Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 lutego 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił S. K. prawa do wcześniejszej emerytury na tej podstawie, iż do dnia 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych (a jedynie 4 lata, 7 miesięcy i 22 dni). /decyzja k. 10 akt emerytalnych/

W dniu 9 marca 2015 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury a także o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wniósł o uznanie okresu pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (obecnie Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.) w okresie od 1 kwietnia 1984 roku na stanowisku ślusarza warsztatowego tj. przy naprawie pojazdów szynowych w kanałach remontowych (wymienionym w wykazie A dziale XIV pkt 16 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) za pracę w warunkach szczególnych. / odwołanie k. 2-4/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 16 marca 2015 roku organ rentowy wnosił o jego oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację. Sprecyzował, że do stażu pracy w warunkach szczególnych został zaliczony okres pracy wnioskodawcy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 1 czerwca 1979 roku do 25 stycznia 1984 roku w oparciu o zaświadczenie o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych z dnia 2 lutego 2015 roku. Wyjaśnił też, że w wystawionym przez pracodawcę wnioskodawcy świadectwie pracy z dnia 31 grudnia 1992 roku wskazano, że był on zatrudniony od 29 lipca 1974 roku na stanowisku frezera, od 1 czerwca 1979 roku na stanowisku motorniczego (jedynie za ten okres wystawiono powyżej powołane zaświadczenie), a od 1 kwietnia 1984 roku do 31 grudnia 1992 roku na stanowisku ślusarza warsztatowego, natomiast w świadectwie pracy z dnia 26 stycznia 2015 roku wskazano, że wnioskodawca był zatrudniony od 1 stycznia 1993 roku na stanowisku ślusarza warsztatowego, od 1 stycznia 2004 roku na stanowisku ślusarza, a od 1 maja 2005 roku na stanowisku mechanika pojazdów. / odpowiedź na odwołanie k. 6-6 odw./

Na rozprawie z dnia 5 lutego 2016 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. / stanowiska pełnomocnika wnioskodawcy i ZUS – 00:01:56-00:02:39, 00:02:39-00:02:49, 01:12:40-01:14:04, 01:14:04-01:16:36 – płyta CD k. 19/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. K., urodzony w dniu (...), wniosek o emeryturę złożył w dniu 4 lutego 2015 r. Nie jest członkiem OFE. / wniosek k. 1-8 akt emerytalnych/

Ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniósł 30 lat, 2 miesiące i 12 dni w tym 29 lat, 11 miesięcy i 25 dni okresów składkowych i 2 miesiące i 17 dni okresów nieskładkowych. Jako staż pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił okres zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 1 czerwca 1979 roku do 25 stycznia 1984 roku na stanowisku motorniczego tramwaju. / bezsporne, karta przebiegu zatrudnienia k. 11 akt emerytalnych/

Wnioskodawca ukończył w dniu 23 czerwca 1971 roku (...) Szkołę Zawodową w Ł. w zawodzie ślusarza – mechanika. /świadectwo ukończenia szkoły cz. A akt osobowych z MPK w Ł. koperta k. 26/

W okresie od 26 lipca 1972 roku do 20 lipca 1974 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. /wyciąg z książeczki wojskowej cz. A akt osobowych z MPK w Ł. koperta k. 26/

Od 29 lipca 1974 roku do chwili zamknięcia rozprawy wnioskodawca był zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (przy czym od dnia 1 stycznia 1993 roku w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.) w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 16 października 1981 roku do 19 października 1981 roku korzystał z urlopu bezpłatnego, a w okresie od 25 sierpnia 1982 roku do 18 września 1982 roku, od 26 kwietnia 1983 roku do 5 maja 1983 roku oraz od 3 października 1985 roku do 15 października 1985 roku korzystał z przerwy w celu odbycia służby w jednostce zmilitaryzowanej MO w Ł..

W wymienionym okresie zatrudnienia wnioskodawca zajmował stanowiska:

- od 29 lipca 1974 roku - frezera (wydział torów);

- od 1 czerwca 1979 roku - motorniczego (w angażu z dnia 30 stycznia 1984 r. wnioskodawca został w okresie od 26 stycznia 1984 r. do 29 lutego 1984 r. oddelegowany do pracy na stanowisku obrzędnego);

- od 1 kwietnia 1984 roku - ślusarza warsztatowego (w angażu z dnia 31 marca 1984 roku wskazano zmianę stanowiska na ślusarza warsztatowego, a w wypowiedzeniu warunków pracy i płacy z dnia 15 marca 1984 r. i karcie zmian w stosunku pracy z dnia 7 marca 1984 roku wskazano zmianę stanowiska na ślusarza taboru szynowego po upływie okresu wypowiedzenia tj. od dnia 1 maja 1984 roku; );

- od 1 stycznia 2004 roku - ślusarza (z angaży wynika, że przeszeregowanie nastąpiło wskutek zmian organizacyjnych);

- od 1 maja 2005 roku - mechanika pojazdów

/cz. B akt osobowych z MPK w Ł. koperta k. 26: świadectwo pracy z 31.12.1992 r., karty obiegowe zmiany z 24.07.1974 r., angaże z 24.07.1974 r., 3.10.1975 r., 25.03.1977 r., 24.04.1979 r., 30.05.1979 r., 1.09.1980 r., 1.03.1981 r., 1.10.1982 r., 30.01.1984 r., 31.03.1984 r., 30.05.1985 r., 31.10.1985 r., 30.06.1986 r., 29.08.1986 r., 31.03.1987 r., 30.06.1987 r., 26.10.1987 r., 12.04.1988 r., 24.05. 1988 r., 1.09.1988 r., 31.01.1989 r., 28.02.1989 r., 19.07.1989 r.,19.09.1989 r., 30.11.1989 r.,29.12.1989 r.,26.02.1990 r., 30.06.1990 r.,28.09.1990 r., 20.11.1990 r., 14.01.1991 r., 20.05.1991 r., 16.01.1992 r., 19.03.1992 r., karty zmian w stosunku pracy z 1.09.1975 r., 1.03.1977 r., 1.04.1979 r.,1.06.1979 r., 1.10.1982 r., 7.03.1984 r., 29.03.1984 r., 1.06.1985 r., 1.11.1985 r., 1.07.1986 r., 1.09.1986 r., 1.04.1987 r., 1.07.1987 r., zaświadczenie o urlopie bezpłatnym z 17.10.1981 r., 1.10.1987 r., zaświadczenia o służbie z 18.09.1982 r., 5.05.1982 r., 15.10.1985 r., wypowiedzenie warunków pracy i płacy z 15.03.1984 r., cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26: zaświadczenia o zatrudnieniu k. 80 – 80 odw., 29, umowa o pracę k. 2, angaże k. 3-14, 19-20, 24-25, 27, 35, 38, 39, 43, 47, 53-54,56, 59, 67, 69, 73, 75, 85, akta emerytalne: zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 6 -9 odw./

Dodatkowo u powyższego pracodawcy wnioskodawca był zatrudniony w okresie od 16 grudnia 1978 roku do 31 maja 1979 roku w wymiarze ¼ etatu na stanowisku motorniczego. /świadectwo pracy k. 7-7 odw. cz. A akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W dniu 29 maja 2002 r. wystawione zostało zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych wnioskodawcy do pracy na stanowisku ślusarza warsztatowego – operatora. /zaświadczenie lekarskie k. 34 odw. cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W dniu 4 czerwca 1985 r. wnioskodawca zdał egzamin kwalifikacyjny uzyskując kwalifikacje ślusarz warsztatowego. /zaświadczenie z 4.06.1985 r. cz. B akt osobowych z MPK w Ł. koperta k. 26/

W dniu 17 grudnia 1998 roku wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy. W protokole ustalenia okoliczności wypadku przy pracy ustalono, ze w dniu wypadku wnioskodawca przystąpił do pracy przy toczeniu kół jezdnych wagonu tramwajowego 805Na, że toczenie kół wnioskodawca posiadający wymagane kwalifikacje wykonywał na tokarce kanałowej, że w czasie toczenia, obsługując tokarkę znajdował się w kanale o wymiarach 1,5 m. wysokości i ok. 1 m. szerokości pod wagonem. /protokół powypadkowy k. 15 – 15 odw. cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W dniu 26 lutego 2002 roku wnioskodawca uległ kolejnemu wypadkowi w pracy. Tego dnia toczył na tokarce kanałowej zestaw kołowy w wagonie nr (...). Prace na tokarce wykonywał zgodnie z instrukcją, obsługując tokarkę około 15 lat /protokół powypadkowy k. 28-28 odw. cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W dniu 28 stycznia 2015 roku wnioskodawca uległ kolejnemu wypadkowi w pracy podczas wchodzenia do kanału. /protokół powypadkowy k. 82-82 odw. cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W piśmie pracodawcy do Zarządu Związku Zawodowego (...) w Ł. z dnia 13 marca 1984 roku dotyczącego zamiaru wypowiedzenia wnioskodawcy warunków pracy i płacy wskazano, że przyczyną zmiany stanowiska pracy (na ślusarza taboru szynowego) była utrata uprawnień do wykonywania zawodu motorniczego. /pismo z 13.03.1984 r. cz. B akt osobowych z MPK w Ł. koperta k. 26/

W zaświadczeniu z dnia 2 lutego 2015 roku wystawionym przez Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o. wskazano, że wnioskodawca w podmiocie tym był zatrudniony w okresie od 29 lipca 1974 roku do 31 grudnia 1992 roku, przy czym w wymienionym okresie od 1 czerwca 1979 roku do 25 stycznia 1984 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów wymienione w wykazie A dział VIII poz. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. Nr 8, poz. 43) na stanowisku motorniczego tramwaju wymienionym w wykazie A dział VIII poz. 2 pkt. 4 w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983 r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (Dz. Urz. Ministerstwa Administracji, (...) Terenowej i Ochrony (...), poz. 3 z dnia 27 lipca 1983 r.). /zaświadczenie k. 81 cz. B akt osobowych z (...) Spółka z o.o. koperta k. 26/

W okresie zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 1 kwietnia 1984 roku do dnia zamknięcia rozprawy wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku ślusarza wagonowego w kanałach. /fotografia koperta k. 14, zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) – 00:32:13-00:38:04 – płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19, zeznania świadka J. S. (1) – 00:53:47-00:59:17 – płyta CD k. 19, zeznania świadka B. W. (1) – 00:01:39-01:04:27 – płyta CD k. 19, zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 w zw. z 00:02:50-00:04:41 – płyta CD k. 19/

Wpisywanie do umów o pracę, angaży innych stanowisk pracy niż rzeczywiście wykowane służyło zwiększeniu wysokości wynagrodzenia danego pracownika zgodnie z taryfikatorem płac. /zeznania świadka J. S. (1) –00:59:17 –00:01:39 - płyta CD k. 19/

Przez osiem godzin dziennie wnioskodawca wykonywał prace polegające na remoncie, montażu i konserwacji pojazdów maszynowych (tramwajów starszego i nowego taboru) znajdujących się na tokarni kanałowej. Pracował na zajezdni na ul. (...). Toczono również wagony z zajezdni na ul. (...). Tokarnia była wmontowana w kanał, na który wjeżdżał wagon. Następnie wnioskodawca ręcznie podnosił wagon do góry, wysuwając dany odcinek szyny, noże. Napęd był brany z wagonu silnikowego. Do wnioskodawcy należało głównie wyrównywanie kół pojazdów celem doprowadzenia ich do właściwych wymiarów (tzw. toczenie wózków pędnych, toczenie zestawów kołowych). Normą było wytoczenie dwóch osi wózków w ciągu jednej zmiany, jednakże w przypadku większej płaszczyzny koła, koła owalnego przeznaczano większą ilość czasu. Normę czasu pracy wydłużały także przypadki łamania noży. Po skończeniu toczenia danego wózka wnioskodawca brał następny. Musiał skończyć toczenie danego wózka, zamknąć i poskręcać szyny, by tramwaj mógł odjechać na kołach. W przypadku gdy nie wykonywał toczenia wagonu wnioskodawca zajmował się w ramach przeglądów okresowych naprawami podwozia (zespołu elementów pojazdu) wagonów tj. wymianą wałów napędowych, układów hamulcowych, hamulców szynowych, wszystkich podzespołów w podwoziu, również w kanale. Ponadto w kanale naprawiał wagony N5. W ramach przeglądu dany element był rozkładany, czyszczony, smarowany i składany.

/fotografia koperta k. 14, zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55, 00:22:55 – 00:32:13 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) – 00:32:13-00:38:04 – płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19, zeznania świadka J. S. (1) – 00:53:47-00:59:17 – płyta CD k. 19, zeznania świadka B. W. (1) – 00:01:39-01:04:27 – płyta CD k. 19, zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 - - płyta CD k. 19, 01:10:25-01:12:22 w zw. z 00:05:08-00:12:21 - płyta CD k. 19/

Na terenie zajezdni na ul. (...) w hali było 21, a na zewnątrz 21-22 kanałów. Na jednym kanale mogło stać kilka wagonów. Kanał liczył ponad 100 m długości. W kanałach było zimno, zimą pękały grzejniki / zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55, 00:22:55 – 00:32:13 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) - 00:39:44–00:43:56 - płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) –00:51:53 – 00:53:47 – płyta CD k. 19, zeznania świadka J. S. (1) – 00:53:47-00:59:17 – płyta CD k. 19/

Wnioskodawca pracował w brygadzie ślusarzy, w kanale pracowała również brygada elektryków. / zeznania świadka K. K. (1) - 00:39:44–00:43:56 - płyta CD k. 19/

Wnioskodawca pracował tylko w kanale. /zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) – 00:32:13-00:38:04 – płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19, zeznania świadka J. S. (1) – 00:53:47-00:59:17 – płyta CD k. 19, zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 w zw. z 00:05:08-00:12:21 - płyta CD k. 19/

Poza kanałem był zatrudniony jeden tokarz, pracujący na innej zmianie, który toczeniem zajmował się jedynie dorywczo. /zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55 – płyta CD k. 19/

Wnioskodawca nie uczestniczył w jazdach próbnych po przeglądzie i naprawach, zajmowali się tym motorniczy. Nie zajmował się również naprawami i przeglądami wewnątrz tramwajów. Czynności te (sprawdzanie oświetlenia, sprzątanie) należały do innej grupy pracowników, pracujących na innej zmianie. Wnioskodawca nie pracował w warsztacie. W warsztatach była zatrudniona inna grupa ślusarzy, elektryków. Do nich należała naprawa blachy wagonów po zderzeniach, uszkodzonych drzwi, załamanej podłogi czy konserwacja oświetlenia. / zeznania świadka B. C. (1) –00:22:55 – 00:32:13 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) – 00:32:13-00:38:04, 00:39:44-00:43:56 – płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53, 00:51:53-00:53:47 – płyta CD k. 19, zeznania świadka J. S. (1) – 00:53:47-00:59:17 – płyta CD k. 19, zeznania świadka B. W. (1) – 00:01:39-01:04:27, 01:04:27 – 01:05:33 – płyta CD k. 19/ Również naprawami pantografów zajmowała się osoba brygada / zeznania świadka A. L. (1) –00:51:53-00:53:47 – płyta CD k. 19/

Wnioskodawca nie posiada uprawnień do naprawy pantografów gdyż nie może pracować na wysokości powyżej 3 m. Nie posiada także uprawnień do uczestniczenia w próbnych jazdach. / zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 – płyta CD k. 19/

Zajezdnię na ul. (...) zlikwidowano w 2010 r. / zeznania świadka B. C. (1) –00:15:39-00:22:55, 00:22:55 – 00:32:13 – płyta CD k. 19, zeznania świadka K. K. (1) –00:38:04 – 00:39:44– płyta CD k. 19, zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19, zeznania świadka B. W. (1) – 00:01:39-01:04:27 – płyta CD k. 19/

Od stycznia 2010 roku wnioskodawca został przeniesiony do zajezdni w C.. W dalszym ciągu wykonuje w pełnym wymiarze czasu pracy czynności ślusarskie jedynie w kanale. Zajmuje się naprawami i wszystkimi innymi pracami w kanale, z tymże nie pracuje na tokarni kanałowej /zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19, zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 w zw. z 00:05:08-00:12:21 - płyta CD k. 19/ Narzędzia do pracy pobiera z boksów warsztatowych / zeznania świadka A. L. (1) – 00:43:56-00:51:53 – płyta CD k. 19/

W okresie zatrudnienia u powyższego pracodawcy wnioskodawca nie miał żadnych przerw w zatrudnieniu ani nie był oddelegowany do innych prac. /zeznania świadka B. C. (1) – 00:15:39-00:22:55 – płyta CD k. 19, zeznania wnioskodawcy – 01:10:25-01:12:22 w zw. z 00:05:08-00:12:21 - płyta CD k. 19/

Sąd Okręgowy dokonał oceny materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z brzmieniem art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust.2 art.184 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z przepisu art.32 wynika z kolei, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dodatkowo § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, iż właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

W wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w Dziale XIV (zatytułowanym „Prace różne”) pod poz.16 jako prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, wymieniona zostały „prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych”.

Analiza treści wykazu A w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. Działu XIV poz. 1 wskazuje, że do „prac wykonywanych w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych” należy praca na stanowisku: ślusarz wagonowy (pkt. 8).

Stosownie zaś do treści § 2 ust.1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca spełnił warunki do uzyskania emerytury w zakresie wymaganego wieku (ukończone 60 lat) oraz ogólnego stażu pracy (25 lat). Organ rentowy jako okres pracy w warunkach szczególnych uznał wnioskodawcy okres 4 lata, 7 miesięcy i 22 dni.

Spór dotyczył okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (obecnie Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.) od 1 kwietnia 1984 roku do 31 grudnia 1998 roku. (według powołanych wyżej przepisów spór dotyczy bowiem stanu na dzień 1 stycznia 1999 r.), za który nie wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii należy zwrócić uwagę, iż świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art.32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art.245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów / por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. III AUa 3113/08, opubl. LEX nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 r. sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 r. sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60/.

Jednocześnie w judykaturze ugruntowane jest stanowisko, iż regulacja § 2 statuująca ograniczenia dowodowe nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/.

Z analizy dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wynika, iż w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (przy czym od dnia 1 stycznia 1993 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.), wnioskodawca był zatrudniony od 29 lipca 1974 roku do dnia zamknięcia rozprawy w pełnym wymiarze czasu zajmując kolejno stanowiska pracy: od 29 lipca 1974 roku - frezera, od 1 czerwca 1979 roku – motorniczego (przy czym w okresie od 26 stycznia 1984 r. do 29 lutego 1984 r. został oddelegowany na stanowisku obrzędnego), od 1 kwietnia 1984 roku - ślusarza warsztatowego (przy czym w wypowiedzeniu warunków pracy i płacy z dnia 15 marca 1984 r. i karcie zmian w stosunku pracy z dnia 7 marca 1984 r. wskazano stanowisko ślusarza taboru szynowego), od 1 stycznia 2004 roku - ślusarza, od 1 maja 2005 roku - mechanika pojazdów. Z analizy protokołów powypadkowych z grudnia 1998 roku, lutego 2002 roku i lutego 2015 roku wynika natomiast, że wnioskodawca uległ wypadkom w pracy wykonując czynności w kanałach remontowych – w grudniu 1998 roku przy toczeniu kół jezdnych wagonu tramwajowego 805Na. Dodatkowo w protokole powypadkowym z lutego 2002 r. wskazano, że obsługuje tokarkę około 15 lat.

Na podstawie zeznań świadków B. C., K. K., A. L., J. S. i B. W. Sąd ustalił, iż w spornym okresie od 1 kwietnia 1984 roku do 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca wykonywał pracę polegającą na remoncie, montażu i konserwacji pojazdów maszynowych (tramwajów starszego i nowego taboru) znajdujących się na tokarni kanałowej. Pracował po 8 godzin dziennie, innych prac w tym czasie nie wykonywał. W szczególności nie należał od grupy ślusarzy pracujących na warsztatach. Wnioskodawca prace wykonywał bezpośrednio w kanałach. W okresie zatrudnienia u powyższego pracodawcy wnioskodawca nie miał żadnych przerw w zatrudnieniu ani nie był oddelegowany do innych prac.

Oceniając dowód z zeznań świadków Sąd uznał je za wiarygodne, gdyż są zgodne, spójne i przekonujące. Świadkowie byli zatrudnieni w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (przy czym od dnia 1 stycznia 1993 roku w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o.) łącznie ich analizując w tym samym okresie czasu co wnioskodawca, w większości pełniąc funkcje jego bezpośrednio przełożonych – B. C. (od 1990 roku był brygadzistą, a od 1991 roku mistrzem wnioskodawcy), K. K. (od 1985 roku do 1990 roku był mistrzem wnioskodawcy, następnie pracował wraz z wnioskodawcą w tym samym zakładzie, otrzymał wcześniejszą emeryturę w wyniku wyroku sądowego ustalającego pracę o warunkach szczególnych), A. L. (od 1984 roku pracował wraz z wnioskodawcą w tym samym zakładzie), J. S. (od 1984 roku do 1990 roku był brygadzistą wnioskodawcy, następnie pracował wraz z wnioskodawcą w tym samym zakładzie, otrzymał wcześniejszą emeryturę w wyniku wyroku sądowego ustalającego pracę o warunkach szczególnych – w angażu miał wpisane m.in. stanowisko ślusarza warsztatowego w celu podwyższenia zarobków), B. W. (od 1984 roku pracował wraz z wnioskodawcą w tym samym zakładzie na stanowisku elektromontera urządzeń). Tym samym nie można oceniać zeznań dopuszczonych w sprawie świadków jako opartych na przypuszczeniach lub relacjach innych osób. Świadkowie zgodnie i szczegółowo opisali czym wnioskodawca się zajmował i w jakich latach pracował.

Opisane przez świadków wykonywane przez wnioskodawcę prace w charakterze ślusarza warsztatowego odpowiadają pracy na stanowisku ślusarza maszynowego, a zatem ich wykonywanie uprawnia do nabycia uprawnień emerytalnych w niższym wieku.

Mając na uwadze uznany przez organ rentowy okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 4 lat, 7 miesięcy i 22 dni, zaliczenie dalszych okresów zatrudnienia od 1 kwietnia 1984 roku do 31 grudnia 1998 roku (z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 16 października 1981 roku do 19 października 1981 roku) pozwalało jednoznacznie przyjąć, iż wnioskodawca spełnia warunki uprawniające do nabycia emerytury.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od 1 lutego 2015 roku, to jest od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o emeryturę.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Wysokość kosztów Sąd ustalił w oparciu o treść § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) zasądzając od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.