Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2015 r.

Sąd w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krystyna Mieszkowska

Protokolant: Ewa Lenartowicz

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 74.439 zł (siedemdziesiąt cztery tysiące czterysta trzydzieści dziewięć złotych) z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 65.000 zł (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) od dnia 12 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty;

- 9.439 zł (dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści dziewięć złotych) od dnia 18 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty;

2.  ustala odpowiedzialność pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. za szkody mogące powstać w przyszłości u powoda A. K. (1) w wyniku wypadku z dnia 17 września 2012 r;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 6.968,40 zł (sześć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych czterdzieści groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 651,50 zł (sześćset pięćdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiścić;

6.  odstępuje od obciążania powoda kosztami sądowymi w zakresie, w jakim powództwo zostało oddalone.

Sygn. akt IC 67/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 18 lutego 2014r. (data nadania w urzędzie pocztowym), powód A. K. (1) wystąpił przeciwko pozwanemu (...) S.A. w W. o zasądzenie na jego rzecz kwoty 76 000 zł, w tym kwoty 65 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 11 000 zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 stycznia 2013r., o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku z dnia 17 września 2012r. jakie mogą wystąpić u powoda w przyszłości oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 17 września 2012r. około godziny 6.00 na trasie O.-B. kierujący pojazdem marki O. o nr rej. (...) zderzył się z jadącym z przeciwnego kierunku pojazdem marki A. o nr rej. (...), kierowanym przez powoda. Na skutek zderzenia pojazdów powód doznał obrażeń ciała. Ubezpieczycielem samochodu sprawcy zdarzenia drogowego był pozwany. Powód po zdarzeniu został przetransportowany do Miejskiego Szpitala (...) w C., gdzie rozpoznano uraz wielonarządowy, pęknięcie śledziony i krezki jelita cienkiego, złamanie miednicy i biodra lewego, złamanie kostki przyśrodkowej podudzia lewego i stłuczenia głowy. W trakcie hospitalizacji u powoda wykonano klika zabiegów operacyjnych, stwierdzono również stłuczenie płuc, urazową odmę śródpiersia i opłucną po stronie lewej, uraz oka i oczodołu lewego z wylewem podsiatkówkowym, złamanie podudzia lewego. Powód kontynuuje leczenie w Poradni (...) Ogólnej i Poradni (...) Urazowej. Ogromny ból oraz ograniczenia ruchomości spowodowały, że powód pozostaje wyłączony z życia społecznego, rodzinnego i zawodowego. Duża trauma i stany lękowe związane z wypadkiem negatywnie wpływają na psychikę powoda; leki przeciwbólowe, które powód przyjmował niekorzystnie wpływały na jego zdolności percepcyjne i samopoczucie. Po zdarzeniu wymagał długotrwałej opieki i pomocy ze strony małżonki oraz dyplomowanej pielęgniarki. Pozwany co do zasady uznał roszczenie powoda w ten sposób, iż przyznał na jego rzecz zadośćuczynienie w kwocie 55 000 zł, oceniając że kwota ta uwzględnia całokształt okoliczności sprawy oraz następstwa zdarzenia. Powód podniósł, że zgodnie z judykaturą zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, ma przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Podstawą żądania zadośćuczynienia stanowi konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy. Świadczenie to powinno mieć charakter całościowy i obejmować, zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które wystąpią w przyszłości. Zdaniem powoda wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie nie realizuje swojej podstawowej funkcji, tj. kompensacji doznanej krzywdy w postaci bólu i cierpień psychicznych w związku z uczestnictwem w wypadku drogowym. Podnieść należy, iż powód doznał obrażeń ciała, które wywołały u niego trwały rozstrój zdrowia, skutkujący 55% uszczerbkiem na zdrowiu; nadal kontynuuje leczenie oraz rehabilitację, stąd też wniesienie pozwu stało się konieczne i uzasadnione (k.- 2-6, 80).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany przyznał, że przyjął co do zasady odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu uszkodzenia ciała powoda powstałego na skutek wypadku, do którego doszło 17 września 2012r. i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi kwotę 55 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Przyznane zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ustalone zostało przy uwzględnieniu rozmiaru cierpień, ich intensywności, trwałości, charakteru obrażeń i wieku poszkodowanego. Domaganie się przez powoda dalszych 76 000 zł jest nieuzasadnione i nieadekwatne do rozmiaru poniesionej krzywdy. Pozwany podniósł, że wysokości dochodzonych roszczeń z tytułu zadośćuczynienia powód nie dowiódł. Pozwany z ostrożności procesowej podniósł również, że w razie ewentualnego ustalenia i przyznania zadośćuczynienia uzasadnione jest zasądzenie odsetek dopiero od chwili wyrokowania (k.- 57-58).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 września 2012r. na drodze O. - B. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego powód A. K. (1), jako kierujący pojazdem marki A. o nr rej (...), doznał obrażeń ciała w postaci: urazu wielonarządowego, pęknięcia śledziony i krezki jelita cienkiego z krwawieniem do jamy otrzewnowej, urazu tępego klatki piersiowej (odma śródpiersia i odma opłucnowa lewostronna z krwiakiem opłucnej), wielofragmentowego złamania kości miednicy, złamania panewki stawu biodrowego lewego, złamania kostki przyśrodkowej podudzia lewego, stłuczenia głowy, urazu oka i oczodołu lewego z wylewem podsiatkówkowym.

Powód A. K. (1), bezpośrednio po wypadku, został przetransportowany karetką pogotowia do Miejskiego Szpitala (...) w C. przy ul. (...) na Oddział (...) Ogólnej, a następnie Intensywnej Terapii i (...) Urazowo-Ortopedycznej. Przebywał tam na leczeniu w okresie od 17 września 2012r. do 11 października 2012r. z rozpoznaniem urazu wielonarządowego i licznych złamań kości. W czasie hospitalizacji przeprowadzono u powoda trzy zabiegi operacyjne, z wprowadzeniem – po pierwszym zabiegu - w stan śpiączki farmakologicznej z powodu niewydolności oddechowej: otwarcie jamy brzusznej, usunięcie pękniętej śledziony, szycie krezki jelita i drenaż lewej jamy opłucnowej (17.09), ponowne otwarcie jamy brzusznej i uwolnienie zrostów, drenaż jamy otrzewnej (23.09) oraz zespolenie złamania kostki przyśrodkowej podudzia lewego (3.10). Złamania w obrębie miednicy oraz panewki stawku biodrowego leczono zachowawczo na wyciągu szkieletowym za kłykcie kości udowej. Powód został wypisany do domu w stanie ogólnym dobrym, z zaleceniem leżenia przez okres pierwszych 3 miesięcy, do dalszego leczenia rehabilitacyjnego i późniejszej kontroli leczenia chirurgicznego. W tym czasie korzystał z wózka inwalidzkiego, później zaczął być stopniowo pionizowany z asekuracją kul łokciowych. Kontrole w ramach leczenia ambulatoryjnego w Poradniach: (...) Urazowo-Ortopedycznej i (...) Ogólnej odbywały się co miesiąc od listopada 2012r. W lipcu 2013r. powód przebył leczenie sanatoryjne.

W okresie od 6 lutego do 8 lutego 2014r. powód przebywał w Miejskim Szpitalu (...) na Oddziale (...) Urazowo-Ortopedycznej w C., gdzie został poddany zabiegowi operacyjnemu usunięcia łączników metalowych z kostki przyśrodkowej podudzia lewego oraz wyrośli kostnej z okolicy podeszwowej stopy lewej. Powoda wypisano do domu z zaleceniem chodzenia przy pomocy kul bez obciążania operowanej kończyny. Następna kontrola ambulatoryjna (w lipcu 2014r.) wykazała dalszy rozwój pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego, co skutkuje koniecznością przeprowadzenia w przyszłości kolejnego zabiegu operacyjnego w postaci endoprotezoplastyki stawu biodrowego lewego. Planowany zabieg w ramach świadczenia z Narodowego Funduszu Zdrowia ustalono na 2018r.

Od października 2012r. powód pozostaje także pod opieką lekarza okulisty w P. Poradni Okulistycznej Szpitala (...) w K. z rozpoznaniem stanu po urazie oka i oczodołu lewego z krwotokiem do komory ciała szklistego i pęknięciem naczyniówki tego oka i uszkodzeniem mięśnia zwieracza źrenicy oka lewego skutkujących obniżeniem ostrości wzroku.

W okresie od stycznia 2013r. do marca 2014r. powód był leczony również w Poradni Laryngologicznej (...) w B. z powodu szumu usznego lewostronnego. W dniach od 30 maja do 5 czerwca 2014r. powód przebywał w Wojewódzkim Szpitalu (...) im. (...) w C. na Oddziale (...) z rozpoznaniem obustronnego niedosłuchu odbiorczego ucha lewego w stopniu umiarkowanie ciężkim oraz szumów usznych lewostronnych ucha prawego w stopniu niewielkim. Po zastosowanym leczeniu farmakologicznym uzyskano zmniejszenie szumów usznych, następnie ustąpienie na okres dwóch miesięcy. Obecnie szum w uchu lewym okresowo nawraca.

W wyniku wypadku komunikacyjnego powód doznał urazu wielonarządowego, który spowodował trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 60% (stłuczenie klatki piersiowej z odmą śródpiersia, odmą opłucnową lewostronną i krwiakiem opłucnej, stłuczenie płuc, uraz jamy brzusznej z pęknięciem śledziony i rozerwaniem krezki jelita cienkiego oraz grubego z krwawieniem do jamy otrzewnowej, wieloodłamowe złamanie kości łonowych i kulszowych, złamanie panewki stawu biodrowego lewego, złamanie dwukostkowe podudzia lewego z przemieszczeniem i złamanie fragmentu głowy III kości śródstopia lewego), skutkujący ograniczeniem wydolności organizmu, zarówno w zakresie sprawności klatki piersiowej, jamy brzusznej, jak również lewej kończyny dolnej. Ponadto, na skutek wypadku powód doznał urazu głowy, oczodołu i oka lewego, czego następstwem był krwotok do komory ciała szklistego po pęknięciu naczyniówki oraz uszkodzenia mięśnia zwieracza źrenicy oka lewego niewielkiego stopnia. W następstwie tych obrażeń powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn okulistycznych w wysokości 10% w postaci obniżenia ostrości wzroku – blizny naczyniówki oka lewego. Z powodu nagłego upośledzenia widzenia czasowo stał się osobą praktycznie jednooczną do czasu wchłonięcia się krwotoku z komory ciała szklistego (przez okres około sześciu miesięcy).

Powód obecnie zgłasza dolegliwości bólowe stawu biodrowego lewego oraz stawu skokowego lewego, w chodzie lekko utyka na lewą stronę. Występuje ograniczenie ruchomości stawu w zakresie zgięcia i rotacji. Pourazowe zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego lewego będą stopniowo ograniczać sprawność tego stawu i powodować pogorszenie stanu zdrowia powoda w tym zakresie. Ponadto, powód nadal ma osłabione widzenie na lewe oko oraz szum w uszach.

W przypadku powoda bezpośrednio po wypadku mogły występować dolegliwości bólowe o dużym natężeniu przez okres pierwszego pobytu w szpitalu, czyli przez okres około miesiąca, jak również przez kilka dni po zabiegu w lutym 2014r. Następnie w trakcie procesu rehabilitacji dolegliwości bólowe o średnim natężeniu mogły trwać przez okres około trzech miesięcy. Po tym okresie, jeszcze przez kolejne cztery miesiące, mogły występować dolegliwości bólowe o lekkim natężeniu z okresowym nasileniem do umiarkowanego, a obecnie dolegliwości mogą pojawiać się okazjonalnie, przy zmianie warunków atmosferycznych, bądź po przeciążeniu kończyny dolnej lewej.

Powód po opuszczeniu szpitala i powrocie do domu po 11 października 2012r. wymagał koniecznej pomocy osób trzecich w wymiarze około sześciu godzin dziennie przez okres trzech miesięcy. W tym czasie powód miał zalecone leżenie, mógł jedynie siadać na łóżku (po dwóch miesiącach). Pomoc ta była niezbędna przy wykonywaniu wszystkich czynności życia codziennego, przy codziennej toalecie, kąpieli, ubieraniu się, przygotowywaniu posiłków, przy pracach domowych, załatwianiu wszelkich spraw urzędowych i lekarskich. Po tym czasie dopiero powód zaczął być stopniowo pionizowany, najpierw korzystając z wózka inwalidzkiego, a od lutego 2013r. z asekuracją kul łokciowych. Przez kolejne dwa miesiące pomoc osób trzecich była konieczna w wymiarze czterech godzin dziennie, przez następne dwa miesiące – w wymiarze dwóch godzin dziennie, a później przez dwa miesiące – jednej godziny dziennie. Aktualnie powód porusza się przy pomocy jednej kuli, jednak ograniczenia ruchowe i bólowe związane ze skutkami urazu spowodowały, że był zmuszony zrezygnować z aktywnego trybu życia (wspinaczka, pływanie, ratownictwo, piłka nożna).

Od dnia wypadku do 17 marca 2013r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim. Na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 15 marca 2013r. i z dnia 2 października 2013r. orzeczono wobec powoda dalszą niezdolność do pracy w okresie od 18 marca 2013r. do 12 marca 2014r. i przyznano mu świadczenie rehabilitacyjne. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 12 marca 2014r. powód został uznany za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 31 marca 2015r.

W domu opiekę nad powodem sprawowała najbliższa rodzina, tj. małżonka oraz siostra, która jest dyplomowaną pielęgniarką; przez pierwsze miesiące po opuszczeniu szpitala siostra powoda przyjeżdżała codziennie. Konieczna bowiem była częsta zmiana opatrunków, przemywanie ran pooperacyjnych, aplikacje zastrzyków przeciwzakrzepowych i przeciwbólowych, ćwiczenia usprawniające, czy pomoc przy codziennej toalecie. Powód korzystał także ze zleconych zabiegów rehabilitacyjnych, jednakże z uwagi na duży ból zrezygnował z tej formy pomocy.

Rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda z powodu następstw pourazowych schorzeń ortopedycznych wypadku są niepewne, w tym rozumieniu, że powstałe obrażenia w obrębie stawu biodrowego lewego powodują rozwój pourazowych zmian zwyrodnieniowych tego stawu. Zmiany te będą ograniczać sprawność stawu biodrowego lewego i powodować pogorszenie stanu zdrowia powoda, skutkujące przeprowadzeniem kolejnego zabiegu operacyjnego. Z uwagi na obrażenia narządu wzroku rokowanie są raczej pomyślne, ze względu na umiejscowienie uszkodzenia naczyniówki w znacznej odległości od plamki żółtej, uszkodzenie mięśnia zwieracza źrenicy nie zaburza akomodacji; przy czym jednak trudno określić stopień prawdopodobieństwa ewentualnego pogorszenia się stanu zdrowia w tym zakresie.

Powód w chwili wypadku miał 44 lata (ur. (...)), pracował jako kierowca zawodowy w zakładzie P.U.H. (...) w B. za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1 451 zł 70 gr brutto. Oprócz pracy zawodowej, powód zajmował się też niewielkim gospodarstwem rolnym. Powód pozostaje w związku małżeńskim z A. K. (2), wspólnie wychowują dwójkę małoletnich dzieci (synów), którzy w dniu zdarzenia mieli 4 i 6 lat. Powód był osobą bardzo samodzielną, towarzyską, zaangażowaną społecznie; był członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej, uczestniczył w różnych zawodach, szkoleniach jako strażak ochotnik i ratownik. Obecnie powód nadal jest zatrudniony w zakładzie (...), ale na innym stanowisku pracy – jako pracownik monitoringu i magazynu; otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1 200 zł miesięcznie.

W postępowaniu likwidacyjnym pozwany przyznał i wypłacił powodowi świadczenie z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 55 000 zł (23.04.2013r. i 6.08.2013r.), koszty opieki w wysokości 1 221 zł oraz koszty przejazdów – 375 zł (17.12.2013r.)

/ dowód: zeznania powoda (nagranie i adnotacje – k.- 213-217), zeznania świadków: A. K. (2) (nagranie i adnotacje – k.-81-83), D. G. (nagranie i adnotacje – k.- 83-84), kopia notatki urzędowej z wypadku z dnia 17.09.2012r. (k.- 11-12), kopia dokumentacji medycznej dot. procesu leczenia powoda (k.- 13-37, 43-46, 88-96, 123-131), kopia orzeczeń lekarza orzecznika ZUS (k.- 38,39, 97), kopia decyzji ZUS w przedmiocie świadczeń rehabilitacyjnych (k.-40-42), kopia orzeczenia lekarskiego co do stanu zdrowia powoda wydanego w toku postępowania likwidacyjnego (k.- 105-111), opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii lek. med. D. K. (k.- 139-144) opinia biegłej sądowej otolaryngolog lek. med. B. G. (k.- 173-174), opinia biegłej sądowej z zakresu okulistyki lek. med. M. S. (k.- 186-187), ), dokumenty zawarte w aktach szkody: zgłoszenie szkody z dnia 7.12.2012r. (k.- 54-56), decyzji z dnia 17.12.2013r. (k.-30) /.

Sąd zważył, co następuje:

Odpowiedzialność pozwanego (...) S.A. w W. wobec powoda A. K. (1) za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 17 września 2012r. była co do zasady pomiędzy stronami bezsporna. Spór dotyczył natomiast zakresu i rozmiarów tej odpowiedzialności, zwłaszcza co do wysokości zadośćuczynienia.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, Sąd może również przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Oceniając zasadność roszczenia powoda A. K. (1) o zadośćuczynienie Sąd miał na uwadze, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”. Nie ulega wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia zależy od oceny sądu. Ocena ta powinna uwzględniać całokształt okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego oraz postawa sprawcy. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba zatem wziąć pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym rodzaj doznanych przez poszkodowanego obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, kalectwo i jego stopień, oszpecenie, stopień inwazyjności ewentualnych zabiegów medycznych, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej (wyłączenie z normalnego życia), bezradność życiową, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich oraz inne czynniki podobnej natury. Zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną, stąd jego wysokość musi przedstawiać realną, ekonomicznie odczuwalną wartość.

Poziom życia poszkodowanego nie może być natomiast zaliczany do czynników, które wyznaczają rozmiar doznanej krzywdy i wpływają na wysokość zadośćuczynienia. Suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem wynagrodzić poszkodowanemu doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne i ułatwić przezwyciężanie ujemnych przeżyć. Nie oznacza to jednak, że formą złagodzenia doznanej krzywdy musi być nabywanie dóbr konsumpcyjnych o wartości odpowiadającej poziomowi życia poszkodowanego. Takie pojmowanie funkcji kompensacyjnej prowadziłoby do różnicowania krzywdy, a tym samym wysokości zadośćuczynienia zależnie od stopy życiowej poszkodowanego. Godziłoby to w zasadę równości wobec prawa, a także w powszechne poczucie sprawiedliwości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 września 2013r., I ACa 331/13, LEX nr 1372349; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 94/10, LEX nr 672673 oraz przytoczone tam liczne orzecznictwo).

Ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, iż powód przed wypadkiem był osobą zdrową, sprawną i samodzielną. Nie wymagał w żadnym zakresie pomocy osoby trzeciej. Powód w chwili wypadku był mężczyzną w sile wieku (miał 44 lata), aktywnym zawodowo i społecznie, opiekował się małoletnimi dziećmi, uczył ich zdobywania nowych umiejętności (wspinaczka, pływanie, gra w piłkę), wykonywał prace gospodarskie, zajmował się domem i polem. Sąd miał na uwadze, iż obrażenia doznane przez powoda w wyniku wypadku miały bardzo poważną naturę, a większość następstw urazu ma charakter nieodwracalny. Po wypadku przez kilka miesięcy powód wymagał całkowitej opieki innej osoby, przez prawie rok był praktycznie w istotny sposób ograniczony w samodzielnym funkcjonowaniu życiowym, zależny od innych osób, z powodu doznanych licznych urazów kości i jamy brzusznej przestał być osobą w pełni sprawną. Sąd wziął pod uwagę nadto przebieg długotrwałego leczenia szpitalnego powoda, w ramach którego powód przebył kilka inwazyjnych zabiegów operacyjnych, uciążliwości związane z przebywaniem w długim okresie czasu w wymuszonych pozycjach, z utratą widzenia w jednym oku, uciążliwości związane z codzienną toaletą, towarzyszący temu znaczny dyskomfort, poczucie bezradności i nieprzydatności, intensywne dolegliwości bólowe, oszpecenie ciała (blizny pooperacyjne), cierpienia psychiczne, konieczność rozstania z najbliższą rodziną na dłuższy okres czasu, rezygnacja z aktywnego trybu życia. Nauka chodzenia i rehabilitacja powodowały również duże dolegliwości bólowe i były uciążliwe oraz niewątpliwie wymagały od powoda dużej determinacji.

Sąd uwzględnił również nieodwracalność następstw wypadku w postaci trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 70% tj. przede wszystkim urazów kostnych (licznych złamań) i obniżenia ostrości wzroku. Z opinii biegłych, w szczególności biegłego chirurga urazowego D. K. oraz biegłej specjalisty chorób oczu M. S. jednoznacznie wynika, że uszkodzenia narządów ruchu i wzroku są skutkiem doznanego urazu wielomiejscowego w wypadku komunikacyjnym w dniu 17 września 2012r. Opinie te nie budzą zastrzeżeń z punktu widzenia zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, podstaw teoretycznych, sposobu motywowania i stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków. Biegli w sposób jednoznaczny, rzeczowy i potwierdzony odpowiednią diagnostyką, wyjaśnili rodzaj, charakter i skutki doznanego przez powódkę uszczerbku na zdrowiu. Ponadto, pomimo stopniowej poprawy stanu klinicznego, nie ma realnych możliwości odzyskania przez powoda pełnej sprawności fizycznej, tak aby mógł powrócić do trybu życia sprzed wypadku, nadal jest ograniczony w poruszaniu się, przez co musiał zmienić dotychczasowy tryb życia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne określenie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi A. K. (1) na kwotę 120 000 zł. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi kwotę 55 000 zł z tego tytułu, w związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powoda dodatkowo kwotę 65 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Ocena rozmiaru szkody, a w konsekwencji wysokości żądanego zadośćuczynienia, podlega weryfikacji sądowej. Jednakże byłoby niedopuszczalne przyjęcie, że poszkodowany ma czekać z otrzymaniem świadczenia z tytułu odsetek do chwili ustalenia wysokości szkody w konkretnym przypadku. Orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego, skoro sąd na podstawie zaoferowanych w sprawie dowodów rozstrzyga, czy doznane cierpienia i krzywda oraz potencjalna możliwość ich wystąpienia w przyszłości miały swoje uzasadnienie w momencie zgłoszenia roszczenia. Orzeczenie to nie jest więc źródłem zobowiązania sprawcy szkody względem poszkodowanego do zapłaty zadośćuczynienia. Rzeczywistym źródłem takiego zobowiązania jest czyn niedozwolony.

Zasadą jest więc, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu zobowiązanego przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.). Od tej chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.). Zasada ta doznaje wyjątków, które wynikają jedynie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2013r., I CSK 667/13, LEX nr 1391106 ).

Szkoda w niniejszej sprawie została zgłoszona pismem z dnia 7 grudnia 2012r., które ubezpieczyciel otrzymał w dacie 12 grudnia 2012r. (adnotacja na zgłoszeniu k.-56, strona tytułowa akt szkody). W piśmie tym poszkodowany wnosił o przyznanie zadośćuczynienia w kwocie 120 000 zł. Z tego względu, Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty 65 000 zł od dnia 12 stycznia 2013r., a więc po upływie 30 dni, a który to termin został wyznaczony przez ustawodawcę w art. 14 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy.

Powód A. K. (1) domagał się również zasądzenia kwoty 11 000 zł z tytułu kosztów opieki (k.- 5, 80). Jak wynika z opinii biegłego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii, powód po opuszczeniu szpitala wymagał pomocy osób trzecich przy codziennej toalecie, przy kąpieli, zmianie opatrunków, przygotowywaniu posiłków, ubieraniu się, dowożeniu do szpitali. Pomoc ta była konieczna przez okres 270 dni w wymiarze 960 godzin dziennie ( 90 dni x 6h, 60 dni x 4h, 60 dni x 2h i 60 dni x 1h). Z doświadczenia życiowego wynika, że średni koszt roboczogodziny za świadczenie usług opiekuńczych plasuje się w granicy 10 zł – 14 zł. Zatem, Sąd przyjął stawkę żądaną przez powoda w kwocie 11 zł. W nauce dominuje bowiem pogląd, że ustalone zwyczaje (art. 56 k.c.) stosownie do okoliczności mogą być traktowane jako fakty notoryjne (por. Tadeusz Ereciński [w:] „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz”, tom 1, Warszawa 2007, str. 541; Tomasz Demendecki [w:] „Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego” pod red. A. Jakubeckiego – opublikowany w zbiorze LEX, art. 228 ).

Mając powyższe na uwadze, należne powodowi odszkodowanie obejmujące koszty opieki wynosi kwotę 10 560 zł , według wyliczenia: 960 godzin × 11 zł. W toku likwidacji szkody, pozwany wypłacił powodowi kwotę 1 221 zł tytułem kosztów opieki.

W związku z powyższym, Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego kwotę 9 439 zł, przy uwzględnieniu ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia 18 grudnia 2013r., tj. następnego dnia po wydaniu decyzji o przyznaniu świadczenia z tego tytułu.

Podkreślić należy, iż poważny charakter następstw wypadku powoduje, że nie można wykluczyć wystąpienia jakiś dodatkowych szkód u powoda A. K. (1) w przyszłości pozostających w związku przyczynowym ze zdarzeniem w dniu 17 września 2012r. Skutki wypadku spowodowały ograniczenie sprawności fizycznej powoda. Jego stan zdrowia nie jest stabilny, nie są znane jeszcze wszystkie negatywne skutki zdarzenia, a zakres obrażeń ciała uzasadnia przyjęcie możliwości ujawnienia się w przyszłości nieznanych dotychczas szkód, w szczególności w zakresie kończyn dolnych.

Biegły chirurg ocenił rokowania na przyszłość w przypadku powoda jako niepewne. Powstałe obrażenia w obrębie stawu biodrowego powodują rozwój pourazowych zmian zwyrodnieniowych tego stawu. Zmiany te będą ograniczać sprawność tego stawu i przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia powoda. Kończyny dolne nie są w pełni sprawne ruchowo, wymagają oszczędzającego trybu życia i nie ma szansy, aby powód powrócił do pełnego zdrowia i doszło do całkowitego jego wyleczenia; wprost przeciwnie, istnieje wysokie prawdopodobieństwo dalszego leczenia inwazyjnego.

Z tego względu, powód posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. w żądaniu ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Doniosłe znaczenie tego ustalenia dla stron takiego stosunku prawnego, który nie jest jednym wyrokiem wyczerpany, polega na usunięciu niepewności prawnej na przyszłość – trwałego ustalenia odpowiedzialności niewzruszalnego w przyszłych procesach o dalsze szkody. Trudności dowodowe z biegiem lat narastają, a przesądzenie w sentencji wyroku zasądzającego świadczenie odszkodowawcze o odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości zwalnia poszkodowanego z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu, na którym taka odpowiedzialność już ciąży (por. uchwała Sądu Najwyższego (7s) z dnia 17 kwietnia 1970r., III PZP 34/69, OSNC 1970/12/217; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2009r. z uzasadnieniem, III CZP 2/09, OSNC 2009/12/168; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2010r. z uzasadnieniem, IV CSK 410/09, LEX nr 678021).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

Koszty poniesione w toku procesu przez powoda wyniosły w sumie 7 765 zł 18 gr, a koszty pozwanego – 3 617 zł. Razem koszty procesu wyniosły 11 382 zł 18 gr.

Powód wygrał proces w 97%, wobec czego Sąd zasądził na jego rzecz koszty procesu w kwocie 6 968 zł 40 gr, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia: 11 382 zł 18 gr × 97/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 3 617 zł (koszty, które pozwany poniósł) = 6 968 zł 40 gr (koszty do dopłaty przez pozwanego).

Koszty sądowe poniesione w toku procesu przez Skarb Państwa obejmowały wydatki związane z udziałem biegłych w kwocie 700 zł 57 gr. Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 651 zł 50 gr tytułem zwrotu w/w kosztów sądowych, których powód nie miał obowiązku uiścić. Kwota ta stanowi należne koszty sądowe, w części co do której powództwo zostało uwzględnione (97%).

Natomiast na podstawie art. 113 ust. 4 powołanej ustawy, z uwagi na charakter sprawy, sytuację życiową i materialną powoda, Sąd odstąpił od obciążenia go kosztami sądowymi z zasądzonego roszczenia.