Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Anna Werner-Dudek

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015 r. w Kaliszu

odwołania P. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 27 marca 2014 r. Nr (...)

w sprawie P. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 marca 2014 roku znak (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.odmówił P. G. przyznania wcześniejszej emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy nie uwzględnił wykonywania pracy jako w szczególnych warunkach w okresie od 20 czerwca 1978 r. do 31 grudnia 1996 r. w Centrali (...) Oddziałw P.z uwagi na fakt, iż odwołujący się był zatrudniony na podstawie umowy agencyjnej, tym samym nie był pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy i nie mają do niego zastosowania przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983, Nr 8, poz.43 ze zm.).

Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu P. G. domagając się przyznania emerytury po zaliczeniu pracy w warunkach szczególnych we wskazanym wyżej okresie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania z powołaniem się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił co następuje:

Odwołujący P. G. urodził się w dniu (...)Z zawodu jest kowalem.

/bezsporne/

W okresie od dnia 29 czerwca 1978r. roku do dnia 31 grudnia 1996 r. odwołujący wykonywał pracę w (...)S.A. Oddział w P.na podstawie umowy agencyjnej.

W ramach zawartej umowy odwołujący wydawał paliwo, pobierał należności oraz przyjmował towar. Godziny zatrudnienia były ustalane przez samych pracujących. Grafik nie był przez nikogo sprawdzany. Codziennie generowano raporty z których wynikało kto w danym dniu pracował. Stacja była czynna 24 h. Praca odwołującego miała charakter 3 zmianowy, po 2 osoby na każdej. W przypadku nieobecności jednego z obsługujących stację istniała możliwość zastępstwa.

Wynagrodzenie naliczano od utargów miesięcznych. Ogólny utarg dzielony był na wszystkich pracowników. Na wypłatę wynagrodzeń przeznaczano 17-19 % utargu.

Oprócz P. G. na stacji paliw zatrudnieni na podstawie umowy agencyjnej byli także J. K.oraz K. G..

W Centrali (...) S.A.Oddział w P.przeprowadzano kontrole na stacjach paliw. Kontrole te miały na celu ustalenie funkcjonowania stacji.

/dowód: akta osobowe P. G., zeznania odwołującego się P. G., zeznania świadka K. G.oraz zeznania świadka J. K.z dnia 11 lutego 2015r. - zapis na elektronicznym nośniku- płyta DVD– k. 29./

Odwołujący udowodnił łącznie 27 lat 3 miesiące oraz 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

/bezsporne/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków K. G.oraz J. K., częściowo o zeznania odwołującego, a także dokumenty zawarte w aktach osobowych Piotra Góreckiego tj. świadectwo pracy z dnia 4 czerwca 1997r., kartę obiegową, pismo rozwiązujące umowę agencyjną za wypowiedzeniem z dnia 23 czerwca 1996r., zaświadczenie z dnia 4 czerwca 1997r., pisma Dyrektora (...)O/P.z dnia 19 maja 1994r., zaświadczenia lekarskiego z dnia 25 czerwca 1977r., zapytania o karalność z dnia 17 sierpnia 1978 r., zaświadczenia nr 54 (...)O/P.odnośnie szkolenia z dnia 2 lipca 1977r., deklaracji P. G. z dnia 8 listopada 1993r.,pisma (...)O/P.z dnia 21 czerwca 1977r.

Zeznania świadków, którzy pracowali wraz z odwołującym w (...) O/P.oraz zeznania odwołującego w części jakiej potwierdza okoliczności przyznane przez świadków Sąd uznał za wiarygodnie albowiem są one spójne z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Świadkowie przekonująco i wyczerpująco wyjaśnili charakter pracy jaką wykonywali wraz z odwołującym. Ich zeznania zatem korespondują z dowodami z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności podważające ich wiarygodność. Sąd nie dał natomiast wiary co do zeznań odwołującego stanowiących o tym, iż pracował on pod kierownictwem (...) O/P.. Materiał gromadzony w trakcie postępowania świadczy o tym, iż zatrudnieni na stacji paliw mieli bardzo dużą swobodę w organizacji swoich stanowisk pracy, która przejawiała się przede wszystkim w możliwości samodzielnego ustalania godzin pracy, zmian oraz braku kontroli grafiku obecności.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zmianami) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy tj. 1 stycznia 1999 roku osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymaganych w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący w przypadku kobiet 20 lat, a mężczyzn 25 lat.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożenia wniosku o przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w niższym wieku emerytalnym niż określona z art. 27 pkt. 1. Stosownie do treści art. 32 ust. 2 przytoczonej ustawy, dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Szczegółowe warunki uzyskania dochodzonego świadczenia reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43, ze zmianami). Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 tego rozporządzenia stosuje się je do pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienionych w jego § 4 – 15, oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Zaś w myśli § 4 ust. 1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył tego czy odwołujący legitymuje się wymaganym 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. jak wynika z treści zawartych w nim uregulowań stosuje się do pracowników w rozumieniu art. 2 kodeksu pracy ( k.p.), który stanowi o tym, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Art. 22 k.p. stanowi, iż przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Umowa agencyjna jest natomiast umową cywilnoprawną. Została ona zatem uregulowana w art. 758 – 764 kodeksu cywilnego (k.c.).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż odwołujący wykonywał w (...) O/P.pracę na podstawie umowy agencyjnej. Świadczy o tym przede wszystkim brak kontroli kierownictwa stancji (...) O/P.nad organizacją czasu pracy osób tam pracujących przejawiający się w swobodzie gospodarowania czasem pracy, brakiem ewidencji czasu pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy oraz możliwością zastępstwa w przypadku nieobecności przez inną osobę. Kontrola kierownictwa w/w stacji obejmowała tylko i wyłącznie prawidłowość funkcjonowania stacji jako jednostki znajdującej się w strukturach (...). Nie ingerowała natomiast w organizację pracy zatrudnionych tam osób. Tak stan rzeczy sprawia o braku organizacyjnego podporządkowania zatrudnionych w tej stacji osób kierownictwu zakładu typowego i koniecznego dla stosunku pracy, wyróżniającego ten stosunek spośród innych stosunków prawnych.

Powyższe okoliczności wykluczają zatem możliwość zakwalifikowania łączącej strony umowy jako umowy o pracę. Na rodzaj oraz cel umowy ma także wpływ wola stron ją zawierających (art. 65 § 2 k.c.). Wszystkie dokumenty zgromadzone w aktach sprawy stanowią o tym, iż odwołujący się pracował w charakterze agenta począwszy od zaświadczeń lekarskich ustalających zdolność do pracy na tym stanowisku, zapytania o karalność, poprzez zaświadczenie o odbytym szkoleniu na stanowisko agenta na stacji benzynowej, deklaracji o powierzeniu funkcji agenta, pisma rozwiązującego umowę agencyjną skończywszy na świadectwie pracy, których charakteru odwołujący wcześniej nie kwestionował. Z uwagi na okoliczność, iż P. G. został zatrudniony na stanowisku agenta nie mają do niego zastosowania przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Wobec tego okresu pracy od 20 czerwca 1978 r. do 31 grudnia 1996 r. nie można zaliczyć do okresu 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, o których mowa w powołanym rozporządzeniu.

W tym stanie rzeczy zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd oddalił odwołanie.