Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 października 2015 r. (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. S. prawa do emerytury na tej podstawie, iż do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia wnioskodawcy od 2 maja 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. w W. Oddział Fabryki (...) z uwagi na nieprawidłowe przyporządkowanie rodzaju wykonywanych prac oraz zajmowanego stanowiska do zarządzenia resortowego tj. załącznika Nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W świadectwie pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez ww. zakład pracy w okresie od 2 maja 1978 r. do 30 kwietnia 1996 r. wskazano prace na stanowisku „elektromontera”, natomiast według przyporządkowania do wykazu A, dział XIV, poz. 25 widnieją prace „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie oraz według pkt. 1 w/w zarządzenia widnieje stanowisko „ stanowiska pracy, na których prace wykonywane są, w warunkach szczególnych - stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przy stanowisku wymienionym w wykazie".

/decyzja – k. 18-18 odwrót w aktach ZUS dotyczących wnioskodawcy /.

Odwołanie od decyzji ZUS w dniu 17 listopada 2015 r. złożył wnioskodawca kwestionując zawarte w niej rozstrzygnięcie i podnosząc, że praca od 2 maja 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. w W. Oddział Fabryki (...) była pracą w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze. / odwołanie k. 2-2 odwrót/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie argumentując jak w zaskarżonej decyzji. / odpowiedź na odwołanie k. 3-3 odwrót/.

W toku dalszego procesu wnioskodawca poparł odwołanie a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie, oświadczając jednocześnie, że poza wykazaniem 15 lat pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca spełnia wszystkie pozostałe przesłanki do emerytury. /e-protokół rozprawy z 17.05.2016 r. 00:00:57-00:03:20 – płyta CD k. 37; e-protokół z 14.06.2016 r. 00:01:01-00:01:11 – płyta CD k. 46/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. S., urodzony (...), w dniu 30 września 2015 r. złożył wniosek o emeryturę / wniosek k. 1 akt ZUS dotyczących wnioskodawcy/.

Ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 27 lat, 3 miesiące i 15 dni okresów składkowych i nieskładkowych / bezsporne/.

W dniu 1 lipca 1975 r. wnioskodawca zawarł umowę o wstępny staż pracy z Fabryką (...) w O., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku stażysty - elektromontera.

/umowa o pracę – k. 7 części C akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

W dniu 2 maja 1978 r., po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, wnioskodawca zawarł umowę o pracę z Fabryką (...) w O., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromontera.

/umowa o pracę – k. 2 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

Od listopada 1987 r. wnioskodawcy powierzono wykonywanie obowiązków na stanowisku elektromonter brygadzista - nastawiacz

/angaż – k. 32 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

Fabryka (...) w O. została przekształcona w spółkę Fabryka (...) S.A. w O.. Wnioskodawca kontynuował zatrudnienie wykonując pracę na stanowisku elektromonter.

/angaż – k. 52 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

Od dnia 19 marca 1999 r., w wyniku przekształceń po stronie pracodawcy w trybie art. 23 ¹ k.p., pracodawcą wnioskodawcy stała się spółka (...) S.A. Wnioskodawca kontynuował zatrudnienie wykonując pracę na stanowisku elektromonter.

/pismo – k. 62 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25; /angaż – k. 63 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

Pracodawca wnioskodawcy w pisemnym zaświadczeniu zaświadczył, że w okresie od 2 maja 1978 r. do 31 marca 2000 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku elektromonter odpowiadającą stanowisku określonym w Wykazie A, dział XIV, poz. 25 (a od 1 maja 1996 r. do 31 marca 2000 r. w Wykazie A, dział II, poz.1) rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 (Dz. U. nr 8 poz. 43)

/zaświadczenie – k. 15 akt ZUS dotyczących wnioskodawcy/

Od dnia 1 kwietnia 2000 r., w wyniku przekształceń po stronie pracodawcy w trybie art. 23 ¹ k.p., pracodawcą wnioskodawcy stała się spółka (...) Sp. z o.o. Wnioskodawca kontynuował zatrudnienie wykonując pracę na stanowisku elektromonter.

/pismo – k. 66 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25; angaż – k. 63 akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25/

Wnioskodawca w okresie od 19 marca 1993 r. do 18 kwietnia 2003 r. legitymował się Zaświadczeniem Kwalifikacyjnym (...) w zakresie eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych.

/kopia zaświadczeń – k.68 i 70 części (...) akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25, oryginały zaświadczeń – koperta k. 32/

Zatrudnienie wnioskodawcy w (...) Sp. z o.o. ustało w dniu 20 stycznia 2003 r. W dacie ustania stosunku pracy wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku elektromonter.

/świadectwo pracy k. 15 części C akt osobowych wnioskodawcy – koperta k. 25

Przez cały okres zatrudnienia w Fabryce (...) w O. oraz w podmiotach będących jej następcami prawnymi wnioskodawca stale (bez przestojów) i w pełnym wymiarze czasu pracy (co najmniej 8 godzin dziennie) pracował na stanowisku elektromontera. Był on elektromonterem podstacji średnich napięć w Wydziale Elektrycznym, w D. Utrzymania (...). Jego praca polegała na obsłudze oraz usuwaniu awarii stacji transformatorowych 15 KV i rozdzielni niskiego napięcia zasilających wydziały produkcyjne. Praca wnioskodawcy polegała na konserwacji i usuwaniu awarii tych urządzeń. W zakładzie było ok. 20 0 30 elektromonterów, którzy pracowali na 3 zmiany, również w soboty i niedziele, bo zakład pracował w ruchu ciągłym. Wnioskodawca nie był kierowany do innych prac. Aby wykonywać tę pracę trzeba było mieć uprawnienia (...) oraz doświadczenie. Uprawnienia do pracy przy średnim napięciu były odnawiane co 5 lat. Wnioskodawca był kierowany co 5 lat na egzamin. Bez tych uprawnień wnioskodawca nie mógłby pracować. Przez cały okres zatrudnienia wnioskodawca posiadał te uprawnienia. Młodych ludzi nie dopuszczano do wykonywania takich prac. Wykonywanie takich prac zagrażało zdrowiu i życiu pracownika. W przypadku podstacji średnich napięć trzeba było używać odzieży ochronnej - obuwia i rękawic izolacyjnych – było to konieczne. Wnioskodawca używał tych rzeczy. Pracownicy wykonujący tę pracę mieli wypłacane dodatki za pracę w warunkach szkodliwych. Wnioskodawca często wykonywał te prace na wysokości używając uprzęży i kasku. Jak nie byto awarii na podstacjach, to była wykonywana inna praca - wykonywał konserwacje.

/ zeznania świadka W. S. e-protokół z 17.05.2016 r. 00:04:40-00:17:36 – płyta CD k. 37; zeznania wnioskodawcy e-protokół z 17.05.2016 r. 00:19:22-00:26:38 – płyta CD k. 37 /

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z przepisu art. 32 wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dodatkowo § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, iż właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Analiza treści wykazu A, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że do prac wykonywanych w warunkach szczególnych należą wymienione w Dziale II (zatytułowanym „W energetyce”) „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych”. Do prac tego rodzaju należą, wymienione w Dziale II poz. 1 Wykazu A, stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. prace na stanowisku: elektromontera linii kablowych (pkt. 6), elektromontera linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć (pkt. 7) a także elektromonter rozdzielni (pkt 10) i konserwator rozdzielni i sieci elektroenergetycznych (pkt 11).

Stosownie zaś do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca spełnił warunki do uzyskania emerytury w zakresie wymaganego wieku (ukończone 60 lat) oraz ogólnego stażu pracy (co najmniej 25 lat). Spór dotyczył natomiast okresu zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku elektromontera w Fabryce (...) w O. oraz w podmiotach będących jej następcami prawnymi od 2 maja 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. Odmowa uwzględnienia przez organ rentowy wymienionego okresu wynikała z tego, iż przedłożona przez ubezpieczonego dokumentacja zawiera, zdaniem organu rentowego, nieprawidłowe przyporządkowanie rodzaju wykonywanych prac oraz zajmowanego stanowiska do zarządzenia resortowego tj. załącznika Nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, iż regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/. Dlatego też Sąd na okoliczność prac wykonywanych przez wnioskodawcę dopuścił dowód z dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz z zeznań świadków.

Z analizy dokumentów znajdujących się w aktach osobowych wnioskodawcy (to jest świadectwa pracy wystawionego przez pracodawcę w dniu 20 stycznia 2003 r., angaży i umowy o pracę) wynika, iż przez okres zatrudnienia od 2 maja 1978 r. do 20 stycznia 2003 r. w Fabryce (...) w O. oraz w podmiotach będących jej następcami prawnymi wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku elektromontera w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na podstawie zeznań świadka W. S. Sąd poczynił ustalenia, iż do głównych obowiązków wnioskodawcy należała obsługa i usuwanie awarii stacji transformatorowych 15 KV i rozdzielni niskiego napięcia zasilających wydziały produkcyjne oraz konserwacja tych urządzeń. Wymienione prace wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Oceniając zeznania świadka Sąd uznał je za w pełni wiarygodne, gdyż są spójne i konsekwentne. Świadek pracował z wnioskodawcą w spornym okresie czasu jako jego przełożony. Tym samym nie można oceniać jego zeznań jako opartych na przypuszczeniach lub relacjach innych osób. Świadek szczegółowo opisał czym zajmował się wnioskodawca w okresie spornym.

Zdaniem Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy dał dostateczne podstawy do uznania pracy świadczonej przez odwołującego się w Fabryce (...) w O. oraz w podmiotach będących jej następcami prawnymi od 2 maja 1978 r. do 20 stycznia 2003 r. na stanowisku elektromonter, za pracę w warunkach szczególnych. Wykonywane przez wnioskodawcę w ramach tego zatrudnienia czynności swoim rodzajem bez wątpienia odpowiadają pracy na stanowisku elektromontera linii kablowych i elektromontera linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć a także elektromontera rozdzielni konserwator rozdzielni i sieci elektroenergetycznych wymienionych w Dziale II poz. 1 pkt 6, 7, 10 i 11 wykazu A stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r.

Reasumując, z zebranego materiału dowodowego wynika jasno, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych uprawniającym do wcześniejszej ze względu na wiek emerytury.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 września 2015 r., to jest od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o emeryturę.

ZARZĄDZENIE

Odpis uzasadnienia doręczyć peł. ZUS wraz z pouczeniem i aktami rentowymi

24.06.2016