Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Stowarzyszenie (...) z siedzibą w P. wniosło w dniu 28.05.2011 roku pozew o uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystania w obrocie z konsumentami §15 ust. 1 wzorca umowy o nazwie „Regulamin otwierania i prowadzenia rachunku oszczędnościowego (...) w złotych dla osób fizycznych” wykorzystywanego przez Bank Spółdzielczy w W. o treści: „Za zawinione przekroczenie przez Bank terminu wykonywania dyspozycji z przyczyn innych niż wymienione w §16 Posiadaczowi rachunku przysługuje prawo do odsetek naliczanych za każdy dzień zwłoki według odsetek ustawowych w stosunku do kwoty obciążenia rachunku oszczędnościowego.”. W ocenie powoda wskazane postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę abuzywną, gdyż jest rażąco sprzeczna z dobrymi obyczajami i narusza uzasadniony interes konsumentów. W sposób sprzeczny z prawem cywilnym przewiduje niewysokie zryczałtowane odszkodowanie od banku – karę umowną – bez zastrzeżenia, że w przypadku wyrządzania szkody przekraczającą wysokość zastrzeżonej kary umownej klientowi przysługuje prawo do dochodzenia roszczeń na zasadach ogólnych, a podobny zapis został wpisany do rejestru pod numerem wpisu 1867.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, gdyż zakwestionowana przez pozwanego klauzula ma zasadniczo inne brzmienie niż wpisana do rejestru, a Bank nie ogranicza kwotowo swojej odpowiedzialności odszkodowawczej, które można dochodzić na zasadach ogólnych w myśl zasady „co nie jest zabronione jest dozwolone”.

Obie strony wnosiły o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż Bank Spółdzielczy w W. jest osobą prawną wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego, działającą na podstawie przepisów prawa bankowego i prawa spółdzielczego. (k. 16-19)

W ramach prowadzonej działalności pozwany posługuje się wzorcem umowy o nazwie „Regulamin otwierania i prowadzenia rachunku oszczędnościowego (...) w złotych dla osób fizycznych” (k.4 – 5). We wzorcu tym w §15 ust. 1 zawarte jest postanowienie o treści: „Za zawinione przekroczenie przez Bank terminu wykonywania dyspozycji z przyczyn innych niż wymienione w §16 Posiadaczowi rachunku przysługuje prawo do odsetek naliczanych za każdy dzień zwłoki według odsetek ustawowych w stosunku do kwoty obciążenia rachunku oszczędnościowego.”

Stosowany przez pozwanego wzorzec umowny był w formie wydruku, podzielony na mniejsze kolejno ponumerowane jednostki redakcyjne, nie zostały w nim pozostawione żadne wolne miejsca na dokonanie dodatkowych postanowień, nie ma również możliwości zmiany istniejących. Pozwany nie negował faktu wykorzystywania wzorca.

Zgodnie z art. 385 ¹§ 1 KC postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Uznanie postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:

-

postanowienie umowy zawieranej z konsumentem nie zostało uzgodnione indywidualnie – tj. konsument nie miał rzeczywistego wpływu czyli nie podlegało negocjacjom, lecz zostało narzucone konsumentowi;

-

prawa i obowiązki konsumenta ukształtowane zostały w sposób w sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumenta;

-

postanowienia umowne nie dotyczą sformułowanych jednoznacznie głównych świadczeń stron.

Zakwestionowane w pozwie postanowienie „Regulaminu”, dotyczy sytuacji, w której Bank określa wysokość odszkodowania wobec konsumenta, a zatem nie dotyczy głównego świadczeniem stron w umowie rachunku bankowego.

Zdaniem sądu zapis ten jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interes konsumentów.

Przyjmuje się, że istotą dobrego obyczaju jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka (tak np. wyrok SN z 8 czerwca 2004r., ICk-635/03). Z dobrymi obyczajami kłóci się zatem takie postępowanie, którego celem jest zdezorientowanie, wykorzystanie niewiedzy konsumenta przy kształtowaniu stosunku prawnego, nierzetelne i nierównorzędne traktowanie konsumenta. Rażące naruszenie interesów konsumenckich przejawia się zaś przede wszystkim w rażąco niekorzystnym ukształtowaniu sytuacji ekonomicznej konsumenta. Z taką sytuacją mamy, w ocenie Sądu, do czynienia w niniejszej sprawie.

Z kwestionowanego zapisu wynika, że Bank, ogranicza swoją odpowiedzialność odszkodowawczą jedynie do kwoty wskazanej w Regulaminie. Zapis ten jest sprzeczny z przepisami kodeksu cywilnego, który przewiduje odszkodowanie w pełnej kwocie, jeżeli oczywiście wierzyciel udowodni poniesioną szkodę. konsument może zostać wprowadzony w błąd przez zapis wzorca umowy. Konsumenci posiadając błędną wiedzę o swoich uprawnieniach wynikającą z treści tego postanowienia mogliby nie dochodzić od pozwanej odszkodowań i ten fakt jest podstawa do stwierdzenia, że wskazany zapis stanowi klauzulę abuzywną. Pozwany przywołuje w odpowiedzi na pozew zasadę „co nie jest zabronione jest dozwolone”, jednakże od profesjonalisty, oczekuje się stosowania takich zapisów, aby dla zwykłego konsumenta były one jasne, czytelne i proste, albowiem nie musi on znać zasad stanowienia i stosowania prawa.

W tym kontekście należy wskazać, iż przez pojęcie „dobre obyczaje” rozumie się również „obowiązek uwzględnienia przez podmiot profesjonalnie zajmujący się świadczeniem określonych usług w ramach zawieranych umów, przepisów prawa dotyczących tego rodzaju umów w tym znaczeniu, że proponowane warunki realizacji świadczenia nie są mniej korzystne niż rozwiązania wynikające z tych przepisów, nawet jeśli nie są to przepisy bezwzględnie obowiązujące (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 listopada 2005 r. sygn. akt VI ACa 177/2005).

Zdaniem sądu zakwestionowane postanowienie umowne wypełnia ponadto znamiona postanowienia, o którym mowa w art. 385 ³ pkt 2 kc. Tym samym uznać należy, że wskazana klauzula jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta.

Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 385 ¹ kc uwzględniono żądanie pozwu i na podstawie art. 479 ⁴² § 1 kpc orzeczono jak w sentencji wyroku.

Na podstawie art. 479 ⁴⁴ kpc zarządzono publikację prawomocnego wyroku

Na podstawie art. 98 kpc orzeczono o kosztach postępowania.