Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 413/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
Protokolant Danuta Bratkrajc
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w sprawie P. Z.
skazanego z art. 278 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 9 lutego 2016 r.
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w S.
z dnia 4 lutego 2014 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 kpw
w zw. z art. 45 § 1 kw postępowanie przeciwko P. Z. umarza;
II. kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
W dniu 5 listopada 2013 r. prokurator Prokuratury Rejonowej skierował do
Sądu Rejonowego w S. akt oskarżenia przeciwko P. Z. oskarżając go o to, że w
dniu 28 października 2013 r. w S. przy ul. P., z balkonu pokrzywdzonego dokonał
zaboru w celu przywłaszczenia roweru górskiego marki CODE MATT 2, koloru
2
czarno - czerwonego, czym spowodował straty w kwocie 400 zł na szkodę T. R., tj.
o czyn z art. 278 § 1 k.k. Prokurator do aktu oskarżenia dołączył wniosek o wydanie
w trybie art. 335 § 1 k.p.k. wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i
wymierzenie oskarżonemu uzgodnionej z nim kary 8 miesięcy ograniczenia
wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel
społeczny wskazany przez Sąd w wymiarze 40 godzin miesięcznie.
Sąd Rejonowy na posiedzeniu w dniu 4 lutego 2014 r. powyższy wniosek
uwzględnił i wydanym w tym dniu wyrokiem skazał P. Z. na podstawie art. 278 § 1
k.k. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności, polegającą na wykonywaniu
nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 40 godzin w
stosunku miesięcznym.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w dniu 12
lutego 2014 r.
Od powyższego wyroku kasację na korzyść skazanego wniósł Prokurator
Generalny zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa procesowego i materialnego, tj. art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335
§ 1 k.p.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r.) i art. 278 § 1
k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., polegające na uwzględnieniu zawartego w akcie
oskarżenia wniosku prokuratora o skazanie P. Z. za czyn z art. 278 § 1 k.k. w
sytuacji, gdy w dacie orzekania wartość zabranego w celu przywłaszczenia mienia
nie przekraczała 400 zł, a tym samym czyn ten nie stanowił przestępstwa, a jedynie
wykroczenie z art. 119 § 1 k.w.
Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
umorzenie postępowania na podstawie art. 45 § 1 k.w. wobec przedawnienia
karalności wykroczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna, stąd jej
uwzględnienie na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Sąd rozpoznając wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego w
trybie art. 335 k.p.k. jest zobowiązany do zbadania sprawy zarówno pod względem
formalnym, jak i merytorycznym. W ramach tej kontroli niezbędne jest sprawdzenie,
3
czy przedłożone przez prokuratora propozycje pozostają zgodne z uprzednimi
ustaleniami stron, a także czy nie są sprzeczne z przepisami prawa materialnego.
Niespełnienie tego warunku uniemożliwia uwzględnienie złożonego w trybie art.
335 k.p.k. wniosku i rodzi konieczność rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych
(art. 343 § 7 k.p.k.).
W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy, uwzględniając wniosek
prokuratora złożony na podstawie art. 335 § 1 k.p.k. i skazując P. Z. na karę 8
miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art. 278 § 1 k.k., nie sprostał wskazanym
powyżej wymogom.
W dacie czynu oraz kierowania do sądu aktu oskarżenia kradzież dokonana
przez P. Z. na szkodę T. R. stanowiła przestępstwo kwalifikowane z art. 278 § 1
k.k. W dacie wyrokowania czyn ten nie był już jednakże przestępstwem, a to wobec
wejścia w życie w dniu 9 listopada 2013 r. art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 września
2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z 2013 r., poz. 1247), na mocy którego to przepisu dokonano zmiany
dotychczasowego uregulowania w zakresie wskazania granicy oddzielającej
wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. od przestępstwa z art. 278 § 1 k.k., wprowadzając w
miejsce dotychczasowego ograniczenia kwotowego 250 zł, ograniczenie, które jest
pochodną minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. 1/4 tego wynagrodzenia. W
myśl bowiem obowiązującego również od 9 listopada 2013 r. art. 47 § 9 k.w.
minimalnym wynagrodzeniem jest wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie
ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Zgodnie zaś z wydanym na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2002 r., nr 200, poz.1679
ze zm.) rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie
minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 roku (Dz.U. z 2013 r. poz. 1074) od
dnia 1 stycznia 2014 r., a po tej dacie orzekał w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy,
wynagrodzenie to zostało ustalone w wysokości 1680 zł, a zatem ¼ tego
wynagrodzenia wynosiła 420 zł.
Nie ulega tym samym wątpliwości, że przypisany P. Z. czyn polegający na
zaborze w celu przywławczenia rzeczy o wartości 400 zł w chwili orzekania stanowił
jedynie wykroczenie z art. 119 § 1 k.w., która to okoliczność implikowała po stronie
4
Sądu Rejonowego obowiązek stosowania art. 4 § 1 k.k. i zmianę oceny
karnoprawnej czynu z przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. na wykroczenie określone w
art. 119 § 1 k.w. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2014 r., III KK
199/14).
Na marginesie jedynie podnieść należy, że nie jest zasadne, jak to uczynił
autor kasacji, ustalanie wysokości minimalnego wynagrodzenia w wysokości z daty
czynu, względnie z daty wejścia w życie wspomnianej ustawy nowelizującej z dnia
27 września 2013 r. Jakkolwiek kwestia ta w realiach niniejszej sprawy nie ma
znaczenia dla rozstrzygnięcia, to podkreślić należy, że w świetle art. 4 § 1 k.k. za
minimalne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 119 § 1 k.w. i innych przepisach
Kodeksu wykroczeń, uznać należy wynagrodzenie obowiązujące w dacie orzekania
w sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2015 r., II KK 209/14,
Biul.PK 2015/8/10-13).
Sąd Rejonowy nie dostrzegając dokonanej z dniem 9 listopada 2013 r
zmiany stanu prawnego i akceptując wniosek prokuratora o skazanie bez
przeprowadzenia rozprawy, a w następstwie skazując P. Z. za przestępstwo,
uczynił to zatem z rażącą obrazą przepisów prawa procesowego oraz prawa
materialnego, tj. art. 335 § 1 k.p.k. w zw. z art. 343 § 7 k.p.k. oraz art. 278 § 1 k.k. w
zw. z art. 4 § 1 k.k. Nie ulega przy tym wątpliwości, że naruszenie wskazanych
przepisów istotnie wpłynęło na treść zapadłego orzeczenia w rozumieniu art. 523 §
1 k.p.k.
Stwierdzić ponadto należy, że w sprawie doszło już do przedawnienia
orzekania. Zgodnie bowiem z art. 45 § 1 k.w., karalność wykroczenia ustaje, jeżeli
od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto
postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu.
Jak wynika z akt sprawy do popełnienia zarzucanego P.Z. czynu miało dojść w dniu
28 października 2013 r., tym samym upłynął już dwuletni okres przedawnienia
wskazany w zdaniu drugim przywołanego przepisu. Art. 45 § 2 k.w. przewiduje
wprawdzie, że w razie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia, przedawnienie
biegnie od daty uchylenia rozstrzygnięcia, jednakże - jak wskazuje się w
orzecznictwie Sądu Najwyższego - tylko wtedy, gdy w dacie uchylenia orzeczenia
nie upłynął jeszcze okres przedawnienia karalności (por. uchwała składu 7 sędziów
5
Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2002 r., I KZP 15/02, OSNKW 2002, nr 7-8,
poz. 49; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2012 r., II KK 219/12, LEX nr
1220803).
Z powyższych względów, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i na
podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w. postępowanie w sprawie
umorzył.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 118 § 2 k.p.w.
Kierując się powyższym, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
kc
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13