Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 3199/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 października 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. , przyznał S. Z. (1) prawo do emerytury częściowej od 12.08.2015r. tj. od dnia nabycia uprawnień do emerytury częściowej

/decyzja k. 23/24 akt ZUS/

Odwołanie od tej decyzji wniósł S. Z. (1) w dniu 17 listopada 2015r. wnosząc o jednozrazową wypłatę odsetek, w związku z niedochowaniem, przewidzianego prawem, rozpatrzenia wniosku z dnia 15 lipca 2015r.

Zarzucając, ze przekazana , jednym przekazem pocztowym , kwota świadczenia , łącznie za sierpień, wrzesień i października 2015r. jest zaniżona . Organ rentowy opatrzył decyzję datą 5 października 2015r. o ta data ,zdaniem odwołującego, jest nieprawdziwa , gdyż decyzja ta została mu przekazana jako załącznik do pisma datowanego na 16 października 2015r. , a wysłana 109 października 2015r ( data stempla pocztowego),

Odwołujący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zobowiązanie organu rentowego do: - wydania nowej, poprawnej decyzji ,

- wypłaty należnych odsetek za okres od 11.09.2015r. dio 14. (...). (czyli daty faktycznego doręczenia świadczenia emerytalnego)

- wypłaty dodatkowych odsetek, naliczonych od kwoty odsetek , za okres od 15.10.2015r. do dnia wykonania wypłaty ;

- ponownego wyliczenia i wypłaty warz z odsetkami , kwoty stanowiącej różnicę między świadczeniem wypłaconym w październiku 2015r. , a należnym – łącznie za sierpień, wrzesień i października 2015r.

/odwołanie k. 2-4/

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania

/odpowiedź na odwołanie k. 5/

W piśmie procesowym z dnia 13 kwietnia 2016r. odwołujący cofnął roszczenie , przedstawione w odwołaniu, o ponowne naliczenie świadczenia z uwzględnieniem sierpnia 2015r., zmodyfikował roszczenie dotyczące odsetek , wnosząc , aby : podstawowe odsetki ustawowe powinny być naliczona za okres po upływie 30 dni , licząc od daty złożenia wniosku tj. 15.07.2015r. do dnia wypłaty świadczenia tj. 15 .10.2015r., wraz z żądaniem wypłaty dalszych odsetek od kwoty naliczonych odsetek podstawowych , za okres po 15.10.2015r. do dnia wypłaty. Wniósł o dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci pisma dyrektora Oddziału ZUS z 16.10.2015r. , znajdującego się na karcie 30 - akt ZUS, oraz dopuszczenia dowodu z zeznań świadka w osobie dyrektora I Oddziału ZUS E. M.

/pismo procesowe z dnia 13.04.2016r. k. 22-24/

W piśmie procesowym z dnia 8.04.2016.r organ rentowy wniósł o załączenie akt sprawy VIII U 3068/14 i przeprowadzenie dowodu na okoliczność daty , w której organ rentowy otrzymał akta rentowe , które umożliwiły rozpoznanie wniosku odwołującego.

/pismo ZUS z dnia 8.04.2016r. k. 15/

W piśmie procesowym z dnia 5 maja 2016r. odwołujący sprostował omyłkę podmiotową – wnosząc o dopuszczenie dowodu z zeznań E. M. w charakterze strony , zaoponował przeciwko załączeniu akt sprawy 3068/14 i przeprowadzenie dowodu na okoliczności , wskazane w piśmie procesowym ZUS z dnia 8.04.2016r.

/pismo odwołującego z dnia 5.05.2016r. k. 26-27/

W piśmie procesowym z dnia 2.06..2016r. organ rentowy poinformował że decyzją z dnia 30 maja 2016r. ZUS przyznał odwołującemu odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia , ustalonego decyzją z dnia 5.10.2015r. w kwocie 25,35 zł. Odsetki zostały ustalone za okres od 12.09.2015r. przyjmując osiągniecie wieku emerytalnego, jako ostatnią okoliczność , od której zależy wydanie decyzji w sprawie prawa do świadczenia – od 9.10.2015r. tj. do dniowa przekazania świadczenia na pocztę .

/pismo procesowe ZUS z dnia 2.06.2016r. k. 31/

Na rozprawie w dniu 13 czerwca 2016r. , poprzedzającej wydanie orzeczenia, odwołujący podtrzymując swoje stanowisko w sprawie – w zakresie cofniętego odwołania , wniósł o przyznanie prawa do odsetek od dnia 15.08.2015r, czyli po upływie 30 dni od złożenia wniosku oraz wniósł o orzeczenie w przedmiocie odsetek złożonych od odsetek podstawowych .

Stanowisko ZUS pozostało bez zmian

/e-protokół rozprawy z dnia 13.06.2016r. k. 35/

Rozpoznając odwołanie, Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

S. Z. (1) urodził się w 12 sierpnia 1950r.

/okoliczności bezsporne/

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie VIII U 3068/14 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie – od , zaskarżonej przez wnioskodawcę, decyzji ZUS z dnia 3o lipca 2014r. znak (...) – o odmowie przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury . Ten wyrok zaskarżył wnioskodawca. Wyrokiem z dnia 4 lutego 2016r. w sprawie III AUa 1174/15 Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację S. Z. (1).

/akta sprawy VIII U 3068/14 , III AUa 1174/15 - załączone do akt przedmiotowej sprawy /

W dniu 17.03.2016r. ZUS zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Łodzi o wypożyczenie lub zwrot akt emerytalnych wnioskodawcy celem opracowania wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia.

/prośba ZUS z dnia 17.03.2016r. k. 70 akt III AUa 1174/15/

W dniu 21 marca 2016r. Sąd Apelacyjny w Łodzi poinformował ZUS, ze akta emerytalne S. Z. nie mogą być przesłane z uwagi na to, że w sprawuje III AUa 1174/15 do dnia 8 maja 2016r. biegnie termin do złożenia skargi kasacyjnej

/pismo Sądu Apelacyjnego do ZUS k. 72 akt III AUa 1174/15/

W dniu 15 lipca 201r. odwołujący złożył wniosek o emeryturę częściową

/wniosek k. 1-4 akt ZUS/

Pismem ZUS z dnia 20.08.2015r. odwołujący został powiadomiony o przesunięciu terminu rozpatrzenia sprawy.

W dniu 24 września 2015r. S. Z. złożył skargę na przewlekłość postępowania w sprawie załatwienia wniosku z dnia 15.07.2015r.

/skarga k. 29 akt ZUS/

Akta emerytalne wpłynęły do organu rentowego w dniu 30.09.2015r.

Pismem z dnia 16.10.2015r. , w odpowiedzi na skargę ZUS, przeprosił za zaistniałą sytuację i wyjaśnił , że akta emerytalne , konieczne dla rozpoznania wniosku z dnia 15.07.2015r. , wpłynęły do ZUS w dniu 30.09.2015r. i ta okoliczność [ zwrot akt emerytalnych ] została uznana za ostatnią okoliczność do rozpoznania wniosku ; w dniu 5.10.2015r. została wydana decyzja o przyznaniu emerytury częściowej , a należne wyrównanie za okres od 12.08.2015r. do 30.09.2015r. wraz z emeryturą za październik w kwiecie nett 5919,83 zł. zostanie przekazana w dniu 9.01.2015r. za pośrednictwem poczty.

/pismo ZUS z dnia 16.10.2015r. k. 30/

Zaskarżoną decyzją z dnia 5 października 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. , przyznał S. Z. (1) prawo do emerytury częściowej od 12.08.2015r. tj. od dnia nabycia uprawnień do emerytury częściowej

/decyzja k. 23/24 akt ZUS/

Decyzją z dnia 30 maja 2016r. ZUS przyznał odwołującemu odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia , ustalonego decyzją z dnia 5.10.2015r. , w kwocie 25,35 zł. Odsetki zostały ustalone za okres od 12.09.2015r. przyjmując osiągniecie wieku emerytalnego, jako ostatnią okoliczność , od której zależy wydanie decyzji w sprawie prawa do świadczenia – do 9.10.2015r. tj. do dniowa przekazania świadczenia na pocztę .

/decyzja k. 37-40 akt ZUS/

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Przedmiotowy spór ma charakter wyłącznie sporu o interpretację przepisów prawnych . Okoliczności , bowiem związane z przyznaniem prawa do emerytury częściowej i wypłatą tego świadczenia są bezsporne ; wynikają bowiem z dokumentów załączonych do akt sprawy .

Zgodnie z art. 116 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2015r. poz. 748 ) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba , że ustawa stanowi inaczej .

Zgodnie z art.118 ust. 1. C.. Ustawy organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Zgodnie z ust. 1a. [124] W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. – w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 23.01.2009r. (Dz. U. nr 42 poz. 338) – obowiązującym od dnia wejścia w życie czyli od 1.04.2009r.

2. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów.

4. Przy dokonywaniu wypłaty wynikającej z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia lub jego wysokość, ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Wypłata świadczenia wynikająca z decyzji, o której mowa w ust. 4, następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.

6. Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się, jeżeli umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

7. Od decyzji organu rentowego przysługują osobie zainteresowanej środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach.

Zgodnie z art. 203 & 1 k.p.c [pozew ] odwołanie może być cofnięte, bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

Z dokonanych ustaleń wynika, że w piśmie procesowym z dnia 13 kwietnia 2016r. odwołujący cofnął roszczenie , przedstawione w odwołaniu, o ponowne naliczenie świadczenia z uwzględnieniem sierpnia 2015r., zmodyfikował roszczenie dotyczące odsetek , wnosząc , aby : podstawowe odsetki ustawowe powinny być naliczona za okres po upływie 30 dni , licząc od daty złożenia wniosku tj. 15.07.2015r. do dnia wypłaty świadczenia tj. 15 .10.2015r., wraz z żądaniem wypłaty dalszych odsetek od kwoty naliczonych odsetek podstawowych , za okres po 15.10.2015r. do dnia wypłaty. Wniósł o dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci pisma dyrektora Oddziału ZUS z 16.10.2015r. , znajdującego się na karcie 30 - akt ZUS.

W zakresie cofniętego roszczenia , zgodnie z § 2 cyt. przepisu – [pozew] odwołanie cofnięte, nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z [wytoczeniem powództwa] wniesieniem odwołania.

Analizując zakres cofniętego odwołania i ograniczenie roszczenia, Sąd uznał je za dopuszczalne, gdyż okoliczności sprawy wskazują, że wymieniona czynność nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Zgodnie z art. 477 ze zn. 13 & 1 k.p.c zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności zaskarżonego orzeczenia przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.

Z dokonanych ustaleń wynika, że decyzją z dnia 30 maja 2016r. ZUS przyznał odwołującemu odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia , ustalonego decyzją z dnia 5.10.2015r. , w kwocie 25,35 zł. Odsetki zostały ustalone za okres od 12.09.2015r. przyjmując osiągniecie wieku emerytalnego, jako ostatnią okoliczność , od której zależy wydanie decyzji w sprawie prawa do świadczenia – do 9.10.2015r. tj. do dnia przekazania świadczenia na pocztę .

Z dokonanych ustaleń wynika bezspornie , że wnioskodawca ukończył 60 lat z dniem 15 sierpnia 2015r. . I mimo faktu, że złożył wniosek o emeryturę częściową w dniu 15.07.2015r. , to ostatnią okolicznością , niezbędną do wydania decyzji w tym przedmiocie czyli rozpoznania wniosku , było spełnienie ustawowej przesłanki czyli osiągniecie – ustawowego wieku emerytalnego. A to zostało osiągnięte z dniem, 15.08.2015r. Zatem – organ rentowy – prawidłowo , decyzją z dnia 30.05.2016r., przyznał odwołującemu odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia , ustalonego decyzją z dnia 5.10.2015r. , za okres od 12.09.2015r. prawidłowo - przyjmując osiągniecie wieku emerytalnego, jako ostatnią okoliczność , od której zależy wydanie decyzji w sprawie prawa do świadczenia – do 9.10.2015r. tj. do dnia przekazania świadczenia na pocztę .

Zatem w tej kwestii Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ze zn. 14 & 1 k.p.c oddalił odwołanie.

Podobnie , na tej podstawie prawnej prawnej Sąd oddalił żądanie odwołującego o zasadzenie „odsetek od odsetek” . Na marginesie Sąd Okręgowy zwraca uwagę ,z e w prawie polskim istniej zakaz anatocyzmu czyli naliczania odsetek od zaległych odsetek

( art. 482 kodeksu cywilnego). .

Kwestię odsetek w prawie ubezpieczeń społecznych reguluje art. 85 ust. 1 u.s.u.s., należnych w przypadku uchybienia terminu wyjaśnienia ostatniej okoliczności i wydania decyzji, zgodnie z treścią art. 118 ust. 1 i ust. 1a u.e.r.f.u.s. Przepis art. 85 ust. 1 odsyła do przepisów prawa cywilnego jedynie w zakresie wysokości odsetek, regulując w pozostałym zakresie kwestię odsetek w sposób wyczerpujący. Na gruncie przepisów prawa ubezpieczeń społecznych, w tym cytowanej poniżej ustawy systemowej, jak również cytowanej powyżej - emerytalnej, brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do żądania odsetek od odsetek. Nie przewiduje tego bowiem ani ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, ani ustawa emerytalna, czy jakikolwiek inny akt prawny z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych. W sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych nie znajdują też zastosowania przepisy art. 476 k.c., art. 481 k.c., jak również art. 482 § 2 k.c.

vide

III AUa 617/14

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie III AUa 617/14 publ.

LEX nr 1771366

Sąd zacytuje przywołany przepis - art.85 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007r. nr 11 poz. 74)- jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Z dokonanych ustaleń wynika, że ZUS prawidłowo zareagował na opóźnienie , niezawinione przez siebie, akta sprawy bowiem , wskutek - złożenia przez wnioskodawcę apelacji od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29.04.201r. , zostały przekazane do Sądu Apelacyjnego w Łodzi, i jak wynika z bezspornych ustaleń w tej kwestii , akta emerytalne wnioskodawcy wpłynęły do organu rentowego w dniu 30.09.2015r.

Przeciwnie, organ rentowy – prowadził postepowanie zgodnie z regułami procesowymi zgodnie z pozycją , którą zajmuje w administracji państwowej - czyli reprezentuje jako ubezpieczyciel - Skarb Państwa, dążąc, w prowadzonym postępowaniu o ustalenie prawa wnioskodawcy do świadczenia .

ZUS , prawidłowo przyznał wnioskodawcy prawo do decyzją z dnia 30.05.2016r., przyznał odwołującemu odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia , ustalonego decyzją z dnia 5.10.2015r. , za okres od 12.09.2015r. prawidłowo - przyjmując osiągniecie wieku emerytalnego, jako ostatnią okoliczność , od której zależy wydanie decyzji w sprawie prawa do świadczenia – do 9.10.2015r. tj. do dnia przekazania świadczenia na pocztę .

Mając powyższe na uwadze, Sąd , na podstawie wskazanych przepisów prawnych , orzekł jak w sentencji orzeczenia .

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczy wnioskodawcy