Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu ujawnionego w toku rozprawy materiału dowodowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

(...) spółka z o.o. powstała w wyniku zawiązania umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w dniu 26 października 2005 r. Została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 15 listopada 2005 r. pod pozycją 244558. Podstawowym zakresem działalności spółki było prowadzenie kawiarni ,, w biegu cafe’’ na terenie W. oraz innych miast P.. Prezesem zarządu spółki do 13 czerwca 2014 r. był D. C.

Dowód: załącznik (wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, wydruk z KRS), wyjaśnienia obwinionego D. C. (k. 18-21,k. 105)

Od 2008 r. kondycja (...) spółki (...) zaczęła się pogarszać. Było to związane z ogólnym kryzysem panującym na rynkach finansowych. W związku z powyższym rozpoczęto proces restrukturyzacji sieci kawiarni. W dniu 20 maja 2013 r., zawarto umowę cesji praw i obowiązków oraz sprzedaży rzeczy ruchomych pomiędzy spółką (...) sp. z o.o. a spółką (...) sp. z o.o. Spółka (...) w zamian za przejęcie lokali, miała zapłacić kwotę 376 tys. złotych, na rzecz spółki (...), co pozwoliłoby na poprawę sytuacji finansowej spółki. Z istniejących zobowiązań jednak się nie wywiązała. Powyższe nie tylko spowodowało brak wpływu oczekiwanych środków, ale także konieczność spłacenia powstałych przy tym kosztów, jak chociażby spłat kar umownych. W związku z pogarszającą się systematycznie kondycją (...) spółki (...) w dniu 6 sierpnia 2013 r. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, wskazując na załamanie finansowe spółki spowodowane nieoczekiwanym wycofaniem się kontrahenta z wcześniejszych deklaracji. Następnie, w dniu 13 września 2013 r. D. C. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział (...) o przejęcie obowiązku wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego, podkreślając w nim, iż 2 pracownice przebywają na urlopie macierzyńskim, zaś jedna jest w ciąży i pobiera zasiłek chorobowy, a zatem brak wypłaty świadczeń przez niego jako reprezentanta spółki (...) wpłynie niekorzystnie na pogorszenie sytuacji życiowej pracowników.

W dniu 23 października 2013 r. do pracownic- K. D. (1) oraz K. D. (2) wysłano pismo informujące o problemach finansowych spółki, które spowodowały opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. W dniu 31 stycznia 2014 r. D. C. wystosował do komornika sądowego wniosek o zwolnienie spod zajęcia części wierzytelności w celu wypłaty wynagrodzeń dla pracowników. Zajęcie spowodowane było postępowaniem egzekucyjnym. Jak wynika z wydruków konta bankowego D. C. do początkowych miesięcy 2014 r. wypłacał pracownikom pieniądze, chociaż na konto spółki nie wpływały żadne przelewy.

Dowód: wyjaśnienia D. C. (k. 18-21, k. 105), historia rachunku bankowego (k. 147-148, k. 156-161), wyciągi bankowe (k. 166-167, k. 170-172), wniosek do ZUS, wniosek do komornika, pismo do pracownic, umowa z P. C., wniosek o upadłość z możliwością zawarcia układu- załącznik.

K. D. (2)- była pracownica spółki (...), wystosowała do Państwowej Inspekcji Pracy zawiadomienie, iż spółka zalega wobec niej z zapłatą kwoty 3842 złote 82 grosze wraz z odsetkami. W podobnej sytuacji- znajdowały się również dwie inne pracownicy firmy (...) oraz A. K..

Dowód: zeznania K. D. (2), K. D. (1), A. K. (k. 119 v.-120)

W związku z uzyskaną informacją, w dniu 16 kwietnia 2007 r., 4 lipca 2007 r. oraz 16 lipca 2007 r. Państwowa Inspekcja Pracy wystosowała do D. C. żądanie do stawiennictwa w siedzibie Okręgowej Izby Pracy oraz złożenie stosownych dokumentów. W dniu 9 września 2014 r. oraz 22 października 2014 r. wystosowano do D. C. wezwanie, celem wyjaśnienia naruszeń prawa pracy. Wszystkie pisma zostały przez D. C. odebrane. Po złożeniu przez obwinionego pisemnych wyjaśnień, odstąpiono od przesłuchania go.

Dowód: żądanie (k. 5, k.6, k.8,k.10,k.11), potwierdzenie odbioru (k.7,k.9), wezwanie (k.14-15, k.16-17.

Jak wynika z protokołu z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzonej w dniu 18 czerwca, 4 lipca, 17 lipca, 27 sierpnia 2014 r., ujawniono nieprawidłowości w terminowym wypłacaniu wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń pracowniczych.

Dowód: protokół kontroli (k.24-26)

W dniu 29 sierpnia 2014 r., Państwowa Inspekcja Pracy pismem skierowanym do D. C. wniosła o niezwłoczne wypłacenie K. D. (2) wynagrodzenia chorobowego za marzec 2014 r. w kwocie 2890, 59 zł brutto, K. D. (1) wynagrodzenia chorobowego za rok 2014 r. w wysokości 7743, 55 zł brutto oraz A. K. wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni za rok 2014 r.

Dowód: wezwanie (k. 29), zeznania K. D. (2), K. D. (1), A. K. (k. 119 v.-120)

Obwiniony D. C. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W sporządzonych w formie pisemnej wyjaśnieniach, jak i na rozprawie, obwiniony wskazał, iż przyczyną nie wypłacania pensji pracownikom był brak środków na koncie spółki. Obwiniony wskazał, iż kiedy rozpoczął pracę w spółce, znajdowała się ona w trudnym położeniu finansowym. Następnie, dzięki podejmowanym przez obwinionego krokom, doszło do współpracy z inwestorem, dzięki której na konto spółki wpłynęło 10 milionów złotych, co pozwoliło na dalsze jej funkcjonowanie. W kwietniu 2013 r. firma (...) zobowiązała się przejąć sieć kawiarni i zapłacić kwotę 350 tys. złotych, czego jednak nie dokonała. W następstwie tej decyzji spółka (...) utraciła nie tylko spodziewane przychody, ale także popadła w dalsze kłopoty finansowe związane mi.in. z koniecznością zapłaty kar umownych. W ocenie obwinionego działania firmy (...) stanowiły ostateczny krok, który zaważył na kondycji finansowej spółki. Obwiniony wskazał, iż w stosunku do spółki (...) została wniesiona sprawa do Sądu Gospodarczego w Warszawie.

W obliczu utraty płynności finansowej, w dniu 6 sierpnia 2013 r. został złożony w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w W. Wydział X Gospodarczy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...) z możliwością zawarcia układu, który został ze względów formalnych zwrócony. Wniosek został ponownie złożony w dniu 15 października 2013 r. oraz 10 kwietnia 2014 r. Jednocześnie, obwiniony wskazał, iż pismem z dnia 13 września 2013 r. skierował do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział I w W. wniosek o przejęcie w stosunku do pracowników, znajdujących się na zwolnieniu lekarskim obowiązku wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Pismami z dnia 23 października 2013 r. obwiniony poinformował pracowników o problemach płatniczych spółki. Następnie, w grudniu 2013 r, został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którego toku komornik sądowy dokonał zabezpieczenia kwoty 956,119,41 złotych, ruchomości, rachunków bankowych oraz wierzytelności i innych praw majątkowych spółki. Obwiniony wskazał także, iż z tego względu niemożliwym było wypłacanie pensji pracownikom, jednakże pomimo tego występował do komornika sądowego o zwolnienie spod zajęcia części kwoty znajdującej się na rachunkach, w celu wypłaty wynagrodzeń. Obwiniony wyjaśnił, iż później nie miał wpływu na rozwój sytuacji, gdyż został zwolniony. Obwiniony dodał także, iż ,,przez rok’’ od kiedy pojawiły się problemy finansowe on sam nie otrzymywał żadnego wynagrodzenia, podczas gdy wynagrodzenie takie otrzymywali pracownicy. Obwiniony podkreślił, iż podejmował wszelkie możliwe czynności, które miały na celu wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, jednocześnie zaznaczając, iż brak zaspokojenia roszczeń pracowników w tym pracownic- A. K., K. D. (2), K. D. (1) wynikał z przyczyn od niego niezależnych oraz niezawinionych.

Dowód: wyjaśnienia D. C. (k.18-21, k. 105)

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, iż D. C. nie dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu.

Przede wszystkim należy zauważyć, iż obwiniony konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W toku postępowania przygotowawczego złożył obszerne wyjaśnienia na piśmie, które potwierdził w czasie rozprawy. Na potwierdzenie swoich twierdzeń, obwiniony dołączył bogatą dokumentację, na którą składały się pisma oraz wnioski, które dotyczyły kondycji spółki (...) sp. z o.o. Sąd także z urzędu wystąpił do banków, w których rachunki posiadała spółka (...) Sp. z o.o., o załączenie wyciągów bankowych z okresu objętego zarzutami.

Sąd dał wiarę w całości wyjaśnieniom obwinionego, albowiem są one zgodne ze zgromadzonym materiałem dowodowym w sprawie, a zwłaszcza z przedstawioną przez obwinionego dokumentacją i histerią rachunków bankowych spółki. Z dokumentów przedłożonych przez obwinionego wynika jednoznacznie, iż kondycja (...) sp. z o.o. od roku 2008 systematycznie się pogarszała. Obwiniony zaś zgodnie z treścią złożonych wyjaśnień, podejmował starania w kierunku poprawy sytuacji finansowej spółki, a następnie kiedy stało się to niemożliwe, dążył do jak najszybszego uregulowania sytuacji prawnej spółki oraz zabezpieczenia finansowego na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków: K. D. (2), K. D. (1) oraz A. K.. Zeznania te są spójne, logiczne i nawzajem uzupełniają się, ponadto są zgodne z ustaleniami poczynionymi przez Państwową Inspekcję Pracy. Wartym podkreślenia jest fakt, iż każdy ze świadków wskazał, iż posiadał kontakt z obwinionym, który informował o kłopotach finansowych spółki.

Sąd nie znalazł także podstaw do kontestowania dokumentów, dołączonych jako dowód w sprawie. Zostały one bowiem sporządzone przez uprawnione organy, w przewidzianej prawem formie.

Przechodząc do rozważań prawnych, należy zauważyć, iż odpowiedzialności z art. 282. § 1.k.p. podlega ten kto, wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń, nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu, nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Jednocześnie osoba zobowiązana do wypłacania świadczeń pieniężnych, jeżeli dojdzie do nie wypłacenia ich w terminie, nie zawsze odpowiada z art. 282 k.p. Odpowiedzialności karnej podlega bowiem tylko ten, kto dopuszcza się czynu, który jest jednocześnie karalny, karygodny i zawiniony (art. 1 § 1 k.k. oraz art. 1 § 1 i 2 k.w.). Oznacza to, że odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2009 r., sygn akt. IV KK 66/09 ,,odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych. Aby zatem móc przyjąć zawinienie sprawcy, należy ustalić, że nie istniała przyczyna, która należycie usprawiedliwiałaby niewypłacenie należnych pracownikom świadczeń. Przyczyną taką, może być (między innymi) brak dochodów po stronie zakładu pracy, powodujący że jego sytuacja finansowa stała się na tyle trudna, iż nie pozwala na regularną wypłatę zobowiązań. (tak, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2006 r. I PK 54/06). Oznacza to, że odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należało uznać, iż obwiniony D. C. swoim zachowaniem nie zrealizował znamion wykroczenia określonego w art. 282 par 1 pkt 1 k.p. Co prawda, nie wypłacił on jako upoważniony pracownik spółki (...) sp. z o.o. pracownicom: K. D. (1), K. D. (2) oraz A. K. należnych świadczeń, jednak powyższe nie było zachowaniem zawinionym, a wynikało z przyczyn niezależnych od obwinionego.

Jak wynika z materiału dowodowego- rachunków bankowych oraz wyciągów z kont bankowych spółki, w chwili wymagalności świadczeń w/w pracownic, spółka nie osiągała żadnych przychodów, zaś pozostały majątek był zabezpieczony przez komornika sądowego. Sytuacja taka wynikała po części z kryzysu na rynkach finansowych, po części zaś z nieskutecznych prób restrukturyzacji spółki, zakończonych nie dotrzymania zobowiązań przez kontrahenta, spółkę (...). Nie mniej istotna, w ocenie Sądu jest także postawa obwinionego po tym jak zorientował się, iż spółka utraciła płynność finansową i niemożliwym będzie zrealizowanie wypłat dla pracowników. Obwiniony jako prezes spółki podejmował kroki, mające na celu zminimalizowanie negatywnych, względem pracowników, skutków złej kondycji finansowej spółki- zwracał się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych celem przejęcia wypłaty świadczeń chorobowych oraz do komornika sądowego, wnioskując o zwolnienie spod zajęcia środków pieniężnych, tak aby można wypłacić chociażby część zaległych pensji pracownikom. Nadto, kierując się dobrem firmy oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, który otwierał procedurę uzyskania wynagrodzenia dla pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Obwiniony przez cały czas także - co wynika z pism kierowanych przez obwinionego do wskazanych pracownic oraz treści ich zeznań - pozostawał z nimi w kontakcie, informując o problemach spółki.

Powyższe, świadczy zdaniem Sądu, iż obwiniony podejmował wszelkie możliwe działania- poczynając od dążenia do poprawy finansów spółki, po złożenie stosownych wniosków do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i wniosku o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, które miały na celu najpierw poprawę sytuacji finansowej spółki, a następnie zminimalizowanie skutków jej niewypłacalności. W ocenie Sądu, nie sposób uznać zatem, iż zachowanie obwinionego polegające na niewypłacaniu należnych świadczeń było zachowaniem zawinionym. Przyczynami, dla których obwiniony nie spełniał obowiązku wypłaty świadczeń dla pracowników była ogólna zła sytuacja na rynkach finansowych oraz nieoczekiwane wycofanie się kontrahenta - spółki (...) z wcześniejszych zobowiązań dotyczących przejęcia sieci kawiarni. Powyższe czynniki doprowadziły bezpośrednio do załamania finansów spółki i utraty przez nią możliwości realizacji zobowiązań - w tym wypłat świadczeń wobec pracowników. Obwiniony nie miał obiektywnej możliwości zapłaty świadczeń pracowniczych, niemożliwym jest zatem doszukiwanie w jego zachowaniu naganności oraz celowego lekceważenia ciążących na nim obowiązków. Próżno także w zachowaniu obwinionego doszukiwać się złej woli, wręcz przeciwnie, jak wskazano wyżej, podejmował on wszelkie możliwe działania, aby zneutralizować negatywne skutki niewypłacalności spółki.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż w rzeczywistości pracownicom: A. K., K. D. (2) oraz K. D. (1) nie zostały wypłacone należne im świadczenia, jednak jak wskazano wyżej nie wynikało to z winy obwinionego D. C., a tylko takie zawinione zachowanie podlega penalizacji na gruncie art. 280 k.p.

W świetle powyższego, należało obwinionego uniewinnić od popełnienia zarzucanego mu czynu, zaś kosztami postępowania należało obciążyć Skarb Państwa, zgodnie z art. 118 par 1 k.p.w. Nadto, na podstawie art. 118 par 2 k.p.w. w zw. z par 14 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w zw. z par 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokacie zasądzono na rzecz obwinionego D. C. kwotę 468 złotych, tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy w sprawie, według norm przypisanych.