Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lutego 2015 r. (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28 stycznia 2015 r., odmówił A. J. prawa do emerytury na tej podstawie, że do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia wnioskodawcy od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. oraz od 1 października 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. w Wytwórni (...) w, gdyż przedłożone świadectwa wykonywania pracy w warunkach nie są zgodne z ze znajdującymi się w aktach kapitałowych świadectwami pracy oraz z zaświadczeniami o przebiegu ubezpieczenia. Organ rentowy wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca legitymuje się ogólnym stażem pracy w wymiarze 26 lat 3 miesiące i 25 dni, w tym 26 lat, 3 miesiące i 16 dni okresów składkowych oraz 9 dni okresów nieskładkowych. Organ rentowy uznał za udokumentowany okres 13 lat, 7 miesięcy i 28 dni pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach.

/decyzja – k. 41-42 odwrót plik I akt ZUS /

Odwołanie od decyzji ZUS w dniu 10 marca 2015 r. złożył wnioskodawca kwestionując zawarte w niej rozstrzygnięcie i podnosząc, że w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. oraz w Wytwórni (...) stale I w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca betoniarki na pojeździe mechanicznym powyżej 3,5 tony. Na potwierdzenie powyższej okoliczności skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań czterech świadków.

/ odwołanie k. 2-5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 9-9 odwrót/.

W toku dalszego procesu wnioskodawca, działając przez pełnomocnika w osobie adwokata, poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenia od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Z kolei pełnomocnik organu rentowego oświadczył, że nie kwestionuje okresów zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. oraz w Wytwórni (...), wynikających ze świadectw pracy, natomiast, z uwagi na uchybienia formalne złożonych zaświadczeń, kwestionuje wykonywanie przez wnioskodawcę we wskazanym tam okresie pracy w warunkach szczególnych, okresy te nie pokrywają się ze świadectwami pracy. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/e-protokół rozprawy z 06.09.2016 r – płyta CD k. 127/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. J., urodzony (...), w dniu 14 28 stycznia 2015 r. złożył wniosek o emeryturę.

/ wniosek k. 1 akt ZUS dotyczących wnioskodawcy/

Na dzień 1 stycznia 1999 r. ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy - obejmujący m.in. zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł. oraz w Wytwórni (...) s.c. w A. - wyniósł 26 lat, 3 miesiące i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych /bezsporne/

Od 21 lipca 1978 r. wnioskodawca posiada prawo jazdy kategorii „C” na samochody powyżej 3,5 tony.

zeznania A. J. - protokół z rozprawy z 27.01.2016 r. – k. 30-32/

W okresie od 22 września 1992 r. do 31 grudnia 1993 r. oraz od 1 kwietnia 1994 r. do 30 września 1994 r. wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł. na stanowisku odpowiednio: kierowca – operator – mechanik i kierowca – mechanik.

/świadectwo pracy z 31.12.1993 r. – k. 11 plik II akt ZUS; świadectwo pracy z 30.09.1994 r. – k. 13 plik II akt ZUS/

W świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach pracodawca - Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w Ł. wskazał, że w okresie od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako „kierowca na pojazdach mechanicznych (samochodach) powyżej 3,5 tony”.

/świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 25/26 plik I akt ZUS/

Przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł. wnioskodawca stale (bez przestojów) i w pełnym wymiarze czasu pracy (codziennie w dni robocze, co najmniej 8 godzin dziennie) wykonywał wyłącznie pracę kierowcy betonomieszarki – samochodu, który woził beton. Pusty samochód ważył około 14 ton, natomiast załadowany około 30 ton. Praca wnioskodawcy była wykonywana przez cały rok, z uwagi na duże zapotrzebowanie – także w zimę, kiedy beton był wykorzystywany do wykonywania wylewek, posadzek i prac wewnętrznych w budowanych obiektach. Wnioskodawca nie zajmował się czynnościami naprawczymi kierowanego pojazdu – zajmowali się tym dwaj mechanicy zatrudnieni w warsztacie. Do obowiązków wnioskodawcy należała codzienna obsługa samochodu oraz jego prowadzenie. Podczas rozładunku betonu wnioskodawca miał obowiązek stać przy samochodzie i regulować wypływ betonu.

/zeznania świadka E. S. – e-protokół z rozprawy z 03.12.2015 r., czas nagrania:00:09:05 – 00:28:15 – płyta CD k. 21;

zeznania świadka A. P. - e-protokół z rozprawy z 03.12.2015 r., czas nagrania:00:28:16 – 00:38:02 – płyta CD k. 21

zeznania świadka G. S. (1) - protokół z rozprawy z 27.01.2016 r. – k. 30-32;

zeznania A. J. - protokół z rozprawy z 27.01.2016 r. – k. 30-32 w zw. z e-protokołem z rozprawy z 06.09.2016 r., czas nagrania:00:22:49 – 00:29:05 – płyta CD k. 127

W okresie od 1 października 1994 r. do 15 stycznia 1995 r. oraz od 5 maja 1995 r. do 30 listopada 1995 r. a także od 13 maja 1996 r. do 31 lipca 2002 r. wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Wytwórni (...) s.c. w A. na stanowisku: kierowca - mechanik.

/świadectwo pracy z 16.01.1995 r. – k. 14 plik II akt ZUS; świadectwo pracy z 30.09.1995 r. – k. 15 plik II akt ZUS; świadectwo pracy z 30.11.1995 r. – k. 16 plik II akt ZUS; świadectwo pracy z 31.07.2002 r. – k. 17 plik II akt ZUS/

W świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach pracodawca - Wytwórnia (...) s.c. w A. wskazał, że w okresie od 1 października 1994 r. do 16 stycznia 1999 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako „kierowca betonomieszarki”.

/świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 27/28 plik I akt ZUS/

Przez cały okres zatrudnienia w Wytwórni (...) s.c. w A. wnioskodawca stale (bez przestojów) i w pełnym wymiarze czasu pracy (codziennie w dni robocze, co najmniej 8 godzin dziennie) wykonywał wyłącznie pracę kierowcy betonomieszarki – samochodu, który woził beton. Był to ten sam samochód, na którym wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł.. Wytwórnia (...) s.c. w A. odkupiła cały sprzęt od Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł.. Praca wnioskodawcy była wykonywana przez cały rok, z uwagi na duże zapotrzebowanie – także w zimę. Wnioskodawca nie zajmował się czynnościami naprawczymi kierowanego pojazdu – zajmowali się tym zatrudnieni w firmie mechanicy. Do obowiązków wnioskodawcy należała codzienna obsługa samochodu oraz jego prowadzenie. Podczas rozładunku betonu wnioskodawca miał obowiązek stać przy samochodzie i regulować wypływ betonu.

/ zeznania świadka A. B. – e-protokół z rozprawy z 03.12.2015 r., czas nagrania:00:38:03 – 00:45:56 – płyta CD k. 21, zeznania świadka E. S. – e-protokół z rozprawy z 03.12.2015 r., czas nagrania:00:09:05 – 00:28:15 – płyta CD k. 21; zeznania świadka A. P. - e-protokół z rozprawy z 03.12.2015 r., czas nagrania:00:28:16 – 00:38:02 – płyta CD k. 21; zeznania świadka G. S. (1) - protokół z rozprawy z 27.01.2016 r. – k. 30-32; zeznania A. J. - protokół z rozprawy z 27.01.2016 r. – k. 30-32 w zw. z e-protokołem z rozprawy z 06.09.2016 r., czas nagrania:00:22:49 – 00:29:05 – płyta CD k. 127/

Decyzją z dnia 12 lutego 2015 r. (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 28 stycznia 2015 r., odmówił A. J. prawa do emerytury wskazując, że do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił on wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia wnioskodawcy od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. oraz od 1 października 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. w Wytwórni (...).

/decyzja – k. 41-42 odwrót plik I akt ZUS /

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków S. P., S. i B. oraz wnioskodawcy. Ponadto Sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach ubezpieczeniowych wnioskodawcy. Sąd pominął dokumenty w postaci świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydanych przez Spółkę (...) ponieważ jak zasadnie podnosi organ rentowy są one sprzeczne z treścią świadectw pracy oraz zawierają błędy formalne – brak czytelnych pieczątek i podpisów osób je wydających, co budzi wątpliwości co do ich rzetelności. Sąd uchylił postanowienie o przesłuchaniu świadka W. i ponownego przesłuchania świadka B. wobec oświadczenia pełnomocnika ZUS ,iż nie kwestionuje okresów zatrudnienia wnioskodawcy w spółce (...) wskazanych w świadectwach pracy.

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z przepisu art. 32 wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Dodatkowo § 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, iż właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Analiza treści wykazu A, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., wskazuje, że do prac wykonywanych w warunkach szczególnych zalicza się m.in. wymienioną w Dziale VIII (zatytułowanym „ W transporcie i łączności”) pracę kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (poz. 2).

Stosownie zaś do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca spełnił warunki do uzyskania emerytury w zakresie wymaganego wieku (ukończone 60 lat) oraz ogólnego stażu pracy (co najmniej 25 lat). Spór dotyczył natomiast okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w Ł. na stanowisku kierowca – operator – mechanik i kierowca – mechanik od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. oraz w Wytwórni (...) s.c. w A. na stanowisku: kierowca – mechanik od 1 października 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. , przy czym organ rentowy nie kwestionował samego zatrudnienia wnioskodawcy w ww. okresach, a jedynie, kwestionował wykonywanie przez wnioskodawcę w tym okresie pracy w warunkach szczególnych. Odmowa uwzględnienia przez organ rentowy wymienionego okresu wynikała z uchybień formalnych przedłożonych przez wnioskodawcę świadectw wykonywana prac w szczególnych warunkach.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, iż regulacja § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/. Dlatego też Sąd na okoliczność prac wykonywanych przez wnioskodawcę dopuścił dowód z dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz z zeznań świadków i wnioskodawcy.

Z analizy dokumentów dotyczących zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie czasu (tj. świadectw pracy wystawionych przez pracodawców - Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w Ł. oraz Wytwórnię (...) s.c. w A.) wynika, że przez okres od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. oraz od 1 października 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca wykonywał pracę na w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z kolei na podstawie zeznań świadków: E. S., A. P., A. B. i G. S. (2) oraz zeznań wnioskodawcy, Sąd poczynił ustalenia, iż wnioskodawca w ww. okresie wykonywał stale (bez przestojów – nawet w zimę, kiedy beton był wykorzystywany do wykonywania wylewek, posadzek i prac wewnętrznych w budowanych obiektach) i wyłącznie czynności kierowcy samochodu ciężarowego do przewozu betonu (tzw. „gruszki”) o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Według ustaleń Sądu pusty samochód ciężarowy kierowany przez wnioskodawcę ważył około 14 ton, natomiast załadowany około 30 ton. W toku postępowania dowodowego jednoznacznie ustalono, że wnioskodawca od 21 lipca 1978 r. posiada prawo jazdy kategorii „C” uprawniające do kierowania pojazdami o dopuszczalnej ładowności powyżej 3,5 tony. Świadkowie oraz wnioskodawca opisali park samochodowy jaki wówczas posiadali pracodawcy wskazując, że wnioskodawca był kierowcą wyłącznie samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony marki. Do obowiązków wnioskodawcy należała codzienna obsługa samochodu oraz jego prowadzenie. Podczas rozładunku betonu wnioskodawca miał obowiązek stać przy samochodzie i regulować wypływ betonu. Wnioskodawca nie zajmował się natomiast żadnymi czynnościami naprawczymi kierowanego pojazdu – tym zajmowali się mechanicy zatrudnieni w warsztacie.

Oceniając zeznania ww. świadków Sąd uznał je za w pełni wiarygodne, gdyż są spójne i konsekwentne oraz znajdują potwierdzenie zarówno w zgromadzonej w toku postępowania dokumentacji, jak i w zeznaniach wnioskodawcy. Świadkowie ci pracowali z wnioskodawcą w spornym okresie czasu jako jego współpracownicy lub przełożeni. Tym samym nie można oceniać ich zeznań jako opartych na przypuszczeniach lub relacjach innych osób. Świadkowie ci szczegółowo opisali czym zajmował się wnioskodawca w okresie spornym.

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie z zebranego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że w okresach od 22 września 1992 r. do 30 września 1994 r. oraz od 1 października 1994 r. do 31 grudnia 1998 r. wnioskodawca stale, a wiec w sposób ciągły, w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy, wykonywał czynności kierowcy na samochodach ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, określone w pkt. 2 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), określającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Reasumując, z zebranego materiału dowodowego wynika jasno, iż – wbrew stanowisku organu rentowego - wnioskodawca legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych uprawniającym do wcześniejszej ze względu na wiek emerytury.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy A. J. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2015 r., to jest od pierwszego dnia od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 2. wyroku stosownie do wyników postępowania i na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz odwołującego się A. J. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 12 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych do dnia 31 lipca 2015 roku), w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 461), mając na uwadze, że zgodnie z § 21, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r, poz. 1800) - do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

Wyrok z uzasadnieniem doręczyć peł. ZUS z pouczeniem oraz wypożyczyć akta rentowe

26.09.2016