Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Stowarzyszenie (...) z siedzibą w P. wniosło w dniu 28.05.2011 roku pozew o uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystania w obrocie z konsumentami §21 wzorca umowy o nazwie „Regulamin otwierania i prowadzenia rachunku oszczędnościowego (...) w złotych dla osób fizycznych” wykorzystywanego przez Bank (...) w W. o treści: „Bank może wypowiedzieć Umowę z ważnej przyczyny, którą może być w szczególności (…).”. W ocenie powoda wskazane postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę abuzywną, gdyż jest rażąco sprzeczna z dobrymi obyczajami i narusza uzasadniony interes konsumentów. W sposób sprzeczny z prawem cywilnym przewiduje uprawnienie dla bank do rozwiązania umowy bez precyzyjnego, jasnego i enumeratywnego wskazania ważnych przyczyn, a podobny zapis został wpisany do rejestru pod numerem wpisu 1928.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, gdyż wbrew twierdzeniom powoda prawidłowo i jednoznacznie wymienił ważne przyczyny wypowiedzenia umowy w dalszej części kwestionowanego zapisu. Nadto ustawodawca w art. 730 kc nie nakazał wymieniania w umowie zamkniętego katalogu ważnych powodów.

Obie strony wnosiły o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż Bank (...) w W. jest osobą prawną wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego, działającą na podstawie przepisów prawa bankowego i prawa spółdzielczego. (k. 16-19)

W ramach prowadzonej działalności pozwany posługuje się wzorcem umowy o nazwie „Regulamin otwierania i prowadzenia rachunku oszczędnościowego (...) w złotych dla osób fizycznych” (k.4 – 5). We wzorcu tym w §21 zawarte jest postanowienie o treści: „Bank może wypowiedzieć Umowę z ważnej przyczyny, którą może być w szczególności (…).”

Stosowany przez pozwanego wzorzec umowny był w formie wydruku, podzielony na mniejsze kolejno ponumerowane jednostki redakcyjne, nie zostały w nim pozostawione żadne wolne miejsca na dokonanie dodatkowych postanowień, nie ma również możliwości zmiany istniejących. Pozwany nie negował faktu wykorzystywania wzorca.

Zgodnie z art. 385 ¹§ 1 KC postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:

-

postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie – tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu czyli nie podlegało negocjacjom, lecz zostało narzucone konsumentowi;

-

prawa i obowiązki konsumenta ukształtowane zostały w sposób w sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumenta;

-

postanowienia umowne nie dotyczą sformułowanych jednoznacznie głównych świadczeń stron.

Zakwestionowane w pozwie postanowienie „Regulaminu”, dotyczy sytuacji, w której Bank może wypowiedzieć umowę prowadzenia rachunku, a zatem nie dotyczy głównego świadczeniem stron w umowie rachunku bankowego.

Zdaniem sądu zapis ten jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interes konsumentów.

Przyjmuje się, że istotą dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka (tak np. wyrok SN z 8 czerwca 2004r., ICk-635/03). Z dobrymi obyczajami kłóci się zatem takie postępowanie, którego celem jest zdezorientowanie, wykorzystanie niewiedzy konsumenta przy kształtowaniu stosunku prawnego, nierzetelne i nierównorzędne traktowanie konsumenta. Rażące naruszenie interesów konsumenckich przejawia się zaś przede wszystkim w rażąco niekorzystnym ukształtowaniu sytuacji ekonomicznej konsumenta. Z taką sytuacją mamy, w ocenie Sądu, do czynienia w niniejszej sprawie.

Z zapisu postanowienia można bowiem wywieść, że §21 Regulaminu stanowi podstawę do dokonywania przez pozwanego wiążącej interpretacji umowy co do możliwości stwierdzenia ważnej przyczyny rozwiązania umowy. Wywiera to bezpośredni wpływ na ukształtowanie praw i obowiązków stron. Jeżeli zaś pozwany zdecydował się zawrzeć w treści postanowienia taką definicję, do czego posiada prawo, to definicja taka musi być jednoznaczna, albowiem każdy inny zapis kształtuje niejasną sytuację konsumenta. Tymczasem w treści kwestionowanego zapisu wskazano, że podane przyczyny są „w szczególności” podstawą do rozwiązania umowy, a jest to oczywiście nieprecyzyjny i nieoczywisty zapis. Zapis taki powoduje niejasną sytuację konsumenta i może stanowić podstawę do dowolności interpretacyjnej kontrahenta, co do tego jakie są przyczyny wypowiedzenia umowy. Tym samym należy uznać, że dowolna interpretacja Banku może stanowić o możliwości wypowiedzenia przez kontrahenta konsumenta umowy. Pozwany w odpowiedzi na pozew wskazuje co prawda, że podstawą przepisu jest art. 730 kc, ale zdaniem sądu zapis istniejący w umowie stanowi niejasną podstawę interpretacyjną. Treść zapisu Regulaminu nie określa jednoznacznie jakie ważne przyczyny mogą stanowić podstawę wypowiedzenia umowy. Dlatego też zapis ów należy uznać za niejasny i nieprecyzyjny, dający szerokie pole interpretacyjne.

Tego rodzaju zapis stanowi więc nierównorzędne i nierzetelne traktowanie konsumenta jako strony umowy, godząc w sposób rażący w jego interes ekonomiczny. Konsument po zawarciu umowy powinien mieć poczucie pewności co do wykonania umowy, a tymczasem mimo spełnienia świadczenia ze strony ubezpieczonego, narażony jest na odmowę wykonania świadczenia.

Z tych względów na podstawie art. 385 ¹ kc uwzględniono żądanie pozwu i na podstawie art. 479 ⁴² § l kpc orzeczono jak w sentencji wyroku.

Na podstawie art. 479 ⁴⁴ kpc zarządzono publikację prawomocnego wyroku.

Na podstawie art. 98 kpc orzeczono o kosztach postępowania.