Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2015r.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach, Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący - SSR Marcin Kulikowski

Protokolant - Iwona Miller

w obecności Prokuratora Kamila Rogozińskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2015r. sprawy z oskarżenia Prokuratury Rejonowej w Tarnowskich Górach

przeciwko M. V. (V.)

synowi H. i J. zd. K.

ur. (...) w C.

oskarżonemu o to, że

I.  w dniu 8 maja 2014r. podczas rozprawy przed Sądem Rejonowym w Tarnowskich Górach w sprawie o sygnaturze IIK 807/13 znieważył adw. M. F. plując na nią, podczas i w związku z pełnieniem przez pokrzywdzoną funkcji obrońcy, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 11.02.2009r. sygn. akt VIIK 377/08 za przestępstwo z art. 226§1kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w ramach wymierzonej tym wyrokiem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności w okresie: 8 kwietnia 2008r., od 25 sierpnia 2008r. do 21 października 2008r., od 5 listopada 2008r. do 23 grudnia 2008r., od 5 lutego 2009r. do 4 marca 2009r., od 5 czerwca 2009r. do 27 lipca 2009r. i od 27 stycznia 2010r. do 17 maja 2010r. ;

to jest o czyn z art., 226§1kk w zw. z art. 64§1kk;

II.  w dniu 8 maja 2014r. w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, znieważył słowami powszechnie uznanymi za obraźliwe funkcjonariuszy KWP w K. D. T., T. Ś. (1) i T. Ś. (2), podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych oraz stosował przemoc wobec T. Ś. (1) w postaci wyprowadzenia ciosów w jego głowę, w celu zmuszenia go do odstąpienia od prawnej czynności służbowej, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 11.02.2009r. sygn. akt VIIK 377/08 za przestępstwo z art. 226§1kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w ramach wymierzonej tym wyrokiem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności w okresie: 8 kwietnia 2008r., od 25 sierpnia 2008r. do 21 października 2008r., od 5 listopada 2008r. do 23 grudnia 2008r., od 5 lutego 2009r. do 4 marca 2009r., od 5 czerwca 2009r. do 27 lipca 2009r. i od 27 stycznia 2010r. do 17 maja 2010r. ;

to jest o czyn z art. 224§2kk i art. 226§1kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 12

kk w zw. z art. 64§1kk;

-orzeka-

1.  oskarżonego M. V. (V.) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego wyżej w pkt. I, wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 226§1 kk w zw. z art. 64§1kk i za to na mocy art. 226§1kk wymierza mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  oskarżonego M. V. (V.) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego wyżej w pkt. II, wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 224§2 kk i art. 226§1kk w zw. z art. 11§2kk w zw, z art. 12 kk w zw. z art. 64§1kk i za to na mocy art. 224§2kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  na mocy art. 85§1 i 2 kk, art. 86§1 kk wymierza oskarżonemu karę łączną 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

4.  na mocy art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o Adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście, 60/100) złotych (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu;

5.  na mocy art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych i art. 624§1kpk zwalnia oskarżonego od opłaty oraz ponoszenia pozostałych kosztów procesu obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 1068/14

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony M. V. w Zakładzie Karnym w R. odbywał karę pozbawienia wolności. Jednocześnie przed Sądem Rejonowym w Tarnowskich Górach w sprawie o sygn. akt II K 807/13 występował w charakterze oskarżonego o czyn z art. 190§1 kk i art. 226§1 kk w zw. z art. 64§1 kk.

W dniu 8 maja 2014r. funkcjonariusze policji – Wydziału Konwojowego i Policji Sądowej przy KWP w K., Referatu w R. – D. T., T. Ś. (1) oraz T. Ś. (2) udali się do Zakładu Karnego w R. celem wykonania nakazu doprowadzenia M. V. do Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach na termin rozprawy w sprawie o sygn. akt II K 807/13.

Po przewiezieniu mężczyzny do Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach funkcjonariusze udali się wraz z M. V. na salę rozprawę nr 73. Po wywołaniu sprawy o godzinie 10:30 na rozprawie stawili się także obrońca oskarżonego z urzędu adw. M. F. oraz aplikant adw. M. S.. Na rozprawie M. V. wniósł o zwolnienie obrońcy z urzędu, a na pytanie Przewodniczącej o powód wniosku oświadczył, że ich „pierdoli”. Po nieuwzględnieniu wniosku z uwagi na brak należytego uzasadnienia oskarżony M. V. odwróciwszy się opluł adw. M. F., następnie zwracając się do Sądu z zapytaniem, „a teraz?”. Mimo nałożenia na M. V. kary porządkowej ten w dalszym ciągu zakłócał porządek rozprawy, co doprowadziło do zarządzenia przez Przewodniczącą jego wydalenia z sali rozpraw.

M. V. wyprowadzany przez konwojujących go funkcjonariuszy zachowywał się agresywnie, po zastosowaniu przez T. Ś. (1) chwytu transportowego mężczyzna gwałtownie szarpnął ramieniem oraz usiłował uderzyć policjanta głową. Powyższe zmusiło D. T. do zastosowania chwytu obezwładniającego w postaci dźwigni założonej na szyję. Na korytarzu w kierowanych do funkcjonariuszy D. T., T. Ś. (1) oraz T. Ś. (2) wulgarnych słowach M. V. znieważył ich wykrzykując m.in. „nie dotykaj mnie ty kurwo, już mnie wkurwiacie wy pojebańcy” oraz „wy kurwy zajebane, wsadź sobie te ręce w dupę”. Doprowadzany do pojazdu służbowego nadal zachowywał się agresywnie, dalej wyzywając funkcjonariuszy w obraźliwych słowach, a transportowany wygrażał konwojentom.

M. V. był osobą wielokrotnie karaną. Przedmiotowych czynów dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie: 8 kwietnia 2008r., od 25 sierpnia 2008r. do 21 października 2008r., od 5 listopada 2008r. do 23 grudnia 2008r., od 5 lutego 2009r. do 4 marca 2009r., od 5 czerwca 2009r. do 27 lipca 2009r. i od 27 stycznia 2010r. do 17 maja 2010r., kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 11.02.2009r., sygn. akt VII K 377/08, za przestępstwa z art. 190 § 1 kk oraz z art. 226 § 1 kk.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: zeznania świadka T. Ś. (2) (k. 9-10, 179), zeznania świadka D. T. (k. 13-14, 178), zeznania świadka T. Ś. (1) (k. 17-18, 178-179), zeznania świadek I. Ś. (k. 50, 179), a także na podstawie dowodów z dokumentów w postaci: protokołu rozprawy z 8.05.2014r. (k. 26-29), wyroku Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 11.02.2009r., sygn. akt VII K 377/08 (k. 51-52).

Oskarżony M. V. w toku postępowania przygotowawczego odmówił wyjaśnień uzależniając ich złożenie od doprowadzenia go i przesłuchania w Prokuraturze Rejonowej w Tarnowskich Górach (k. 67).

W toku postępowania sądowego M. V. uniemożliwił doprowadzenie go na rozprawę, osadzony w Zakładzie Karnym w R. odmówił wyjścia z celi oznajmiając, że nie chce brać udziału w rozprawie (k. 178).

Sąd zważył, co następuje:

Dowody przeprowadzone w niniejszym postępowaniu pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że oskarżony M. V. dopuścił się popełnienia zarzuconych mu czynów. Na jego sprawstwo wskazują w szczególności spójne zeznania świadków, a to D. T., T. Ś. (2), T. Ś. (1) oraz I. Ś..

W wiarygodnych zeznaniach okoliczności przedmiotowego zajścia opisał dowódca konwoju D. T.. Wskazał, iż po opluciu przez M. V. obrońcy z polecenia Przewodniczącego wyprowadzili go z sali rozpraw. W trakcie wyprowadzania T. Ś. (1) zastosował chwyt transportowy, wówczas mężczyzna stał się agresywny, szarpał się, stawiał czynny i bierny opór, a donośnym głosem zaczął kierować do nich obraźliwe i wulgarne słowa, usiłował także głową uderzyć T. Ś. (1). Świadek wskazał, że wtedy zastosował chwyt obezwładniający w postaci dźwigni założonej na szyję, przy czym M. V. doprowadzany do pojazdu służbowego nadal zachowywał się agresywnie, wyzywał ich, a w trakcie transportowania do Zakładu Karnego w R. wygrażał, że po wyjściu ich „załatwi” (k. 13-14, 178).

W sposób zbieżny z wersją przedstawioną przez D. T. okoliczności przedmiotowego zajścia zrelacjonowali także świadkowie T. Ś. (2) (k. 9-10, 179) i T. Ś. (1) (k. 17-18, 178-179), konwojujący wówczas osadzonego M. V..

Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić wiarygodności zeznaniom słuchanych w sprawie funkcjonariuszy policji. Relacje D. T., T. Ś. (1) oraz T. Ś. (2) przyjęto za podstawę poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Należy wskazać, iż przytoczone przez nich relacje pozostają zbieżne i szczegółowe. Zeznania słuchanych w sprawie funkcjonariuszy policji znalazły potwierdzenie w całokształcie zebranego materiału dowodowego, w tym w sporządzonym wówczas protokole rozprawy.

W zakresie przebiegu zdarzeń na sali rozpraw okoliczności zajścia w pełni wiarygodnych zeznaniach zrelacjonowała świadek I. Ś. (k.50,k.170). Wskazała, iż po oddaleniu przez sędziego wniosku o zwolnienie obrońcy M. V. odwrócił się w kierunku swego obrońcy adw. M. F. plując jej w twarz, po czym wyprowadzany przeklinał i wyzywał funkcjonariuszy. Świadek pozostała na sali rozpraw zatem nie powzięła spostrzeżeń co do sytuacji na korytarzu. Zaznaczyła, iż mężczyzna nie wyzywał wówczas sędziego, prokuratora ani jej osobiście, nie kojarzyła też, by obrażał słownie obrońcę bądź aplikanta. Sąd nie dopatrzył się jakichkolwiek podstaw do podważeni rzetelnej relacji świadek, która o okolicznościach sprawy zeznawała w związku z pełnionymi wówczas obowiązkami zawodowymi.

Czyniąc ustalenia faktyczne Sąd w istotnym zakresie oparł się o dowody z dokumentów, które przyjął za podstawę poczynionych ustaleń. W szczególności protokół rozprawy z dnia 08.05.2014r w sprawie IIK 807/13 potwierdza przebieg zdarzenia mającego miejsce na Sali rozpraw w sposób zbieżny z wyżej omówionymi relacjami świadków.

Na podstawie art. 226§1 kk odpowiedzialność karną ponosi sprawca, który znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Przestępstwo to jest typem kwalifikowanym zniewagi z art. 216 kk. Przedmiotem jego ochrony jest w szczególności godność i powaga funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej. Zważyć należy, iż „o tym, czy zachowanie miało charakter znieważający, decydują dominujące w społeczeństwie oceny i normy obyczajowe, a nie subiektywne przekonanie osoby rzekomo znieważonej” [Uchwała SN z dnia 5 czerwca 2012 r., SNO 26/12, LEX nr 1231618]. Niewątpliwie wypowiadane przez M. V. względem pełniących służbę funkcjonariuszy policji wulgarne wyzwiska, miały charakter znieważenia, naruszały powszechnie przyjęte w społeczeństwie normy obyczajowe. Przy tym zniewaga może przybrać także postać pozawerbalną, w szczególności poprzez oplucie innej osoby, co uznać należy za rażąco dotkliwe naruszenie godności.

W treści art. 224 § 2 kk ustawodawca ustanowił odpowiedzialność karną za działanie sprawcy, który stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej. Odnosząc się do przedsięwziętych przez oskarżonego działań zważyć zwłaszcza należy, iż przewidziana w rozpatrywanym przepisie czynność wykonawcza w postaci stosowania przemocy „oznacza stosowanie środków fizycznego oddziaływania w celu przełamania oporu podmiotu (na który wywiera się wpływ lub zmusza do określonego zachowania). Aby tego rodzaju środki mogły być uznane za przemoc, charakteryzować je musi pewien stopień intensywności. Chodzi tutaj bowiem o oddziaływanie środkami fizycznymi, które uniemożliwiają lub udaremniają opór, prowadząc do przełamania woli osoby zmuszanej lub uniemożliwiają powzięcie woli” [T. Hanausek, Przemoc jako forma działania przestępnego, Warszawa 1966, s. 69]. W realiach niniejszej sprawy taki charakter przybrało działanie M. V. w postaci wyszarpywania się funkcjonariuszom, a zwłaszcza próba uderzenia głową T. Ś. (1). Podejmowane przez agresywnego M. V. zachowania zmierzały do przełamania prawnych czynności służbowych funkcjonariuszy i obiektywnie utrudniały ich wykonywanie.

Zgodnie z treścią art. 115 § 13 pkt 7 kk funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego (w tym policjant) jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu kodeksu karnego. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, adwokat podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej podobnie jak sędzia i prokurator. W realiach niniejszej sprawy adw. M. F. została znieważona występując w charakterze wyznaczonego przez Sąd obrońcy z urzędu, a do zajścia doszło w związku i podczas wykonywania jej obowiązków – na rozprawie głównej.

Reasumując, w przekonaniu Sądu zebrany w sprawie i wyżej omówiony materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że oskarżony M. V. w dniu 8 maja 2014r, podczas rozprawy przed Sądem Rejonowym w Tarnowskich Górach w sprawie o sygn. akt IIK 807/13 znieważył adwokat M. F. plując na nią – podczas i w związku z pełnieniem przez nią funkcji obrońcy.

Zachowania tego M. V. dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia w okresach: 08.04.2008r, 25.08.2008r – 21.10.2008r, 05.11.2008r – 23.12.2008r, 05.02.2009r – 04.03.2009r, 05.06.2009r – 27.07.2009r i 27.01.2010r – 17.05.2010r kary 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstw z art. 226§1 kk wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 11.02.2009r, sygn. akt VIIK 377/08 i odbywanej w ramach orzeczonej w/w wyrokiem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (k.51-52).

Okoliczności zdarzenia, sposób działania oskarżonego wskazują, iż zachowaniem swoim wyczerpał ustawowe znamiona występku opisanego w art. 226§1 kk w zw. z art. 64§1 kk.

Nadto M. V. w dniu 8 maja 2014r w T., znieważył słowami powszechnie uważanymi za obraźliwe funkcjonariuszy KWP w K. D. T., T. Ś. (1) i T. Ś. (2), podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych oraz stosował przemoc wobec T. Ś. (1), w postaci wyprowadzenia ciosu w głowę, w celu zmuszenia go do odstąpienia prawnej czynności służbowej.

Do znieważania policjantów dochodziło wielokrotnie, na korytarzu sądu i podczas doprowadzania do pojazdu służbowego, zatem w krótkich odstępach czasu, a zachowanie oskarżonego wskazuje, że towarzyszył temu jeden, z góry powzięty zamiar znieważania funkcjonariuszy.

Zachowania tego M. V. dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia w okresach: 08.04.2008r, 25.08.2008r – 21.10.2008r, 05.11.2008r – 23.12.2008r, 05.02.2009r – 04.03.2009r, 05.06.2009r – 27.07.2009r i 27.01.2010r – 17.05.2010r kary 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstw z art. 226§1 kk wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 11.02.2009r, sygn. akt VIIK 377/08 i odbywanej w ramach orzeczonej w/w wyrokiem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Okoliczności zdarzenia, sposób działania oskarżonego wskazują, iż zachowaniem swoim wyczerpał ustawowe znamiona występku opisanego w art. 224§2 kk i art. 226§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64§1 kk.

Oskarżony jest osobą dojrzałą, w pełni poczytalną, co potwierdza zasięgnięta w sprawie opinia o stanie jego zdrowia psychicznego (k. 81-84), miał możliwość rozpoznania bezprawności swojego zachowania. Sąd uznał, że oskarżony jest winny przypisanych mu czynów. Można mu zarzucić, iż w trakcie swoich bezprawnych zachowań nie dał posłuchu normie prawnej, mimo, że mógł to uczynić.

Określając stopień społecznej szkodliwości czynu, Sąd – zgodnie z treścią art. 115§2 kk – wziął pod uwagę bezpośredni zamiar oraz wysoce naganną motywację sprawcy w postaci dążenia do naruszenia czci oraz znieważenia zarówno obrońcy z urzędu jak i funkcjonariuszy policji. Sąd uwzględnił także rodzaj i charakter zagrożonego przestępstwem dobra prawnego, którym jest zarówno cześć pokrzywdzonych, pośrednio także działanie instytucji państwowych, a to Sądu i Policji. Istotny pozostał również sposób i okoliczności popełnienia czynu – a to agresywne wyładowanie frustracji w słowach i czynach powszechnie uznanych za obelżywe oraz znieważające.

Uznając oskarżonego M. V. za winnego popełnienia zarzuconych mu czynów, Sąd wymierzył mu za przestępstwo opisane w punkcie I na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności, za czyn opisany w punkcie II , zgodnie z regulacją art. 11§3 kk na podst. przepisu art. 224§2kk zagrożonego surowiej karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd miał na uwadze, iż czyn z art. 224 § 2 kk zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 3, natomiast występek z art. 226 § 1 kk alternatywnie karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Ponadto przy zastosowaniu art. 64 § 1 kk sąd może wymierzyć karę w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Wymierzoną karę należy zatem uznać za względną dla oskarżonego, bliższą dolnej granicy ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności.

Na mocy art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk Sąd połączył wymierzone oskarżonemu kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną w wysokości 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę dyrektywy zawarte w treści art. 53 kk. Na korzyść oskarżonego uwzględniono umiarkowany rozmiar ujemnych następstw popełnionego przezeń przestępstwa. Natomiast na jego niekorzyść przemawia wcześniejsza karalność, w tym za czyny podobne i fakt dopuszczenia się obydwu przestępstw w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64§1 kk.

Przy wymiarze kary łącznej 6 miesięcy pozbawienia wolności zastosowano zasadę częściowej absorpcji. Sąd miał na uwadze tutaj przede wszystkim zbieżność czasową przestępstw oskarżonego oraz znaczne podobieństwo popełnionych czynów.

Sąd uznał, że wymierzona kara łączna 6 miesięcy pozbawienia wolności jest współmierna i sprawiedliwa, odpowiada stopniu jego zawinienia i społecznej szkodliwości czynu. Rozważając możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności Sąd zważył, iż oskarżony nie zasłużył na takie dobrodziejstwo, był uprzednio wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa z art. 224 § 2 kk i art. 226 § 1 kk, nadto charakter czynów oraz okoliczności ich popełnienia wykluczają zasadność stosowania wobec M. V. warunkowego zawieszenia kary jako swoistego rodzaju przywileju dla sprawców przestępstw. W ocenie Sądu kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania powinna spełnić swe cele względem sprawcy, zabezpieczy przed popełnianiem przezeń przestępstw w przyszłości, nadto będzie oddziaływać w ramach społecznej świadomości prawnej, przy tym jest wystarczająco wychowawcza i dotkliwa.

Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o Adwokaturze sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu w kwocie 516,60 złotych.

Rozstrzygając w przedmiocie kosztów postępowania, uwzględniając sytuację materialną oskarżonego, który jako osoba pozbawiona wolności nie ma możliwości osiągania dochodów Sąd zwolnił oskarżonego od opłaty oraz ponoszenia pozostałych kosztów procesu obciążając nimi Skarb Państwa.