Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant Emilia Poddębniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2016 r. w W.

sprawy T. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania T. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 sierpnia 2014 r., znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 sierpnia 2014 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu T. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 marca 2017 r.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującego T. S. kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

UZASADNIENIE

W dniu 5 września 2014 r. T. S. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. odwołanie
od decyzji ww. organu rentowego z dnia 12 sierpnia 2014 r.
znak: (...) oraz wniósł o zmianę skarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania T. S. wskazał, że przyczyną powstania niezdolności do pracy był wypadek komunikacyjny doznany w lipcu 2007 r., który spowodował rozległe wielonarządowe urazy o trwałych skutkach, wymagających stałej i ciągłej opieki medycznej. Odwołujący nawiązał w treści odwołania do danych zawartych w kartach informacyjnych z leczenia szpitalnego zawierających informację odnośnie jego stanu zdrowia oraz opisał historię leczenia po wypadku. W ocenie odwołującego uzasadnienie orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z dnia 8 sierpnia 2014 r., która uznała go za zdolnego
do pracy i stanowiła podstawę do wydania skarżonej decyzji, jest lakoniczne
i ogólnikowe, a z jego treści nie sposób ustalić toku rozumowania komisji
i rodzaju konkretnych przesłanek, które stanowiły podstawę negatywnej decyzji. Odwołujący wskazał również, że przed wydaniem orzeczenia komisja lekarska nie zleciła badań diagnostycznych, jak np. oceny ortopedycznej, jak również, mimo złożonych deklaracji, w sposób niedostatecznie uważny zapoznała się
z przedłożonymi przez odwołującego w toku postępowania wyjaśniającego wynikami badań komputerowych z lutego 2012 i maja 2013 r., wskazujących
na stan po urazach kręgosłupa.

Ubezpieczony zaznaczył, że jego stan zdrowia nie uległ poprawie. Przeciwnie, doskwierające mu dolegliwości nasiliły się do tego stopnia,
że bez środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych nie jest w stanie prowadzić normalnego życia. Odwołujący wskazał również, że pomimo poddawania się systematycznemu leczeniu i intensywnej rehabilitacji niepełnosprawność pogłębia się. Dolegliwości kręgosłupa i stawu kolanowego oraz odnawiająca się odleżyna powodują szczególne utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu, zaś choroba kardiologiczna w znaczący sposób ogranicza codzienne życie. Ponadto ubezpieczony wskazał, że jest z zawodu elektromonterem i w związku z zaleceniem lekarskim dla poprawy stanu psychicznego w jego przypadku wskazane jest przebywanie wśród ludzi z uwagi na niemożność pozostawania samemu w domu. Zaznaczył również, że z powodu wszczepienia symulatora nie może wykonywać pracy zgodnej z kwalifikacjami, gdyż nie może pracować w polu elektromagnetycznym oraz pracy
na wysokościach. W 2012 r. znalazł zatrudnienie w Ośrodku (...) na umowę zlecenie przy wykonywaniu drobnych czynności w ograniczonym zakresie.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania T. S. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się
na stosowne przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych regulujących warunki uzyskania renty z tytułu niezdolności
do pracy. Zaznaczył również, że odwołujący pobierał z Oddziału rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, które to świadczenie przysługiwało mu
do dnia 30 czerwca 2014 r. Wyjaśniając zasadność skarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że w związku ze złożonym przez odwołującego wnioskiem
o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy został skierowany na badania przez komisję lekarską ZUS, która orzeczeniem
z dnia 8 sierpnia 2014 r. uznała, iż nie jest on niezdolny do pracy. Mając
na względzie treść art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy oparł swoje rozstrzygnięcie na orzeczeniu komisji lekarskiej i odmówił odwołującej prawa do renty z tytułu niezdolności pracy. Wobec wskazanych okoliczności organ rentowy uznał skarżoną decyzję za prawidłową i zgodną z prawem.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. S., urodzony w dniu (...), na przełomie lat 1976-2009 był zatrudniony w różnych zakładach pracy na stanowisku elektromontera oraz elektromontera przemysłowego (świadectwa pracy
k. 7-20 a.r.).

Ubezpieczony w dniu 6 lipca 2007 r. podczas prowadzenia samochodu doznał napadu MAS ( zespół (...)-S.) w wyniku czego stracił kontrolę nad kierowanym pojazdem i doszło do wypadku komunikacyjnego, na skutek którego odwołujący doznał wielonarządowych obrażeń (karty informacyjne z Oddziału Chirurgii Ogólnej Szpitala (...) – dokumentacja lekarska załączona do akt rentowy tom I).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. orzekał
o częściowej niezdolności T. S. do pracy w okresie
od 1 marca 2010 r. do 30 czerwca 2012 r. oraz od 30 czerwca 2012 r.
do 30 czerwca 2014 r. W tym też okresie T. S. pobierał rentę
z tytułu częściowej niezdolności do pracy (decyzja ZUS z 08.07.2010 r. k. 69 a.r., kopia decyzji ZUS z 25.06.2012 r. k. 135 a.r.).

W dniu 28 maja 2014 r. T. S. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z 28.05.2014 r. k. 215 a.r.).

W toku postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym odwołujący został skierowany na badanie do komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 8 sierpnia 2014 r. uznała, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W oparciu o to orzeczenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. wydał w dniu 12 sierpnia 2014 r.
znak: (...), mocą której odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 08.08.2014 r. k. 233 a.r., skarżona decyzja ZUS z 12.08.2014 r. k. 235 a.r.).

T. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji organu rentowego, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2-4 a.s.).

Na podstawie załączonej do akt dokumentacji medycznej oraz ustaleń powołanych w sprawie biegłych sądowych z zakresu medycyny ustalono następującą historię schorzeń i leczenia odwołującego:

- w związku z wypadkiem z dnia 6 lipca 2007 r. odwołujący został przyjęty
w Oddziale Intensywnej Terapii Szpitala (...), gdzie rozpoznano:
uraz wielomiejscowy, uraz brzucha z rozerwaniem przepony, pęknięcie śledziony i rozerwanie kreski esicy, uraz klatki piersiowej ze złamaniem żeber IV-VI po stronie prawej, odmę prawostronną, złamanie wyrostków ościstych kręgów C6 i C7 oraz wyrostka stawowego C3, złamanie trzonu kości udowej
i rzepki lewej, napadu MAS z zahamowaniem zatokowym, usunięcie śledziony oraz części jelita grubego z założoną stomią, wszczepiono symulator serca. Stomia została usunięta po 9 miesiącach.

- w sierpniu 2007 r. w Klinice (...) u odwołującego rozpoznano: stan po urazie wielonarządowym, posocznicę z ropnym zapaleniem kości udowej lewej i rzepki lewej, organiczne zaburzenie nastroju.

- na przełomie września i października 2007 r. w Klinice (...) medycznej wykonano rewizję złamania kości udowej.

- w październiku 2007 r. w Klinice (...) u odwołującego stwierdzono: negatywna obserwacja w kierunku zakrzepicy żył kończyn dolnych, choroba wieńcowa (...), nadciśnienie tętnicze zredukowane, stan po wszczepieniu stymulatora serca z powodu choroby węzła zatokowego.

- po wypadku w roku 2007 r. u odwołującego wystąpiły zaburzenia nastroju, leczone farmakologicznie przy użyciu antydepresantów. Poza tym odwołujący nie pozostawał pod kontrolą psychiatryczną.

- w dniu 30 września 2009 r. usunięto gwóźdź śródszpikowy kości udowej lewej i pętlę drucianą po prawidłowo wygojonym złamaniu kości udowej lewej. Stwierdzono powikłania w zakresie złamanej kończyny w postaci zakażenia jamy szpikowej.

- badanie TK głowy przeprowadzone tuż po wypadku oraz badanie kontrolne KT z 2010 r. nie wykazały patologii centralnego ośrodka nerwowego ( (...)).

- badania przy użyciu tomografu komputerowego (KT) wykonywane na przełomie listopada 2009 i 2014 r. wykazały zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze ze zwężeniem L5/S1 i rozległymi osteofitami, osteofitozę trzonów pozostałych krążków, guzki szmorla, niewielkie wypukliny od L1 do L4 bez przepukliny L5/S1, bez konfliktu korzeniowego. Kolejne badania KT przeprowadzone na przełomie tych lat, uzupełnione badaniami rentgenowskimi (RTG) potwierdzały rozpoznane wcześniej zmiany zwyrodnieniowe
i wskazywały na wielopoziomowe zmiany degeneracyjne krążków oraz wypukliny. Stwierdzono również kręgozmyk tylny L2/L3 pierwszego stopnia
z osteofitami oraz niewielkiego stopnia kręgozmyk tylny L4/L5

- badania USG i RTG kolana lewego odwołującego wykonane na przełomie kwietnia i maja 2013 r. wykazały: stan po złamaniu i wygojeniu trzonu kości udowej lewej z niewielką deformacją oraz stan po wygojonym złamaniu rzepki lewej, zmiany degeneracyjne rogu tylnej łątkotki przyśrodkowej, duże zmiany zwyrodnieniowe w przedziale przyśrodkowym i rzepkowo-udowym, zwapnienie w charakterze chrzęstnym przy szczycie rzepki lewej oraz chondromastosis.

- badanie TK kolana lewego odwołującego z 16 stycznia 2014 r. wykazało: widoczne nawarstwienie okostnej w obrębie dystalnego końca kości udowej, mogącej stanowić wynik zejścia procesu zapalnego lub blizny po złamaniu,
a ponadto zmiany zwyrodnieniowe w przedziale przyśrodkowym i rzepkowo-udowym oraz w piszczelowo-strzałkowym górnym.

- badanie elektromiograficzne ( (...)) z 2014 r. wykazało uszkodzenie aksonalne lewego nerwu strzałkowego, stwierdzono przewodzenie we włóknach czuciowych w granicach normy.

- badanie TK kręgosłupa z 6 kwietnia 2015 r. wykazało dalsze zmiany degeneracyjne krążków m-kręgowych na długości całego kręgosłupa l-s,
z najbardziej zaawansowanymi zmianami na poziomie L5-S1. Badanie wykazało również wielopoziomowe obustronne zwężenia otworów
m-kręgowych wtórne do zmian zwyrodnieniowych, nasilone na poziomie
L2-L3, oraz uwypuklenie krążka m-kręgowego typu „bulging” zwężającego zachłyki i otwory m-kręgowe.

(dokumentacja lekarskie załączone do akt rentowych tomy I i II, dokumentacja lekarska załączona do akt sprawy, opinie biegłych sądowych: psycholog z 17.11.2014 r. k. 28-29 a.s., kardiologa z 26.11.2014 r. k. 34-35 a.s., ortopedy z 13.01.2015 r. k. 38-40 a.s., psychiatry z 12.10.2015 r. k. 142-143 a.s., medycyny pracy z 21.12.2015 r. k. 161-162 a.s., opinia łączna z 05.04.2016 r. k. 228-230 a.s.).

W ocenie biegłej sądowej psycholog dr J. K. (1) odwołujący intelektualnie funkcjonuje na poziomie dobrej normy wiekowej, przy czym jednocześnie stwierdzono u niego obniżony nastrój wywołany trudną sytuacją życiową i zdrowotną. Biegła zaznaczyła, że nie stwierdzono u odwołującego cech organicznego uszkodzenia (...). Ostatecznie zdaniem biegłej odwołujący nie ma przeciwskazań psychologicznych do podjęcia pracy zarobkowej (opinia biegłej psycholog z 17.11.2014 r. k. 28-29 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu chorób wewnętrznych i kardiologii dra n. m. J. K. (2) ocenił stan zdrowia odwołującego jako niespełniający kryteriów niezdolności do pracy z perspektywy specjalności kardiologicznej (opinia biegłego sądowego kardiologa z 26.11.2014 r. k. 34-35 a.s.).

Zgodnie z oceną biegłego sądowego ortopedy M. G. badany nie utracił zdolności do pracy. W ocenie biegłego urazy stanowiące następstwa wypadku komunikacyjnego z 2007 r. uległy prawidłowemu wygojeniu i na dzień sporządzania przez biegłego opinii nie wywołują ani całkowitej, ani częściowej niezdolności do pracy. Biegły wskazał
na uwidocznione w badaniu obrazowym zmiany dyskopatyczne kręgosłupa, przy czym jednocześnie zaznaczył, iż przeprowadzone badanie ortopedyczne
nie ujawniło żadnych dysfunkcji w stopniu powodującym niezdolność do pracy. Zdaniem biegłego poprawa zdrowia odwołującego w sensie ortopedycznym polega na uzyskaniu zrostu po złamaniu oraz prawidłowego zakresu ruchu
i niewystępowaniu objawów zespołu bólowego (opinia biegłego ortopedy
z 13.01.2015 r. k. 38-40 a.s.).

W ocenie biegłego sądowego neurologa dr B. A. odwołujący nie jest niezdolny do pracy ze względu na stan neurologiczny obecnie, jak i w dacie zaskarżonej decyzji. Stan zdrowia odwołującego w ocenie biegłej nie prowadzi do stwierdzenia niezdolności do pracy zarobkowej zgodnie z kwalifikacjami,
z zastrzeżeniem pracy wymagającej ciężkiego wysiłku fizycznego i złych warunków atmosferycznych. W badaniu przedmiotowym biegła nie stwierdziła istotnych patologii ani uszkodzeń w zakresie centralnego układu nerwowego,
co w ocenie biegłej przemawia za brakiem następstw urazu głowy. Ponadto
w trakcie badania nie stwierdzono odchyleń od normy w zakresie nerwów czaszkowych ani objawów piramidowych, a odwołujący prezentował logiczny kontakt oraz prawidłową orientację auto i allopsychiczną (opinia biegłej neurolog z 01.07.2015 r. k. 96-98 a.s.).

W ocenie biegłej sądowej psychiatry M. P. odwołujący niewątpliwie wymaga leczenia psychiatrycznego z elementami psychoterapii, jednakże miernie wyrażone objawy depresyjne uwarunkowane sytuacyjne nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Biegła zaznaczyła również, że dotychczasowo niezdolność do pracy w przypadku odwołującego nie była orzekana z przyczyn psychiatrycznych (opinia biegłej psychiatry
z 12.10.2015 r. k. 142-143 a.s.).

W ocenie biegłej sądowej specjalisty z zakresu medycyny pracy K. G. odwołujący nadal jest częściowo niezdolny do pracy zawodowej
od momentu wstrzymania renty 3 lata temu, tj. w okresie od lipca 2014 r.
do września 2017 r. Zdaniem biegłej aktualny stan zdrowia odwołującego, zaawansowane zmiany kręgosłupa z ostrym zespołem bólowym wymagają dogłębnej diagnostyki i leczenia oraz powodują długotrwałą niezdolność
do wykonywania pracy. Biegła wyraziła również brak wątpliwości
co do posiadania przez ubezpieczonego zdolności do pracy w charakterze elektromontera, ze względu na niemożność pracy na wysokości ani w polu elektromagnetycznym, jak również wykonywaniu ciężkiej pracy fizycznej
i pracy w wymuszonej pozycji ciała (opinia biegłej z medycyny pracy
z 21.12.2015 r. k. 161-162 a.s.).

W opinii łącznej z dnia 5 kwietnia 2016 r. biegli sądowi lekarze specjaliście ocenili stan zdrowia odwołującego jako uzasadniający stwierdzenie częściowej niezdolności do pracy od ustania świadczeń rentowych,
na okres 1 roku od daty badania, tj. do marca 2017 r. W uzasadnieniu opinii biegli przedstawili motywy jakie skutkowały przyjęciem powyższej oceny.
W ocenie biegłych za stwierdzeniem częściowej niezdolności do pracy przemawiały utrzymujące się u odwołującego silne dolegliwości bólowe ograniczające w stopniu znacznym funkcję kręgosłupa oraz objawy ubytkowe
i dodatnie objawy korzeniowe z kończyny dolnej lewej. Według łącznej opinii biegłych stan zdrowia odwołującego nie poprawił się o okresu kiedy miał przyznane świadczenie rentowego – oprócz wcześniej stwierdzanych schorzeń stwierdzono dodatkowo objawy korzeniowe oraz ograniczenie bólowe ruchomości kręgosłupa odcinka L/S. Powyższe okoliczności, jak również profil zawodowy odwołującego (elektromonter) oraz przeciwskazania do fizycznej pracy ciężko o średniociężkiej w uznaniu biegłych uzasadniając przyjęcie,
że zdolność odwołującego do podjęcia zatrudnienia zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami jest znacznie utrudniona (łączna opinia 7 biegłych specjalistów
z zakresu medycyny z 05.04.2016 r. k. 228-230 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania, w skład którego wchodziła przede wszystkim obszerna dokumentacja medyczna odwołującego, jak również liczne opinie biegłych z zakresu medycyny.

Dokumenty załączone do akt sprawy w praktyce stanowiły dokumentację medyczną J. G.. Dokumenty te zawierały podstawowe informacje
o schorzeniach na które odwołująca cierpi oraz historię ich leczenia.
Dane pozyskane z dokumentów pozwoliły ustalić ogólny przebieg schorzeń, metody leczenia oraz aktualny stan zdrowia odwołującego, a ich wartość należy podkreślić w kontekście źródła informacji dla biegłych sądowych powołanych
w niniejszej sprawie. Walor dowodowy dowodów z dokumentów nie był kwestionowany przez strony, wobec czego Sąd, mając na uwadze powyższe, ocenił dowody z dokumentów jako wiarygodne.

Sąd dopuścił w toku postępowania dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii, chorób wewnętrznych-kardiologii
i psychologii (postanowienie z 13.10.2014 r. k. 10 a.s.) oraz z zakresu psychiatrii i medycyny pracy (postanowienie z 15.09.2015 r. k. 122 a.s.) celem ustalenia, czy w dniu wydania zaskarżonej decyzji odwołujący się był zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej,
ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, oraz czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeśli okresowa to na jaki okres, jak również w celu wskazania na czym polegała zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego jeśli nastąpiła. Opinie biegłych nie były co do zasady kwestionowane. Odwołujący zakwestionował opinię biegłego M. G. z 13 stycznia 2015 r.,
co prowadziło do wydania przez biegłego opinii uzupełniającej; ponad potwierdzenie przez biegłego przyjętego w opinii głównej stanowiska treść opinii uzupełniającej nie wniosła do sprawy żadnych istotnych okoliczności (zastrzeżenia odwołującego z 17.03.2015 r. k. 58 a.s., opinia uzupełniająca biegłego ortopedy z 14.04.2015 r. k. 64 a.s.).

W związku ze stanowiskami stron w stosunku do opinii biegłej sądowej K. G. Sąd dopuścił dowód z opinii łącznej biegłych sądowych lekarzy specjalistów którzy dotychczas sporządzili opinie w sprawie (postanowienie z 15.02.2016 r. k. 175 a.s.), na okoliczność jak w postanowieniu z dnia 13 października 2014 r. W skład zespołu biegłych wchodzili: J. P. – medycyna pracy, H. P. – psycholog kliniczny, K. S. – kardiolog, M. F. – psychiatra, S. O. – choroby wewnętrzne, M. B. – neurolog, J. S. – ortopeda.

Sąd dokonując oceny opinii biegłych miał przede wszystkim na uwadze charakter schorzeń dolegających odwołującemu oraz aktualność badań medycznych na których biegli oparli swoje wnioski. Zdaniem Sądu opinie sporządzone na rzecz niniejszego postępowania były co do zasady sporządzone w sposób prawidłowy, z pełnym uwzględnieniem stawianej przez Sąd tezy dowodowej. Biegli rozpatrywali przypadek schorzeń dolegających odwołującemu obecnie oraz w przeszłości, na podstawie załączonej
do akt sprawy bogatej dokumentacji medycznej T. S. oraz zgodnie z zakresem specjalizacji każdego z nich.

Kierując się jednak powyższym kryterium, Sąd uznał za wiodącą opinię łączną biegłych sądowych z dnia 5 kwietnia 2016 r. jako oddającą faktyczny stan rzeczy w najpełniejszym zakresie. O przodującym charakterze opinii łącznej przesądził sposób jej sporządzenia; opinia została sporządzona przez zespół siedmiu różnych specjalistów z różnych dziedzin nauk medycznych, adekwatnych do charakteru doskwierających odwołującemu schorzeń,
co w ocenie Sądu prowadziło do poddania stanu zdrowia odwołującego wszechstronnej i kompleksowej analizie, jak również uwzględnienie całościowego, a nie indywidualnego, tj. z perspektywy konkretnej specjalności, wpływu schorzeń dolegających odwołującemu na jego zdolność
do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami. Biegli sporządzili opinię
w oparciu o wszystkie źródła informacji zawarte w aktach sprawy,
a więc na podstawie zarówno dokumentacji medycznej udostępnionej organowi rentowemu na dzień wydania skarżonej decyzji, jak również najaktualniejszych badań odwołującego, co prowadziło do precyzyjnego sformułowania wniosków końcowych tej opinii.

Sąd podzielił również w wnioski opinii biegłej sądowej specjalisty
z zakresu medycyny pracy K. G. jako korespondującej z opinią łączną biegłych sądowych z dnia 5 kwietnia 2016 r. Biegła odniosła się do opinii innych biegłych specjalistów sporządzonych w niniejszym postępowaniu, podkreślając wskazywane w tych opiniach spostrzeżenia oraz wnioski.
Biegła przeprowadziła również badania na osobie ubezpieczonego. Dokonując oceny opinii biegłej Sąd doszedł do przekonania, że opinia ta jest kompleksowa i rzetelna. Biegła dokonała całościowej i wszechstronnej analizy stanu zdrowia ubezpieczonego w oparciu o wszystkie źródła informacji zawarte w aktach
i w sposób klarowny sformułowała wnioski końcowe tej opinii, które były zgodne ze stanowiskiem biegłych sądowych wyrażonych w opinii łącznej z dnia 5 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego T. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 sierpnia 2014 r. znak: (...), było zasadne i podlegało uwzględnieniu.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia prawa odwołującego
do świadczenia w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy powołując się na art. 107 ustawy emerytalnej oparł skarżoną decyzję
o orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 8 sierpnia 2014 r., która uznała odwołującego za zdolnego do pracy. Ze stanowiskiem organu rentowego
nie zgodził się odwołujący, który w treści odwołania podnosił okoliczności
w postaci licznych schorzeń na które cierpi i które w jego ocenie uniemożliwiają mu wykonywanie pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 1998 Nr 162 poz. 1118 – dalej jako ustawa emerytalna) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej powyżej regulacji zostały określone warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania
po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia
i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego
z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt. 1 ustawy emerytalnej.

Przepis art. 12 powołanej wyżej ustawy rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 w/w przepisu częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność
do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone
na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
8 grudnia 2000 roku, II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r.,
II URN 111/79).

Istotą sporu w niniejszym postępowaniu było ustalenie, czy stan zdrowia T. S. na dzień złożenia ponownego wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy dnia 28 maja 2014 r. uzasadniał stwierdzenie,
że ubezpieczony jest niezdolny do pracy. Dokonanie ustaleń w zakresie wskazanej wyżej istotnej okoliczności wymagało zasięgnięcia informacji specjalnych z zakresu medycyny – neurologii, ortopedii, kardiologii, psychiatrii, psychologii oraz medycyny pracy.

Jak wynika z akt sprawy, biegli sądowi co do zasady wskazywali,
że stopień zaawansowania schorzeń rozpoznanych u odwołującego nie był
na tyle istotny, aby skutkować możnością stwierdzenia niezdolności do pracy. Odmienne stanowisko w sprawie zajęła dopiero biegła z zakresu medycyny pracy K. G., w ocenie której zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, w połączeniu z ostrym zespołem bólowym oraz
z perspektywy kwalifikacji posiadanych przez odwołującego pozwalały przyjąć, że T. S. pozostaje długotrwale niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy. Stanowisko biegłej zostało zakwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który pismem z dnia 9 lutego 2016 r. przedłożył do akt sprawy stanowisko Przewodniczącej Komisji Lekarskich M. Ł.. Przewodnicząca Komisji nie zgodziła się z opinią biegłej K. G. wskazując, że biegli sądowi o specjalnościach adekwatnych do wiodących schorzeń doskwierających odwołującemu, po uwzględnieniu tych samych wyników badań i stwierdzających praktycznie te same schorzenia oraz zawód odwołującego wskazywali na odmienne rozstrzygnięcie orzecznicze.
Sąd wziął pod uwagę stanowisko Przewodniczącej Komisji Lekarskich ZUS,
z którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych się utożsamiał, a ponadto przychylił się do wniosku organu rentowego o sporządzenie opinii łącznej przez biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń dolegających odwołującemu, co prowadziło do dopuszczenia dowodu z opinii łącznej biegłych sądowych o specjalnościach tożsamych ze specjalnościami tych biegłych, którzy dotychczas sporządzili opinie na rzecz niniejszej sprawy.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że medycyna pracy stanowi
w specjalizacjach medycznych o tyle szczególną kategorię, że w jej zakresie dokonuje się wszechstronnej analizy zdrowia badanego pod kątem wykonywania danej pracy zgodnie z kwalifikacjami. Analiza ta opiera się
o całokształt wiadomości specjalistycznych z różnych dziedzin medycyny. Zadaniem lekarza medycyny pracy jest więc stwierdzenie, czy w przypadku konkretnego pacjenta istnieją przeciwskazania do świadczenia pracy danego rodzaju. Z tego też względu Sąd stoi na stanowisku, zgodnie z którym opinie biegłych lekarzy medycyny pracy – o ile faktycznie są oparte na całokształcie okoliczności dotyczących zdrowia odwołującego – powinny mieć pierwszeństwo przed opiniami biegłych lekarzy specjalistów. Powyższe miało zastosowanie w przypadku niniejszego postępowania. Jak Sąd wskazał w części dotyczącej stanu faktycznego oraz oceny materiały dowodowego, opinia biegłej K. G. była szczegółowa, treściwa, odnosiła się do całokształtu schorzeń odwołującego oraz zawierała precyzyjnie sformułowane wnioski dające klarowną odpowiedź na tezę dowodową postawioną biegłej o ile bowiem opinie sporządzone przez pozostałych biegłych były prawidłowe oraz zawierały istotne informacje o stanie zdrowia ubezpieczonego, o tyle zaznaczyć należy,
że każdy z biegłych oceniał stan zdrowia T. S. z perspektywy własnej specjalności, natomiast charakter schorzeń dolegających ubezpieczonemu wymagał dokonania ich analizy jako całości okoliczności mających wpływ na zdolność ubezpieczonego do pracy zgodnej z posiadanymi przez niego kwalifikacjami.

Opinia łączna z dnia 5 kwietnia 2016 r. potwierdziła stanowisko biegłej K. G. zarówno w zakresie istnienia po stronie odwołującego częściowej niezdolności do pracy, jak również czasu jej trwania.
Opinia sporządzona przez biegłych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń odwołującego i sformułowanie przez biegłych wspólnego stanowiska odnośnie zdolności odwołującego do pracy skutkowało przyjęciem opinii łącznej
za wiodącą w sprawie. Biegli dokonali bowiem analizy stanu zdrowia odwołującego przede wszystkim pod kątem swoich specjalności, jednakże
z uwzględnieniem stanowisk biegłych o innych specjalnościach,
co w konsekwencji prowadziło do ustalenia wspólnego, wszechstronnego opisu stanu zdrowia odwołującego.

W oparciu o materiał dowodowy Sąd stwierdził, że ubezpieczony od wielu lat cierpi na szereg schorzeń, które nie pozostają bez wpływu na jego możliwości wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Źródłem rozpoznanych u odwołującego schorzeń był wypadek komunikacyjny, któremu odwołujący uległ w lipcu 2007 r. i na skutek którego doznał wielomiejscowych urazów ciała. O ile większość z doznanych wówczas urazów (jak np. złamane żebra, rozerwanie kreski esicy i przepony oraz pęknięcie śledziony spowodowane urazem brzucha) udało się wyleczyć w na tyle skutecznym stopniu, że odwołujący nie cierpi z tych przyczyn żadnych powikłań, o tyle konsekwencje niektórych z urazów doznanych przez odwołującego sąd dla niego odczuwalne do dziś. Zgodnie ze wskazaniami biegłych których wnioski Sąd uznał za wiodące, długotrwały i szczególnie dolegliwy dla odwołującego miały urazy kręgosłupa oraz kości uda prawego. Odwołujący w związku z tymi urazami tak w przeszłości jak i na chwilę obecną jest poddawany kontroli ortopedycznej i laryngologicznej, czego pobocznym skutkiem jest istnienie bogatej dokumentacji medycznej stanowiącej dokładny obraz stanu zdrowia odwołującego. Jak wynika z tej dokumentacji, badania TK kręgosłupa T. S. przeprowadzane w 2009 roku wykazały
u niego zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze w okolicach kręgów L5/S1. Badania przy użyciu tomografu komputerowego oraz aparatu RTG przeprowadzane w latach późniejszych, w tym najbardziej aktualne badania kręgosłupa odwołującego znajdujące się w aktach z dnia 15 i 11 marca 2016 r. oraz z 6 kwietnia 2015 r. nie tylko potwierdzały rozpoznane wcześniej zmiany zwyrodnieniowe oraz degeneracyjne w obrębie kręgosłupa odwołującego,
lecz wskazywały również na ich pogłębienie, jak również współwystępowanie dodatkowych schorzeń, takich jak rozległa osteofitoza trzonów L5/S1 czy też kręgozmyk tylny L2/L3 pierwszego stopnia. Ponadto badanie elektrofizjologiczne z 15 marca 2016 r. wykazało u odwołującego cechy uszkodzenia demielinizacyjno-aksonalnego lewego nerwu strzałkowego,
co w ocenie potencjalnie może świadczyć o istnieniu uszkodzenia na poziomie kręgów L4/L5. Biegli w opinii łącznej wskazali, że powyższe schorzenia kręgosłupa skutkują ograniczeniem ruchomości tego narządu w stopniu dużym w odcinku lędźwiowym oraz w stopniu umiarkowanym w odcinku szyjnym,
jak również silne dolegliwości bólowe. Z kolei badania USG, RTG oraz TK lewego kolana odwołującego wykazywały zmiany zwyrodnieniowe
w przedziale przyśrodkowym i rzepkowo-udowym oraz w piszczelowo-strzałkowym górnym, skutkujące dysfunkcją kończyny oraz występowaniem objawów ubytkowych i korzeniowych. Skutki schorzenia kończyny odwołującego są widoczne i nie było to bez znaczenia dla oceny stanu zdrowia odwołującego; zarówno w opinii biegłej K. G. z dnia 21 grudnia 2015 r., jak i z opinii łącznej z dnia 5 kwietnia 2016 r., jak również
w pozostałych opiniach sporządzonych na rzecz niniejszego postępowania
w trakcie badań stwierdzono, że T. S. wyraźnie utykał na lewą nogę, poruszał się wolno i ostrożnie, przy użyciu kuli, a ponadto narzekał na ból i nie był w stanie w pełni wykonać prób sprawnościowych (m. in. próby R., obejmujące badanie stopnia chwiejności postawy).

W tych okolicznościach w ocenie Sądu nie sposób uznać, że odwołujący jest w pełni zdolny do pracy, bowiem wskazane wyżej schorzenia stanowią skuteczne utrudnienie wykonywania przez niego czynności zgodnie
z posiadanymi kwalifikacjami. Jak wskazali biegli sądowi w opinii łącznej
z 5 kwietnia 2016 r. oraz biegła sądowa z zakresu medycyny pracy w opinii
z dnia 21 grudnia 2015 r., przy aktualnym stanie zdrowia odwołującego przeciwskazana jest praca fizyczna ciężka i średniociężka, praca w pozycji stojącej i wymuszone, wymagająca dźwigania czy też poruszania się
po nierównych powierzchniach, jak również praca na wysokości oraz w polu elektromagnetycznym. Tymczasem T. S. praktycznie przez cały okres swojej aktywności zawodowej był zatrudniony jako elektromonter,
która to praca polega na wykonywaniu czynności między innymi w warunkach określonych powyżej, takich jak praca w polu elektromagnetycznym czy też
w wymuszonej pozycji przez dłuższy czas, a więc do wykonywania czynności, do których odwołujący, zgodnie z treścią opinii biegłych, nie jest w pełni zdolny. Jednocześnie należy podkreślić, że stan zdrowia odwołującego
nie eliminuje go całkowicie z rynku pracy, brak bowiem przeciwskazań
do wykonywania pracy w odmienny niż wskazany wyżej sposób. Stan zdrowia odwołującego pozwala mu na wykonywanie pracy polegającej na pracach niebędących tożsamymi z powyższymi przeciwskazaniami, a więc pracy ściśle umysłowej czy też lekkiej pracy fizycznej. Stąd też należało wysnuć wniosek, zgodnie z którym ubezpieczony jest istotnie ograniczony w wykonywaniu pracy zgodnej z jego kwalifikacjami, co pozwala przyjąć, że jest częściowo niezdolny do pracy.

Ustalając datę przyznania odwołującemu prawa do świadczenia Sąd oparł się na regulacji art. 129 ustawy o emeryturach i rentach, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Odwołujący pozostaje pod kontrolą lekarzy specjalistów i uczęszcza na badania. Jednocześnie z dokumentacji medycznej wynika, że dolegające mu schorzenia powoli ulegają poprawie, a leczenie przynosi pozytywne skutki dla jego stanu zdrowia. Z tych też względów
Sąd podzielił wnioski biegłych wyrażonych w opinii łącznej z dnia 5 kwietnia 2016 r. oraz biegłej K. G. z dnia 21 grudnia 2015 r. zgodnie
z którym zasadne jest orzeczenie częściowej niezdolności odwołującego
do pracy na okres 3 lat od dnia zakończenia pobierania poprzednio przyznanej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy; niezdolność do pracy trwała bowiem wciąż po tym terminie. Stąd też Sąd uznał za zasadne przyjęcie,
że częściowa niezdolność do pracy odwołującego ma charakter ciągły po dacie 30 czerwca 2014 r. i trwa nadal do 31 marca 2017 r.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie T. S. od decyzji organu rentowego z dnia 12 sierpnia 2014 r. znak: (...) i orzekając co do istoty zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy
od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 marca 2017 r., o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 na podstawie
art. 98 k.p.c., zasądzając na rzecz T. S. od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. kwotę 60 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Koszty te zostały ustalone w oparciu
o przepisy regulujące koszty zastępstwa procesowego aktualne na dzień złożenia odwołania, tj. § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

Zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
(t.j. Dz. U z 2007 r. nr 11 poz. 74 ze zm.) jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych, nie ustalił prawa do tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek
od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu
lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ZUS
nie ponosi odpowiedzialności. Z kolei z art. 118 ust. 1 ustawy emerytalnej organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności
za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a ). Jak wskazuje się w orzecznictwie, błąd organu rentowego skutkujący jego odpowiedzialnością odsetkową może stanowić efekt błędu
w wykładni lub niewłaściwy zastosowaniu prawa oraz błędu w ustaleniach faktycznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2012 r. sygn. akt III UK 110/11). Jak wynika z opinii biegłych częściowa niezdolność odwołującego do pracy miała charakter ciągły po dniu 30 czerwca 2014 r. i istniała w dniu wydania przez organ rentowy skarżonej decyzji. O ile czas trwania niezdolności odwołującego mógł być ustalony przez biegłych w sposób odmienny ze względu na materiał dowodowy uzupełniony o aktualne badania odwołującego,
o tyle sama okoliczność dalszego trwania częściowej niezdolności odwołującego do pracy, jej ciągłego charakteru po dniu 30 czerwca 2014 r., był możliwy
do ustalenia w oparciu o dokumentację medyczną, którą organ rentowy,
a konkretnie komisja lekarska ZUS, dysponował w dniu wydawania orzeczenia. Skoro więc biegli sądowej w wydanej opinii łącznej opierali się w dużej mierze na identycznym materiale dowodowym, co komisja lekarska ZUS,
to niewątpliwie organ rentowy powinien ponosić z tego tytułu odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Przyczyną dla której odwołujący uzyskał prawo do żądanego świadczenia dopiero
w następstwie wyroku sądowego zmieniającego decyzję odmawiającą przyznania mu renty była odmienna ocena jego stanu zdrowia, dokonana
z jednej strony przez komisję lekarską ZUS, a z drugiej przez zespół biegłych sądowych specjalistów, na podstawie opinii których odwołującemu przyznano prawo do świadczenia. Z tych też względów Sąd rozstrzygnął
o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie, mimo istnienia ku temu przesłanek, ostatniej okoliczności niezbędnej do uzyskania przez T. S. renty z tytułu niezdolności do pracy w punkcie 3 sentencji wyroku, na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zarządzenie: (...)

(...)