Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2014r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Marcin Kamionowski

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014r. w Warszawie

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem M. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W.

na skutek odwołania A. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 11 kwietnia 2013r., nr: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż A. B. od 17 października 2012r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę u M. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz A. B. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

A. B. w dniu 8 maja 2013r. złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 11 kwietnia 2013r., nr (...) stwierdzającej, iż od dnia 17 października 2012r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy o pracę u płatnika składek M. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W..

W odwołaniu ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 17 października 2012r. (odwołanie z 8 maja 2013r. wraz z załącznikami - k. 2 - 55 a/s).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na fakt, iż zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 13 pkt 1 oraz art. 68 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych i jest prawnie oraz faktycznie uzasadniona.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że ubezpieczona została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 17 października 2012r. z tytułu wykonywania umowy o pracę w firmie należącej do M. O.. W dniu 18 lutego 2013r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynął wniosek o wypłatę A. B. zasiłku chorobowego od dnia 3 lutego 2013r. W złożonej dokumentacji M. O. w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe A. B. za miesiąc październik 2012r. wykazał kwotę 3.347,83 zł brutto, za miesiąc listopad 2013r. – 7.000,00 zł brutto, a za miesiące od grudnia 2012r. do lutego 2013r. - 0,00 zł.

Wobec powyższego, organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające w celu zbadania prawidłowości dokonanego zgłoszenia odwołującej i uznał, że w dokumentach złożonych w toku postępowania nie wskazano wiarygodnych dowodów potwierdzających wykonywanie pracy przez odwołującą. W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalenie wysokiego wynagrodzenia i odejście po tak krótkim czasie na zwolnienie lekarskie miało na celu wyłącznie uzyskanie wysokich świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, nie zaś faktyczne wykonywanie zawartej umowy, co prowadzi wyłącznie do osiągania korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych jego uczestników (odpowiedź na odwołanie - k. 75 - 79 a/s).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. O. zarejestrował działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W., w ramach której świadczy usługi gastronomiczne w pizzerii oraz prowadzi wypożyczalnię samochodów. Współpracuje z biurem księgowym, które obsługuje jego firmę. Od 1 listopada 2009r. zatrudnił na podstawie umowy o pracę S. G. na stanowisku dyrektora ds. zarządzania i rozwoju z wynagrodzeniem wynoszącym 7.100,00 zł brutto miesięcznie. Jako strony wskazanej umowy zostały oznaczone S. G. i Pizzeria S. G. O., a miejsce świadczenia pracy przez pracownika miało znajdować się w W. przy ulicy (...) (umowa o pracę z 30 października 2009r. – k. 59 a/s, listy płac S. G. -k. 60 – 62 a/s).

Od maja 2012r. zainteresowany poszukiwał pracownika na stanowisko menadżerskie, ponieważ nie mógł samodzielnie zajmować się pizzerią i wypożyczalnią samochodów. Podjęte przez niego działania, między innymi poszukiwania odpowiedniej osoby przez Urząd Pracy, okazały się nieskuteczne. Kontakt telefoniczny z M. O. nawiązała A. B., której znajomy przekazał informację o możliwości pracy u zainteresowanego. Strony odbyły rozmowę, której przebieg, jak i doświadczenie odwołującej w branży transportowej (wcześniejsze zatrudnienie w firmie spedycyjnej (...)), a także pomysły na rozwój firmy (...), zaważyły na podjęciu decyzji dotyczącej zatrudnienia odwołującej na stanowisku managera firmy (zeznania M. O. - k. 150 - 151 a/s, cv odwołującej – k. 50 – 53 a/r).

A. B. w dniu 17 października 2012r. zawarła z zainteresowanym umowę o pracę na czas określony do dnia 30 września 2015r. Na jej podstawie zajmowała stanowisko managera i otrzymywała wynagrodzenie miesięczne w wysokości 7.000,00 zł brutto (umowa o pracę z dnia 17 października 2012r.- k.14 a/s, zgłoszenie do ubezpieczeń - a/r, zeznania A. B. - k. 149 a/s, zeznania M. O. - k.150 - 151 a/s). W dniu podpisania umowy odwołująca otrzymała informację o normie czasu pracy, o częstotliwości wypłaty wynagrodzenia, o urlopie wypoczynkowym, o okresie wypowiedzenia, porze nocnej i inne, których udzielenie nakazuje pracodawcy Kodeks pracy. Pracodawca wręczył jej także zakres obowiązków na piśmie (informacja dla pracownika – k. 15 a/s, zakres obowiązków pracownika – k. 16 a/s).

Do zakresu obowiązków odwołującej należało przygotowywanie umów wynajmu pojazdów, prezentowanie klientom różnych opcji wynajmu w zależności od ich potrzeb, zarządzanie flotą pojazdów w zakresie ich serwisowania oraz dbałości o utrzymywanie prawidłowego stanu technicznego i wizualnego. Ponadto odwołująca zobowiązana była do kontaktu z dealerami samochodów w kwestii wyboru najkorzystniejszej oferty zakupu, utrzymywania kontaktu z klientami długoterminowymi, prowadzenia negocjacji cenowych przy modyfikacjach umów długoterminowych, przygotowywania odpowiednich ofert, wydawania pojazdów w siedzibie firmy oraz obniżania kosztów utrzymania floty poprzez poszukiwanie atrakcyjniejszych cenowo podwykonawców: serwisów samochodowych, wymian ogumienia. Dodatkowo zadaniem odwołującej była kontrola stanu polis ubezpieczeniowych, stanu należności od klientów oraz dokonywanie przelewów wychodzących w zakresie opłat za pojazdy od banków oraz firm leasingowych, jak i innych płatności związanych z działalnością firmy (zakres obowiązków pracownika - k.16 a/s).

Odwołująca w związku z rozpoczęciem pracy została skierowana na badanie lekarskie, które wykonała 23 października 2012r. Lekarz nie stwierdził przeciwwskazań do pracy i wydał zaświadczenie potwierdzające jej zdolność do wykonywania obowiązków na stanowisku menagera (zaświadczenie lekarskie - k. 44 a/s) W dniu 17 października 2012r. odwołująca otrzymała instruktaż ogólny, który przeprowadził specjalista ds. bhp A. G. oraz instruktaż stanowiskowy, który przeprowadził zainteresowany (karta szkolenia wstępnego k. 20-21 a/r). Już w trakcie zatrudnienia, tj. w dniach od 4 do 8 lutego 2013r. A. B. odbyła i ukończyła potwierdzone zaświadczeniem szkolenie okresowe BHP dla osób kierujących pracownikami, zorganizowane w formie samokształcenia organizowanego przez (...) oraz „ (...).G. A. G.”. Celem kursu była aktualizacja i uzupełnienie wiadomości z zakresu BHP i ppoż. zgodnie z programem szkolenia ( zaświadczenie o ukończeniu szkolenia - k.42 - 43 a/s).

W okresie zatrudnienia odwołująca zawarła szereg umów wynajmu samochodu. Istniał gotowy wzór umowy, który należało wypełnić, tj. wpisać dane klienta oraz inne informacje w zależności od potrzeb, które klient zgłaszał. A. B. samodzielnie wykonywała te czynności, a czasem konsultowała się z pracodawcą. Dodatkowo sporządzała protokoły zdawczo – odbiorcze, porządkowała dokumenty, wysyłała je do klientów, zawoziła do księgowej, a ponadto prowadziła konsultacje dotyczące zakupu nowych pojazdów. Za sprawą odwołującej wypożyczalnia, która dotychczas prowadziła głównie wynajem krótkoterminowy, zaczęła w większym rozmiarze zajmować się wynajmem długoterminowym i średnioterminowym, który przynosił znaczne dochody i spowodował zwiększenie floty (zeznania świadka U. S. – k. 114 – 115, zeznania A. B. - k. 149 a/s, zeznania M. O. - k.150 – 151 a/s, umowy wynajmu samochodu – k. 17 – 21 a/s, 49 – 55 a/s i k. 54 – 75 a/r, protokoły zdawczo – odbiorcze – k. 22 – 24 a/s).

Czas pracy odwołującej był uzależniony od potrzeb i ustaleń z klientami. Odwołująca podpisywała listy obecności i listy płac. Odwołujący kontrolował jej obecność w pracy, ale nie codziennie. Wystarczało, że z A. B. można było skontaktować się telefonicznie (listy obecności – k. 42 – 48 a/r, listy płac – k. 25 – 29 a/s, zeznania A. B. - k.149 a/s, zeznania M. O. - k.150- 151 a/s).

M. O. w okresie poprzedzającym zatrudnienie odwołującej wykazywał stratę. W późniejszym okresie jego miesięczny dochód stanowiła kwota ok. 3.000 – 4.000 zł. Do tego dochodziła jednak amortyzacja w wysokości ok. 18.000,00 zł i zwrot VAT-u wynoszącego około kilkuset tysięcy złotych rocznie ( zeznania M. O. - k.151 a/s).

W okresie od 1 grudnia 2012r. do dnia 2 lutego 2013r. odwołująca była niezdolna do pracy z powodu ciąży, o której dowiedziała się w grudniu 2012r., już po zawarciu umowy o pracę z zainteresowanym. Odwołujący wypłacił jej wynagrodzenie za czas choroby (zaświadczenie płatnika składek – k. 84 88 a/r, zaświadczenia lekarskie – k. 36 38 a/s). W związku z wciąż trwającą niezdolnością do pracy, dniu 18 lutego 2013r. A. B. złożyła wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego od dnia 3 lutego 2013r. W dniu (...) urodziła dziecko (zeznania A. B. - k. 149 a/s). M. O. nie zatrudnił nikogo nowego na miejsce odwołującej. Prowadzeniem wypożyczalni samochodów sam się zajmuje, a pizzeria jest czynna nieregularnie. Została wystawiona na sprzedaż (zeznania M. O. – k. 150 – 151 a/s).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako organ uprawniony do kontroli i weryfikacji podstawy wymiaru składek i prawidłowości zgłoszenia do systemu ubezpieczeń społecznych, wszczął postępowanie wyjaśniające. Równocześnie wstrzymana została procedura rozpatrywania sprawy o zasiłek chorobowy.

W toku postępowania wyjaśniającego, organ rentowy uznał, że pomimo sprecyzowanego zakresu obowiązków płatnik składek nie przedstawił wymiernych dowodów potwierdzających faktyczne zatrudnienie A. B.. Jedynymi dokumentami przedstawionymi przez płatnika w trakcie trwania postępowania wyjaśniającego są kopie dokumentacji kadrowej, podatkowej i ubezpieczeniowej. Zdaniem organu rentowego powyższe dokumenty stanowią jedynie środek uwiarygodnienia działania stron, które przez zawartą umowę o pracę dążyły do obejścia przepisów prawa. Przepisy te wymagają spełnienia pewnych przesłanek, od których zależy możliwość skorzystania z przewidzianych nimi świadczeń na wypadek choroby i macierzyństwa. Dodatkowo organ rentowy wskazał, że stanowisko, na którym zatrudniona była A. B. powstało z dniem rozpoczęcia pracy przez w/w, a pracodawca nie przyjął do pracy nowej osoby, która przejęłaby zakres obowiązków ubezpieczonej. Ponadto A. B. od dnia 22 kwietnia 2012r. do dnia rozpoczęcia pracy u M. O. nie była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z jakiegokolwiek tytułu. Natomiast nawiązanie stosunku pracy nastąpiło, gdyż w chwili zawarcia umowy strony miały świadomość braku ochrony ubezpieczeniowej oraz braku prawa do świadczeń z tego tytułu. Działanie takie zmierzało bezpośrednio do obejścia przepisów prawa ubezpieczeń społecznych.

W oparciu o powyższe ustalenia organ rentowy w dniu 11 kwietnia 2013r. wydał decyzję nr (...), w której stwierdził, że A. B. jako pracownik u płatnika składek M. O. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 17 października 2012r. (decyzja ZUS - k. 45 - 48 a/s).

Powyższy stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów oraz w oparciu o zeznania stron i świadka U. S..

Dowody z dokumentów zostały ocenione jako wiarygodne, gdyż korespondowały ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny stan faktyczny. Co istotne, strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z tych dokumentów, należało uznać za mające walor dowodowy i ustalić na ich podstawie stan faktyczny. Jednocześnie Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom stron i świadka. Były one logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniały. U. S. prowadząca biuro rachunkowe zeznawała na okoliczność kontaktu oraz dostarczania przez A. B. dokumentów firmowych (...), potwierdzając tym samym pracę odwołującej dla zainteresowanego. Zainteresowany z kolei odniósł się w sposób szczegółowy do okoliczności związanych z zatrudnieniem odwołującej i jego zeznania były zgodne z tym, na co wskazywała odwołująca i co wynika ze złożonych dokumentów.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie zważył, co następuje:

Odwołanie A. B. od decyzji organu rentowego z dnia 11 kwietnia 2013r. jest uzasadnione.

Jedyną kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było to, czy A. B. od dnia 17 października 2012 roku podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u M. O., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W.. Aby tę kwestię rozstrzygnąć, należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r. poz. 1442; zm.) Art. 6 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Ponadto w myśl art. 13 pkt 1 w/w ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, tj. pracownicy – od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Zauważyć należy, że zgodnie z cytowanym przepisem art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczeniu społecznemu podlegają pracownicy, a zgodnie z art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie m.in. umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem, a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem.

Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę. Dla skuteczności umowy o pracę wystarczy zatem zgodna wola stron, wyrażona w umowie o pracę.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Należy odróżnić przy tym nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie, czy umowa zmierza do obejścia prawa, czy jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397).

W rozważanym przypadku wszystkie elementy konieczne dla zaistnienia pomiędzy stronami stosunku pracy, wystąpiły. A. B. była podporządkowana pracodawcy, wykonywała pracę w miejscu przez niego wskazanym, wykonywała zlecone czynności, w tym konsultowała się w kwestiach związanych z podpisaniem umów, a pracodawca ze swojej strony podejmował działania mające na celu kontrolę pracownika. Wprawdzie nie dokonywał tego codziennie, lecz nie jest to koniczyny element dla stwierdzenia istnienia stosunku pracy. A. B. podpisywała listy obecności, co dowodzi jej podporządkowania w zakresie miejsca i czasu wykonywania pracy, a M. O. czasami kontrolował, czy wykonuje zleconą jej pracę. Jeśli wiedział, że można nawiązać z nią kontakt telefoniczny, to było dla niego wystarczające.

A. B. niewątpliwie, wbrew zarzutom organu rentowego, faktycznie realizowała obowiązki, które zostały jej powierzone. Wykonywanie części z nich nie wiązało się z powstaniem namacalnego dowodu potwierdzającego pracę. Nie każda czynność jest bowiem odnotowywana czy przybiera postać dokumentu. Dla przykładu można wskazać kontakty telefoniczne, czy rozmowy, które odwołująca również prowadziła. Dla potwierdzenia ich odbycia, co jest naturalne, nie można przedstawić namacalnych dowodów, których organ rentowy oczekuje. Tam jednak, gdzie praca A. B. zakończyła się podpisaniem umowy czy sporządzeniem protokołu zdawczo – odbiorczego, stosowane dokumenty zostały przedstawione. ZUS z niewyjaśnionych przyczyn nie uznał ich, przyjmując, że nie zostały przedstawione dowody potwierdzające wykonaną pracę przez odwołującą. Zdaniem Sądu Okręgowego takimi dowodami są jednak przedstawione umowy i protokoły, których autentyczności ZUS nie zakwestionował skutecznie. Nie podnosił, by te dokumenty nie zostały podpisane przez A. B., zatem brak było podstaw, by nie uznać ich za wiarygodne i nie przyjąć na ich podstawie, że odwołująca faktycznie świadczyła pracę.

Dodatkowo, jak wynika z zeznań stron, odwołująca wprowadziła do firmy (...) szereg innowacji i kreatywnych rozwiązań, które pozwoliły na jej rozwój, a dodatkowo odciążyły właściciela. Odwołująca była bowiem osobą uprawnioną do sporządzania i modyfikacji umów, nawiązywania kontaktów z serwisami, negocjowania stawek, jak i prowadzenia spraw biurowych. Jako osoba odpowiedzialna za całą dokumentację firmy, m.in. za faktury wychodzące i przychodzące, pozostawała we współpracy z biurem rachunkowym, co potwierdziła świadek U. S.. Z kolei koncepcje rozwoju firmy, przedstawione właścicielowi przez A. B., skupione na najmie średnio i długoterminowym oraz klientach średnich i dużych firm pozwoliły na trzykrotne zwiększenie floty oraz przyniosły zysk.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle całokształtu wskazanych wyżej okoliczności stwierdzić należy, iż zatrudnienie A. B. nie było pozorną czynnością mającą na celu obejście przepisów prawa. Należy podzielić stanowisko ubezpieczonej, iż zamiarem stron umowy o pracę, było świadczenie pracy, a nie jak wskazuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzyskanie przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Sąd Okręgowy zbadał rzeczywistą wolę stron w odniesieniu do istotnych elementów stosunku pracy, jak osobiste wykonywanie pracy przez odwołującą, podporządkowanie pracownicze, wynagrodzenie stanowiące ekwiwalent wykonanej pracy.

Podkreślić przy tym należy, że za pozorną umowę o pracę nie można uznać takiej umowy, która w rzeczywistości była wykonywana – tj. taką, w ramach której pracownik faktycznie świadczy na rzecz pracodawcy pracę dobrowolnie podporządkowaną. Na poparcie przedstawionej tu oceny prawnej wskazać należy wyrok z dnia 28 lutego 2001r. wydany w sprawie II UK 244/00, w którym Sąd Najwyższy wskazał, że o fikcyjności umowy o pracę świadczy zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego bez rzeczywistego wykonywania tej umowy (OSNAPiUS, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2006r., sygn. akt I UK 84/06, niepubl.). Podobnie w wyroku z dnia 13 czerwca 2006r. w sprawie II UK 202/05 Sąd Najwyższy wypowiedział się podnosząc, że nie jest istotne, czy strony zawierające umowę o pracę miały realny zamiar wzajemnego zobowiązania się przez pracownika do świadczenia pracy, a przez pracodawcę do zapewnienia pracy i wynagrodzenia za nią – lecz to, czy taki zamiar stron został w rzeczywistości zrealizowany.

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie w sposób nie budzący wątpliwości wykazało, że A. B. faktycznie świadczyła pracy w ramach umowy zawartej w dniu 17 października 2012r. Na powyższe wskazuje szereg dokumentów zgromadzonych w toku niniejszego postępowania, w szczególności zeznania przesłuchanych świadków, umowy najmu samochodów, protokoły zdawczo – odbiorcze oraz listy obecności regularnie podpisywane przez wnioskodawczynię.

Zdaniem Sądu Okręgowego przedmiotowa umowa nie była umową pozorną i nie miała na celu wyłudzenia przez A. B. świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Należy wskazać, że sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako motywacja do podjęcia zatrudnienia nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, podobnie jak inne cele stawiane sobie przez osoby zawierające umowy o pracę, takie jak na przykład chęć uzyskania środków utrzymania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r. I UK 43/10).

W ocenie Sądu Okręgowego, została wykazała racjonalność i ekonomiczna potrzeba zatrudnienia odwołującej przez M. O. na stanowisku wskazanym w umowie o pracę oraz za wynagrodzeniem ustalonym przez strony. Ubezpieczona miała doświadczenie zawodowe w zakresie branży transportowej (flotowej), wykazywała się dyspozycyjnością, dużym zaangażowaniem w wykonywaną pracę i należycie zarządzała pojazdami służbowymi. Dodatkowo dzięki nowatorskim pomysłom A. B. wprowadziła do firmy usługi i rozwiązania mające wpływ na jej dynamiczny rozwój. Zainteresowany w sposób logiczny i rzeczowy wyjaśnił, dlaczego nie zatrudnił nikogo na miejsce wnioskodawczyni, wskazując na charakterystykę branży transportowej, w której umowy krótkoterminowe są mało popularne. Co istotne, M. O. przejął wszystkie obowiązki należące do ubezpieczonej i wykonuje je osobiście do czasu powrotu A. B. do pracy. Wprawdzie, jak wskazywał organ rentowy, zainteresowany wykazywał stratę w związku z prowadzoną działalnością, lecz z uwagi na inne dochody (zwrot podatku VAT, amortyzacja) oraz poprawę sytuacji firmy obecnie, miał możliwość zatrudnienia pracownika.

W okresie wcześniejszym zainteresowany zatrudniał osobę na podobnym stanowisku z wynagrodzeniem zbliżonym do odwołującej, a potem poszukiwał menagera. Biorąc pod uwagę fakt, iż jednocześnie prowadził pizzerię i wypożyczalnię samochodów, którą chciał rozwijać, takie działanie wydaje się uzasadnione. A. B., którą zainteresowany zatrudnił przeszła instruktaż, przeprowadzony nie tylko przez zainteresowanego, ale i przez specjalistę ds. bhp. Nadto została w lutym 2013r. skierowana na szkolenie z zakresu bhp, a w związku z zawarciem umowy o pracę, pracodawca skierował ją na wstępne badania. W takiej sytuacji nie ma podstaw, aby zarzucić stronom zamiar obejścia prawa czy też pozorność zawartej umowy o pracę.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. należało więc zmienić zaskarżoną decyzję uznając, że A. B. w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę u M. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 17 października 2012 roku.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. Nr 461) zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz A. B. kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

(...)