Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 03 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia
w Łodzi zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą
w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 11.500,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 03 listopada 2013 roku do dnia zapłaty (pkt 1) oraz kwotę 3.695,95 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2) i nakazał zwrócić
z funduszu Skarbu Państwa – Sadu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi tytułem niewykorzystanej zaliczki na wydatki: powódce kwotę 126,05 zł (pkt 3) a pozwanej kwotę 126,06 zł (pkt 4).

Sąd Rejonowy wskazał, że powódka dochodzi przedmiotowej wierzytelności
jako cesjonariusz, na podstawie umowy przelewu z dnia 12 sierpnia 2014 roku. Cedent – K. K. (1), jest przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie naprawy samochodów. K. K. (1) zawarł z pozwaną umowę ubezpieczenia, obejmującą m.in. dobrowolne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, z klauzulą ubezpieczenia OC za mienie powierzone oraz z klauzulą OC zakładu naprawy pojazdów, uwzględniającą franszyzę redukcyjną w wysokości 200,00 zł. W trakcie dokonywania naprawy pojazdu należącego do (...) sp. z o.o. z siedzibą
w D. przez pracowników K. K. (1) doszło do uszkodzenia automatycznej skrzyni biegów. Za zgodą poszkodowanego cedent zakupił i zamontował
na własny koszt manulaną skrzynię biegów w miejsce uszkodzonej. Koszt zakupu skrzyni biegów wynosił 12.300,00 zł. W toku postępowania likwidacyjnego poszkodowana Spółka otrzymała od pozwanej tytułem odszkodowania kwotę 600,00 zł stanowiącą różnicę pomiędzy przyznanym odszkodowaniem w wysokości 800,00 zł a franszyzą redukcyjną
w kwocie 200,00 zł. Sąd Rejonowy wskazał, że legitymacja cedenta, a co za tym idzie powoda jako cesjonariusza, wywodzi się z treści art. 376 § 1 zd. 1 k.c., stosowanego w drodze analogii. Odpowiedzialność cedenta i pozwanej wobec poszkodowanego ma bowiem charakter odpowiedzialności in solidum – w stosunku do sprawcy szkody poszkodowanemu przysługuje roszczenie na podstawie deliktowej (art. 415 i nast. k.c.) bądź kontraktowej
(art. 471 i nast. k.c.), a w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody – na podstawie
art. 822 § 4 k.c. Skoro zatem jeden z dłużników spełnił swoje zobowiązanie, w stosunku
do drugiego przysługuje mu roszczenie regresowe.

Co do wysokości roszczenia Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłego sądowego, który wskazał, że cena zakupu manulanej skrzyni biegów, której dochodzi powódka, mieści się w granicach cen obowiązujących na rynku za tego rodzaju urządzenie. Wobec powyższego Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy ceną zakupu 12.300,00 zł a wypłaconą przez pozwanego kwotą 600,00 zł, pomniejszoną dodatkowo o franszyzę redukcyjną w wysokości 200,00 zł, tj. kwotę
11.500,00 zł. W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że dalej idące żądanie powódki nie było zasadne, choć w sentencji wyroku brak w tym zakresie rozstrzygnięcia.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., obciążając nimi w całości pozwaną.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając wyrok w części,
tj. w zakresie pkt 1, w którym Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę ponad 9.200,00 zł, tj., co do kwoty 2.300,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 listopada
2013 roku do dnia zapłaty oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, zawartego
w pkt 2 wyroku.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwana zarzuciła:

1.  naruszenie prawa materialnego – art. 822 k.c. w zw. z art. 824 ¹ § 2 k.c. poprzez zasądzenie odszkodowania przenoszącego wysokość poniesionej szkody wskutek przyjęcia, że powodowi przysługuje odszkodowanie w wysokości uwzględniającej podatek od towarów i usług według stawki 23 % w kwocie 2.300,00 zł i zasądzenie kwoty 11.500,00 zł stanowiącej różnicę pomiędzy ceną zakupionej skrzyni biegów przez K. K. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w P. w kwocie 12.300,00 zł, objętej fakturą VAT z dnia 21.10.2013 r. nr (...), a ustaloną przez pozwanego (...) S.A. kwotą odszkodowania w wysokości 800,00 zł,

2.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia – art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolne przyjęcie, że materiał dowodowy zebrany w sprawie pozwalał na uznanie, że szkoda naprawiona
przez ubezpieczonego K. K. (1) wyniosła 12.300,00 zł, w tym podatek od towarów i usług VAT w kwocie 2.300,00 zł, gdy miał on możliwość odliczenia podatku od towarów i usług VAT naliczonego od podatku należnego.

Wskazując na powyższe pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i obniżenie zasądzonej na rzecz powoda kwoty w pkt 1 wyroku z kwoty 11.500,00 zł do kwoty
9.200,00 zł, o skorygowanie kosztów procesu, określonych w pkt 2 wyroku, stosownie
do wyniku postępowania apelacyjnego oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 22 czerwca 2016 roku powódka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania przed sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja pozwanej zasługiwała w całości na uwzględnienie.

Zasadny okazał się zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolne przyjęcie,
że materiał dowodowy pozwalał na uznanie, iż szkoda naprawiona przez cedenta wyniosła 12.300,00 zł, tj. stanowiła cenę zakupu urządzenia brutto, uwzględniającą podatek VAT
w wysokości 2.300,00 zł.

Zgodnie z treścią art. 233 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być
ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Sąd ma obowiązek wyprowadzenia
z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków,
lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (por. wyrok SN
z 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Legalis; wyrok SN z 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110 ).

Dokonane przez Sąd I instancji ustalenie, że szkoda naprawiona przez ubezpieczonego wynosiła 12.300,00 zł nie znajduje oparcia w zebranym materiale dowodowym, w tym przede wszystkim w treści faktury VAT nr (...) z dnia 21 października 2013 roku
oraz w zeznaniach świadka K. K. (1). Z załączonej do pozwu faktury wynika,
że kwota 12.300,00 zł za którą cedent zakupił skrzynię biegów w celu jej zamontowania
w miejsce uszkodzonej, obejmowała podatek VAT w wysokości 2.300,00 zł (faktura k. 16). K. K. (1) przesłuchany w charakterze świadka zeznał natomiast, że nie pamięta
czy odliczał VAT z tej faktury (zeznania K. K. k. 88). Okoliczność, czy cedent dokonał odliczenia podatku nie ma jednak znaczenia. Istotne jest bowiem, czy odliczenia takiego mógł dokonać, a potwierdzenie tej okoliczności wynika pośrednio z przytoczonych zeznań. Okoliczność braku możliwości odliczenia podatku VAT, czy też prawo do odliczenia tylko części tego podatku, winna zostać wykazana przez powoda. Dotyczy bowiem wysokości dochodzonego roszczenia, a w tym zakresie ciężar dowodu spoczywa zgodnie z treścią
art. 6 k.c. na stronie, która wywodzi z tego faktu skutki prawne. Powód nie przedstawił dowodu, z którego wynikałoby, że nie jest uprawniony do odliczenia podatku VAT, a zatem, że wysokość należnego odszkodowania winna uwzględniać ten podatek. Wręcz przeciwna okoliczność wynika natomiast ze zgromadzonego materiału dowodowego. Uwzględnić
przy tym należy, że pozwana już w sprzeciwie od nakazu zapłaty kwestionowała dochodzone przez powódkę roszczenie zarówno co do zasady, jak i co do jego wysokości (sprzeciw k. 22 – 25).

W tym kontekście zasadny okazał się także zarzut naruszenia prawa materialnego, poprzez zasądzenie odszkodowania w kwocie wyższej od poniesionej szkody.

Zgodnie z § 48 ogólnych warunków kompleksowego ubezpieczenia (...) jeżeli ubezpieczony jest uprawniony do odliczania podatku od towarów i usług VAT, naliczonego przy nabyciu mienia stanowiącego przedmiot ubezpieczenia, to wartości będące podstawą ustalenia sumy ubezpieczenia, wysokości szkody, wysokości odszkodowania
dla tego mienia, nie uwzględniają tego podatku (owu k. 36 – 68).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznając apelację pozwanej za zasadną zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. obniżając kwotę zasądzonego odszkodowania o wartość podatku VAT, tj. o kwotę 2.300,00 zł i w tym zakresie oddalił powództwo.

Skutkiem zmiany wyroku co do roszczenia głównego, konieczna była także zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu.

O kosztach postępowania przed Sądem I instancji Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 zd. pierwsze k.p.c. stosując zasadę ich stosunkowego rozdzielenia, zgodnie
z wynikiem procesu. Powódka wygrała proces w 79 %. W toku postępowania powódka poniosła koszty w wysokości łącznej 3.695,95 zł. Na kwotę tę złożyły się: opłata od pozwu – 585,00 zł, wynagrodzenie biegłego w części pokrytej z zaliczki wpłaconej przez powódkę – 393,95 zł, koszt stawiennictwa świadka na rozprawie – 300,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem, w wysokości wynikającej z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461, ze zm.), opłata skarbowa
od pełnomocnictwa – 17,00 zł. Na łączną kwotę kosztów poniesionych przez pozwaną
w wysokości 2.810,94 zł złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym – 2.400,00 zł, zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa –
17,00 zł i wynagrodzenie biegłego w części pokrytej z zaliczki wpłaconej przez pozwaną – 393,94 zł. Powódka winna ponieść koszty postępowania w 21 %, tj. w kwocie 1.366,45 zł (3.695,95 zł + 2.810,94 zł = 6.506,89 zł x 0,21 = 1.366,45 zł). W związku z powyższym Sąd obniżył zasądził od pozwanej na rzecz powódki tytułem kosztów procesu kwotę
do 2.329,50 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kosztami poniesionymi a należnymi (3.659,95 zł – 1.366,45 zł = 2.329,50 zł).

O kosztach postępowania apelacyjnego Sad Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1
i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., obciążając nimi powódkę jako stronę przegrywającą
to postępowanie. Na zasądzoną kwotę 415,00 zł złożyła się opłata od apelacji w wysokości 115,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej będącego radcą prawnym
w wysokości 300,00 zł ustalone zgodnie z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490, ze zm.).