Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Violetta Kossowska-Czinar

Sędziowie: SSO Elżbieta Kurkowska

SSR del. Małgorzata Sewera

Protokolant: Monika Biegus

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2016 r. we Wrocławiu

z powództwa A. G. (1)

przeciwko M. G. (1)

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 19 stycznia 2016 r. sygn. III RC 821/15;

oraz na skutek zażalenia wniesionego przez powódkę na postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 16 grudnia 2015 r. sygn. III RC 821/15;

I.  oddala apelację;

II.  umarza postępowanie zażaleniowe;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1200 zł tytułem kosztów poniesionych w postępowaniu apelacyjnym.

sygn. akt XIII Ca 164/16

sygn. akt XIII Cz 161/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie o sygn. III RC 821/15 w pkt I) zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zobowiązał pozwanego – M. G. (1) do płacenia alimentów na rzecz powódki – A. G. (1) w wysokości po 500,00 złotych (pięćset złotych) miesięcznie, płatnych do dnia 10– go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności poszczególnej raty, począwszy od dnia 16 grudnia 2015 roku, a to w miejsce alimentów w kwocie po 250,00 złotych (dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 maja 1999 roku w sprawie o sygn. akt I 2 RC 807/97; w pkt II) oddalił wniosek w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Rejonowy ustalił, że powódka A. G. (1), urodzona w dniu (...), liczyła wówczas 4 lata, była zdrowa, uczęszczała do przedszkola, którego koszt wynosił 150 zł miesięcznie, pozostawała pod opieką matki. Matka małoletniej wówczas powódki A. G. (2) mieszkała wraz z małoletnią w domu swoich rodziców – dziadków macierzystych w L.. Pracowała jak księgowa w Przedsiębiorstwie (...) z wynagrodzeniem w kwocie 650 zł miesięcznie, oraz dodatkowo premia uznaniowa w wysokości 40% pensji zasadniczej. Prowadziła wraz rodzicami wspólne gospodarstwo domowe i przekazywała matce kwotę ok. 200-250 zł miesięcznie. Pozwany M. G. (1) pracował wówczas w firmie (...) jako konsultant z wynagrodzeniem w kwocie 1 800,00 zł miesięcznie. Poza powódką miał na utrzymaniu 2 letniego syna, który uczęszczał do żłobka, którego miesięczny koszt wynosił 110 zł. Pozwany mieszkał wówczas w wynajmowanym mieszkaniu, którego miesięczny koszt wynajmu wynosił 800,00 zł.

Aktualnie powódka A. G. (1) ma 20 lat jest studentką II roku stacjonarnych studiów inżynierskich na Wydziale Elektroniki Politechniki (...) na kierunku elektronika. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku. Powódka jest w kole naukowym (...). Uczęszcza na korepetycje z różnych przedmiotów, których miesięczny koszt wynosi 630 zł.

Powódka mieszka wraz z matką. Swój miesięczny koszt utrzymania określiła na kwotę ok. 3 300 zł, która obejmuje:- wyżywienie 600 zł,- odzież 150 zł,- środki czystości i higieny 100 zł,- pomoce dydaktyczne i naukowe, materiały biurowe 150 zł,- rozrywka 50 zł,- korepetycje 630 zł,

- wakacje 3 000 zł tj. 250 zł miesięcznie,- ferie zimowe 2 000 tj. 166 zł miesięcznie.

Nadto koszty związane z utrzymaniem mieszkania w części przypadającej na powódkę tj.:

- czynsz za mieszkanie 315 zł- rata kredytu 750 zł,- opłaty za telewizję kablową 19 zł,- energia elektryczna 42 zł,- internet 30 zł,- opłata za gaz 15 zł- ubezpieczenie domu 12 zł,- opłata czynszowa za garaż 59 zł, - ubezpieczenie samochodu 21 zł.

Obecnie matka powódki pracuje i uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 5 989,54 zł netto miesięcznie. Z informacji powódki wskazanych w pozwie wynika, iż pozwany nie utrzymuje kontaktów z córką, nie uczestniczył w ważnych dla córki wydarzeniach tj. komunia Św, 18 urodziny, matura, itp, nie czynił jej prezentów, nie zabierał na wakacje. Alimenty są egzekwowane przez komornika. Powódka informowała pozwanego za pomocą wiadomości e-mail o wzroście kosztów jej utrzymania z uwagi na kontynuowanie nauki na studiach i konieczności pobierania korepetycji. M. G. (1) zobowiązał się w e-mailu z dnia 14 kwietnia 2015 r. przekazywać powódce łączną kwotę 1 000,00 zł wraz z kwotą uzyskiwaną z tytułu egzekucji komorniczej tytułem alimentów począwszy od maja 2015 r. jednak należność w podwyższonej wysokości regulował przez okres trzech miesięcy, po czym nie informując powódki zaprzestał łożenia należności.

Sąd Rejonowy po dokonaniu wykładni art. 730 § 1 kpc , art. 730 ¹ § 1 kpc, art. 730 ¹ § 2 kpc, art. 753 § 1 kpc oraz art. 138 kro w zw. z art. 135 § 1 i 2 kro uznał, że wniosek zasługuje na częściowe uwzględnienie. W przekonaniu Sądu Rejonowego zgromadzony na obecnym etapie postępowania materiał dowodowy czyni podniesione przez powódkę roszczenie uprawdopodobnionym. Od daty poprzednio zasądzonych alimentów do dnia wniesienia przedmiotowego wniosku upłynęło ponad 16 lat. Poprzednio powódka była małoletnia i liczyła 4 lata, obecnie liczy 20 lat i jest studentką studiów stacjonarnych na Politechnice (...). Powódka mieszka z matką, aktywną zarobkowo, która uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 5.989 zł netto miesięcznie, pokrywa finansowe potrzeby córki oraz ponosi koszt utrzymania wspólnie zajmowanego mieszkania. Pozwany M. G. (1) według informacji zawartych w pozwie poza ratą alimentacyjną, egzekwowaną przez komornika sądowego nie partycypuje w kosztach utrzymania córki.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła powódka w części oddalającej wniosek ponad zasądzoną tytułem zabezpieczenia kwotę 500 zł miesięcznie na rzecz powódki, zaskarżając je co do kwoty 1.000 zł.

Skarżąca zarzuciła w/w rozstrzygnięciu:

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 kpc poprzez dowolną i pobieżną ocenę materiału dowodowego, stanowiącego luźną ocenę Sądu co do tego, jaki koszt przy doświadczeniu życiowym powinien być przyjęty dla zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb 20-letniej powódki bez jakiegokolwiek odniesienia się do przedłożonego przez powódkę materiału dowodowego oraz zaniechanie dokonania ustalenia przez tut. Sąd sytuacji majątkowej pozwanego, który nie przedłożył żadnego zaświadczenia o dochodach i zeznania podatkowego PIT celem potwierdzenia rzeczywiście uzyskiwanych przez pozwanego dochodów;

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 kpc poprzez zaniechanie wzięcia pod uwagę okoliczności, że pozwany przez 3 miesiące partycypował w kosztach wychowania i utrzymania córki w kwocie 1.000 zł miesięcznie, a zatem jego możliwości zarobkowe i majątkowe pozwalają partycypować w kosztach utrzymania powódki co najmniej na kwotę 1.000 zł miesięcznie;

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 133 § 1 kro w zw. z art. 96 kro i w zw. z art. 135 kro poprzez zabezpieczenie roszczenia powódki jedynie na kwotę 500 zł miesięcznie, która to kwota jest nieadekwatna zarówno do kosztów utrzymania powódki, bowiem nie wystarczałaby na zaspokojenie takich potrzeb jak wyżywienie, opłaty czynszowe, opłaty za media, środki czystości, odzież i uniemożliwiałaby kontynuowanie studiów na Politechnice (...), z czym związane są liczne nakłady na korepetycje i zakup podręczników.

Mając na uwadze powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego częściowo orzeczenia poprzez zasądzenie od pozwanego M. G. (1) na jej rzecz dalszej kwoty 1.500 zł miesięcznie tytułem udziału pozwanego w zapewnieniu powódce środków utrzymania i wychowania płatnych na rachunek bankowy powódki do dnia 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie o sygn. III RC 821/15 w pkt I) zasądził alimenty od pozwanego M. G. (1) na rzecz powódki A. G. (1) w wysokości po 1.500 zł miesięcznie płatnych do rąk powódki do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności poszczególnej raty, począwszy od dnia 10.11.2015 r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 maja 1999 r. sygn. akt I 2 RC 807/97 w wysokości po 250 zł miesięcznie; w pkt II) zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania; w pkt III) nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 600 zł tytułem należnej opłaty sądowej; w pkt IV) wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Ostatnie alimenty na rzecz powódki A. G. (1) były zasądzone od pozwanego – M. G. (1) wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 maja 1999 roku sygn. akt I 2 RC 807/97 w wysokości po 250,00 złotych miesięcznie.

Wówczas powódka liczyła 4 lata i była dzieckiem zdrowym. Uczęszczała do przedszkola, którego koszt wynosił 150,00 złotych miesięcznie. Mieszkała razem z matką A. G. (2) i dziadkami macierzystymi w L., z którymi matka powódki prowadziła wspólne gospodarstwo domowe i dokłada się im do opłat za mieszkanie w wysokości około 200,00 – 250,00 złotych miesięcznie. Matka powódki liczyła 25 lat była zatrudniona jako księgowa w Przedsiębiorstwie (...) z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 650,00 złotych brutto. Otrzymywała także premię uznaniową w wysokości do 40% pensji zasadniczej.

Pozwany M. G. (1) miał 25 lat i był zatrudniony jako konsultant w firmie (...) z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.800,00 złotych miesięcznie. Był związany z E. O. (obecną żoną), która studiowała na III roku Akademii (...) we W., nigdzie nie pracowała. Utrzymywała się między innymi ze środków otrzymywanych od swoich rodziców w wysokości 300,00 złotych miesięcznie.

Z tego związku w/w posiadali syna M., który uczęszczał do żłobka. Koszt żłobka wynosił 110,00 złotych miesięcznie. Pozwany wynajmował mieszkanie za kwotę 800,00 złotych miesięcznie.

Aktualnie powódka A. G. (1) liczy 20 lat i jest studentką II roku studiów stacjonarnych Politechniki (...) Wydziału Elektroniki na kierunki Elektronika. Zajęcia trwają od poniedziałku do piątku od rana do wieczora. Pomiędzy zajęciami są okienka, które powódka wykorzystuje na korepetycje, mimo iż jest dobrą studentką. W kwietniu 2015 roku powódka zwróciła się do pozwanego o sfinansowanie jej korepetycji i wówczas pozwany płacił dobrowolnie na ten cel kwotę 1.000,00 złotych miesięcznie przez okres trzech miesięcy; później zaprzestał. Powódka mieszka z mamą – A. C., która rozstała się z ojczymem powódki około dwa lata temu. Zajmują lokal mieszkalny typu M-3.

Opłaty za mieszkanie wynoszą:

- czynsz 630,00 złotych miesięcznie,

- opłata za prąd 70,00 złotych miesięcznie,

- gaz – 40,00 złotych miesięcznie,

- Internet ok. 60,00 złotych miesięcznie,

- telefon – 40,00 złotych miesięcznie,

- telewizja 60,00 – 80,00 złotych miesięcznie

W/w opłaty za mieszkanie ponosi w całości matka powódki.

Matka powódki obecnie nie pracuje. Wcześniej była zatrudniona w firmie (...) Sp. z o.o. we W. na stanowisku głównej księgowej z wynagrodzeniem w wysokości 8.586,60 złotych brutto miesięcznie. Dnia 04 grudnia 2015 roku w/w zawarła porozumienie z pracodawcą na mocy, którego rozwiązano z nią umowę o pracę z dniem 31 stycznia 2016 roku. Nadto ustalono, iż w/w zostanie zwolniona z obowiązku świadczenia pracy na rzecz pracodawcy w okresie od dnia 23 stycznia 2016 roku do dnia 31 stycznia 2016 roku. Na mocy w/w porozumienia matka powódki otrzymała odszkodowanie w wysokości 10.500,00 złotych brutto. Porozumienie zostało zwarte przez matkę powódki związku redukcją działu, w którym w/w pracowała.

Miesięczny koszt utrzymania powódki wynosi około 3.000,00 złotych i składa się na niego:

- wyżywienie 600,00 złotych miesięcznie,

- odzież 150,00 – 200,00 złotych miesięcznie,

- środki higieniczne ok. 50,00 złotych miesięcznie,

- wyjścia do kina, teatru i basen ok. 50,00 złotych miesięcznie,

- korepetycje z trzech przedmiotów: elektromagnetyzmu – 540,00 zł, techniki analogowej - 350,00 zł i miernictwa 160,00 zł miesięcznie,

- dojazd do szkoły (U. C.) – 25,00 złotych miesięcznie (150,00 zł półrocznie)

- materiały edukacyjne - ponad 100,00 złotych miesięcznie,

- wakacje – 150,00 złotych miesięcznie,

- ½ opłat za mieszkanie – 450,00 złotych miesięcznie

Powódka jest zdrowa. Nie posiada żadnego majątku ani oszczędności.

Pozwany nie kontaktuje się z w/w, nie czyni jej żadnych prezentów.

Pozwany M. G. (1) liczy 42 lata i jest osobą zdrową. Z zawodu jest ekonomistą. Od 2000 roku prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług doradczych i szkoleniowych (wykłady oraz udział w komisjach egzaminacyjnych na (...) w W. oraz na Uniwersytecie im L. K. w W., szkolenia, publikacje w prasie fachowej. Jego miesięczne dochody wynoszą łącznie około 10.000,00 – 15.000,00 złotych. W 2000 roku pozwany ożenił się z E. O., z która w chwili obecnej posiada troje dzieci: M. w wieku 19 lat, A. w wieku 11 lat i E. w wieku 5 lat. Żona w/w pracuje w biurze rachunkowym i zarabia 2.500,00 złotych netto miesięcznie. W/w zamieszkują w domku jednorodzinnym. Opłaty za dom wynoszą:- podatek od nieruchomości - 1.300,00 złotych rocznie,- prąd – 200,00 – 300,00 zł miesięcznie- woda - ok. 40,00 zł, - gaz – 330,00 zł, - wywóz nieczystości – 40,00 zł, - Internet – 60,00 zł, - telefon komórkowy (domowy) – 70,00 zł, - drewno kominkowe ok. 166,00 zł- monitoring domu – 33,00 zł, - remonty domu ok. 166,00 zł.

Pozwany nie posiada żadnych zobowiązań ani zadłużeń poza kredytem hipotecznym zaciągniętym w 2006 roku w wysokości 360.000,00 złotych na zakup lokalu mieszkalnego położonego w W.. Rata kredytu wynosi niecałe 700,00 franków szwajcarskich tj. 2.400,00 złotych miesięcznie. Lokal ten jest obecnie wynajmowany przez pozwanego za kwotę 1.950,00 złotych miesięcznie plus koszty czynszu i opłat. Pozwany zakupił w/w lokal tytułem zabezpieczenia swojej emerytury. Ponadto w/w posiada samochód osobowy S. (...) rocznik 2010, który wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jego żona posiada natomiast samochód osobowy na użytek domowy marki K. (...) rocznik 2004. W/w nie posiadają żadnych oszczędności. Na swoje utrzymanie pozwany przeznacza miesięcznie kwotę ok. 1.000,00 złotych i składa się na nią:

- wyżywienie, odzież i środki higieniczne – łącznie 400,00 złotych miesięcznie,

- udział w kosztach domu - 200 złotych miesięcznie,

- wakacje, czas wolny oraz hobby (jazda konna i koncerty muzyczne) – 400,00 złotych miesięcznie.

Sąd Rejonowy po dokonaniu wykładni art. 138, 133 i 135 kro uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Zdaniem Sądu Rejonowego powódka nie może podjąć pracy, gdyż studiuje stacjonarnie i wykazuje chęć dalszej nauki, a jej obecne osiągnięcia wskazują, że ukończy naukę z sukcesem i zdobędzie możliwość samodzielnego utrzymania się. Sąd Rejonowy podkreślił, iż niewątpliwie sytuacja powódki uległa istotnym zmianom od czasu ostatnio zasądzonych alimentów na jej rzecz tj. od 1999 roku. Od tego czasu upłynął bowiem okres 16 lat, a koszty utrzymania powódki niewątpliwie wzrosły. W chwili wydania ostatniego orzeczenia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego powódka była bardzo małym dzieckiem, liczyła raptem cztery lata i już wtedy jej kontakt z pozwanym był ograniczony. Pozwany bowiem założył nową rodzinę i nie kontaktował się z córką. Nie pomagał także jej matce w jej wychowaniu i w opiece nad nią. To matka powódki wyłącznie podejmowała, i nadal podejmuje, osobiste starania w zakresie jej wychowania i utrzymania, co zgodnie z art. 135§2 kro stanowi równorzędne finansowemu zadośćuczynienie obowiązkowi alimentacyjnemu. Pozwany – M. G. (2) posiada natomiast dochody w takiej wysokości, iż żądane alimenty przez powódkę w kwocie 1.500,00 złotych miesięcznie, nie stanowią dla w/w nadmiernego obciążenia. Pozwany na bieżąco zabezpiecza zarówno swój byt, jak i byt aktualnej rodziny i w tym celu dokonał na przykład zakupu kolejnego lokalu mieszkalnego w W., nie bacząc jednak zupełnie na potrzeby własnego dziecka z poprzedniego związku małżeńskiego - powódki. A należy zauważyć, iż powódka ma prawo do równej samej stopy życiowej nie tylko z samym pozwanym, ale również z dziećmi pozwanego z obecnego związku. Koszty utrzymania powódki, podane przez w/w, nie są natomiast wygórowane i mieszczą się w granicach przeciętnych kosztów utrzymania dziecka w tym wieku, studiującego stacjonarnie.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie 98 kpc w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz na mocy § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

Apelację od w/w wyroku wywiódł pozwany M. G. (1) za pośrednictwem pełnomocnika, zaskarżając go w części, tj. do pkt I wyroku w zakresie, w jakim Sąd I instancji uwzględnił żądanie podwyższenia alimentów ponad kwotę 500 zł oraz do pkt II i III w zakresie, w jakim obciążył pozwanego kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego. Apelujący zarzucił w/w rozstrzygnięciu:

- naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 210 § 2 ² kpc poprzez brak pouczenia pozwanego jako strony występującej bez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, o którym mowa w tym przepisie o treści art. 162 kpc, co skutkowało brakiem złożenia przez pozwanego wniosku o wpisanie zastrzeżenia do protokołu na uchybienie Sądu I instancji w zakresie oddalenia wniosków dowodowych pozwanego zgłoszonych w pkt 2-5 petitum odpowiedzi na pozew bez swojej winy;

b) art. 227 kpc z zw. z art. 217 § 3 kpc poprzez oddalenie wniosków dowodowych pozwanego zgłoszonych w pkt 2-5 odpowiedzi na pozew z dnia 16.01.2016 r., zmierzających do wykazania, dlaczego pozwany podjął decyzję o zaprzestaniu płacenia dobrowolnych alimentów w łącznej kwocie 1.000 zł miesięcznie oraz czy deklarowane przez powódkę wydatki, są rzeczywiste i mają charakter bieżący, pomimo iż powódka nie przedstawiła żadnego dowodu, którym udowodniła by wysokość usprawiedliwionych potrzeb w zakresie ponoszonych kosztów utrzymania i wychowania;

c) art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 232 kpc przez przyjęcie, że powódka udowodniła usprawiedliwione potrzeby względem pozwanego do kwoty 1.500 zł, co w konsekwencji skutkowało naruszeniem art. 6 kc, chociaż powódka nie udowodniła tego faktu, gdyż nie przestawiła żadnych dowodów na okoliczności ponoszonych kosztów na korepetycje, dojazdy na uczelnię, podręczniki, wakacje i ferie zimowe, jak również ilości osób zamieszkujących pod adresem zamieszkania powódki, co skutkowało zawyżeniem kosztów utrzymania powódki w tym zakresie;

d) art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważanie materiału dowodowego polegające na oparciu się wyłącznie na zeznaniach powódki i przyjęcie, że powódka ponosi koszty wychowania związane z udziałem w korepetycjach w łącznej kwocie 1.050 zł miesięcznie, chociaż w pozwie powódka wskazała jako kwotę kosztów ponoszonych w tym zakresie w łącznej wysokości 630 zł miesięcznie oraz że wysokość kosztów utrzymania powódki w zakresie wakacji wynosi 150 zł miesięcznie, podczas gdy powódka nie udowodniła w żaden sposób, że wakacje spędza za granicami kraju;

- naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 135 § 1 kro poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu rażąco wygórowanej kwoty obowiązku alimentacyjnego w wysokości 1.500 zł i uznanie jej jako usprawiedliwionej potrzebami powódki, podczas gdy prawidłowa wykładania powinna prowadzić do zasądzenia niższej kwoty;

b) art. 6 kc poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że powódka wykazała wysokość roszczenia alimentacyjnego dochodzonego w niniejszej sprawie od pozwanego;

c) art. 5 kc poprzez niezastosowanie tego przepisu, pomimo że postępowanie powódki wobec pozwanego było rażąco niewłaściwe ze względu na zasady współżycia społecznego;

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na:

a) przyjęciu, że pozwany zaprzestał płacenia dobrowolnej kwoty alimentów w łącznej wysokości 1.000 zł miesięcznie, a pominął zupełnie powody, dla których pozwany tak uczynił, choć z korespondencji e-mail między stronami wynika, że pozwany prosił powódkę o podanie przyczyn wydatków związanych z uczęszczaniem na korepetycje oraz informacji dotyczących odbywania studiów i dalszych edukacyjnych planów powódki;

b) przyjęciu za udowodniony fakt, iż miesięczny koszt utrzymania powódki wynosi 3.000 zł, choć z wyliczenia elementów składowych wynika, iż w rzeczywistości poszczególne koszty utrzymania powódki są znacznie niższe.

Mając na uwadze powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 500 zł oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za I instancję oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem w/w Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej. Nadto apelujący na mocy art. 380 kpc wniósł o rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji z dnia 19.01.2016 r. w przedmiocie oddalenia wniosków dowodowych pozwanego zgłoszonych w pkt 2-5 petitum odpowiedzi na pozew z dnia 16.01.2015 r.

Powódka A. G. (1) w odpowiedzi na apelację pozwanego wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej oraz wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 01.06.2015 r. pełnomocnicy stron podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy wyjaśnił istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktyczne i poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjął za własne, prawidłowo powołał także podstawy prawne rozstrzygnięcia oraz dokonał ich wykładni.

Zgodnie z art. 138 kro, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zarówno istotną zmianę zarobkowych lub majątkowych możliwości zobowiązanego do alimentów, jak i zmianę po stronie uprawnionego – istotne zwiększenie bądź zmniejszenie się jego usprawiedliwionych potrzeb, wskutek czego orzeczenie zasądzające alimenty wymaga skorygowania. Podkreślić przy tym trzeba, iż podstawą powództwa z art. 138 krio może być tylko istotna zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej, niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty, gdyż powództwo o zmianę obowiązku alimentacyjnego nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego alimenty (zob. wyrok SN z dnia 25 maja 1999 r., I CKN 274/99, LEX nr 327915; uzasadnienie wyroku SN z dnia 27 lipca 1999 r., I CKN 687/98, LEX nr 503167).

Alimenty, których podwyższenia domagano się w pozwie złożonym w niniejszej sprawie, zostały zasądzone na mocy wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 maja 1999 r., który uprawomocnił się z dniem 08.10.1999 r. Należało zatem zbadać, czy w okresie od tej ostatniej daty nastąpiła istotna zmiana w rozumieniu art. 138 krio po stronie dorosłej już powódki bądź po stronie pozwanego, która uzasadniałaby podwyższenie alimentów zasądzonych w poprzedniej sprawie alimentacyjnej. Wskazać należy, że od czasu prawomocności poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego, tj. 08.10.1999 r. do czasu wniesienia pozwu w niniejszej sprawie w dniu 10.11.2015 r. upłynął okres 16 lat. Sąd Rejonowy, dokonując na podstawie art. 138 krio oceny zmiany stosunków w zakresie sytuacji pełnoletniej powódki oraz zobowiązanych do alimentacji rodziców dziecka, winien był zatem odnieść się do ustaleń faktycznych poczynionych w powołanej sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zakres usprawiedliwionych potrzeb powódki, które nie są wygórowane i mieszczą się w granicach przeciętnych kosztów utrzymania dziecka w tym wieku, studiującego stacjonarnie. Sąd Okręgowy miał na uwadze, że znaczną część kosztów utrzymania powódki stanowią wydatki na korepetycje, jednakże biorąc pod uwagę kierunek studiów powódki i znaczny ich stopień trudności- co Sądowi Okręgowemu wiadomym jest z urzędu-zrozumiałym jest, iż powódka korzysta z dodatkowych form nauczania celem pomyślnego ukończenia edukacji niezbędnej do usamodzielnienia się w przyszłości powódki. Sąd Okręgowy wskazuje, że zasądzane od pozwanego alimenty przeznaczane są na pokrycie bieżących i usprawiedliwionych potrzeb, które wynikają przede wszystkim z doświadczenia życiowego, a zatem nie zachodzi konieczność wykazywania wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem powódki poprzez przedłożenie faktur, voucherów czy innych dokumentów, stąd też nie sposób czynić powódce zarzutów, iż naruszyła przepis art. 6 kc w toku postępowania dowodowego. Odnosząc się do zarzutów apelującego co do części wydatków na utrzymanie powódki, tj. w zakresie korepetycji, wakacji, dojazdów oraz udziału powódki w kosztach utrzymania mieszkania, nie zasługują one na uwzględnienie. Odnosząc się w pierwszej kolejności do wydatków powódki na korepetycje, zdaniem Sądu Okręgowego są one uzasadnione. W obecnych czasach powszechnie wiadomym jest, że studenci na Politechnikach korzystają z dodatkowego nauczania w formie korepetycji, w przeważającej części korepetycje te są udzielane według odgórnie ustalonych stawek i nie są wystawiane na ich potwierdzenie żadne dokumenty. Zatem trudno domagać się, by powódka przedłożyła odpowiednie dokumenty w postaci faktur czy rachunków bądź bezzasadnym byłoby zobowiązanie powódki do wskazania danych personalnych osób, które jej tych korepetycji udzielały bądź nadal udzielają. Podkreślić należy, iż częstotliwość korzystania z korepetycji jest zmienna w zależności od skali trudności danego przedmiotu i indywidualnych predyspozycji danego studenta, stąd też dopuszczalna jest różnica w ilości godzin korepetycji wskazanych przez powódkę w pozwie oraz na rozprawie w dniu 19.01.2016 r., uznając, że powódka mogła w semestrze letnim i zimowym mieć korepetycje z odmiennych przedmiotów. Zaznaczyć należy, że kwoty korepetycji podane przez powódkę w pozwie, które oscylują w granicach 30-40 zł za godzinę nie są wygórowane, jednakże zliczając ich ilość z poszczególnych przedmiotów stanowią wysoki wydatek na utrzymanie powódki w skali miesiąca, który należy uznać za usprawiedliwiony. Również Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił wysokość wydatków powódki na wakacje w kwocie 150 zł miesięcznie, albowiem Sądowi Okręgowemu z urzędu wiadomym jest, że chociażby dwutygodniowy pobyt dla osoby dorosłej na agroturystyce w Polsce wynosi co najmniej 2.000 zł. Ponadto trudno zdaniem Sądu stawiać powódce zarzut, iż co roku nie jeździła na wakacje, skoro dotychczas była alimentowania przez ojca w wysokości 250 zł miesięcznie, co pokrywało znikomą część bieżących potrzeb powódki. Również Sądowi z urzędu wiadomym jest, że studenci korzystają z komunikacji miejskiej po to, by dojechać na zajęcia na uczelni bądź by dojechać na spotkanie ze znajomymi, do biblioteki itp., a zatem nie sposób czynić powódce zarzutu, iż ponosi nadmierne wydatki na dojazdy, skoro korzysta z najtańszej formy przemieszczania się jaką jest w chwili obecnej karta U. C.. Odnosząc się do ostatniego kwestionowanego przez pozwanego wydatku na pokrycie kosztów związanych z udziałem powódki w utrzymaniu mieszkania, nawet przyjmując jego wersję za prawdziwą odnośnie zamieszkiwania z powódką i jej matką osoby trzeciej, to i tak zdaniem Sądu Okręgowego nie spowodowałoby to zmniejszenia udziału pozwanego w alimentacji córki, zważywszy iż Sąd Rejonowy zaniżył koszt związany ze środkami higienicznymi dla powódki w kwocie 50 zł oraz rozrywką powódki w tożsamej kwocie. W ocenie Sądu Okręgowego biorąc pod uwagę wiek powódki oraz jej potrzeby w w/w zakresie, wydatki na rozrywkę i środki higieny winny wynosić co najmniej 100 zł miesięcznie na każde z nich. Reasumując, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił w oparciu o twierdzenia powódki i przedłożone przez nią dokumenty, zakres bieżących potrzeb powódki, nawet przyjmując, że miesięczny koszt jej utrzymania wynosi w skali miesiąca 2.700 zł. Chybiony zatem jest podniesiony przez apelującego zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc poprzez dokonanie błędnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów, zakreślonych wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego brak pouczenia pozwanego przez Sąd Rejonowy o możliwości złożenia zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 kpc nie miało istotnego wpływu na treść wydanego rozstrzygnięcia mimo iż dyspozycja przepisu art. 210 § 2 ¹ kpc nakłada na Sąd obowiązek w/w pouczenia. Również w oparciu o argumenty wskazane przez Sąd Okręgowy w części dotyczącej zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódki, Sąd Rejonowy prawidłowo oddalił wnioski dowodowe pozwanego wskazane w pkt 2-5 odpowiedzi na pozew.

Za bezzasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 5 kc. W ocenie Sądu Okręgowego pozwany w oparciu o treść art. 96 kro winien najpierw sam poczynić działania zmierzające do nawiązania kontaktu z powódką, którego de facto od kilkunastu lat nie utrzymywał z córką, nie uczestniczył w jej życiu, w ważnych dla niej momentach, a nie wymagać od córki, by to ona pierwsza nawiązała z nim kontakt i prawidłowo go przy tym traktowała. Pozwany powinien sam spełniać pewne wymogi „bycia” ojcem, winien sam nauczyć dziecko pewnych wartości, a dopiero potem wymagać od powódki by ta w odpowiedni sposób go traktowała. Zdaniem Sądu powódka z racji tego, że pozwany latami nie interesował się nią, nie miała ochoty na dalszą wymianę korespondencji z ojcem, poza tę konieczną, zmierzającą do uzyskania od niego podwyższonych alimentów, zwłaszcza celem pokrycia wydatków na korepetycje. Za mało logiczny należy uznać zarzut, że to w związku z negatywną postawą powódki wobec pozwanego zaniechał jej alimentacji w kwocie 1.000 zł miesięcznie, skoro sam przez kilkanaście lat nie zainteresował się, czy dotychczasowa kwota alimentów rzeczywiście wystarcza na pokrycie potrzeb córki.

Sąd Okręgowy na rozprawie oddalił pozostałe wnioski dowodowe zgłoszone w postępowaniu apelacyjnym, gdyż strony mogły je powołać w postępowaniu przed Sądem I instancji (art. 381 kpc), zaś okoliczności stanowiące przedmiot dowodu zostały już wykazane za pomocą innych środków dowodowych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy oddalił w całości apelację pozwanego z przyczyn wskazanych powyżej, co znalazło wyraz w pkt I sentencji wyroku.

Na mocy art. 355 kpc Sąd Okręgowy uznając za bezzasadne orzekanie w przedmiocie zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie III RC 821/15 umorzył postępowanie zażaleniowe, o czym orzeczono w pkt II sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach procesu poniesionych w postępowaniu odwoławczym znajduje oparcie w treści art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 5, § 7 ust. 4, § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 02.163.1348).