Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Łaciak

Protokolant: sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lutego 2015 r. w Warszawie

sprawy z wniosku M. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 29 sierpnia 2014 r., nr (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 2171/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 sierpnia 2014 r. (numer: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, wskazał okres podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez M. M. (1). Organ stwierdził, iż nie podlega on ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 28 lutego 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2014 r. oraz od 1 czerwca 2014 r. (okresy sporne).

Od powyższej decyzji, w dniu 25 września 2014 r. odwołanie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł profesjonalny pełnomocnik M. M. (1). Wnioskuje on o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie, iż M. M. (1) podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od 28 lutego 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. i od 06 czerwca 2014 r. (odwołanie – k. 2-4 a.s. ).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., w odpowiedzi na odwołanie, złożone w tutejszym Sądzie Okręgowym, w dniu 23 października 2014 roku wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., podnosząc argumentację, którą posłużył się w zaskarżonej decyzji.

Uzasadnienie odpowiedzi na odwołanie wskazuje, iż M. M. (1), dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych (w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresach: od 1 sierpnia 2004 r. do 8 maja 2006 r., od 8 listopada 2006 r. do 31 grudnia 2006 r., od 1 lutego 2007 r. do 28 lutego 2007 r., od 1 września 2009 r. do 31 października 2012 r. Jednakże, z uwagi na opłacenie składek po obowiązującym terminie, za okresy: grudzień 2006 r., wrzesień 2009 r., od grudnia 2009 r. do lipca 2011 r., od grudnia 2011 r. do kwietnia 2012 r., sierpień 2012 r., październik 2012 r., od lutego 2014 r. do kwietnia 2014 r., M. M. (1) nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Również od czerwca 2014 r. z tytułu nieodnotowania składek na ubezpieczenie społeczne, wnioskodawca nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (odpowiedź na odwołanie – k. 16-17 a.s.)

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) w okresie od 1 listopada 2012 r. do 27 lutego 2014 r. był zatrudniony w (...) Towarzystwo (...) S.A. Wówczas podlegał on obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia. W dniu
27 lutego 2014 r. umowa o pracę została rozwiązana przez pracodawcę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Jednocześnie, od kilku lat M. M. (1) posiadał udziały w spółce prawa cywilnego. Z tego tytułu dokonał on zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego (w tym do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego).

M. M. (1), w dniu 3 czerwca 2014 r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. Inspektorat w O. wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenie społeczne po terminie za okres od lutego 2014 r. do kwietnia 2014 r. (wniosek – k. 11-13 a.s.).

W uzasadnieniu wniosku wskazane zostało, iż opóźnienie opłacania składek wiąże się ze złym stanem zdrowia. Wnioskodawca podnosi, że po wypowiedzeniu przez pracodawcę umowy o pracę, z powodu szoku znajdował się pod opieką psychiatry i psychologów oraz przyjmował leki. Od dnia 3 marca 2014 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Został on przyjęty do Szpitala (...) na Oddział (...), w którym przebywał od 26 maja 2014 r. do 18 lipca 2014 r. Jednocześnie, M. M. (1) stwierdza, iż posiada udziały w spółce cywilnej (10%), jednakże nie przynosi ona dochodów, nie podjął także w okresie od ustania poprzedniego zatrudnienia, innej pracy, w związku z czym, pozostał on bez środków do życia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych dnia 3 lipca 2014 r., z uwagi na skalę nieterminowych wpłat, nie wyraził zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne za okres: luty 2014 r., marzec 2014 r., kwiecień 2014 r.

W związku z powyższym, M. M. (1) złożył w dniu 17 lipca 2014 r. wniosek o wydanie decyzji w sprawie okresów podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Na tej podstawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną decyzję w dniu 29 sierpnia 2014 r.

Analiza zaskarżonej decyzji oraz dokumentów przedstawionych przez organ rentowy pozwala stwierdzić, iż ubezpieczony dokonał w dniu 3 czerwca 2014r. zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej począwszy od dnia 28 lutego 2014 r. Wnioskodawca nie uiszczał w wyznaczonym terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za okres od 28 lutego 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r. (uchybienie terminom płatności), Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie odnotował także składki M. M. (1) za okres od 1 czerwca 2014 r.

Odwołujący zaskarżył decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w części, w której organ rentowy ustalił, iż M. M. (1) nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach od: lutego 2014 r. do kwietnia 2014 r. i od czerwca 214 r. Jako argumentację odwołujący podniósł, iż wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym i wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składki po przypisanym terminie zostały złożone dopiero w czerwcu 2014 r. ze względu na problemy zdrowotne i leczenie psychiatryczne oraz psychologiczne.

Przytoczony stan faktyczny, został przez Sąd ustalony w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz na podstawie materiałów przekazanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wyjaśnień odwołującego – M. M. (1). Stan faktyczny sprawy nie jest pomiędzy stronami sporny. Autentyczność dokumentów, przywołanych powyżej oraz ich zgodność z rzeczywistym stanem sprawy nie była kwestionowana przez żadną ze stron, dlatego Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie zważył, co następuje:

Odwołanie M. M. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 sierpnia 2014 roku, numer: (...), jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.):

Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4.

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 11 ust. 2 stanowi, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają na swój wniosek dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Nie jest kwestionowane, iż wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, złożony został przez M. M. (1) w dniu 3 czerwca
2014 r., zatem objęcie tym dobrowolnym ubezpieczeniem nastąpić może nie wcześniej, niż od tej właśnie daty. Sąd Okręgowy zauważa, iż data, od której następuje objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, określona w art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest terminem zawitym prawa materialnego, który nie podlega przywróceniu.

Dodać należy, iż odwołujący zwrócił się do organu rentowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Pozwany przedłożył swoje stanowisko w tym przedmiocie w piśmie z dnia 3 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wyraził zgody, jako argument podniósł, iż M. M. (1) przejawiał w przeszłości brak dyscypliny płatniczej. Odwołujący bardzo często nie opłacał składek, miał zaległości, więc spóźnione opłacanie składek za okres od lutego 2014 r. do kwietnia 2014 r. i od czerwca 2014 r. nie miało charakteru incydentalnego.

Sąd wyjaśnia, iż zgoda wydawana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na opłacenie składki na ubezpieczenie chorobowe po terminie, ma charakter uznaniowy. Organ każdą sprawę powinien rozpatrywać indywidualnie, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności podane we wniosku. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż zaległości w opłacaniu składek w przeszłości i okoliczność częstych opóźnień w opłacaniu składki są istotnymi przesłankami uzasadniającymi negatywne rozpatrzenie wniosku.

Niejednokrotnie w orzecznictwie podkreślany jest fakt, iż nie jest możliwe objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem, w tym także chorobowym, od wcześniejszej daty, niż data, w której wniosek został zgłoszony (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 12 grudnia 2012 r., III AUa 1025/12, LEX nr 1237292).

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy stwierdza, iż wnioskodawca nie może zostać objęty dobrowolnie ubezpieczeniem zdrowotnym od dnia 28 lutego 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r., ponieważ dopiero w dniu 3 czerwca M. M. (1) złożył wniosek o objęcie ubezpieczeniem.

Należy również zaznaczyć, że w orzecznictwie sądowym prezentowany jest pogląd, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewidują możliwości objęcia dobrowolnie ubezpieczeniami w trybie dorozumianego wniosku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 lutego 2013 r., III AUa 1390/12; wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2001 r., II UKN 518/00).

Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu nie można stwierdzić, iż M. M. (1) podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu we wskazanym w odwołaniu okresie, ponieważ składki do Systemu Ubezpieczeń Społecznych nie zostały odprowadzane w przypisanym terminie. Jednocześnie, wniosek o objęcie ubezpieczeniem został złożony dopiero dnia 3 czerwca 2014 r., więc od tej daty można mówić o podleganiu ubezpieczeniu, jednakże, jak wskazują dokumenty organu rentowego, również za miesiąc czerwiec składki nie zostały przekazane.

Dodatkowo, zgodnie z art. 14 ust 2 powoływanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 14 ust 2:

Ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają:

1) od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony;

2) od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, z zastrzeżeniem ust. 2a;

3) od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom.

Zgodnie z powyższym, Sąd Okręgowy wskazuje, iż osoba składająca wniosek o objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym i oczekująca świadczeń od organu rentowego, zobowiązana jest do opłacania składki na to ubezpieczenie w terminie i we właściwej wysokości. Jednakże, pomimo złożenia wniosku o objęcie ubezpieczeniem, M. M. (1) nie uiszczał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, więc nie można uznać słuszności zarzutów wyrażonych w odwołaniu od decyzji organu stwierdzającej okresy niepodlegania ubezpieczeniu.

Jak wskazuje orzecznictwo, konsekwencją posłużenia się przez ustawodawcę zwrotem "nie opłacono w terminie składki" jest fakt, iż do ustania ubezpieczenia dochodzi nie tylko w sytuacji, gdy składka nie została opłacona w ogóle, ale także w sytuacji, gdy do jej uiszczenia doszło z jakimkolwiek, choćby jednodniowym opóźnieniem. Nie ma przy tym znaczenia, czy do nieterminowego uregulowania składki doszło z przyczyn zawinionych, czy też niezawinionych przez ubezpieczonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 stycznia 2007 r., III AUa 547/03, LEX nr 151756).

Wprawdzie odwołujący złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenie społeczne po terminie, jednakże organ rentowy nie udzielił takiej zgody. Negatywne rozpatrzenie wniosku poprzedziła wnikliwa analiza okoliczności danej sprawy oraz uzasadnienia przedstawionego przez wnioskodawcę. W ocenie Sądu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, słusznie nie dostrzegł przesłanek, które wskazywałyby na zasadność wyrażenia zgody na opłacenie składek po terminie. M. M. (1) nie przekazywał składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego 2014 r. do kwietnia 2014 r., składki nie wypłynęły także za okres od czerwca 2014 r., dokumenty zgromadzone w sprawie przez organ rentowy wskazują, iż nie były to incydentalne przypadki, do zaniedbań w opłacaniu składek dochodziło już wcześniej.

Sąd uznał okoliczności wskazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za wystarczające do odmowy wyrażenia zgody na opłacenie składek po terminie. Jednocześnie, przyjąć za słuszne należy stanowisko organu rentowego, w którym uznaje, iż M. M. (2) nie podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 28 lutego 2014 r. do 30 kwietnia 2014 r., tj. przed dniem złożenia wniosku o objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy uznał, iż w rozpoznawanej sprawie nie zachodzą jakiekolwiek podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji.

Przenosząc podjęte rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać,
iż decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazująca okresy podlegania dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu nie była decyzją wadliwą, dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.