Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. sekr. Sąd Magdalena Florian

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2015 roku na rozprawie

sprawy z powództwa J. G. (1) i J. G. (2)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w G.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego(...) S. Akcyjnej na rzecz powodów J. G. (1) i J. G. (2) kwotę 6949 zł. (sześć tysięcy dziewięćset czterdzieści dziewięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  odstępuje od obciążania powodów kosztami procesu ponad koszty dotychczas uiszczone.

UZASADNIENIE

1.  Stanowiska stron

1.1.  Stanowisko powodów J. i J. G. (2)

1.1.1.  Żądanie

Powodowie J. i J. G. (2) pozwem złożonym w dniu 28 października 2011 r. domagali się zasądzenia od pozwanej (...) S.A. w G. solidarnie na ich rzecz:

- kwoty 91.200 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres 10 lat, licząc wstecz od dnia wniesienia pozwu;

- kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

1.1.2.  Uzasadnienie żądania

Powodowie są właścicielami nieruchomości położonej w gminie K., w skład której wchodzi działka (...). Na terenie nieruchomości znajdują się urządzenia przesyłowe, zajmujące powierzchnię ok. 1520 m ², należące do pozwanej spółki i przez nią wykorzystywane. Zarówno powodowie, jak i ich poprzednicy prawni nie wyrażali zgody na posadowienie wskazanych urządzeń.

Pismem z dnia 15 marca 2011 r. powodowie wezwali pozwaną do uregulowania zaistniałej sytuacji i zapłaty stosownej kwoty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości oraz co miesięcznego uiszczania kwoty 1.520 zł tytułem dalszego korzystania z przedmiotowych nieruchomości. W dniu 7 lipca 2011 r. pozwana odmówiła uznania roszczeń, wskazując, iż w związku z upływem czasu od posadowienia urządzeń doszło do zasiedzenia służebności gruntowej. Z powyższego pozwana wywodzi swoje uprawnienie do korzystania z nieruchomości powodów.

Powodowie twierdzą, że pozwana nie wykazała tytułu prawnego do wybudowania urządzeń elektrycznych na nieruchomości powodów. W konsekwencji pozwana nie dysponuje żadnym tytułem prawnym pozwalającym na korzystanie z nieruchomości powodów. Nie doszło również do zasiedzenia przedmiotowej służebności, gdyż czas niezbędny do zasiedzenia należy liczyć od dnia 1 lutego 1989 r., tj. od wejścia w życie stosownych zmian w kodeksie cywilnym i upływałby on dopiero w dniu 31 stycznia 2019 r.

Powodowie roszczenie wywodzą z faktu, że korzystanie przez pozwaną z zainstalowanych na cudzym gruncie urządzeń nie zostało uregulowane w pozwoleniu administracyjno- prawnym, a zatem aktualizuje się roszczenie powodów z art. 225 k.c. w zw. z art. 224 k.c., z uwagi na złą wiarę pozwanej.

Kwota wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, której domagają się powodowie została określona w następujący sposób: obliczona przez powodów powierzchnia zajęta przez urządzenia przesyłowe wynosi 1520 m ²; kwota czynszu dzierżawnego gruntu rolnego, jaką powodowie mogliby uzyskać za m ² wynosi 0,50 zł; iloczyn obu wartości daje kwotę 760 zł miesięcznie, tj. rocznie 9.120 zł. Okres, za jaki powodowie dochodzą wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości, to 10 lat, a zatem kwota, jakiej żądają w pozwie, to 91.200 zł.

Jako datę początkową naliczania odsetek od żądanej kwoty powodowie wskazują dzień 21 czerwca 2011 r., czyli dzień następujący po upływie terminu, w którym pozwany powinien spełnić roszczenie powodów. Powodowie wskazali, że w dniu 27 maja 2011 r. otrzymali pismo od pozwanej, stanowiące odpowiedź na ich wezwanie, a zatem najpóźniej w dniu 28 czerwca 2011 r. powodowie powinni otrzymać należne im świadczenie.

1.2.  Stanowisko pozwanej (...) S.A. w G. (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 67)

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana wskazała, że na działce nr (...) znajduje się linia wysokiego napięcia 110 kV relacji (...) tor wschodni oraz linia wysokiego napięcia 110 kV relacji (...) tor zachodni. Obie inwestycje zostały zrealizowane w oparciu o ówcześnie obowiązujące przepisy prawa.

Tor wschodni został wybudowany w 1977 r. zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości w brzmieniu obowiązującym w okresie, którego dotyczy spór. W konsekwencji, skoro poprzednik prawny pozwanej uzyskał wymagane ówczesnymi przepisami pozwolenia administracyjne na posadowienie i utrzymywanie linii, to nie można mówić o nielegalności istnienia urządzeń przesyłowych. W decyzji wywłaszczeniowej widnieje nazwisko poprzedników prawnego powoda, który był ówczesnym właścicielem nieruchomości.

Tor zachodni został wybudowany w 1974 r., w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 lipca 1050 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Pozwana powołała się na orzecznictwo, zgodnie z którym posiadanie służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z trwałych i widocznych urządzeń posadowionych na nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne, może być uznane za posiadanie w dobrej wierze z chwilą jego objęcia na podstawie przepisów wyżej wskazanej ustawy.

Pozwana wskazała, że do oceny sytuacji będącej przedmiotem sporu należy w drodze analogii stosować przepisy dotyczące służebności gruntowych.

Z ostrożności procesowej, pozwana zakwestionowała wysokość roszczenia dochodzą przez powodów, wskazując, że powierzchnia, która stanowiła podstawę obliczeń wynagrodzenia jest znacznie zawyżona. Poza tym, zwróciła uwagę, że w okresie, za który powodowie domagają się wynagrodzenia, nieruchomość miała charakter rolny i stan ten istnieje do dnia dzisiejszego. Ograniczenia związane z produkcją rolną występują jedynie na powierzchni, jaką zajmują słupy energetyczne, a powszechną praktyką jest prowadzenie gospodarki rolnej pod przewodami linii energetycznych.

2.  Podstawa faktyczna wyroku

Powodowie J. i J. G. (2) są właścicielami nieruchomości gruntowej, w skład której wchodzi m.in. działka o nr ewidencyjnym (...), objęta księgą wieczystą nr KW (...), położona w miejscowości R., w gminie K.- na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej. Poprzednikiem prawnym powodów w odniesieniu do powyższej nieruchomości był ojciec J. G. (1).

(bezsporne)

W dniu 6 lutego 1973 r. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. wydało decyzję zatwierdzającą plan realizacyjny dotyczący linii energetycznej napowietrznej 110 kV (...) dotyczący linii nr (...) na terenie powiatu K..

(dowód: decyzja k. 65; projekt techniczny k. 84-86)

Decyzją z dnia 8 maja 1974 r., wydaną na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości Naczelnik Gminy (...) zezwolił Zakładowi (...) w G. na wejście na grunty prywatne celem budowy linii energetycznej 110 kV we wsi R. w powiecie (...). Załącznikiem do powyższej decyzji był wykaz właścicieli gruntów, w którym wymieniono m.in. T. G..

(dowód: decyzja k. 78-79)

Decyzją z dnia 14 maja 1975 r. Naczelnik Powiatu (...) zatwierdził plan realizacyjny- ogólny zagospodarowania terenu inwestycji przebiegu trasy linii 110 kV G. I- K. II linii nr(...).

(dowód: decyzja k. 83)

Przez teren działki (...) przebiegają dwie równoległe linie energetyczne wysokiego napięcia 110 kV, oznaczone numerami (...) (linia wschodnia) oraz (...) (linia zachodnia). Odległość pomiędzy osiami obu linii wynosi ok. 12 m. Na terenie działki (...) linie są wsparte na czterech przelotowych słupach kratownicowych stalowych o numerach (...) i (...) (linia wschodnia) oraz(...)i (...)(linia zachodnia), z tym że słup nr (...) stoi na granicy dwóch działek- częściowo na działce nr (...). Grunt był przez powodów od zawsze użytkowany w celach rolniczych. Ojciec powoda przekazał mu gospodarstwo w latach osiemdziesiątych XX w. Obecnie, powodowie wciąż użytkują grunt rolniczo, mają hodowlę bydła, a w przyszłości zamierzają przekazać ziemię synowi, który ma rolnicze wykształcenie i chce objąć gospodarstwo po rodzicach.

W związku z posadowieniem na gruncie urządzeń przesyłowych, Jak G. nie mógł w sposób swobodny dokonywać prac polowych. Utrudnione było w szczególności posługiwanie się maszynami rolniczymi w pobliżu słupów kratownicowych.

(dowód: opinia biegłego k. 284; przesłuchanie powoda k. 277)

Urządzenia przesyłowe posadowione na działce nr (...) stanowią własność pozwanego przedsiębiorstwa (...) S.A. w G..

(bezsporne)

Pismem z dnia 15 marca 2011 r. J. i J. G. (2) skierowali do pozwanej spółki pismo, w którym wezwali pozwaną do zapłaty kwoty 182.400 zł tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości.

(dowód: pismo powodów k. 18)

W piśmie z dnia 7 lipca 2011 r. (...) S.A. wskazała, że nie uznała roszczeń powodów, powołując się na zasiedzenie w złej wierze służebności gruntowej obciążającej nieruchomość powodów i odmówiła wypłaty wynagrodzenia.

(dowód: pismo pozwanej k. 22)

Wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od 28 października 2001 r. do dnia 28 października 2011 r. wynosi 6.949 zł.

(dowód: opinia biegłych K. L. i A. M. k. 282- 314, 347-349;)

Postanowieniem z dnia 26 października 2011 r. Sad Rejonowy wK. w sprawie I Ns 737/11 oddalił wniosek (...) SA o zasiedzenie służebności przesyłu.

(okoliczność bezsporna, vide postanowienie w aktach I Ns 737/11)

3.  Ocena dowodów

Pozwany w załączeniu do sprzeciwu od nakazu zapłaty przedstawił fotokopie decyzji z dnia 8 maja 1974 r. (...) wraz z załącznikiem, decyzję nr (...) z dnia 6 listopada 1973 r. k. 80, decyzję (...) z dnia 6 listopada 1973 r. (k. 81), decyzję z dnia 14 maja 1973 r.(83), wykaz właścicieli gruntów k. 84 i nast.) Powodowie zakwestionowali, aby którykolwiek z dokumentów odnosił się do spornej nieruchomości. Sąd podziela stanowisko, że dokumenty te nie pozwalają na jednoznaczne ustalenie, że odnoszą się one do spornej nieruchomości i posadowionych na niej linii energetycznych. Sąd zwraca uwagę, że w postępowaniu w sprawie I ns 737/11 dotyczącym zasiedzenia służebności pozwany przedstawił także inne dokumenty. W tamtym postepowaniu strona pozwana jako wnioskodawca przedstawiła inne twierdzenia wskazując, że to linia zachodnia została posadowiona na podstawie decyzji z dnia 8 maja 1974r., Pozwana wskazała jednoznacznie Sądowi w niniejszej sprawie, które z przedstawionych dokumentów dotyczą poszczególnych linii.

Sąd, w zakresie ustaleń dotyczących okoliczności posadowienia na nieruchomości powodów urządzeń przesyłowych, ich rodzaju, ilości, umiejscowienia na nieruchomości oraz utrudnień w możliwości pełnego wykorzystania nieruchomości oparł na dowodzie z przesłuchania powoda J. G. (1). Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia powoda, że posadowienie czterech słupów na gruntach wykorzystywanych rolniczo przy użyciu maszyn rolniczych utrudniało gospodarowanie gruntem. Powód wskazał, że w związku z posadowieniem urządzeń przesyłowych nie mógł swobodnie wykonywać prac polowych. W ocenie Sądu, wiarygodności należało odmówić twierdzeniom powoda w zakresie ewentualnych inwestycji planowanych na nieruchomości, w tym sprzedaży gruntu dla inwestorów chcących posadowić na tej nieruchomości wiatraki. Zdaniem Sądu, twierdzenia powoda pozostają gołosłowne, gdyż plany te nie zostały w żaden sposób potwierdzone innymi dowodami, jak chociaż wymianą korespondencji z ewentualnymi kupcami. Poza tym, zeznania powoda potwierdziły, że grunt od zawsze był wykorzystywany rolniczo i takie są dalsze plany powodów, a w przyszłości także ich syna.

Określenie wysokości wynagrodzenia należnego powodom z tytułu bezumownego korzystania z należącej do nich nieruchomości wymagało wiadomości specjalnych. W tym zakresie, Sąd w całości oparł swe ustalenia na treści opinii biegłych K. L. i A. M.. Biegli w sposób wnikliwy i wszechstronny przeanalizowali przedmiot wyceny i w sposób rzeczowy i logiczny przedstawili procedurę szacowania wysokości wynagrodzenia. Należy podkreślić, iż biegli wzięli pod uwagę przeznaczenie nieruchomości w poszczególnych okresach, zawierających się w okresie objętym żądaniem pozwu wynikające z przepisów prawa miejscowego, a także faktyczne wykorzystanie gruntu. Biegli, powołując się na konkretne przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami dla dokonanych obliczeń wyróżnili część gruntu położoną pomiędzy słupami energetycznymi i część gruntu położoną pod słupami, przyjmując dla pierwszej rynkowe postrzeganie nieruchomości (niezabudowane grunty rolne), a dla drugiej- ceny gruntów nabywanych pod podobne urządzenia infrastruktury. Oszacowana w ten sposób wartość wynagrodzenia uwzględnia sposób korzystania z nieruchomości, a także wartość gruntu, która z kolei uwzględnia stan rynku nieruchomości w okresie objętym pozwem oraz cechy nieruchomości wpływające na jej wartość. Biegli w sposób wyczerpujący uzasadnili przyjęcie rolnego charakteru nieruchomości powodów, wskazując w szczególności na jej specyficzne położenie (przyleganie do zakładu produkcyjnego), utrudniony dostęp do nieruchomości, skalę komplikacji formalnych, trudności realizacyjnych oraz kapitałochłonności przedsięwzięć służących przystosowaniu gruntu do innego niż rolniczego przeznaczenia.

Sąd, ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie nie wziął pod uwagę treści opinii biegłej B. P.. Biegła, sporządzając opinię wykroczyła poza ramy tezy dowodowej zawartej w postanowieniu Sądu z dnia 20 marca 2013 r. (k. 117). Zadaniem biegłej było ustalenia wysokości wynagrodzenia za korzystanie przez pozwaną z nieruchomości będącej własnością powodów za okres od 28 października 2001 r. do dnia 28 października 2011 r. w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu z uwzględnieniem stopnia ograniczenia prawa własności, zmniejszenia użyteczności oraz wartości nieruchomości. Tymczasem biegła w treści opinii zawarła analizę dotyczącą także odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości ze względu na posadowienie urządzeń elektrycznych oraz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okresy przyszłe. Wnioski zawarte w opinii uniemożliwiały kategoryczne ustalenie wysokości wynagrodzenia, a niejasność i brak precyzji zawartych w niej wniosków spowodowały konieczność dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych, która została omówiona powyżej.

Sąd nie brał również pod uwagę treści dokumentu prywatnego przedłożonego przez powodów w postaci operatu szacunkowego, albowiem treść tego dokumentu dotyczyła wartości całej nieruchomości należącej do powodów, a nie gruntu spornego i został on sporządzony dla ustalenia ceny sprzedaży nieruchomości. Poza tym, operat szacunkowy przedłożony przez powodów uwzględnia wartość nieruchomości jedynie na dzień jego sporządzenia, to jest na 6 września 2010 r., a zatem nie mógł stanowić podstawy ustaleń faktycznych dotyczących okresu 2001-2011.

4.  Podstawa prawna wyroku

Powodowie zgłoszone żądanie zapłaty opierają na regulacji tzw. roszczeń uzupełniających zawartej w art. 224, 225, 230 k.c.

Zgodnie z art. 225 k.c. znajdującym swe zastosowanie także do obowiązków posiadacza zależnego na mocy art. 230 k.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże posiadacz samoistny w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu zlej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z kolei obowiązki posiadacza w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy określa art. 224 § 2 k.c. Taki posiadacz jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej pogorszenie zużycie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Powyższe oznacza, że roszczenie właściciela przeciwko posiadaczowi rzeczy o zapłatę wygrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy jest uzależnione od następujących przesłanek:

- istnienia po stronie wierzyciela przymiotu właściciela

- posiadanie samoistne lub zależne rzeczy przez dłużnika

- brak zgodności z prawem posiadania dłużnika

- zła wiara posiadacza

Należy przy tym podkreślić, że roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy nie zależy w żadnym stopniu od wystąpienia po stronie wierzyciela szkody. Wystąpienie szkody warunkuje natomiast roszczenie odszkodowawcze za pogorszenie lub utratę rzeczy, przy czym odpowiedzialność odszkodowawcza posiadacza powstaje niezależnie od jego winy.

Tak określone przesłanki roszczenia staną się przedmiotem dalszych rozważań Sądu.

Bezspornym pomiędzy stronami było to, że powodowie w okresie objętym żądaniem pozwu byli właścicielami nieruchomości, na której posadowione są urządzenia przesyłowe pozwanej.

W ocenie Sądu, pozwanej (względnie jej poprzednikom prawnym) w okresie objętym żądaniem przysługiwał przymiot posiadacza zależnego nieruchomości gruntowej stanowiącej własność powodów.

Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada, jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym ustawa łączy określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Pozwana w okresie objętym żądaniem pozwu była posiadaczem cudzej nieruchomości. Zakres tego posiadania odpowiada służebności przesyłu wprowadzonej z dniem 3 sierpnia 2008 r. Zgodnie bowiem z art. 305 ¹ k.c. służebność przesyłu polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem korzystania z nieruchomości w oznaczonym zakresie zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

Posiadanie pozwanego miało więc charakter posiadania zależnego w odniesieniu do cudzej nieruchomości.

Istota sporu sprowadzała się zasadniczo do tego, czy posiadanie pozwanej w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu (art. 352 k.c.) było zgodne z prawem. Posiadanie zgodne z prawem wyklucza bowiem roszczenia uzupełniające właściciela nieruchomości.

Posiadanie zgodne z prawne występuje, gdy jest ono zgodne z treścią przysługującego posiadaczowi uprawnienia. Uprawnienie do posiadania rzeczy- w tym także rzeczy cudzej- może wynikać ze stosunków obligacyjnych (np. najem, dzierżawa) lub z prawa rzeczowego (własność, ograniczone prawa rzeczowe).

Przepis art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości upoważniał organy administracji państwowej, instytucje i przedsiębiorstwa państwowe za zezwoleniem naczelnika gminy - a w miastach prezydenta lub naczelnika miasta (dzielnicy), do zakładania i przeprowadzania na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągów drenażowych, przewodów służących do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzeń technicznych łączności i sygnalizacji, a także innych podziemnych lub nadziemnych urządzeń technicznych niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Osobom upoważnionym przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe przysługiwało prawo dostępu do tych przewodów i urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją. Decyzja ta miała zatem charakter wywłaszczeniowy i kształtowała treść prawa własności zgodnie z art. 140 k.c. Z decyzji tej wynikało dla korzystającego z urządzeń przesyłowych dla celów działalności gospodarczej szczególne administracyjno-prawne uprawnienie, polegające na korzystaniu z cudzej nieruchomości przez założenie i eksploatację urządzeń przesyłowych.

Z uwagi na szczególny, wywłaszczeniowy charakter wyżej wskazanej decyzji oraz skutki, jakie wywierała w sferze uprawnień właściciela wywłaszczonej nieruchomości, decyzja ta powinna wskazywać konkretną nieruchomość, której dotyczy, a stroną postępowania administracyjnego, na skutek którego decyzja została wydana winien być właściciel nieruchomości (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2014 r., IV CSK 724/13).

W ocenie Sądu, treść dokumentów dotyczących budowy linii (...), przedłożonych przez pozwaną nie pozwala uznać, iż posiadanie przez pozwaną nieruchomości powodów w zakresie odpowiadającej służebności przesyłu było zgodne z prawem. Z przedłożonych przez pozwaną decyzji wynika, że linia energetyczna nr (...) 110 kV we wsi R. została wybudowana właśnie na ich podstawie. Raz jeszcze należy podkreślić, iż mocą powyższych decyzji ograniczeniu albo odjęciu podlegało prawo konkretnej nieruchomości. Tytuł prawny przedsiębiorcy wykorzystującego urządzenia przesyłowe do ich zainstalowania na cudzej nieruchomości mógł powstać w związku z wydaniem przez wskazany w ustawie organ decyzji, mającej charakter wywłaszczeniowy, ograniczającej właściciela konkretnej nieruchomości w jego prawie w związku z koniecznością ustawienia na niej urządzeń przesyłowych (vide: uchwała (7) z dnia 8 kwietnia 2014 r., III CZP 87/13). Powyższe oznacza, że dla skuteczności decyzji administracyjnej ograniczającej własność na potrzeby posadowienia urządzeń przesyłowych musi ona w swej treści zawierać konkretnie oznaczoną nieruchomości. W ocenie Sądu, pozwana nie wykazała, by przedmiotowe decyzje dotyczyły spornej działki nr (...). Wprawdzie decyzja administracyjna z dnia 8 maja 1974 r. wymienia m.in. T. G., jako właściciela gruntów podlegających wywłaszczeniu, jednak treść dokumentu nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, że grunt, którego dotyczy decyzja, to sporna działka nr (...). W żadnym miejscu w dokumencie nie pojawia się bowiem takie oznaczenie nieruchomości. Poza tym, z treści przedłożonych dokumentów nie wynika również, że dotyczą one urządzeń posadowionych na gruncie powodów. Pozwana nie wykazała również, że decyzja ta została doręczona poprzednikowi prawnemu powodów. Wątpliwości Sądu, budzi również fakt, że dokumenty przedstawione przez pozwaną w sprawie z jej wniosku o stwierdzenie zasiedzenia służebności, toczącej się przed Sądem Rejonowym w K., sygnatura akt I Ns 737/11 zawierały dodatkowe decyzje, których strona w niniejszej sprawie nie przedstawiła. Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodów, wobec zakwestionowania przez powodów uprawnienia do korzystania przez pozwaną z ich gruntu, to na pozwanej ciążył obowiązek wykazania, że posiadanie przez nią gruntów powodów odpowiadające treści służebności przesyłu jest zgodne z prawem.

Linia nr (...) trasy linii 100 kV (...) została, w świetle twierdzeń pozwanej wybudowana na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Tymczasem, w toku postępowania pozwana przedłożyła jedynie decyzję z dnia 14 maja 1975 r., w której Naczelnik Powiatu (...) zatwierdził plan realizacyjny ogólny wskazanej linii energetycznej. W ocenie Sądu, także ta decyzja nie legitymuje pozwanej do posiadania nieruchomości powodów. Z treści dokumentu wynika, że została ona wydana w oparciu o przepisy ówcześnie obowiązującego prawa budowlanego i dotyczy planu realizacyjnego, a nie kwestii uprawnień inwestora w zakresie posiadania nieruchomości, na której miała być prowadzona inwestycja. Dokument nie zawiera żadnej informacji na temat nieruchomości, na której inwestycja miała być prowadzona, nie może zatem świadczyć, że pozwana (tu: jej poprzednik prawny) był uprawniony do posiadania nieruchomości powodów.

Pozwana ani nie przedstawiła twierdzeń, ani dowodów, z których by wynikało ze nabyła służebność odpowiadającą treści służebności przesyłu w drodze zasiedzenia. Pozwana nie przedstawiła twierdzeń co do tego, że pozostaje następcą prawnym podmiotu, który objął nieruchomość powodów w posiadanie, ani też nie opisał działań związanych z nieprzerwanym posiadaniem. Nie wskazał także w treści odpowiedzi na pozew, ze służebność odpowiadająca treścią służebności przesyłu mu przysługuje. Dlatego tez Sąd z urzędu nie weryfikował tej okoliczności.

Sąd uznał zatem, że pozwana była posiadaczem gruntu powodów bez tytułu prawnego. Spółka nie wykazała bowiem, aby posiadała uprawnienie do ingerowania w sferę własności powodów.

W ocenie Sądu posiadanie przez pozwaną nieruchomości powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu w okresie objętym żądaniem pozwu miało charakter posiadania w złej wierze. Jak wynika z treści korespondencji pomiędzy stronami dopiero z chwilą wystosowania przez powodów wezwania do zapłaty pozwana przystąpiła do ustalania stanu prawnego nieruchomości. W piśmie z dnia 7 lipca 2011 r. nie powołuje się na przysługujące jej prawo do posiadania cudzej nieruchomości wynikające z przywołanych w niniejszym postępowaniu decyzji, lecz na zasiedzenie służebności wobec jej posiadania w złej wierze przez okres 30 lat. (k22). Oznacza to, że pozwany ani nie znał stanu prawnego posiadania, ani też nie był przekonany o jego zgodności z prawem. To uzasadnia twierdzenie, że w okresie objętym zadaniem pozwu pozwany był posiadaczem w złej wierze.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania, że roszczenie powodów zasługuje na uwzględnienie co do zasady. Sporną kwestią w niniejszej sprawie była wysokość wynagrodzenia należnego powodom z tytułu bezumownego korzystania z ich gruntu przez pozwaną spółkę.

Nie powielając argumentacji dotyczącej przyczyn oparcia się przez Sąd na treści opinii biegłych w zakresie przyjętego wynagrodzenia, wskazać należy na kilka następujących kwestii. Po pierwsze, wbrew twierdzeniom strony powodowej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie powinno zawierać zupełnie hipotetycznego wykorzystania/przeznaczenia nieruchomości, a wymaga uwzględnienia całokształtu okoliczności sprawy. Po drugie, dla uwzględniania przy ustalaniu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przemysłowego lub produkcyjnego przeznaczenia gruntu, czego domagali się powodowie, przy rolniczym jego wykorzystywaniu w rzeczywistości niezbędne byłoby uprawdopodobnienie, że grunt rzeczywiście miałby być wykorzystany w takim charakterze. W świetle materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie, przedmiotowy grunt był od zawsze wykorzystywany rolniczo. Powód J. G. (1) wskazał nadto, że obecnie na nieruchomości także prowadzone jest gospodarstwo rolne, a w przyszłości zamierza przekazać ziemię w tym celu synowi. W świetle opinii biegłych, zmiana wykorzystania nieruchomości powodów na cel inny niż rolniczy jest z przyczyn wskazanych we wcześniejszej części uzasadnienia ekonomicznie nieuzasadniona. Z powyższych względów, dla ustalenia wartości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie można było przyjąć optymalnego wykorzystania nieruchomości w oderwaniu od faktycznego użytkowania gruntu. Warto zwrócić uwagę, że biegli w opinii uwzględnili, że na gruncie powodów w miejscu, gdzie posadowione są słupy należy brać pod uwagę inwestycyjny charakter działki, gdyż w ten sposób jest on użytkowany przez pozwaną, co znalazło odzwierciedlenie w oszacowanej przez biegłych kwocie wynagrodzenia. Ponadto, należy podkreślić, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości dotyczy okresu przeszłego, a w okresie objętym żądaniem pozwu, nieruchomość była użytkowana wyłącznie rolniczo. Strona powodowa w toku postępowania nie wykazała przy tym, aby w okresie objętym żądaniem użytkowała grunt, dla innych celów niż rolniczy, ewentualnie, by podejmowała działania zmierzające do zmiany przeznaczenia gruntu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 224 k.c., 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6949 zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

5.  Koszty

Przy ustalania kosztów procesu, Sąd miał na uwadze przede wszystkim fakt, że powodowie „wygrali” sprawę do zasady, wykazując, że pozwana jest obowiązana do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z należącego do powodów gruntu. Z podanych w uzasadnieniu względów, żądana w pozwie kwota wynagrodzenia została uwzględniona jednak jedynie w ok. 12%. Powodowie, zlecając sporządzenie prywatnej ekspertyzy dotyczącej wartości nieruchomości mogli spodziewać się, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości będzie wyższe, co usprawiedliwia kwotę wskazaną w pozwie. Należy również zwrócić uwagę, że koszty niniejszego procesu, przede wszystkim z uwagi na sporządzone na jego potrzeby opinie biegłych, przewyższają zasądzoną na rzecz powodów kwotę, co czyni niniejsze postępowanie bezsensowne z ekonomicznego punktu widzenia. Mając powyższe na uwadze, a także okoliczności dotyczące sytuacji majątkowej powodów, Sąd uznał za zasadne nie obciążać powodów kosztami procesu, o czym orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. w punkcie III wyroku.