Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 lutego 2016r. Sąd Rejonowy w Raciborzu uznał oskarżoną A. P. za winną tego, że w dniu 16 listopada 2012r. w R. nieumyślnie naraziła W. S. na doznanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że posiadając uprawnienia budowlane do przeprowadzania kontroli okresowych stanu technicznego budynków, po przeprowadzonej kontroli okresowej budynku przy ul. (...) na zlecenie jego właściciela, tj. Przedsiębiorstwa Handlowo – Produkcyjnego (...) S.A. z siedzibą w R., nie poleciła w myśl art. 70 ust. 2 prawa budowlanego w protokole z kontroli obiektu budowlanego dostosowania stanu technicznego balustrad zabezpieczających rampę towarową narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działanie czynników występujących podczas użytkowania obiektów, które nie posiadały odpowiedniego zabezpieczenia przed otwarciem i upadkiem do wymogów bezpiecznego użytkowania w wyniku, czego po oparciu się o balustradę, która uległa otwarciu W. S. spadł z wysokości i nieumyślnie spowodowała u niego obrażenia ciała w postaci: stłuczenia głowy, złamania kości łódeczkowatej lewej, złamania wyrostków poprzecznych kręgów L4-L5 po stronie lewej, złamania kości krzyżowej, złamania gałęzi górnej i dolnej kości łonowej lewej, które naruszyły u pokrzywdzonego czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni tj. o czyn z art. z art. 160 § 3 kk i art. 157 § 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 160 § 3 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierzył jej karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych.

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 617 k.p.k. w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące opłatę w wysokości 200,00 złotych oraz wydatki w wysokości 10.683,25 złotych.

Apelację od powyższego wyroku złożyła obrońca oskarżonej zaskarżając go w całości. Na mocy art. 438 pkt 1,2 i 3 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść poprzez niezgodne z treścią zgromadzonego materiału dowodowego oraz z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ustalenie, że :

a)  oskarżona A. P. dopuściła się zaniechania polegającego na nieobjęciu szczegółowym sprawdzeniem stanu technicznego balustrady zabezpieczającej rampę towarową, w sytuacji, gdy stan techniczny rampy towarowej i balustrady na dzień 25 listopada 2011r. był odpowiedni, oskarżona nie stwierdziła uszkodzeń balustrady i jej zabezpieczeń, a zamknięcia funkcjonowały prawidłowo i zabezpieczały przed upadkiem z rampy, a tym samym Sąd niezasadnie przyjął wyjaśnienia oskarżonej za niewiarygodne i stanowiące jedynie jej linię obrony,

b)  pokrzywdzony został przez działanie oskarżonej narażony na możliwość wystąpienia ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w sytuacji gdy w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy i przy uwzględnieniu przepisów brak jest podstaw do budowania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy kontrolą przeprowadzoną przez oskarżoną w dniu 25 listopada 2011r. a doznanym przez pokrzywdzonego uszczerbkiem na zdrowiu lub narażeniem na taką możliwość, a istniejące w tym zakresie poważne wątpliwości nie zostały usunięte w toku postępowania dowodowego,

c)  balustrada otworzyła się pod naporem ciała W. S., w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, czy balustrada otworzyła się na skutek naporu ciała pokrzywdzonego, czy też była już otwarta czy niedomknięta w chwili zdarzenia z dnia 16 listopada 2012r., a wątpliwości te nie zostały usunięte w toku postępowania dowodowego,

d)  przyczyną otwarcia się balustrady w dniu 16.11.2016r. był nieodpowiedni stan techniczny balustrady, sposób zabezpieczenia balustrady nie gwarantował zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości, a zabezpieczenia nie funkcjonowały prawidłowo, w sytuacji gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego nie sposób wywieść powyższego wniosku, w szczególności żaden dowód w sposób obiektywny nie potwierdził stanu technicznego barierki i stanu zabezpieczeń na dzień wypadku oraz funkcjonowania zabezpieczeń z punktu widzenia technicznego, a uzasadnione wątpliwości nie zostały usunięte w toku postępowania dowodowego,

e)  pomiędzy zarzuconym oskarżonej zaniechaniem a upadkiem W. S. z wysokości i doznaniem przez niego obrażeń ciała zachodzi związek przyczynowo-skutkowy,

f)  balustrady przy schodach prowadzących do budynku jak i zabezpieczające rampę towarową są wykonane niezgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa konstrukcji czy też prawidłowego ich wykonania, w sytuacji gdy Decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego nr 63/13 z dnia 28.06.2013r., z której zostało wywiedzione powyższe stwierdzenie, została wyeliminowana z obrotu prawnego na skutek jej uchylenia;

2.  obrazę prawa materialnego:

a)  art. 62 ustawy Prawo budowlane poprzez jego błędną wykładnię oraz § 298 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu, że A. P. wykonując kontrolę roczną miała obowiązek polecenia dostosowania balustrady do wymagań § 298 Rozporządzenia MSWiA, w sytuacji gdy przepisy nie nakładają takiego obowiązku, powołane Rozporządzenie ma zastosowanie jedynie do obiektów nowo projektowanych, a zasadę wyłącza jedynie § 207 u.2 w zakresie bezpieczeństwa pożarowego,

b)  art. 160 § 3 kk , art. 2 kk , art. 62,61 i art. 5 ustawy Prawo budowlane, poprzez ich błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że osoba dokonująca okresowej kontroli budynku jest gwarantem bezpieczeństwa życia i zdrowia osoby zagrożonej, w sytuacji gdy gwarantem tym jest zarządca lub właściciel budynku i na nich ciąży prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi zagrożenia życia lub zdrowia ludzi oraz ma on charakter stały,

c)  art. 61 ustawy Prawo budowlane w zw. z art. 62 ust. 1 ustawy Prawo budowlane oraz § 298 ust.1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy przepisy te nie dotyczą obiektów w warunkach samowoli budowlanej, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie;

3.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia:

a)  art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej A. P.,

b)  art.7 kpk w zw. z art. 4 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznie z zebranym materiałem dowodowym oraz poprzez dolną, wybiórczą ocenę wyjaśnień oskarżonej oaz dowolną , wybiórczą ocenę zeznań świadków W. S., R. P., K. S., B. R., P. F., a także poprzez dokonanie tej oceny sprzecznie z treścią zebranych w sprawie pozostałych dowodów oraz sprzecznie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto poprzez uznanie treści zeznań świadków za drugorzędne dla sprawy,

c)  art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie wadliwej, jednostronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego , przyjęcie za podstawę wyroku dowodów przemawiających wyłącznie na niekorzyść A. P., a w konsekwencji na bezzasadnym uznaniu, że A. P. dopuściła się zarzuconego jej czynu,

d)  art.7 kpk w zw. z art. 4 kpk oraz art. 410 kpk poprzez pominięcie istotnych dla sprawy, obszernych fragmentów zeznań świadków E. C., D. N., A. A., R. G., R. D., G. K., L. C., J. D., G. D., A. K., W. S., R. P., B. R., (...), E. J., Ł. Ś. , a nadto poprzez uznanie treści zeznań świadków za drugorzędne dla sprawy,

e)  art. 174 kpk i art. 170 § 1 kpk poprzez poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o protokół oględzin prywatnego filmu wykonanego przez świadka K. S., w sytuacji gdy film pozyskany został w trybie pozaprocesowym przez osobę bliską dla pokrzywdzonego, a tym samym zawiera treści nie weryfikowalne co do sposobu i warunków jego sporządzenia i jest nieobiektywny,

f)  art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie ustaleń faktycznych w oparciu o opinię biegłego P. S. , w sytuacji gdy opinia ta jest niejasna, niezupełna, nieprzekonywująca i nie wystarczająco wyjaśnia zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych, a przede wszystkim zaś nie została poparta rzetelną, obiektywną ekspertyzą,

g)  art. 442 § 3 kpk poprzez nieuwzględnienie przy ponownym rozpoznaniu sprawy zapatrywań prawnych i wskazań sądu odwoławczego co do dalszego postępowania, pomimo tego, że były one wiążące dla sądu ponownie rozpatrującego sprawę.

Na zasadzie art. 447 § 3 kpk zarzut apelacji stanowiły nadto:

-naruszenie prawa procesowego art. 170 § 1 i§ 2 kpk w zw. z art. 201 kpk poprzez oddalenie wniosku obrońcy o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego,

-naruszenie prawa procesowego art. 618 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 618 f kpk poprzez przyznanie biegłemu postanowieniem z dnia 16 grudnia 2015r. wynagrodzenia w kwocie 9460,25zł za sporządzenie opinii, w której nakład pracy biegłego i podjęte czynności nie uzasadniały przyjętej przez Sąd wysokości wynagrodzenia, a z naruszeniem art. 100 § 2 kpk w zw. z art. 459 § 3 kpk zaniechano doręczenia wymienionego postanowienia oskarżonej i jej obrońcy, uniemożliwiając wniesienie zażalenia.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonej wniosła o uniewinnienie jej w całości od zarzucanego jej czynu względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonej na uwzględnienie nie zasługiwała. Na wstępie wskazać należy na pewną niepoprawność redakcyjną apelacji albowiem zawiera ona równocześnie zarzuty obrazy prawa materialnego jak i błędu w ustaleniach faktycznych. Tymczasem oba te zarzuty nawzajem się wykluczają gdyż podnosić zarzut naruszenia prawa materialnego można wyłącznie w sytuacji niekwestionowanych ustaleń faktycznych. Z treści pisemnych motywów środka odwoławczego wynika, iż zasadniczym zarzutem jest jednak błąd w ustaleniach faktycznych, do którego w ocenie skarżącego doszło w wyniku naruszenia prawa procesowego.

Apelacja ta w zakresie w jakim kwestionuje ustalenia faktyczne w zaskarżonym wyroku pozbawiona jest słuszności. Polemizując z ustaleniami faktycznymi autor apelacji usiłował wykazać, że Sąd I instancji bezpodstawnie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej zaprzeczającej, aby dopuściła się przypisanego jej przestępstwa i ustalenia oparł na opinii biegłego oraz zeznaniach świadków, które zdaniem skarżącego budzą wątpliwości co do ich wiarygodności. Skarżąca kwestionowała nadto ocenę dowodów przeprowadzoną przez Sąd I instancji podnosząc, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oceniał przekraczając granicę swobodnej oceny dowodów. Przed odniesieniem się do tego ostatniego stwierdzenia należy przede wszystkim podkreślić, że wynikające z art. 7 kpk prawo swobodnej oceny dowodów jest jedną z najistotniejszych prerogatyw Sądu, a zarzut obrazy tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że Sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia byłby słuszny tylko wtedy, gdyby Sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania dowodowego albo też z faktów tych wysnuł wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Takich uchybień Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopuścił albowiem Sąd ten wskazał dowody, na których oparł swoje ustalenia faktyczne a jednocześnie wskazał przesłanki, którymi kierował się odmawiając wiary dowodom przeciwnym. Z faktu, że Sąd merytoryczny dokonał oceny dowodów – do czego zresztą był zobowiązany - nie wynika samo przez się, że poczynione ustalenia faktyczne są błędne, jeśli ocena dowodów zebranych w sprawie nie wykracza poza ramy zakreślone w przepisach postępowania, zwłaszcza zaś w art. 4 i 7 kpk . W istocie Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób bezstronny, nie przekroczył granic oceny swobodnej, a przy tym uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, zaś swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Odnośnie wyjaśnień oskarżonej, na które w apelacji powołuje się skarżący , to wypada tylko zauważyć, że wyjaśnienia te zostały poddane przez Sąd I instancji wnikliwej , rzeczowej analizie i konfrontując je z całokształtem ujawnionych okoliczności Sąd Rejonowy uznał je za nieprzekonywujące. Taka ocena tego dowodu nie zawiera w sobie ani błędu ani nie jest oceną dowolną, skoro została poparta wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy. Słusznie wskazuje Sąd Rejonowy, iż jedynym miarodajnym i rzeczowym dowodem w sprawie jest opinia biegłego . Z opinii tej w sposób jednoznaczny i bezdyskusyjny wynika, iż barierka usytuowana na rampie nie tylko nie spełniała żadnych norm technicznych, ale przede wszystkim sposób jej blokowania nie zabezpieczał przed ewentualnym upadkiem z tej rampy, co więcej, biegły podkreślił, iż niezależnie czy blokada balustrady byłaby otwarta czy też zamknięta w równym stopniu (z uwagi na iluzoryczność zamknięcia) nie zabezpieczała przed upadkiem z tej rampy. Z opinii tej także wynika, iż ten stan rzeczy trwał już od dłuższego czasu i z całą pewnością miał już miejsce w chwili przeprowadzanych przez oskarżoną kontroli. Tak więc twierdzenia oskarżonej, że ktoś mógł otworzyć barierkę czy też, że w chwili kontroli barierka ta odpowiadała wymogom technicznym uznać należy za nieprzekonywujące i wyłącznie za jako przyjętą przez nią linię obrony. Co do dywagacji skarżącego na temat zeznań świadków i ich wagi to stwierdzić należy, iż słusznie Sąd Rejonowy uznał ten materiał dowodowy za drugorzędny, gdyż stwierdzają one jedynie fakty oczywiste takie jak fakt, iż na rampie ulokowana była barierka i że miał miejsce wypadek z udziałem pokrzywdzonego. Okoliczności podnoszone przez tych świadków nie wnoszą jednak nic do określenia zakresu odpowiedzialności oskarżonej. Wszelkie uwagi skarżącego co do tych zeznań jako mających świadczyć o niewinności oskarżonej są pozbawione jakichkolwiek racji i sensu. Sąd Odwoławczy nie podziela oceny opinii biegłego dokonanej przez skarżącą gdyż poza werbalną negacją nie zawiera ona żadnych przykładów świadczących o tym, że jest ona niejasna bądź nieprzekonywująca. Sam fakt, iż opinia zawiera niekorzystne dla oskarżonej konkluzje nie jest wystarczającym powodem aby kwestionować jej wartość merytoryczną. Bez wątpienia fakt niewłaściwie przeprowadzonej kontroli przez oskarżoną i niewykazanie wad technicznych barierki był w związku przyczynowo-skutkowym z wypadkiem pokrzywdzonego. Jedynie na marginesie wskazać należy, iż poza fragmentem iluzorycznego zabezpieczenia barierką pozostała część rampy nie była niczym zabezpieczona i w każdej chwili mogło tam dojść także do wypadku. Generalnie zarzuty i argumenty apelacji miały charakter czysto polemiczny, sprowadziły się do negowania ocen i ustaleń sądowych i zastępowania ich ocenami i wnioskami własnymi, w żadnym zaś razie nie podważają one trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego. W świetle zebranego i prawidłowo ocenionego przez Sąd I instancji materiału dowodowego nie ulega wątpliwości , że oskarżona dopuściła się przypisanego jej przestępstwa. Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy za prawidłową Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie winy ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Wymierzonej oskarżonej kary grzywny nie można uznać za rażąco surową dlatego też i w tej części brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku.

Z tych względów Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

SSO Jacek Myśliwiec