Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Wiesław Ruszała

Sędziowie: SSO Jarosław Krysa

SSO Janusz Szarek (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Kramarz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krośnie – Jana Dziubana

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2016 roku w Krośnie

sprawy T. L. , syna A. i B., urodzonego dnia (...) w L.

oskarżonego o przestępstwo z art. 289 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Brzozowie z dnia 17 maja 2016 roku, sygn. akt II K 59/16

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zwalnia w całości oskarżonego T. L. od ponoszenia kosztów procesu za postępowania odwoławcze, w tym od opłaty za II instancję, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Brzozowie wyrokiem z dnia 17 maja 2016 r. sygn. akt II K 59/16 uznał oskarżonego T. L. za winnego tego, że: w dniu
8 stycznia 2016 r. przy ul. (...) w B. woj. (...) dokonał zaboru w celu krótkotrwałego użycia samochodu marki T. (...) nr rej. (...) należącego do jego ojca A. L. tj. za winnego popełnienia czynu z art. 289 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 289 § 1 k.k. skazał go na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Ponadto na podstawie przepisów wskazanych w wyroku Sąd zasądził od oskarżonego koszty sądowe, a nadto opłatę w kwocie 120 zł.

Wyrok powyższy zaskarżył w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze oskarżony T. L., przy czym wyrokowi temu na podstawie art. 438 pkt 2 i 4 k.p.k. zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia,
w szczególności naruszenie przepisów art. 5 § 1 i 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie wszelkich występujących w sprawie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

2.  rażącą niewspółmierność kary przez nieuwzględnienie wszystkich dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. i przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary określonych w art. 69 § 1 i 2 k.k., co spowodowało orzeczenie kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania ( a więc sytuacji, w której dolegliwość przekracza stopień winy).

Wskazując na powyższe podstawy oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie mu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego T. L. na uwzględnienie nie zasługuje.

W pierwszej kolejności należy podnieść, że apelacja oskarżonego jest wewnętrznie sprzeczna, ponieważ z jednej strony, jak wynika z treści uzasadnienia apelacji, nie kwestionuje on faktu popełnienia przez niego zarzucanego mu czynu, zaś z drugiej strony podnosi, iż Sąd orzekający nie rozstrzygnął wątpliwości jakie pojawiły się w niniejszej sprawie
w ocenie oskarżonego (art. 5 § 1 i 2 k.p.k.) na niekorzyść oskarżonego.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie naruszono przy rozpoznawaniu tej sprawy zasady domniemania niewinności z art. 5§1 kpk. Wina oskarżonego odnośnie sprawstwa zarzucanego mu czynu została mu udowodniona, zresztą sam przyznał się do popełnienia tego czynu ( k. 2-3 zbiór E ), co podkreśla T. L. w swojej apelacji.

Nie naruszono także zasady „in dubio pro reo” z art. 5 § 2 k.p.k., jako że po dokonaniu oceny dowodów wszystko w sprawie było jasne i nie zachodziła potrzeba rozstrzygania wątpliwości na korzyść lub niekorzyść oskarżonego. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 21 lipca 2009r. [V KK 142/09, LEX nr 519641], przesądził, że „art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wątpliwości, które ma i nie jest w stanie rozstrzygnąć sąd rozpoznający sprawę, nie zaś wątpliwości obrony i skazanych co do prawidłowości rozstrzygnięcia dokonanego przez ten sąd”.

W tej sytuacji, skoro faktycznie oskarżony skarży jedynie fakt rażącej niewspółmierności kary, poprzez brak warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, którą wymierzył mu sąd I instancji, zarzut obrazy prawa procesowego jest w rozstrzyganej sprawie całkowicie bezzasadny.

Oskarżony T. L. w uzasadnieniu apelacji podaje, że zmienione po dniu 1 lipca 2015 r. przepisy, a w szczególności przepis art. 69 § 1 k.k. pozwala na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawców tego typu jak oskarżony, wobec których orzeczono już wcześniej karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Analiza przepisu art. 69 § 1 k.k. po nowelizacji, która weszła w życie dnia 1 lipca 2015 r. wyraźnie wskazuje na to, że sąd może zawiesić warunkowo wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nie przekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Z taka sytuacją nie mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie, gdyż T. L. był już w przeszłości skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wskazuje na to karta karna oskarżonego (k.7) z której wynika, iż w chwili popełnienia czynu zarzucanego oskarżonemu był on już skazany prawomocnie na trzy kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby wynoszący od 3 do 4 lat ( sprawy Sądu Rejonowego w Brzozowie sygn. akt II K 114/15, II K 60/15 i II K 144/15). Były to sprawy o czyny przeciwko mieniu, w tym identyczne przestępstwa z art. 289 § 1 k.k.

W ocenie Sądu Odwoławczego w tej sytuacji brak jest podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania oskarżonemu orzeczonej wobec niego kary 4 miesięcy pozbawienia wolności, gdyż byłoby to niezgodne z przepisem art. 69 § 1 k.k. Za taką interpretacją tego przepisu przemawia treść art. 75 § 1 k.k., gdyby bowiem ustawodawca w przepisie art. 69 § 1 k.k. miał na myśli jedynie kary pozbawienia wolności orzeczone bez warunkowego zawieszenia ich wykonania, jak chce tego oskarżony, to wówczas okoliczność ta byłaby wskazana w tym przepisie, tak jak to uczyniono w art. 75 § 1 k.k. W tej sytuacji obecna redakcja przepisu art. 69 § 1 k.k. uniemożliwia orzeczenie wobec oskarżonego T. L. kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, na co słusznie wskazuje w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji (k. 36-37), stąd powoływanie się na odosobniony pogląd M. K. w tym zakresie uznać należy za chybiony.

Dominującym poglądem w judykaturze jest, iż „ …ustawodawca wprowadził w art. 69§1 kk bezwzględnie obowiązujący zakaz stosowania instytucji jeśli sprawca w czasie czynu był karany karą pozbawienia wolności
i to niezależnie od tego czy była ona kara bezwzględną czy wymierzoną
z zawieszeniem jej wykonania” ( J. Skupiński [w] „Kodeks karny – komentarz” pod red. R. A. Stefańskiego, str. 478, teza 18; Wydawnictwo C.H. BECK Warszawa 2015, wydanie 2 ).

Nawet, gdyby przyjąć sposób rozumowania oskarżonego, to fakt dotychczasowej jego karalności za przestępstwa przeciwko mieniu (k. 7), również nie daje podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, gdyż brak jest pozytywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do oskarżonego. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w sprawie Sądu Rejonowego w Brzozowie, w której wymierzono oskarżonemu karę 8 miesięcy ograniczenia wolności w formie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, wyrok uprawomocnił się dnia 7 stycznia 2016 r., zaś oskarżony czyn przypisany mu
w niniejszej sprawie popełnił już w dniu 8 stycznia 2016 r. Świadczy to tym, że brak jest pozytywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do oskarżonego,
a orzekanie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie jest wystarczające do osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, a w szczególności nie zapobiegnie jego powrotowi do przestępstwa. W tym zakresie Sad Odwoławczy całkowicie podziela pogląd wyrażony przez sąd I instancji. Jedynie krótkoterminowa kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, a taką karą jest kara 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona w tej sprawie, pozwoli na zmianę dotychczasowego postępowania przez oskarżonego, spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego oraz cele w zakresie społecznego oddziaływania prawa, kara ta nie przekracza stopnia winy oraz uwzględnia stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego.

Należy także stwierdzić, że Sąd Rejonowy w Brzozowie wymierzając karę oskarżonemu wziął pod uwagę wszelkie okoliczności łagodzące, jak młody wiek oskarżonego, wyrażoną skruchę, postawę pokrzywdzonych (charakter sprawy),
a kara wymierzona mu została w dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Stąd apelacja w tym zakresie nie podlega uwzględnieniu.

Oskarżony podaje w apelacji, że podjął zatrudnienie w W.
i okoliczność tą wskazuje jako pozwalającą na warunkowe zawieszenie mu wykonania kary pozbawienie wolności. Zgodnie z ustalonym orzecznictwem
i praktyką podjęcie zatrudnienia nie jest podstawą do warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności zwłaszcza w sytuacji, gdy orzeczenie kary bezwzględnego pozbawienia wolności było dla sądu orzekającego obligatoryjne.

Wobec tego nie mogą być brane pod uwagę wskazywane przez oskarżonego okoliczności, które jego zdaniem stawiają wobec niego pozytywna prognozę kryminologiczną, jak szczere wyjaśnienia, wyrażanie żalu i skruchy, brak zdemoralizowania, co jego zdaniem spełni cele resocjalizacyjne wobec niego w warunkach wolnościowych. Refleksja odnośnie swojego postępowania,
o której pisze oskarżony w uzasadnieniu apelacji przyszła niestety zbyt późno, stąd też Sąd I instancji nie miał innego wyjścia jak wymierzenie mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

Na gruncie art. 438 pkt 4 kpk nie chodzi o każdą ewentualną różnicę
w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby w potocznym znaczeniu tego słowa - : „rażąco” niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( wyrok SN II KRN 189/94 OSNP i Pr. Nr 5, poz. 18; porównaj również W. Grzeszczyk _ „ Kodeks postępowania karnego – komentarz”, Wyd. Praw. Lexis Nexis Warszawa 2003, str. 390-391, teza 7-8 ). Zarzut rażącej niewspółmierności kary dotyczy więc takich sytuacji, w których wymierzona oskarżonemu kara jest na tyle surowa, że jest wręcz nie do zaakceptowania.

Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Zagrożenie karą przy przestępstwie z art. 289 § 1 k.k.. wynosi od 3 miesięcy do lat 5. Wymierzona zatem oskarżonemu kara 4 miesięcy pozbawienia wolności jest karą wymierzoną w granicach dolnego ustawowego zagrożenia, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę dotychczasową karalność oskarżonego za przestępstwa przeciwko mieniu, w tym za czyn z art. 289 § 1 k.k. W sytuacji, gdy zgodnie
z wcześniejszymi rozważaniami orzeczenie wobec oskarżonego kary bezwzględnej pozbawienia wolności było obligatoryjne brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu apelacyjnego, który przyjmuje za podstawę rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu poprzez brak warunkowego zawieszenia jej wykonania, zaś sam wymiar kary także nie może być uznany za surowy.

Sąd Rejonowy wskazał jakie podstawy wziął pod uwagę przy wymiarze kary za przypisany mu czyn i wymierzona kara za ten czyn w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności jest karą sprawiedliwą, adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości, uwzględnia wszelkie dyrektywy wymiaru kary oskarżonemu oraz w zakresie społecznego oddziaływania kary i brak jest podstaw do jej łagodzenia, jak chce tego oskarżony. Wymierzenie tej kary
w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności, nie można uznać za karę „rażąco” niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

Postępowanie w nieniejszej sprawie doprowadziło do wyjaśnienia wszelkich okoliczności dotyczących czynu popełnionego przez oskarżonego, okoliczności dotyczących wymiaru kary oskarżonego, a rozważania na ten temat zawarte zostały w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, stąd brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Z tych względów nie widząc podstaw do uwzględnienia apelacji Sąd odwoławczy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., art. 438 pkt 2 i 4 k.p.k., art. 456 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok jako słuszny i trafny.

Mając na uwadze fakt, iż oskarżony przebywa obecnie na leczeniu, nie ma pracy i została orzeczona wobec niego kara pozbawienia wolności, Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r.
o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za II instancję, obciążając nimi Skarb Państwa.