Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury K. R. od 1.10.2015 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Wysokość emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej ustalono poprzez podzielenie zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanej kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni przez dalsze średnie trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 298503,12 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 526396,44 zł, średnie dalsze trwanie życia wnioskodawczyni wyniosło 254,70 miesięcy. Wyliczona miesięczna kwota emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 cytowanej wyżej ustawy emerytalnej, wyniosła 3238,71 zł brutto: ( (...),12 + (...),44)/254,70 = 3238,71 zł. Za okresy nieudokumentowane wysokościami dochodów przyjęto minimalne wynagrodzenia pracowników. ( decyzja k. 22 – 23 akt ZUS)

W dniu 6 listopada 2015 r. K. R. odwołał się od powyższej decyzji do Sądu Okręgowego w Łodzi uznając ją za krzywdzącą i wniosła o ponowne przeliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu wynagrodzenia uzyskiwanego w firmie (...) w okresie od 01.04.1996 r. do 31.12.1998 r. wynikającego z dokumentów w postaci: zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7, umów o pracę oraz świadectwa pracy. Ubezpieczona podkreśliła, że zaświadczenie Rp. 7 zawiera czytelny podpis właściciela i pieczątkę firmy. (odwołanie k. 2 - 3)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Nadto organ rentowy wskazał, że za okres od 01.04.1996 r. do 31.12.1998 r. w firmie (...) przyjęto wynagrodzenie minimalne proporcjonalnie do okresu i wymiaru czasu pracy, gdyż załączone zaświadczenie o wynagrodzeniu i zatrudnieniu z dnia 15.11.2003 r. nie spełnia wymogów formalnych, gdyż zawiera tylko jedną pieczątkę imienną osoby wystawiającej zaświadczenie. (odpowiedź na odwołanie k. 7 – 7 verte)

Na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku w dniu 25 maja 2016 r. wnioskodawczyni oświadczyła, że nie kwestionuje wyliczenia ZUS z dnia 11.04.2016 r. i dochodzi emerytury kapitałowej wyliczonej na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jako wersji najkorzystniejszej.

Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. (oświadczenie wnioskodawczyni z dnia 25.05.2016 r. 00:05:55 -00:07:58, oświadczenie pełnomocnika ZUS 00:02:10)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

K. R. urodziła się w dniu (...) (okoliczność bezsporna)

W okresie od 01.04.1996 r. do 31.03.1999 r. wnioskodawczyni była zatrudniona na umowę o pracę w wymiarze 1/3 etatu w firmie (...) w K. jako księgowa z wynagrodzeniem w kwocie 500 zł miesięcznie. (świadectwo pracy k. 52 – 54 akt kapitałowych ZUS, umowa o pracę z dnia 31.12.1996 r. k. 49 – 50, umowa o pracę z dnia 31.12.1997 r. k. 51 – 52, umowa o pracę z dnia 01.04.1996 r. k. 55 – 56 akt, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 45 – 46 akt ZUS)

We wskazanym wyżej zakładzie pracy K. R. w okresie od 01.04.1996 r. do 31.12.1998 r. otrzymała następujące wynagrodzenie:

- od 01.04.1996 r. do 31.12.1996 r. – 4500,00 zł;

- w 1997 r. – 6000,00 zł;

- w 1998 r. – 6000,00 zł. (umowa o pracę z dnia 31.12.1996 r. k. 49 – 50, umowa o pracę z dnia 31.12.1997 r. k. 51 – 52, umowa o pracę z dnia 01.04.1996 r. k. 55 – 56 akt, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 45 – 46 akt ZUS)

Decyzją z dnia 13 czerwca 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wartość kapitału początkowego K. R.. Ustalony w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1998 r., wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 142,90 %. Do ustalenia kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości 16 lat, 2 miesięcy i 13 dni oraz okresy nieskładkowe w ilości 3 lat, 11 miesięcy i 15 dni. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 134819,63 zł. (decyzja k. 39 - 40 akt kapitałowych ZUS)

W dniu 30 lipca 2015 r. K. R. złożyła w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do emerytury. (wniosek k. 1 – 8 akt emerytalnych ZUS)

Decyzją z dnia 24 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 25.08.2015 r., tj. od daty nabycia uprawnień.

Wysokość emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej ustalono poprzez podzielenie zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanej kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni przez dalsze średnie trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 295971,14 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 523777,55 zł, średnie dalsze trwanie życia wnioskodawcy wyniosło 255,40 miesięcy. Wyliczona miesięczna kwota emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 cytowanej wyżej ustawy emerytalnej, wyniosła 3209,67 zł brutto: ( (...),14 + (...),55)/255,40 = (...),67 z. Następnie wypłata emerytury uległa zawieszeniu ze względu na kontynuowanie zatrudnienia. ( decyzja k. 17 – 18 verte akt emerytalnych ZUS)

Decyzją z dnia 23 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wartość kapitału początkowego K. R.. Ustalony w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1998 r., wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 146,57 %. Do ustalenia kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości 16 lat, 2 miesięcy i 13 dni oraz okresy nieskładkowe w ilości 4 lata i 25 dni. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 160670,84 zł. (decyzja k. 67 - 68 akt kapitałowych ZUS)

Decyzją z dnia 6 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od 1.10.2015 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Wysokość emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej ustalono poprzez podzielenie zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanej kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawczyni przez dalsze średnie trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 298503,12 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 526396,44 zł, średnie dalsze trwanie życia wnioskodawcy wyniosło 254,70 miesięcy. Wyliczona miesięczna kwota emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 cytowanej wyżej ustawy emerytalnej, wyniosła 3238,71 zł brutto ( (...),12 + (...),44)/254,70= 3238,71 zł. Za okresy nieudokumentowane wysokościami dochodów przyjęto minimalne wynagrodzenia pracowników. ( decyzja k. 22 – 23 akt ZUS)

W toku postępowania sądowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w dniu 11.04.2016 r., dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego i emerytury K. R. przy przyjęciu wynagrodzeń wykazanych w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 z dnia 15.11.2003 r. oraz umów o pracę z firmy (...) w K. z lat 1996 – 1998. Wartość kapitału początkowego wyniosła 167557,39 zł i po waloryzacji została uwzględniona do ustalenia nowej wysokości emerytury. Hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony został z lat 1989 – 1998 i wyniósł 155,94 %. Wysokość emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej ustalono poprzez podzielenie zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanej kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie wnioskodawcy przez dalsze średnie trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 299290,42 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 548958,44 zł, średnie dalsze trwanie życia wnioskodawczyni wyniosło 254,70 miesięcy. Wyliczona kwota emerytury na dzień 01.04.2016 r. wyniosła 3.330,38 zł brutto miesięcznie. (299290,42 zł + 548958,44 zł) / 254,70 zł = 3.330,38 zł miesięcznie. (pismo ZUS z dnia 11.04.2016 r. k. 14, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 15, pismo ZUS z dnia 19.05.2016 r. k. 20)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności dokumenty zawarte w aktach sprawy, w tym o dokumenty z akt osobowych wnioskodawczyni z firmy (...) w K. takie jak: umowy o pracę oraz świadectwo pracy. Sąd przypisał także przymiot wiarygodności zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 z dnia 15.11.2003 r. z tego zakładu pracy, gdyż wysokość wynagrodzeń w nim wskazana pozostaje w całkowitej zgodności z pozostałym w sprawie materiałem dowodowym, tj. umowami o pracę, z których wynika miesięczna wysokość wynagrodzeń. Miesięczna wysokość wynagrodzeń z umów o pracę po ich zsumowaniu z okresów zatrudnienia w spornych latach 1996 – 1998 daje łącznie kwoty wynagrodzeń przedstawione w zaświadczeniu Rp. 7.

Ponadto Sąd przyjął za wiarygodne hipotetyczne wyliczenie przez ZUS wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wysokości emerytury z dnia 11.04.2016 r. na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 kwietnia 2016 r., które jest zgodne z dokumentacją osobową oraz odpowiada treści przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. Podkreślić przy tym należy, że sama wnioskodawczyni również ostatecznie wniosła o przeliczenie świadczenia emerytalnego na podstawie tego hipotetycznego wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru ZUS i nie kwestionowała tego wyliczenia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie K. R. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 24 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2015 r., poz. 748 t.j.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 przytoczonej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176 Ustawy.

Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. (ust. 6)

Stosownie do art.25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Z treści § 22 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku poz. 237, nr 1412) jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1)legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Jednakże judykatura stoi na stanowisku, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2006 roku, I UK 115/06).

Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 k.c. to na odwołującej się spoczywał ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to ona winna udowodnić okoliczności z których wywodzi skutki prawne. Sąd nie jest zaś zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.).

Wnioskodawczyni K. R. powinna była więc przedłożyć dowody na podstawie, których możliwym byłoby ustalenie wysokości otrzymywanego wynagrodzenia w spornym okresie. Za okres zatrudnienia w firmie (...) w K. od 01.04.1996 r. do 31.12.1998 r. przedłożyła ona dokumenty w postaci: świadectwa pracy, umów o pracę oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzenia Rp. 7 z dnia 15.11.2003 r., z których wynika, że kwota miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego to 500 zł.

W obliczu tak poczynionych ustaleń przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, wynagrodzeń osiągniętych przez odwołującą się w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. 1989 – 1998, da wyższy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego od poprzednio przyjętego w zaskarżonej decyzji.

Z uwagi na powyższe wyliczenie emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem wyliczonego w ten sposób kapitału początkowego okazało się korzystniejsze i spowodowało wzrost kwoty emerytury do 3.338,37 zł brutto miesięcznie (liczonej na dzień 01.04.2016 r.), co czyni złożone odwołanie zasadnym. Sąd Okręgowy w Łodzi uznał powyższe wyliczenie za prawidłowe i zobowiązał ZUS I Oddział w Ł. do przeliczenia emerytury K. R. w oparciu o treść art. 26 ustawy, zgodnie z tym wyliczeniem.

Należy podkreślić, że przyjęte przez Sąd, a także w hipotetycznym wyliczeniu przez ZUS wynagrodzenie wnioskodawczyni jest wynagrodzeniem niewątpliwym wynikającym nie tylko z zaświadczenia Rp. 7, ale przede wszystkim z umów o pracę załączonych do akt osobowych z przedmiotowego zakładu pracy. Dodatkowo wskazać jednak trzeba, że organ rentowy ustalił wysokość świadczenia emerytalnego w hipotetycznym wyliczeniu na dzień 1.04.2016 r. podczas, gdy wnioskodawczyni złożyła wniosek o świadczenie na skutek, którego wydano zaskarżoną decyzję, już w dniu 30.07.2015 r. W ocenie Sądu od tej właśnie daty Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien naliczyć ubezpieczonej odpowiednie wyrównanie emerytury.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. i orzekł jak w sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, wypożyczając akta emerytalne.