Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu Wydział IV Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSR Inga Faligowska

Protokolant Magdalena Cetnarowicz

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko: A. M.

o zapłatę

I.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 18 maja 2015 roku, sygnatura akt IV GNc 840/15;

II.  umarza postępowanie co do kwoty 2.700,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie liczonymi od dnia 10 marca 2012 roku do dnia zapłaty;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.995,70 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie liczonymi od dnia 10 marca 2012 roku do dnia zapłaty;

IV.  oddala powództwo w pozostałej części;

V.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 1.041zł.

IV GC 1184/15

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) S.A. we W. wniosła pozew przeciwko pozwanemu A. M. o zapłatę z weksla kwoty 15.296,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10 marca 2012r. do dnia zapłaty i kosztami sądowymi według norm przepisanych (uzasadnienie pozwu k.2-4).

W dniu 18 maja 2015 r. tut. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodnie z żądaniem pozwu (sygn. akt IV GNc 840/15).

W ustawowym terminie pozwany wniósł zarzuty od nakazu zapłaty żądając uchylenia nakazu i oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych (uzasadnienie zarzutów k.47-50).

Na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 r. pełnomocnik powódki ograniczył powództwo o kwotę 2.700,89 zł wynikającą z wyliczenia przyszłych, zdyskontowanych czynszów w harmonogramie na k.117. Kwota tych zdyskontowanych czynszów po korekcie wyniosła 96.088,76 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 czerwca 2010 r. (...) S.A. z siedzibą we W. zawarł z pozwanym A. M. umowę leasingu operacyjnego (OH) nr (...). Przedmiotem leasingu była koparka gąsienicowa H. (...) o wartości ofertowej 160.000,00 zł netto. Umowa została zawarta na okres 48 miesięcy. Strony ustaliły wysokość czynszu inicjalnego na kwotę 46.400,00 zł netto (56.608,00 zł brutto) – płatną w chwili zawarcia umowy oraz opłatę manipulacyjną na kwotę 1600 zł netto (1.952 zł brutto) płatną w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Harmonogram finansowy został ustalony w ten sposób, że czynsze od 1 do 47 miały wynosić po 3.022,66 zł netto (3.687,65 zł brutto), płatne w odstępach comiesięcznych od dnia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Z ostatnim czynszem miał być płatny również depozyt gwarancyjny określony na kwotę 1.600 zł . Cena zbycia pojazdu została określona na 1600 zł +VAT.

Integralną częścią umowy były Ogólne Warunki Umowy Leasingu Operacyjnego OH (OWUL). Stosownie do pkt I ust. 7 OWUL prawa leasingodawcy, określone umową leasingu, mogą być przez leasingodawcę przenoszone na osoby trzecie, w całości lub w części, w każdym czasie, o czym leasingobiorca zastanie zawiadomiony odrębnym pismem. W myśl pkt IV ust. 16 OWUL na żądanie leasingodawcy, leasingobiorca miał obowiązek wystawić weksel in blanco, który leasingodawca miał prawo wypełnić w przypadku nieterminowego wnoszenia opłat leasingowych lub innego naruszenia umowy, zgodnie z treścią deklaracji wekslowej. Natomiast zgodnie z pkt. IX ust. 47 OWUL w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z opłat leasingowych, w tym depozytu gwarancyjnego oraz opłaty wyrównawczej , leasingobiorca ponosi odsetki w podwójnej ustawowej wysokości. Dla umów leasingu operacyjnego dewizowego odsetki są naliczane od kwoty przeliczonej na złote polskie. Niezależnie od tego leasingodawca może rozwiązać umowę leasingu bez wypowiedzenia po uprzednim wyznaczeniu leasingobiorcy dodatkowego terminu, o ile opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z rat przekroczy 14 dni. W przypadku takiego rozwiązania umowy leasingodawca ma prawo natychmiastowego przejęcia sprzętu oraz żądania z tytułu rozwiązania umowy w wysokości sumy pozostałych opłat i kwoty równej cenie sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego, powiększonych o koszty windykacji sprzętu w ryczałtowo ustalonej wysokości 20% łącznej wartości tych opłat i kwoty równej cenie sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego (ust. 49). Wówczas wysokość odszkodowania pomniejsza się o korzyści faktycznie uzyskane przez leasingodawcę z tytułu zapłaty przed umówionym terminem opłat pozostałych do uiszczenia, w szczególności o cenę uzyskaną ze sprzedaży sprzętu, o ile sprzedaż uda się uskutecznić w terminie nie dłuższym niż 90 dni od dnia przejęcia sprzętu. Jeżeli zaś w tym terminie sprzętu nie uda się sprzedać, wówczas wysokość odszkodowania jest pomniejszana o kwotę równą wycenie wartości sprzętu, której dokonuje leasingodawca lub osoba przez niego wskazana (ust. 50). Zgodnie z pkt. X ust. 52 depozyt gwarancyjny płatny jednorazowo na końcu umowy lub zgodnie z harmonogramem finansowym do umowy, jest przeznaczony na pokrycie ewentualnych kosztów i strat określonych w pkt. 34 i 47 OWUL. Po zakończeniu umowy niewykorzystana część depozytu zostanie niezwłocznie zwrócona leasingobiorcy. Z kwoty depozytu mogą być jednak potrącane należności leasingodawcy, inne niż wynikające z utraty lub uszkodzenia sprzętu. Ponadto ustalono, że w celu zabezpieczenia należności wynikającej z powyższej umowy leasingobiorca złoży na żądanie leasingodawcy do jego dyspozycji weksel in blanco ze swojego wystawienia, który leasingodawca ma prawo wypełnić na sumę odpowiadająca wielkości zadłużenia leasingobiorcy wobec leasingodawcy, łącznie z odsetkami oraz kosztami z jakiego bądź tytułu powstałymi, dotyczącymi nin. umowy leasingu oraz weksel ten opatrzyć datą płatności według swego uznania, zawiadamiając leasingobiorcę litem poleconym pod wskazany adres. List ten powinien być wysłany co najmniej na 7 dni przed terminem płatności weksla. Weksel będzie też opatrzony klauzulą „bez protestu”. Miejscem płatności weksla jest siedziba leasingodawcy (pkt XIII ust. 15 OWUL).

dowód: - umowa leasingu operacyjnego (...) nr (...) wraz z OWULO i harmonogramem finansowym k.7-8,117,125-128.

W dokonanej w dniu 27 czerwca 2010 r. przez (...) Biuro (...) w m. P. wycenie wartości przedmiotu leasingu nr (...) wskazano, iż indywidualna wartość maszyny na dzień sporządzania wyceny wynosi 165.500 zł netto, natomiast rynkowa wartość likwidacyjna wynosi 116.000 zł netto.

dowód : - wycena wartości k.53-61

W dniu 29.06.2010r. pozwany zawarł z (...) S.A. umowę przelewu praw do kwoty 1.952 zł, którą wpłacił tytułem zaliczki na zakup przedmiotu leasingu. W umowie przelewu strony uzgodniły, że dostawca zalicza tą kwotę na poczet płatności ceny zakupu sprzętu przez (...).

dowód : umowa przelewu – k. 52

Przedmiot leasingu został wydany pozwanemu.

okoliczność bezsporna

Z uwagi na opóźnienia w zapłacie czynszów i ich nieuiszczenia pomimo wyznaczenia dodatkowego terminu, a w szczególności czynszu nr 013 lesingodawca pismem z dnia 31 sierpnia 2011 r. rozwiązał z pozwanym umowę leasingu bez wypowiedzenia. Jednocześnie poinformował pozwanego, że od tego momentu wszelkie uiszczane przez niego należności będą traktowane jako depozyt na zabezpieczenie kwot należnych z tytułu rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie leasingobiorcy. Nadto zażądał bezwarunkowego, natychmiastowego zwrotu przedmiotu umowy.

dowód : - pismo z dnia 31.08.2011 r. wraz z potwierdzeniem odbioru k.9-10

W dniu 7 listopada 2011 r. przedmiot umowy leasingu został odebrany pozwanemu w wyniku czynności windykacyjnych. Następnie została sporządzona jego wycena przez (...) Rzeczoznawstwo Motoryzacyjne i Maszynowe, gdzie określono indywidualną wartość rynkową sprzętu na kwotę 95.000 zł netto, zaś rynkową wartość likwidacyjną na kwotę 66.500 zł netto. W dniu 9 grudnia 2011 r. przedmiot leasingu został sprzedany za kwotę 90.200 zł.

dowód: protokół odbioru pojazdu k.143-145, wycena k.146-148, wydruk z systemu księgowego k.11

W dniu 25 stycznia 2012 r. (...) S.A. we W. zawarł z (...) S.A. we W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której powód nabył od zbywcy wierzytelności wynikające m.in. z umowy leasingu nr (...). W tym samym dniu (...) S.A. we W. zawiadomił pozwanego o przelewie. W konsekwencji weksel in blanco wystawiony przez pozwanego na zabezpieczenie powyższej umowy został zbyty indosem in blanco przez remitenta weksla na rzecz powoda.

dowód: umowa przelewu wierzytelności k.89, pismo z dnia 25.01.2012 r. k.12, weksel, pełnomocnictwa do podpisywania pism i umów na rzecz (...) SA oraz wzory podpisów – k. 15- 31

Pismem z dnia 29 lutego 2012 r. powódka poinformowała pozwanego o wystawieniu weksla na kwotę 35.674,85 zł i wezwała do jego wykupienia w terminie do dnia 9 marca 2012r. Wskazała również, że w przypadku jego niewykupienia sprawa zostanie skierowania do postępowania nakazowego, co spowoduje zwiększenie zobowiązania o koszty sądowe i komornicze.

dowód: weksel, wezwanie do wykupienia weksla wraz z potwierdzeniem odbioru k. 13-14, arkusz harmonogramu z informacją o stopach procentowych – k. 117-118 .

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Strona powodowa (...) Spółka Akcyjna dochodziła od pozwanego zapłaty należności z weksla in blanco nabytego w drodze indosu od pierwotnego wierzyciela (...) Spółki Akcyjnej, który został wypełniony przez powoda w związku z zadłużeniem, jakie powstało z tytułu umowy leasingu nr (...). Powódka wyliczyła sumę objętą żądaniem pozwu na kwotę 15.296,59 zł w następujący sposób: kwota 3.784,55 zł tytułem należności zafakturowanych ; kwota 98.789,65 zł tytułem zdyskontowanych czynszów do końca trwania umowy ; kwota 1.600 zł tytułem depozytu ; odsetki karne wyliczone na dzień płatności weksla na kwotę 1.322,39 zł - łącznie 105.496,59 zł, pomniejszone o cenę uzyskaną ze sprzedaży przedmiotu leasingu, tj. o kwotę 90.200 zł (105.496,59 zł – 90.200,00 zł = 15.296,59 zł) - rozliczenie k.4.

Pozwany odmówił zapłaty zarzucając brak wykazania legitymacji czynnej powoda, brak możliwości weryfikacji poprawności wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem, zaniżenie kwoty sprzedaży sprzętu w stosunku do wyceny z dnia 27.06.2010 r., niewypełnienie weksla zgodnie z deklaracją wekslową oraz bezzasadność naliczenia kwoty depozytu gwarancyjnego. Na rozprawie w dniu 18 lutego 2016 r. pełnomocnik powódki cofnął pozew o kwotę 2.700,89 zł wynikającą z wyliczenia przyszłych, zdyskontowanych czynszów w harmonogramie na k.117. Kwota tych zdyskontowanych czynszów po korekcie wyniosła 96.088,76 zł.

W sprawie bezsporny był fakt zawarcia umowy leasingu (...) , podpisanie przez pozwanego weksla in blanco na zabezpieczenie umowy, wypowiedzenie umowy z uwagi na zaległości w płatności czynszów leasingowych, a także cena uzyskana ze sprzedaży sprzętu w kwocie 90.200 zł.

Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do oceny, czy w świetle postanowień umownych istniały podstawy do wypełnienia weksla in blanco na dochodzoną kwotę, czy umowa została prawidłowo rozliczona, a także czy powódka posiadała legitymację do występowania w sprawie.

W pozwie i odpowiedzi na zarzuty powód przestawił sposób wyliczenia kwoty objętej żądaniem pozwu wraz z harmonogramem należności czynszowych i informacją o stopach procentowych . Pozwany nie podważył skutecznie wyliczenia sumy zdyskontowanych czynszów , należności zafakturowanych oraz karnych odsetek . Odnośnie przelewu na rzecz (...) SA kwoty 1.952 zł to z treści umowy przelewu wynika jednoznacznie na co kwota ta została przeznaczona . W zarzutach pozwany zakwestionował natomiast wliczenie do sumy wekslowej kwoty depozytu oraz zaniżenie wartości korzyści podlegającej odliczeniu z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu .

Zgodnie z art. 709 ¹ k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Na podstawie zawartej umowy leasingodawca oddał pozwanemu do używania koparkę gąsienicową H. (...), natomiast pozwany zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia zgodnie z harmonogramem. Strona powodowa domagała się od pozwanego zapłaty odszkodowania twierdząc, że umowa leasingu została rozwiązana z winy pozwanego, który nie uiszczał w terminie czynszów, mimo wyznaczenia terminu dodatkowego, a w szczególności czynszu nr 013. Leasingodawca odebrał pozwanemu i sprzedał przedmiot leasingu, a następne przelał swoje uprawnienia na stronę powodową.

Prawa z weksla in blanco mogą być przenoszone zarówno przed uzupełnieniem weksla, co miało miejsce w niniejszej sprawie, jak i po jego uzupełnieniu. Należy jednak zwrócić uwagę na zasadniczą różnicę, jaka zachodzi między nabyciem weksla in blanco przed jego uzupełnieniem a nabyciem weksla już uzupełnionego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, obrót weksla in blanco na podstawie indosu wekslowego jest możliwy, ale nie tworzy dla indosatariusza ułatwień w dochodzeniu praw z weksla, wywiera natomiast skutki przewidziane w przepisach prawa cywilnego - art. 509 kc i nast. (zob. wyr. SN z 16.4.2002r., V CKN 1107/00, OSNC 2003, Nr 4, poz. 55; wyr. SN z 21.6.2002r., V CKN 994/00, niepubl.; wyr. SN z 9.9.2004r., II CK 499/03, niepubl.; wyr. SN z 21.9.2006r., I CSK 288/07, niepubl.;wyr. SN z 5.2.2009r., I CSK 297/08, OSNC-ZD 2009, Nr C, poz. 86; wyr. SN z 16.6.2010r., I CSK 481/09, niepubl.;wyr. SN z9.9.2010r., I CSK 685/09, OSNC 2011, Nr 5, poz. 58). Za możliwością przenoszenie weksli niezupełnych za pomocą indosu opowiedział się także P. M. (zob. P. Machnikowski, Weksel własny in blanco – Wyd. C.H.Beck, Warszawa 2002, s. 173-175) oraz M. C. i L. B. (M. Czarnecki, L. Bagińska Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz. Wyd. C.H. Beck Warszawa 2000 – s. 188 ). Należy podzielić pogląd, że obrót weksla in blanco przed jego wypełnieniem może odbywać się na podstawie indosu, lecz ze skutkiem zwykłego przelewu, a na nabywcę przechodzi wówczas prawo do jego wypełnienia zgodnie z deklaracją wekslową. Dla skutecznego nabycia praw przez indosatariusza niezbędne będzie jednak istnienie tych praw u indosanta, bowiem indosatariusz nabywa prawa o takiej samej treści, jakie przysługiwały indosantowi. Nabywcy takiego weksla nie przysługuje również ochrona przewidziana w art. 17 Prawa wekslowego, a osoby zobowiązane wekslowo mogą podnosić wszelkie zarzuty, także dotyczące stosunku podstawowego (zob. wyr. SN z 20.12.2005r., V CK 407/05, Legalis, a także M. Czarnecki, L. Bagińska, Prawo wekslowe i czekowe, Komentarz, Warszawa 2013, s.195; P. Machnikowski – j.w., s. 255, czy też A. Szpunar w: „ Komentarz do prawa wekslowego i czekowego” Wyd. Prawnicze, Warszawa 1996 r., s. 80).

Reasumując, indos weksla in blanco różni się od indosu weksla wypełnionego tym, iż skutkiem takiego indosu jest brak możliwości zastosowania przepisów art. 10, 16 i 17 prawa wekslowego, które stanowią wyjątek od ogólnej zasady, według której nabywca może wejść jedynie w takie prawa, jakie przysługiwały zbywcy ( nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet). Stąd przyjąć należy, iż nabycie weksla jeszcze przed jego wypełnieniem ma skutki zwykłego przelewu, nawet jeżeli nastąpiło w drodze indosu (tak M. C. i L. B. – j.w. s. 189, czy też orzeczenie SN z dnia 5.02.1998 r., III CKN 342/97). W takim wypadku nabywca weksla in blanco wchodzi w prawa pierwotnego wierzyciela co do możliwości wypełnienia tekstu weksla, wystawca nie jest jednak pozbawiony prawa obrony i może w sporze z nabywcą zarzucać niezgodność wypełnienia blankietu wekslowego z warunkami umowy zawartej miedzy wystawcą weksla a pierwotnym wierzycielem. (zob. J. Mojak, Prawo Papierów wartościowych w zarysie, Zakamycze 2001 s. 41).

W przypadku zatem przeniesienia weksla niezupełnego Sąd rozpoznając zarzuty od nakazu zapłaty może uwzględnić stosunek zobowiązaniowy, w związku z którym weksel został wystawiony, gdy strona zainteresowana przeniesieniem sporu na płaszczyznę stosunku podstawowego podejmie stosowne czynności – tj. podniesie stosowne zarzuty wekslowe dotyczące stosunku zobowiązaniowego będącego causą wystawienia weksla. Powyższe nie oznacza jednak, że w takim przypadku proces o zapłatę należności wynikającej z weksla wypełnionego w oparciu o porozumienie wekslowe przestaje mieć charakter tzw. "procesu wekslowego". Podniesienie przez dłużnika wekslowego zarzutów ze stosunku podstawowego (porozumienia wekslowego) nie powoduje bowiem utraty przez posiadacza weksla formalnej i materialnej legitymacji wekslowej. Odwołanie się w zarzutach od nakazu zapłaty do stosunku podstawowego prowadzi jedynie do uwzględnienia tego stosunku w ramach oceny zasadności dochodzonego roszczenia wekslowego. W dalszym etapie postępowania to na dłużniku wekslowym ciąży obowiązek udowodnienia, że weksel został wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem (art. 6 k.c.). Nie ma podstaw, aby ciężar dowodzenia okoliczności ze stosunku podstawowego uzasadniających uzupełnienie weksla przerzucać na wierzyciela wekslowego. W takiej jednak sytuacji tzn. gdy doszło do zakwestionowania prawidłowości uzupełnienia weksla in blanco, wierzyciel który nabył weksel nie może zasłaniać się wobec dłużnika abstrakcyjnością zobowiązania wekslowego i ma obowiązek podać, z jakiego tytułu domaga się zapłaty i przedstawić stosowne wyliczenie. Bez tego wyliczenia dłużnik wekslowy nie jest bowiem w stanie wykazać zgodności sumy wekslowej z porozumieniem (tak wyroki: Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 kwietnia 2013 r. I ACa 1364/12, Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 sierpnia 2007 r., I A Ca 442/07, LEX 446721; Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 marca 2011 r., I A Ca 122/11, LEX 898634 oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 października 2011 r., VI A Ca 546/11, LEX 1136133). Nie chodzi w tym wypadku o rozkład ciężaru dowodu, gdyż obowiązek przedstawienia wyliczenia nie wynika z przerzucenia na stronę powodową ciężaru dowodu (wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 10.01.2013r., sygn. akt. X Ga 412/12).

Leasingodawca przelał uprawnienie do dochodzenia odszkodowania z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy leasingowej z pozwanym na stronę powodową poprzez indos na wekslu in blanco oraz umowę przelewu wierzytelności. W ocenie Sądu obie czynności były skuteczne i spowodowały, że strona powodowa nabyła prawo do dochodzenia roszczenia od pozwanego zarówno na podstawie weksla, jak i na podstawie stosunku podstawowego. Zgodnie z art. 11 prawa wekslowego (Dz. U. z z 1936r. Nr 37, poz. 282 ze zm.) każdy weksel można przenieść przez indos, natomiast w myśl art. 12 prawa wekslowego indos na okaziciela uważa się za indos in blanco. Strona powodowa przedstawiła weksel, na odwrocie którego znajduje się pieczęć Leasingodawcy i dwa podpisy. Podpisy należą do pełnomocników Leasingodawcy, których uprawnienie do indosowania weksli zostało wykazane poprzez złożenie pełnomocnictw, a podpisy widniejące na wekslu są zgodne z kartą wzorów podpisów. Tym samym, zdaniem Sądu, indos jest skuteczny, a strona powodowa nabyła wszystkie prawa z weksla (art. 14 prawa wekslowego). Pozwany nie zaprzeczył prawdziwości dokumentów w postaci pełnomocnictw i karty wzorów podpisów, a ponieważ na ich podstawie można zidentyfikować podpisy znajdujące się na wekslu, dlatego indos jest skuteczny. Sąd nie podzielił również zdania pozwanego, co do braku uprawnienia strony powodowej do wypełnienia weksla. Strona powodowa zawarła z Leasingodawcą umowę przelewu wierzytelności, która posiada wszystkie niezbędne elementy dla umów tego rodzaju, co powoduje, że strona powodowa nabyła wszelkie uprawnienia wynikające z umowy leasingu nr (...), w tym uprawnienie do wypełnienia weksla in blanco, na podstawie znajdującej się w treści umowy leasingu deklaracji wekslowej, która stanowi pkt 14 umowy. Tym samym bezzasadny był zarzut pozwanego, że weksel jest nieważny, gdyż tylko (...) S.A. mógł go wypełnić. Nadto przedmiotem sprzedaży są wierzytelności określone w załączniku do umowy, gdzie pod pozycją nr (...) zamieszczono wierzytelność wobec pozwanego wynikającą z przedmiotowej umowy leasingu. Pod umową znajdują się podpisy osób umocowanych do reprezentowania Leasingodawcy i strony powodowej. W konsekwencji, w ocenie Sądu, przelew wierzytelności nastąpił w zgodzie z art. 509 k.c. i 510 k.c. i z umową leasingu, wobec czego strona powodowa nabyła uprawnienie do żądania zapłaty od pozwanego także na podstawie stosunku podstawowego.

Na gruncie obowiązującej ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. Prawo wekslowe (Dz.U. z 1936, Nr 37, poz. 282 ze zm.) zobowiązanie wekslowe ma charakter samodzielny i abstrakcyjny, co oznacza między innymi, że samo podpisanie weksla rodzi zobowiązanie wystawcy (a także akceptanta, indosantów i poręczycieli), bez względu na przyczynę jego wystawienia i już samo umieszczenie podpisu na wekslu stanowi wyłączną przyczynę i podstawę zobowiązania wekslowego. Wbrew twierdzeniom pozwanej, zasadne było wypełnienie przez stronę powodową weksla, gdyż uprawnienie to wynikało wprost z art. 14 prawa wekslowego w zw. z pkt 17 umowy leasingu operacyjnego podpisanej i zaakceptowanej przez pozwaną bez zastrzeżeń. Strona powodowa wskazała sposób, w jaki obliczyła należność z umowy leasingu, której dochodzi w niniejszym postępowaniu, dlatego rozstrzygnięcie sprawy wymagało dokonania przez Sąd oceny, czy przedstawione rozliczenie umowy jest zgodne z przepisami prawa i umową podpisaną przez pozwanego, gdyż zakwestionował on prawidłowość wypełnienia weksla, a co za tym idzie prawidłowość rozliczenia umowy leasingu.

Zgodnie z art. 709 ¹⁵ k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Strona powodowa wskazała sposób, w jaki obliczyła należności z umowy leasingu, których dochodzi w niniejszym postępowaniu, dlatego rozstrzygnięcie sprawy wymagało dokonania przez Sąd oceny, czy przedstawione rozliczenie umowy jest zgodne z przepisami prawa i umową podpisaną przez pozwanego.

Zgodnie z postanowieniami umowy leasingu strona powodowa mogła się domagać wszystkich pozostałych do zapłaty opłat i kwoty równej cenie sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego powiększonych o koszty windykacji w zryczałtowanej wysokości 20% wartości opłat. Tak obliczoną kwotę należało pomniejszyć o cenę uzyskaną ze sprzedaży przedmiotu leasingu, jeżeli nastąpiła on w terminie 90 dni od dnia przejęcia przedmiotu leasingu (pkt 49 i 50 OWUL).

Strona powodowa wskazała, że wyliczając odszkodowanie zliczyła sumę należności zafakturowanych, sumę czynszów zdyskontowanych do końca trwania umowy, kwotę depozytu, karne odsetki na dzień płatności weksla i tak otrzymaną kwotę pomniejszyła o cenę sprzedaży przedmiotu leasingu liczoną netto (nie zawierającą podatku od towarów i usług).

W ocenie Sądu przedstawione rozliczenie nie jest prawidłowe w części dotyczącej żądania zapłaty depozytu, który miał być przeznaczony w myśl pkt 52 OWUL na pokrycie ewentualnych kosztów i strat. W myśl art. 709 ¹⁵ k.c. strona powodowa może żądać zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, dlatego nie ma podstaw do żądania zapłaty depozytu, który nie jest ratą. Przepis art. 709 ¹⁵ kc sprzeciwia się doliczeniu do „przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat” kwoty depozytu. Przepis ten ma charakter semimperatywny i wyznacza w sposób bezwzględnie wiążący maksymalny zakres obciążeń leasingobiorcy , których nie można zwiększać w sytuacji rozwiązania umowy. Wartość depozytu przedmiotu leasingu niewątpliwie nie stanowi raty leasingowej, na co wskazuje nie tylko nazwa, ale również inna funkcja umowna stosownie do treści pkt 52 OWUL . Przede wszystkim jednak możliwości doliczenia depozytu do kwoty odszkodowania nie przewiduje umowa, gdyż w pkt 49 mowa jest o kwocie równej cenie sprzedaży sprzętu wynikającej z harmonogramu finansowego a nie o depozycie . Strona powodowa zatem bezpodstawnie doliczyła wartość depozytu do sumy wekslowej . Nadmienić tylko należy, iż cena sprzedaży także nie należy do rat , a tym samym ona również nie mogłaby być doliczona do sumy wekslowej . W ocenie Sądu sposób obliczenia odszkodowania opisany w pkt 49 OWUL w zakresie, w którym zalicza do odszkodowania cenę sprzedaży jest nieważny na podstawie art. 58§1 i 3 k.c. w zw. z art. 709 ¹⁵ k.c.

Odnosząc się natomiast do zarzutu pozwanego dot. wyceny i sprzedaży przedmiotu leasingu, to w ocenie Sądu leasingodawca dochował należytej staranności w tym zakresie. Należy bowiem wskazać, że po odebraniu sprzętu od pozwanego, a przed jego sprzedażą została przeprowadzona ponowna wycena, gdzie rzeczoznawca samochodowy określił indywidualną wartość rynkową maszyny na kwotę 95.000 zł, a rynkową wartość likwidacyjną na 66.500 zł. Tymczasem przedmiot leasingu został sprzedany za kwotę 90.200 zł, tak więc za cenę wyższą niż kwota wynikająca z wyceny, mając na uwadze fakt, że była to sprzedaż wymuszona. Należy podkreślić, że w świetle obowiązujących przepisów prawa nie ma regulacji, która przewidywałaby automatycznie odliczanie wartości rynkowej zwróconego przedmiotu leasingu. Jak wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu celem art. 709 ¹⁵ kc jest przede wszystkim „zrekompensowanie szkody poniesionej przez leasingodawcę zakupującego przedmiot leasingu z własnym środków, wedle wyboru leasingobiorcy, z zamiarem osiągnięcia zysku z oddania go do używania, a nie na potrzeby własne. Cel kompensacyjny zostaje spełniony przez natychmiastową spłatę wszystkich przewidzianych umową, niezapłaconych jeszcze rat, pomniejszonych o korzyści wynikające z wcześniejszej spłaty oraz przedwczesnego rozwiązania umowy. Nie jest taką korzyścią samo odzyskanie przedmiotu leasingu, skoro w założeniu nie miał on służyć leasingodawcy i jako taki jest dla niego bezwartościowy. Jest nim natomiast bądź to zysk z powtórnego oddania rzeczy w leasing bądź cena z jej sprzedaży.” (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 25.04.2012r., I ACa 369/12). W wyroku z dnia 19.08.2014r. I ACa 667/14 Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wskazał, iż w sytuacji tzw. sprzedaży poleasingowej uzyskanie korzyści należy wiązać z realnie powstałymi, a nie potencjalnie możliwymi do uzyskania, a więc z ceną sprzedaży. Mając powyższe na uwadze Sąd nie uwzględnił zarzutów pozwanego dotyczących ceny sprzedaży poleasingowej . Przypomnieć w tym miejscu należy, iż w dokonanej w dniu 27 czerwca 2010r. przez (...) Biuro (...) wycenie wartości przedmiotu oddawanego w leasing wskazano, iż rynkowa wartość likwidacyjna wynosi 116.000 zł netto na dzień sporządzania wyceny ( czyli w czasie, gdy zawierano umowę leasingu ) . Zważywszy zatem, iż od pierwszej wyceny do momentu sprzedaży upłynęło półtora roku, a w tym okresie maszyna była eksploatowana, to uzyskanej ceny 90.200 zł netto nie można uznać za rażąco niską.

Mają na uwadze powyższe Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego ds. wyceny maszyn i urządzeń w celu ustalenia ceny rynkowej przedmiotu leasingu jako nie mający znaczenia dla wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności . Natomiast twierdzenia pozwanego podniesione dopiero w jego ostatnim piśmie z dnia 27 kwietnia 2016 r. jakoby znalazł kupującego, który zakupiłby przedmiot leasingu za kwotę nie mniejszą niż 120.000 zł netto, jako spóźnione w świetle art.493 § 1 zd. 3 kpc nie zostały przez Sąd uwzględnione. Zdaniem Sądu twierdzenia te powinny zostać podniesione już w zarzutach lub na pierwszej rozprawie. Podobnie ocenił Sąd nowe dowody zgłoszone w piśmie z dnia 27.04.2016r. uznając, iż ich uwzględnienie spowoduje zwłokę w rozpoznaniu sprawy już chociażby poprzez konieczność umożliwienia stronie przeciwnej zapoznania się z tym nowym materiałem dowodowym i odniesienia do niego , co niweczyłoby możliwość zakończenia sprawy na rozprawie w dniu 12 maja 2016r.

Reasumując strona powodowa dochodziła odszkodowania w kwocie 15.296,59 zł, jednakże w toku procesu cofnęła pozew o kwotę 2.700,89 zł, dlatego w związku z powyższymi argumentami i częściowym cofnięciem od początkowej wartości przedmiotu sporu należało odjąć kwotę depozytu w wysokości 1.600 zł oraz kwotę 2.700,89 zł, co dało należną stronie powodowej wysokość odszkodowania w kwocie 10.995,70 zł.

Rozstrzygając niniejszą sprawę Sąd oparł się w całości na przedstawionych przez strony dokumentach powołanych przy ustaleniu stanu faktycznego .

Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanego, albowiem mimo odebrania wezwania na rozprawę w dniu 29.02.2016r. pozwany nie stawił się w Sądzie w dniu 12.05.2016r. Wprawdzie w piśmie , które wpłynęło w dniu 29.04.2016r. do Sądu, zawnioskował o jego przesłuchanie w drodze pomocy sądowej przed Sądem Rejonowym w Gdyni z uwagi na znaczną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania a siedzibą tut. Sądu, jednakże w ocenie Sądu takie działanie było nakierowane na przedłużenie postępowania . Pozwany wnioskując o swoje przesłuchanie mógł już w zarzutach wnieść o przesłuchanie go przed Sądem w Gdyni . Znamienne jest także to, że pomiędzy otrzymaniem wezwania do stawiennictwa a złożeniem wniosku o przesłuchanie w G. upłynęły blisko dwa miesiące . Ponadto z uwagi na specyfikę sprawy celowe było złożenie zeznań przed Sądem orzekającym, od czego pozwany uchylił się .

W tym stanie rzeczy Sąd uchylił w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 18 maja 2015 r., sygn. akt IV GNc 840/15 i na podstawie art. 355 kpc umorzył postępowanie co do kwoty 2.700,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 10 marca 2012 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 10.995,70 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 marca 2012 r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części. Od sumy wekslowej zasądzonej w wyroku należne były także odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu należności z weksla zgodnie z art. 48 ust. 2 w zw. z art. 103 ustawy Prawo wekslowe i art. 481 k.c. liczone od dnia kolejnego po terminie płatności wskazanym w wekslu. Art. 48 Prawa wekslowego jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 482 § 1 k.c. Jeżeli porozumienie wekslowe jest zgodne z prawem cywilnym i w chwili uzupełnienia weksla o sumę wekslową suma ta ostała obliczona zgodnie z porozumieniem i prawem cywilnym , to na podstawie art. 48 Pr. weksl. posiadaczowi przysługują odsetki od dnia płatności weksla .

O kosztach postępowania Sąd orzekł, w punkcie V sentencji orzeczenia, na podstawie art.100 k.p.c. Sąd mając na uwadze wynik postępowania – częściowe uwzględnienie żądań strony powodowej - rozdzielił stosunkowo koszty procesu przy założeniu, iż powód wygrał spór w 72 % . Na koszty powoda złożyła się opłata od pozwu – 192 zł i koszty zastępstwa – 2417 zł razem 2609 zł. Koszty pozwanego to opłata od zarzutów – 574 zł i koszty zastępstwa – 2417 zł razem 2991 zł . ( (...) 72% ) – ( (...) 28% ) = 1041 zł.

z/ 1. odn.

2. odpis W z U doręczyć pełn. pozwanego