Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016r. w Gliwicach

sprawy z powództwa W. K. (K.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Z.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 30 października 2014 r. sygn. akt IV P 392/13

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

(-) SSR del. Renata Stańczak (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 12/15

UZASADNIENIE

W. K. wniósł o uznanie złożonego mu przez pozwaną (...) Spółkę Akcyjną w Z. wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w Z. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstw procesowego.

Sąd Rejonowy w Zabrzu wyrokiem z dnia 30 października 2014 roku zasądził od pozwanej na rzecz powoda W. K. kwotę 9.000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, nadał wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2.010,53 zł, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 450 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu od obowiązku uiszczenia której powód był zwolniony.

Sąd Rejonowy ustalił, że W. K., urodzony w dniu (...) podjął pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. od dnia 22 lutego 1970 roku początkowo jako uczeń – mechanik, a następnie od dnia 1 grudnia 1972 roku do dnia 30 września 1976 roku jako mechanik samochodowy.

Następnie od dnia 6 października 1976 roku został zatrudniony w B. – Rudzkich Zakładach (...) w B. formalnie na stanowisku ślusarza do dnia 31 sierpnia 1981 roku. Od dnia 1 września 1981 roku do dnia 31 stycznia 1983 roku jako spawacz, od dnia 1 lutego 1983 roku do dnia 31 lipca 1985 roku jako ślusarz – spawacz, a następnie od dnia 1 sierpnia 1985 roku do dnia 31 lipca 1986 roku na stanowisku spawacza – ślusarza i od dnia 1 sierpnia 1986 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku na stanowisku ślusarza – spawacza. Powód w rzeczywistości świadczył pracę na Oddziale P. Mechanicznej (...) w KWK (...). W dniu 6 czerwca 1980 roku powód nabył uprawnienia do spawania acetylenowego. W dniu 19 listopada 1980 roku ukończył również kurs spawania elektrycznego. Od czasu ukończenia kursu spawacza powód świadczył pracę, jako spawacz w brygadach montażowych przy przeróbce mechanicznej węgla kamiennego w pełnym wymiarze czasu pracy. Powód pracował przy rozbieraniu konstrukcji, budowaniu nowych konstrukcji. Przed przystąpieniem do pracy powód musiał mieć wystawioną przez nadsztygara kopalni imienną kartę spawalniczą. Powód nie uzyskał świadectwa pracy w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze za ten okres z uwagi na likwidację pracodawcy oraz brak możliwości uzyskania od likwidatora takiego dokumentu.

Następnie powód zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z dnia 1 stycznia 1989 roku z (...) Zakładami (...) w Z.. Powodowi powierzono wówczas stanowisko ślusarza – spawacza. Przy czym w rzeczywistości powód świadczył pracę na stanowisku ślusarza konstrukcyjnego. W dniu 16 września 1996 roku powód zwrócił się do pracodawcy z prośbą o przeniesienie z Wydziału Montażowego na Wydział Serwisu (...) lub Wydział Montażu Kombajnów, w związku z posiadanymi przez powoda uprawnieniami do spawania w osłonie CO2 oraz elektrodą otuloną i acetylenem. Na podstawie porozumienia z dnia 1 października 1996 roku powód został przeniesiony do (...) na stanowisko spawacza. Na prośbę powoda w dniu 16 stycznia 2003 roku zebrała się Komisja Weryfikacyjna powołana do rozpatrzenia wniosków o przyznanie stanowiska „konserwator urządzeń mechanicznej przeróbki węgla” uprawniającego do wcześniejszego przejścia na emeryturę, która po przeanalizowaniu dokumentów dotyczących przebiegu zatrudnienia powoda ustaliła, że w okresie od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 30 września 1996 roku w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w brygadach montażowych na stanowisku ślusarza – spawacza i wykonywał prace związane z naprawą i konserwacją urządzeń przeróbki mechanicznej węgla kamiennego, to jest na stanowisku wymienionym w wykazie B, dziale IV poz. 9 pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Następnie zostało powodowi wystawione świadectwo pracy w szczególnych warunkach.

W dniu 22 sierpnia 2013 roku pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę, jako podstawę rozwiązania umowy podała art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w związku z art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, natomiast, jako przyczynę wypowiedzenia wskazała: „likwidację indywidualnego stanowiska pracy powoda – ślusarza konstrukcyjnego - spawacza, wynikającą z konsolidacji procesów spawania i palenia w ramach grupy (...) oraz konieczności dostosowania zatrudnienia do obniżonych przychodów związanych ze spadkiem ilości zamówień”.

W chwili wypowiedzenia umowy o pracę powód miał ukończone 58 lat. Na dzień 1 stycznia 1999 roku powód wykazał 28 lat, 4 miesiące i 27 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych. Wykazał więc 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Rejonowy stwierdził, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie, gdyż do wypowiedzenia umowy o pracę doszło z naruszeniem art. 39 k.p.

Dokonując rozważań prawnych Sąd I instancji powołał przepisy art. 30 § 4 k.p. , art. 45 § 1 k.p.

Wskazał, że wypowiedzenie umowy o pracę powodowi pod względem formalnym zostało dokonane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przy czym w niniejszej sprawie powód nie kwestionował wskazanych mu przyczyn wypowiedzenia, a spór dotyczył prawa podwoda do emerytury w wieku 60 lat.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień powoda do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) w związku z art. 32 tejże ustawy oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.). Zgodnie z regulacją art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Wiek emerytalny wynika natomiast z regulacji § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 w związku z art. 46 ust. 1 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzny jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia. Bezspornym było w rozpoznawanej sprawie, że powód w chwili składania mu wypowiedzenia umowy o pracę miał ukończone 58 lat. Jednocześnie, jak wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych powoda spełnił on również przesłankę wynikającą z regulacji ust. 2 art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jak i nie był kwestionowany jego staż pracy, który również uprawniał go do uzyskania wcześniejszej emerytury. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką powód musiał udowodnić w niniejszej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, że w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia.

Zaznaczył także, że w postępowaniu przed sądem pracy w sprawach o roszczenia pracowników wynikających ze stosunku pracy prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Zgodnie z treścią art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W rozpoznawanej sprawie sporny okres obejmował pracę powoda od dnia 6 października 1976 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku w (...) Zakładach (...). Jak wykazało postępowanie dowodowe powód do dnia uzyskania uprawnień spawalniczych pracował w brygadach ślusarskich kierowanych do pracy w kopalniach przy remoncie urządzeń przeróbczych węgla. Jednakże po uzyskaniu uprawnień spawalniczych czyli od dnia 6 czerwca 1980 roku do końca okresu zatrudnienia u tego pracodawcy świadczył pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, jako spawacz. Te okoliczności potwierdzone zostały zeznaniami świadka, jak i powoda, a nadto pośrednio wynikają z jego akt osobowych. Sąd I instancji wskazał, że w samym świadectwie pracy powoda w okresie od dnia 1 września 1981 roku do dnia 31 stycznia 1983 roku podano, że wykonywał on pracę spawacza. Tym bardziej wiec skoro postępowanie dowodowe wykazało, że w pozostałym okresie zatrudnienia u tego pracodawcy wykonywał on prace w brygadach oddelegowanych do remontów urządzeń przeróbki węgla kamiennego, zatem już z tej okoliczności wynika, że spełnione zostały przesłanki nabycia przez powoda uprawnienia do przejścia na emeryturę we wcześniejszym wieku. Skoro powód w wyżej wskazanym okresie pracował jako spawacz, zatem wykonywał pracę wymienioną w wykazie A, Dziale XIV pkt 12. Skoro tak, to zgodnie z regulacją § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

3) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przy czym zgodnie z regulacją pkt 3 § 4 omawianego rozporządzenia do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, a także okresy pracy lub służby, o których mowa w § 5-10. Zatem okres pracy w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze wymieniony w wykazie A może zostać uzupełniony okresem pracy w warunkach szczególnych wymienionych w Wykazie B, w tym o okresy pracy o których mowa w § 8 i § 8a omawianego rozporządzenia, a więc również o pracę przy przeróbce mechanicznej węgla kamiennego wymienione w Wykazie B, Dziale IV poz. 9. Mając powyższe na uwadze oraz w związku z faktem, że powód w okresie od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 30 września 1996 roku pracował w warunkach szczególnych, co stwierdzone zostało świadectwem pracy, oraz w okresie od dnia 7 czerwca 1980 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku pracował jako spawacz wykazał niezbędny 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Nawet gdyby przyjąć, jak tego chciała pozwana, że powód nie wykonywał w wyżej przywołanym okresie pracy spawacza, to i tak uznać należało, że skoro świadczył pracę na stanowisku spawacza, co zostało potwierdzone w świadectwie pracy, w okresie od dnia 1 września 1981 roku do dnia 31 stycznia 1983 roku, to i tak wykazał niezbędny 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych bowiem pracę na stanowisku spawacza można uzupełnić okresami pracy z wykazu B, natomiast jak bezsprzecznie wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie powód na pewno świadczyły pracę w całym okresie pracy w (...) Zakładach (...) w brygadach oddelegowanych do pracy na kopalniach jako konserwator urządzeń przeróbki mechanicznej węgla kamiennego, a zatem również przy takim przyjęciu wykazał zaistnienie przesłanek uprawniających go do nabycia prawa do emerytury w wieku 60 lat.

Zgodnie natomiast z regulacją art. 39 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

W niniejszej sprawie, mając na uwadze wyżej poczynione rozważania, wiek powoda kwalifikował go do ochrony przewidzianej w art. 39 k.p. Powód w dacie wręczania mu wypowiedzenia umowy o pracę miał ukończone 58 lat, a z uwagi na pracę w szczególnym charakterze posiada uprawnienie do przejścia na emeryturę w wieku 60 lat, mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy prawa.

Zatem bez wątpienia wypowiedzenie umowy o pracę złożone powodowi naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę dlatego, Sąd na mocy art. 45 § 1 k.p. i art. 47 ¹ k.p., zasądził na rzecz powoda odszkodowanie w żądanej przez niego wysokości, jako równowartość jego trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Apelację od wyroku złożyła pozwana zaskarżając go w całości. Rozstrzygnięciu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 39 k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w momencie wypowiedzenia powodowi umowy o pracę był na mocy tego przepisu chroniony przed wypowiedzeniem z powodu faktu, iż powodowi brakowało nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego;

2.  naruszenie § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że powód uzyskałby prawo do wcześniejszej emerytury w wieku 60 lat z powodu tego, że wykonywał przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach;

3.  naruszenie przepisu § 4 ust. 3 w związku z Działem IV, pozycja 9 wykazu B rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku przez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że praca powoda w (...) Zakładach (...) od dnia 6 października 1976 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku oraz w (...) Zakładach (...) w Z. w okresie od 1 stycznia 1989 roku do 30 września 1996 roku stanowiła pracę bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych;

4.  naruszenie przepisu § 4 ust. 1 w związku z Działem XIV, pkt 12 wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku poprzez uznanie, że praca powoda wykonywana od dnia 6 czerwca 1980 roku do dnia 31 sierpnia 1981 roku oraz od dnia 1 lutego 1983 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku oraz w okresie późniejszym - aż do wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, na stanowisku ślusarza - spawacza jest ekwiwalentna pracy spawacza;

5.  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia całości zebranego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, że zeznania świadków i powoda stanowią wystarczający dowód na to, że powód w okresie od 6 października 1976 roku do 31 sierpnia 1981 roku oraz od 1 lutego 1983 roku do dnia wypowiedzenia powodowi umowy o pracę pracował jako spawacz, pomimo nieistnienia dokumentów potwierdzających taki stan rzeczy;

6.  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia całości zebranego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, że praca powoda w (...) Zakładach (...) w Z. w okresie od 1 stycznia 1989 roku do dnia 30 września 1996 roku stanowiła pracę bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych.

Mając powyższe na uwadze pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów procesu według norm przepisanych oraz zasądzenie zwrotu kwoty 2.010,53 zł uiszczonej przez pozwaną na rzecz powoda w wykonaniu świadczenia opatrzonego rygorem natychmiastowej wykonalności ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według spisu kosztów lub według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach zważył, co następuje: apelacja podlegała oddaleniu. Zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Niektóre zarzuty apelacji zasługują jednak na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń i Sąd II instancji przyjmuje je za własne, nie podzielając jednak części rozważań prawnych.

Postępowanie dowodowe zostało uzupełnione przez Sąd Okręgowy poprzez dopuszczenie dowodu z wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 sierpnia 2015 roku, VIII U 142/15. Wyrokiem tym zmieniono decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z 17 grudnia 2014 roku w ten sposób, że przyznano W. K. prawo do emerytury od 25 grudnia 2014 roku. Z uzasadnienia wyroku wynika, że prawo do emerytury zostało przyznane na podstawie art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2015r, poz. 748). Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie VIII U 142/15 uznał, że W. K. spełnia wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Według Sądu Okręgowego ubezpieczony legitymuje się okresem ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych do dnia 31 grudnia 1998 roku albowiem w okresie od 6 października 1976 roku do 31 grudnia 1998 roku i od 1 stycznia 1989 roku do 30 września 1996 roku wykonywał pracę wymienioną w wykazie A, Dział XIV, poz. 25 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Apelująca zarzuciła naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, wyrażoną w tym przepisie, sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie "wszechstronnego rozważenia zebranego materiału", a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. potwierdza zasadę swobodnej oceny dowodów, dokonywanej przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych. Ramy tej oceny wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego oraz zasadami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. W ocenie Sądu II instancji Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował ten przepis dokonując oceny dowodów. W ustaleniach faktycznych Sąd I instancji prawidłowo ustalił jaką pracę wykonywał powód i między innymi była to praca spawacza. Nie budzi także zastrzeżeń dokonywanie ustaleń charakteru pracy powoda na podstawie zeznań świadków i przesłuchania stron. W postępowaniu w sprawach ze stosunku pracy dowód z dokumentu jest jednym z dowodów służących ustaleniu stanu faktycznego i jest dopuszczalne dokonywanie ustaleń na podstawie innych dowodów, w tym przesłuchania stron i zeznań świadków. Nie było zatem przeszkód do ustalenia, że powód wykonywał czynności spawacza na podstawie przesłuchania stron i zeznań świadków. W apelacji pozwana wskazując na naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że praca powoda od 6 października 1976 roku do 31 sierpnia 1981 roku i od 1 stycznia 1989 roku do 30 września 1996 roku była pracą bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych w istocie zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, który to zarzut został sformułowany w pkt 3 zarzutów apelacyjnych tj. zarzucono obrazę § 4 ust. 3 w związku z Działem IV, poz. 9, wykazu B z rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku.

Powyższy zarzut jest uzasadniony. W Dziale IV, poz. 9, wykazu B są wymienione prace wykonywane bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla w zakładach górniczych. W ocenie Sądu Okręgowego przepis ten wymaga pracy wykonywanej „bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla”. Zaś przeróbka mechaniczna węgla to proces nadawania urobkowi pełnej wartości przemysłowej. W procesie tym wyróżnia się klasyfikację, rozdrabnianie i wzbogacanie – zatem praca bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla to praca przy sortowaniu, płuczce, kruszeniu, suszeniu, odpylaniu. Taką pracę wykonują pracownicy zatrudnieni przy obsłudze przesiewaczy, młynów, kruszarek, osadzarek, wzbogacalników, flotowników. Nie jest pracą bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla jakakolwiek praca wykonywana na powierzchni kopalni w budynkach oddziału przeróbki mechanicznej węgla. W konsekwencji powód, który pracował przy naprawach i remontach, usuwaniu awarii urządzeń przeróbki mechanicznej węgla nie wykonywał pracy wymienionej w Dziale IV, pozycja 9, wykazu B z rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Powód wykonywał pracę także metodą spawania, nie można jednak przyjąć, że przed uzyskaniem uprawnień spawacza tj. do 6 czerwca 1980 roku spawał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy albowiem z zeznań świadka wynika, że początkowo młodzi pracownicy byli zatrudniani jako ślusarze. Zatem do 6 czerwca 1980 roku powód z pewnością nie wykonywał pracy o której mowa w wykazie A, dział XIV, poz. 12. Ponadto zadaniem powoda była konserwacja urządzeń przeróbki mechanicznej węgla i pomimo tego, że praca była wykonywana metodą spawania należy ją zaliczyć do prac wymienionych w wykazie A, dział XIV, poz. 25.

Wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy ponieważ powód w dacie wypowiedzenia umowy o pracę miał mniej niż 4 lata do uzyskania prawa do emerytury. Słusznie Sąd Rejonowy wskazał na przepis art. 184 ust 1 i 2 w zw. z art. 32 ust 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury ma ubezpieczony urodzony po 31 grudnia 1948 roku , który:

-

ukończył 60 lat,

-

udokumentował do dnia 31 grudnia 1998 roku 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A,

-

nie przystąpił do OFE albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w dacie ukończenia 60 roku życia spełnił wszystkie warunki wymienione w cytowanych przepisach. W sprawie było sporne czy legitymuje się okresem co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych do dnia 31 grudnia 1998 roku. Sąd Rejonowy błędnie zakwalifikował pracę wykonywaną przez powoda. W. K. w okresie od 6 października 1976 roku do 31 grudnia 1988 roku i od 1 stycznia 1989 roku do 30 września 1996 roku, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę w budynkach przeróbki mechanicznej węgla - w kopalniach węgla kamiennego. Praca ta początkowo polegała na składaniu elementów konstrukcji, rozkładaniu ich, a po uzyskaniu uprawnień spawacza co miało miejsce 6 czerwca 1980 roku na spawaniu tych konstrukcji. Były to konstrukcje urządzeń przeróbki mechanicznej węgla. Praca była wykonywana w czasie ruchu oddziału przeróbki mechanicznej węgla. Zatem pracę powoda należało zaliczyć do prac wymienionych w wykazie A, dział XIV, poz. 25 rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Pod pozycją tą są wymienione prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Zaś na przeróbce mechanicznej węgla jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A, dział I, poz. 5. Także w sprawie VIII U 142/15, której przedmiotem było rozstrzygniecie czy W. K. spełnił warunki do przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony wykonywał w powyższym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace z wykazu A, dział XIV, poz. 25 rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 roku.

W związku z powyższym zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego, a to art. 39 k.p. i § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze były niezasadne.

Na marginesie należy dodać, że praca wykonywana bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla nie jest pracą górniczą w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin. Rozważania dotyczące tej kwestii przeprowadzone przez Sąd Rejonowy są błędne. Obecnie praca górnicza została określona w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przepisie tym nie wymieniono pracy przy przeróbce mechanicznej węgla. Błędnie także Sąd Rejonowy przyjął, że pracą w warunkach szczególnych z wykazu B można uzupełnić staż pracy w warunkach szczególnych z wykazu A rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 roku. Nie jest to dopuszczalne ponieważ inne są przesłanki do przyznania prawa do emerytury wcześniejszej w związku z pracą wymienioną w wykazie A i inne w związku z pracą wymienioną w wykazie B. Powyższe nie wpływa na uwzględnienie apelacji bowiem powód legitymuje się okresem ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych wymienionej w wykazie A, dział XIV, poz. 25 rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 roku , do dnia 31 grudnia 1998 roku - o czym była mowa wyżej. Inne warunki do prawa do emerytury w wieku 60 lat spełniał także.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz.490 tekst jednolity) kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sporu.

Apelację oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

(-) SSR del. Renata Stańczak (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek (spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy

Sędzia Przewodniczący Sędzia