Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 2693/12

Uzasadnienie wyroku zaocznego z 11 lutego 2013 roku.

Powód J. Ż. dnia 1 października 2012 roku wystąpił przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Aresztu Śledczego w W. S. o zapłatę kwoty 12.000,- zł. wraz z odsetkami od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych: prawa do respektowania i poszanowania bytu osobistego i godności przez niezapewnienie powodowi humanitarnych warunków wykonywania kary pozbawienia wolności w okresie od 23 maja 2012 roku, kiedy powód został tymczasowo aresztowany. Powód twierdził, że w oknach cel zostały umieszczone blindy z tworzyw sztucznych zakrywające całą powierzchnię okna i powodujące brak cyrkulacji powietrza oraz dostępu światła dziennego, nadto brak jest w celach wystarczającej ilości otworów wentylacyjnych, są one pozapychane, w celach jest zaduch i wilgoć. B. oraz sztuczne oświetlenie w celach powodują u powoda częstą utratę ostrości widzenia, łzawienie i pieczenie oczu. W łazienkach brak jest wentylacji, spływająca po ścianach woda powoduje zagrzybienie ścian, odpływy w brodzikach są pozatykane, co utrudnia spływanie wody i sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób, brak jest płytek antypoślizgowych. Woda w celach ma często barwę rdzawo-żółtą co powoduje niszczenie pranych w niej ubrań. Jako podstawę prawną żądania powód wskazał art. 23, 24 i 448 kc, art. 77 Konstytucji oraz art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zw. z art. 110§1 i §2 kkw i art. 248 kkw. W piśmie z 29 października 2012 roku powód sprecyzował rodzaj żądanych odsetek jako odsetek ustawowych.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew ani wyjaśnień na piśmie.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Stosownie do art. 339§1 kpc, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. Zgodnie zaś z art. 339§2 kpc, w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości. Jest faktem powszechnie znanym, że warunki w więzieniach i aresztach odbiegają od przeciętnych warunków mieszkaniowych w społeczeństwie (art. 228§1 kpc). Powód przesłuchany w charakterze strony zeznał, że przed osadzeniem nie miał problemów ze zdrowiem, natomiast obecnie bolą i szczypią go oczy podczas pisania i czytania, pojawia się u niego wysypka, zaczerwienienie (zeznania powoda k. 26). Dolegliwości te mogą mieć związek z brakiem dostępu światła słonecznego w celach wskutek zamontowania blind i złą wentylacją oraz cyrkulacją powietrza a także z brakiem przestrzegania zasad higieny w łazienkach. Należy podkreślić, że na powodzie dochodzącym roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych spoczywa ciężar udowodnienia, że odbywał karę pozbawienia wolności w nieodpowiednich warunkach bytowych i sanitarnych, zaś ciężar dowodu, że warunki w zakładzie karnym odpowiadały jednak obowiązującym normom i nie doszło do naruszenia dóbr osobistych, spoczywa na pozwanym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w P.z 31 października 2013 roku, I ACa 812/13, LEX nr 1391990). Stosownie do art. 110§2 kodeksu karnego wykonawczego, powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej niż 3 m2. Cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Powołany przez pozwanego art. 248 kkw został uchylony z dniem 6 grudnia 2009 roku. Brak jest podstaw do zastosowania art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 roku, Nr 61 poz. 284), zgodnie z którym nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu. Podane przez powoda okoliczności nie mają znamion tortur ani nieludzkiego lub poniżającego traktowania. Przywołany art. 77 ust. 1 Konstytucji, zgodnie z którym każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej nie ma zastosowania, gdyż powód nie wykazał działania organu władzy publicznej powodującego szkodę powoda.

Sąd Rejonowy przyjął, że naruszone zostało dobro osobiste powoda w postaci zdrowia (art. 23 kc). Ponieważ pozwany wbrew ciężarowi dowodu nie wykazał braku bezprawności działania, Sąd Rejonowy przyznał zadośćuczynienie w oparciu o art. 24 kc w zw. z art. 448 kc. Wysokość zadośćuczynienia przyznawanego na podstawie art. 448 kpc podlega uznaniu Sądu – możliwość przyznania zadośćuczynienia jest fakultatywna – przepis ten stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czuje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W ocenie Sądu Rejonowego przyznana kwota zadośćuczynienia jest odpowiednia do stopnia naruszenia dobra osobistego w sytuacji gdy powód nie wykazał trwałego uszczerbku na zdrowiu. Przyznane zadośćuczynienie ma na celu również podkreślenie znaczenia dobra osobistego w postaci zdrowia, które zasługuje na szczególną ochronę, a jego deprecjacja miałaby szkodliwe społecznie skutki.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.