodawcy do uzyskania emerytury pomostowej. W tej sytuacji kwestią otwartą stało się prawo do rekompensaty przewidziane w ustawie pomostowej. Wnioskodawca uzyskał od (...) roku prawo do emerytury w powszechnym wieku. Jej wysokość ustalana jest w nawiązaniu do ustalonego kapitału początkowego. Zatem nabycie prawa do emerytury, tzw. „zwykłej” nie pozbawia wnioskodawcy możliwości ubiegania się o rekompensatę z tytułu wykonywanej przed 2009 rokiem pracy w warunkach szczególnych.

Zatem bezsporne w sprawie było, że odwołujący nie nabył prawa do emerytury pomostowej ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Z kolei art. 32 ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Z § 1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust. 1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. § 4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W niniejszym postępowaniu odwołujący domagał się ustalenia, że w innych niż uznane przez ZUS okresach zatrudnienia pracował w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania mu rekompensaty.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 k.p.c., który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 2 lutego 1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów.

W oparciu o nie Sąd ustalił, iż P. C. wykonywał pracę w warunkach szczególnych:

- uznaną przez ZUS w oparciu o decyzje z 17.02.2016r. po wyłączeniu okresu zwolnień lekarskich od 07.12.1999r. do 20.02.2000r., od 17.07.2000r. do 19.07.2000r., 14 lat, 11 miesięcy, 6 dni).

- w (...) Sp. z o.o. pominięte przez ZUS okresy zasiłków chorobowych od 07.12.1999r. do 20.02.2000r. (2 miesiące i 15 dni), od 17.07.2000r. do 19.07.2000r. (3 dni)

- w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w C. w okresie od 01.12.1969r. do 07.08.1971r., (8 miesięcy i 7 dni) - przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej, przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych jako monter urządzeń grzewczych spawacz – wskazane w cytowanym wyżej rozporządzeniu z 1983r. w wykazie A, dziale II w zw. z działem XIV, poz.12.

- w Zakładzie Usługowo- (...). B. w okresach od 07.06.1988r. do 07.11.1990r. (2 lata, 5 miesięcy i 1 dzień), od 01.12.1990r. do 30.04.1991r. (5 miesięcy), od 02.03.1992r. do 31.07.1992r. (3 miesiące i 29 dni) - roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku monter instalacji sanitarnych i grzewczych spawacz – wskazane w wykazie A, dziale V, poz.1 w zw. z działem XIV, poz.12 rozporządzenia.

W ocenie Sądu należało mu doliczyć sporne okresy: w (...) w C. od 01.12.1969r. do 07.08.1971r. jako okres pracy w warunkach szczególnych tj. pracę wymienioną w wykazie A, dziale II w zw. z działem XIV, poz.12. oraz (...) J. B. w okresach od 07.06.1988r. do 07.11.1990r., od 01.12.1990r. do 30.04.1991r., od 02.03.1992r. do 31.07.1992r. – łącznie 3 lata i 2 miesiące wymienione w wykazie A, dziale V, poz.1 w zw. z działem XIV, poz.12 w rozporządzeniu RM z dnia 7 lutego 1983 r.

Po uwzględnieniu wymienionych okresów zatrudnienia oraz okresu uznanego już przez organ rentowy oraz okresów pominiętych zasiłków chorobowych odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.