Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: sekr. sąd. Izabela Węsiora

po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2016 r. na rozprawie

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki T. K. kwotę 135000 zł. (sto trzydzieści pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 8 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty,

2. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki T. K. kwotę 10369 zł. (dziesięć tysięcy trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XVC 934/15

UZASADNIENIE

Stanowiska stron.

T. K. wniosła pozew przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W., w którym domagała się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz:

- kwoty 135.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 8 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 369 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych na poczet wynagrodzenia pełnomocnika działającego na etapie przedsądowym wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu (30 października 2015 roku)

- kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według spisu kosztów albo norm przepisanych.

13 sierpnia 2006 roku doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego śmiertelne obrażenia odniosła córka powódki – K. K. (lat 19). Sprawcą wypadku był kierowca samochodu marki B. B. S., posiadający polisę OC u pozwanego. Córka powódki była pasażerką pojazdu marki F. (...) uczestniczącego w zdarzeniu i w wyniku doznanych obrażeń w postaci czaszkowo-mózgowych zmarła po przewiezieniu do Szpitala w D..

K. K. była młodszą córką powódki. W roku zdarzenia zdała maturę, dostała się na studia, planowała zostać pilotem wycieczek i organizatorem obozów dla młodzieży. Wcześniej chciała rozpocząć pracę zawodową aby odciążyć finansowo rodziców. Wypadek zdarzył się podczas urlopu córki powódki. Więź pomiędzy córką a matką była bardzo bliska i wyjątkowa. Córka zamieszkiwała jeszcze w domu rodzinnym, wraz z matką spędzała czas wolny, dzieliła się codziennymi radościami i kłopotami.

Śmierć córki była ogromnym wstrząsem. Do dzisiaj powódka odczuwa żal i smutek. W okresie bezpośrednio po wypadku powódka czuła się bezsilna. Sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem karnym na karę trzech lat pozbawienia wolności.

Powódka zwróciła się do pozwanego o wypłatę zadośćuczynienia z tytułu utraty osoby najbliższej w wysokości 250.000 zł. W piśmie z dnia 11 czerwca 2015 roku poinformowano o przyznaniu 15.000 zł, wypłacono środki.

Zdaniem powódki doszło do naruszenia dobra osobistego powódki w postaci prawa do więzi rodzinnych i do życia w pełnej rodzinie. W celu efektywnego uzyskania zadośćuczynienia, powódka zwróciła się o pomoc do podmiotu profesjonalnie zajmującego się dochodzeniem odszkodowań, w związku z czym poniosła koszty w wysokości 369 zł. Kwotę tę pozwany powinien zwrócić powódce jako odszkodowanie.

Roszczenie o odsetki uzasadnione jest przepisami kodeksu cywilnego oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Pozwany uznał, że powództwo jest bezzasadne, zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powódki, których sam jednoznacznie nie przyzna.

Pozwany wskazał, że obejmował posiadacza pojazdu, który spowodował wypadek komunikacyjny ochroną ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Nadto uznał swoją odpowiedzialność za wypadek z dnia 13 sierpnia 2006 roku, przyznał i wypłacił powódce roszczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Nadto przyznano powódce stosowne odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej w wysokości 40.000 zł.

Przed wprowadzeniem do obrotu prawnego przepisu art. 446 § 4 k.c. ubezpieczyciele przyznając roszczenia tytułem odszkodowania brali również pod uwagę kompensację krzywdy osoby bliskiej zmarłemu. Zatem sięganie po przepis art. 448 k.c. prowadzi do podwójnej kompensacji uszczerbku niemajątkowego powódki z uwagi na to, że częściowo został już uwzględniony.

W ocenie pozwanego roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie jest nadmierne w stosunku do doznanej, nieudowodnionej na obecnym etapie postępowania, krzywdy powódki. Kwota zadośćuczynienia powodowałaby nieuzasadnione wzbogacenie powódki. Wysokość zadośćuczynienia powinna zależeć przede wszystkim od wielkości doznanej krzywdy. Należy zastosować obiektywne kryteria oceny.

Nie można zgodzić się z sytuacją, w której podobnie jak te najwyżej cenione wartości, pozostające pod ochroną art. 445 § 1 k.c., będą w wymiarze finansowym kompensowane same tylko przeżycia psychiczne będące następstwem śmierci osoby bliskiej.

Pozwany stoi na stanowisko, że dla uzyskania naprawienia szkody nie jest wystarczające powołanie się przez powódkę na ujemne przeżycia związane ze śmiercią osoby bliskiej, lecz wymagane jest udowodnienie, że śmierć spowodowała wystąpienie u powódki cierpienia i poczucia krzywdy lub wywołała u niej określony uszczerbek na zdrowiu. Powinny w szczególności występować dodatkowe okoliczności wskazujące na naruszenie dóbr osobistych. W niniejszej sprawie nic nie wskazuje na to, aby u powódki okres żałoby przebiegał w sposób zaburzony. Istotny jest przy tym czynnik czasu, który ma wpływ na ocenę stanu emocjonalnego powódki jak również wysokość zadośćuczynienia.

Pozwany zakwestionował zasadność uznania roszczenia o odsetki od daty innej niże data wyrokowania.

Podstawa faktyczna wyroku

Powódka była matką K. K.. Córka była zawsze grzecznym dzieckiem. Mieszkały wspólnie z mężem powódki oraz młodszą córką w trzypokojowym mieszkaniu. Córka K. w młodym wieku dużo chorowała, powódka opiekowała się nią przez cztery lata rezygnując przy tym z pracy zawodowej.

Powódka w 2006 roku była zatrudniona u podwykonawcy usług na rzecz (...). Rodzina żyła skromnie, we wzajemnej zgodzie.

K. K. była osobą bardzo spokojną, była bardzo zżyta z powódką. Powódka wspierała córkę w nauce, chodziła na zebrania w przedszkolu oraz szkole – K. była „jej ulubioną córeczką”. Powódka na dobranoc czytała swoim córkom książki. Dzieciństwo K. K. przebiegało w spokojnej, rodzinnej atmosferze. Na każdym etapie rozwoju mogła liczyć na wsparcie powódki, miała możliwość zwierzenia się. Rodzina wakacje spędzała w T. – u rodziny ojca albo wyjeżdżała poza granice Polski.

K. K. uczyła się w liceum w klasie o profilu biologicznym, nie przechodziła okresu buntu, była dojrzała jak na swój wiek. W czasie wakacji planowała pracę, aby wspomóc finansowo rodziców i zarobić na studia. K. K. pomagała w prowadzeniu domu, nauczyła się od powódki pieczenia ciast. Powódka była dumna z córki gdy zdała maturę. Wcześniej wybierała z córką sukienkę na studniówkę.

Dowód: zeznania J. P. [2016.08.17 00:16:55] k. 105, zeznania W. K. [2016.08.17 00:50:21] k. 105, przesłuchanie powódki [2016.08.17 01:15:45] k. 105;

K. K. miała od ponad roku chłopaka, który był znany rodzicom. Chłopak był w tym samym wieku, również kończył szkołę. K. K. planowała ukończyć szkołę, rozpocząć studia z hotelarstwa i turystyki, zrobić prawo jazdy. Rok po maturze zamierzała pojechać ze swoim chłopakiem na wakacje do W.. Marzyła o dobrej pracy, domku z ogródkiem, gdzie mogłaby wziąć swoich rodziców pod opiekę na starość.

Na tydzień przed tragicznym zdarzeniem powódka pojechała wraz z córką na (...), spędziły wspaniały dzień, była piękna pogoda. Później powódka stwierdziła, że ten dzień był „pożegnaniem z K.”.

Dowód: zeznania W. K. [2016.08.17 00:50:21] k. 105, przesłuchanie powódki [2016.08.17 01:15:45] k. 105;

W dniu 13 sierpnia 2006 roku w L., gm. D. na drodze (...) B. S. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki B. nie dostosował prędkości i techniki jazdy do panujących warunków drogowych i podjął manewr wyprzedzania kolumny pojazdów w miejscu niedozwolonym na podwójnej linii ciągłej, przez co doprowadził do czołowo-bocznego zderzenia z jadącą z przeciwka kierującą samochodem osobowym marki F. (...) M. S. w wyniku czego pasażer jej pojazdu T. S. w wyniku doznanych obrażeń czaszkowo-mózgowych poniósł śmierć na miejscu zdarzenia a drugi pasażer tego pojazdu K. K. w wyniku obrażeń w postaci czaszkowo-mózgowych zmarła po przewiezieniu do Szpitala w D. a M. S. doznała rany w okolicy skroniowej lewej, złamania podstawy środkowego dołu czaszki, ranę okolicy kolana lewego, które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała na okres powyżej siedmiu dni.

W wyroku z dnia 19 grudnia 2007 roku wydanym pod sygn. akt IIK 20/07 Sąd Rejonowy w Dębicy uznał B. S. winnym spowodowania wyżej opisanego wypadku drogowego, tj. popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 177 § 1 i 2 k.k. i za ten czyn skazał go na karę trzech lat pozbawienia wolności.

Powyższe orzeczenie zostało utrzymane w mocy w wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie, sygn. akt II Ka 183/08 wydanym w dniu 20 maja 2008 roku.

Podczas postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Komendę Powiatową Policji w D. sporządzona została opinia co do sposobu i techniki jazdy kierowców uczestniczących w zdarzeniu, bezpośredniej przyczyny wypadku itp.

Dowód: odpis wyroku sygn. akt II K 20/07 oraz odpis wyroku II Ka 183/08 wraz z uzasadnieniem k. 13-22, opinia biegłego k. 24-41;

Powódka dowiedziała się o śmierci swojej młodszej córki od J. P. – starszej córki. Cała rodzina pojechała do T.. Na miejscu sprawami pogrzebu zajmował się mąż powódki.

Bezpośrednio po zdarzeniu powódka korzystała z półrocznego zwolnienia lekarskiego, była pod opieką psychologa i psychiatry, przyjmowała leki antydepresyjne. Powódka nie wstawała z łóżka, nie chciała nigdzie wychodzić, płakała, rozpamiętywała wszystko co działo się przed wypadkiem. Powódka odcięła się od znajomych, nie chce wychodzić z domu, do chwili obecnej niechętnie uczestniczy w imprezach rodzinnych, nie chodzi już do galerii handlowych, co czyniła z córką. Powódka rozwesela się jedynie gdy widzi wnuki.

W domu rodzinnym wciąż jest pełno ramek ze zdjęciami K. K., powódka stworzyła pewnego rodzaju ołtarzyk ze świecami, w Internecie założono księgę pamiątkową. Powódka wciąż boi się oglądać filmy z udziałem córki. Od chwili pogrzebu powódka co tydzień odwiedza cmentarz, powódka nosi tylko czarne ubrania. Córce powódki postawiono pomnik.

Relacje powódki z mężem ochłodziły się albowiem przez długi czas powódka obwiniała męża za to, że namówił K. na wyjazd i z jego winy zginęła. Każde z nich żyje osobno, spotykają się tylko wieczorami przy telewizorze, powódka nie daje się namówić na spacer czy inne sprawy.

Dowód: zeznania J. P. [2016.08.17 00:16:55] k. 105, zeznania W. K. [2016.08.17 00:50:21] k. 105, przesłuchanie powódki [2016.08.17 01:15:45] k. 105;

B. S. w dniu zdarzenia posiadał polisę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.

Powódka w piśmie z dnia 8 maja 2015 roku zgłosiła pozwanemu żądanie zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 250.000 zł. W postępowaniu likwidacyjnym powódka reprezentowana była przez W. (...) Centrum Pomocy po wypadkach i kolizjach drogowych w G.. Koszt usługi wyniósł 369 zł brutto.

W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany uznał swoją odpowiedzialność za zdarzenie co do zasady oraz uwzględnił roszczenie powódki o zapłatę zadośćuczynienia do wysokości 15.000 zł. Swoją decyzję przedstawił w decyzji z dnia 11 czerwca 2015 roku. Próba zawarcia ugody pomiędzy stronami okazała się bezskuteczne.

Nadto pozwany wypłacił powódce kwotę 40.000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej.

Dowód: okoliczność bezsporna, akta postępowania likwidacyjnego nr (...)-01 k. 94, faktura VAT k. 23;

Ocena dowodów

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.).

Pierwszą grupę dowodów, na których oparł się Sąd przy ustaleniu stanu faktycznego stanowiły dokumenty prywatne i urzędowe. Z uwagi na to, że żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności ani prawdziwości złożonych wzajemnie dokumentów, Sąd przyznał tym dokumentom domniemania, o których mowa w art. 244 § 1 oraz 245 k.p.c. Powyższe dokumenty (akta szkody oraz wyroki sądów karnych) pozwoliły Sądowi na poczynienie ustaleń w zakresie sposobu likwidacji szkody przez pozwanego oraz winy sprawcy wypadku.

Należy podnieść, że istotne dla rozstrzygnięcia okazały się dokumenty zgromadzone w aktach likwidacji szkody prowadzonych przez pozwanego. Tym niemniej, zważywszy na zasadę bezpośredniości postępowania sądowego, nie brano pod uwagę kilku szczegółowych informacji pozyskanych przez pozwanego w toku likwidacji szkody, a w szczególności oświadczeń i wyjaśnień powódki, więzi łączącej powódkę ze zmarłą. Te fakty podlegały ustaleniu podczas niniejszego procesu sądowego.

Sąd dopuścił i przeprowadził podczas rozprawy dowód z zeznań świadków W. K. (męża powódki) oraz J. P. (córki powódki). Świadkowie zeznawali na okoliczności związane z ujemnymi następstwami w sferze życia osobistego i zawodowego powódki powstałych wskutek nagłej i niespodziewanej śmierci córki K. K., w szczególności stanu psychicznego powódki. Ich zeznania uznać należy, w świetle pozostałych środków dowodowych, za spójne i autentyczne, złożone w sposób spontaniczny. Wiarygodność ich zeznań nie budziła wątpliwości. Jakkolwiek świadkowie pozostają osobami bliskimi powódce, to ich zeznania pozwoliły na ustalenie, że stopień krzywdy odczuwanej przez powódkę w związku ze śmiercią córki jest znaczny. Do dnia dzisiejszego powódka nie może zaakceptować tego, że córka odeszła tak szybko i nagle. Przyczyną tak silnej reakcji na śmierć córki pozostają silne więzi, które łączyły powódkę z córką za jej życia.

Dowód z przesłuchania stron dopuszczony i przeprowadzony w trybie art. 303,304 k.p.c. ograniczony został z przyczyn faktycznych do przesłuchania powódki. Dowód ten stanowił istotne uzupełnienie zebranego materiału dowodowego. Sąd uznał, że twierdzenia związane z niezwykle traumatycznym przebiegiem żałoby po córce powódki pozostają w pełnej spójności z pozostałym materiałem zgromadzonym w niniejszej sprawie.

Podczas rozprawy Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego psychologa na okoliczność wpływu skutków wypadku z dnia 13 sierpnia 2006 roku, w wyniku którego śmierć poniosła K. K., na dalsze funkcjonowanie powódki, na okoliczność okresu żałoby i stanu zdrowia powódki. Uznał Sąd, że kwestie związane ze stopniem krzywdy powódki zostały wystarczająco wyjaśnione dotychczas przeprowadzonymi dowodami a w szczególności zeznaniami świadków oraz przesłuchaniem powódki. Wiedza specjalna biegłego okazała się w tej sytuacji zbędna.

Ocena prawna

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części.

Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia okazało się w pełni uzasadnione. Bezzasadne okazało się natomiast roszczenie o odszkodowanie w wysokości 369 zł.

Stosownie do art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c. możliwe było dochodzenie zadośćuczynienia za spowodowanie śmierci osoby bliskiej na podstawie art. 448 k.c., gdyż w takim przypadku były podstawy do przyjęcia naruszenia dóbr osobistych członków rodziny zmarłego. Ostatecznie zatem najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed 3.8.2008 r. (tak też wyr. SN z 14.1.2010 r., IV CK 307/09, OSP 2011, Nr 2, poz. 15 , uchw. SN z 22.10.2010 r., III CZP 76/10, OSNC - Zb. dodatkowy 2011, Nr B, poz. 42, s. 106; wyr. SN z 4.07.2014 r., II CSK 621/13, Legalis; wyr. SN z 7.08.2014 r., II CSK 552/13,Legalis; w wyr. z 3.12.2014 r., I ACA 1225/14, Legalis, SA w Krakowie trafnie podkreślił, iż ochronie na gruncie art. 448 w zw. z art. 23 i 24 k.c. nie podlega jednak każdy stosunek wynikający z więzi krwi lecz szczególna emocjonalna więź rodzinna oparta na uczuciach miłości i bliskości).

Dodać należy, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność za następstwa zdarzenia z sierpnia 2006 roku co do zasady, wypłacił powódce zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł. Kwota powyższa w ocenie Sądu pozostawała rażąco zaniżona.

Przy ocenie, jaka suma jest, w rozumieniu art. 448 k.c. odpowiednia tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną naruszeniem dóbr osobistych, należy mieć na uwadze rodzaj dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania przez osobę, której dobro zostało naruszone, ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem. Dla oceny tej nie jest też bez znaczenia stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste, cel który zamierzała ona osiągnąć, podejmując działanie naruszające te dobra i korzyść majątkowa, jaką w związku z tym działaniem uzyskała lub spodziewała się uzyskać (tak wyr. SA we Wrocławiu z 28.3.2012 r., I ACA 162/12, Legalis). Zob. także w tym przedmiocie kom. do art. 446, Nb 13 i 15. Jednakże, gdy zobowiązanym do wypłaty zadośćuczynienia jest ubezpieczyciel funkcja represyjna traci na znaczeniu.

Wbrew stanowisku pozwanego, powódka wykazała w toku niniejszego postępowania, że stopień krzywdy związanej z nagłym i niespodziewanym zdarzeniem – śmiercią jej młodszej córki, pozostawał znaczny. Należy podkreślić, że powódka była ze swoją córką związana emocjonalnie – po części z uwagi na problemy zdrowotne córki. K. K. w chwili śmierci miała 19 lat, właśnie zdała egzamin dojrzałości, wchodziła w dorosłe życie. Nie jest naturalnym biegiem zdarzeń sytuacja, w której rodzice muszą żegnać swoje dziecko. Cierpienia matki związane ze śmiercią córki są o tyle istotne, że do dnia dzisiejszego nie może się pogodzić ze stratą, korzysta ze wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego. W pewnym sensie strata dziecka przyczyniła się do zmian w relacjach małżeńskich. Do dnia dzisiejszego u powódki można dostrzec negatywne konsekwencje zdarzenia sprzed dziesięciu lat. Prawdopodobnie do końca życia powódka nie będzie mogła powrócić do normalnego funkcjonowania. Następstwa zdarzenia nie pozostawały więc, jak chciałby tego pozwany wyłącznie „przeżyciami psychicznymi”, lecz odcisnęły piętno na wielu obszarach życia powódki. Nie powinien pominąć również tego, że stopień winy bezpośredniego sprawcy wypadku komunikacyjnego był rażący. Godzi się przypomnieć, że kierujący samochodem B. został skazany na karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Te wszystkie aspekty pozwany powinien wziąć pod uwagę podejmując decyzję o zapłacie odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia.

Łączna kwota zadośćuczynienia, tj. 15.000 zł wypłacone już przez pozwanego oraz 135.000 zł zasądzone w niniejszej sprawie, powinna w sposób właściwy zrekompensować krzywdę powódki związaną ze śmiercią córki. Wiadomym jest, że nikt i nic nie jest w stanie przywrócić życia córce, tym niemniej powódka zasługuje na pewien rodzaj kompensaty pieniężnej, która ma na celu złagodzenie odczuwanej krzywdy.

Nie zasługiwał na aprobatę argument strony pozwanej co do rekompensaty krzywdy strony pozwanej poprzez zapłatę odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej. Takie twierdzenie nie znajduje jakichkolwiek podstaw w zgromadzonym materiale dowodowym, szczególności aktach postępowania likwidacyjnego. To strona pozwana, zgodnie z art. 6 k.c. powinna wykazać w jakim zakresie wypłacone powódce kwoty spełniały funkcję odszkodowania, w jakim zaś zakresie funkcję zbliżoną do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Takich ustaleń nie można było w żaden sposób poczynić.

Odnośnie do żądania zwrotu kwoty 369 zł wydatkowanej na pomoc pełnomocnika w toku postępowania likwidacyjnego, należało uznać, że koszt ten nie pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem oraz samą szkodą.

Wbrew stanowisku powódki, Sąd Najwyższy w uchwale podjętej pod sygn. akt III CZP 75/11 nie wypowiedział się kategorycznie co do konieczności uznania takich wydatków jako niezbędne we właściwym dochodzeniu roszczeń. Sąd Najwyższy pozostawił ocenie Sądu orzekającego to, czy w danym przypadku pomoc profesjonalisty pozostawała niezbędna. Podniesiono m.in., że samo dążenie do wygody i ujęcia obowiązków poszkodowanemu nie uzasadnia takiego związku, gdyż niedogodność stanowi dolegliwość o charakterze niemajątkowym, nie podlegającą reżimowi odszkodowawczemu. W normalnym związku pozostaje natomiast sięgnięcie po pomoc prawną w okolicznościach, w których stan zdrowia, kwalifikacje osobiste lub sytuacja życiowa poszkodowanego usprawiedliwiają stanowisko o niezbędności takiej pomocy w celu sprawnego, efektywnego i ekonomicznie opłacalnego przebiegu postępowania likwidacyjnego. Tego rodzaju koszty będą poniesione wprawdzie także zgodnie z wolą poszkodowanego, jednak decyzja o konieczności wydatków nie będzie swobodna, lecz wymuszona przez zdarzenie sprawcze, usunięcie skutków którego wymaga skorzystania z pomocy pełnomocnika.

Biorąc powyższą argumentację pod uwagę, należało uznać, że kwota 369 zł nie mieści się w zakresie normy wynikającej z przepisu art. 361 § 1 k.c. Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostawał w zasadzie bezsporny, mało skomplikowany z punktu widzenia jego opisania. Roszczenia powódki obejmowały odszkodowanie oraz zadośćuczynienie. Pozwany podjął stosowne postępowanie likwidacyjne, wyjaśniał wiele okoliczności „na własną rękę”. Powódka mogła swobodnie, bez konieczności skorzystania z pomocy profesjonalisty, uzyskać kwoty, które pozwany ówcześnie uznawał jako adekwatne do poniesionej szkody. Zatem wydatek 369 zł nie był wydatkiem koniecznym. Powódka nie wykazała jakie konkretnie okoliczności sprawy przemawiały za tym, że została zmuszona do poniesienia kosztów.

Wobec powyższego, na podstawie art. 23,24 k.c. w zw. z art. 48 k.c. jak również art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. stosowanymi a contrario, Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku.

Powódka wniosła o zasądzenie odsetek ustawowych od zasądzonego na jego rzecz roszczenia począwszy od dnia 8 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty.

Wniosek powyższy w ocenie Sądu zasługiwał na uwzględnienie w całości.

Stosownie do art. 481 § 1,2 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Do powyższej regulacji dodać należy, że stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) z dnia 22 maja 2003 roku (tekst jedn. Dz.U. 2013.392 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Sąd nie podziela stanowiska pozwanego jakoby odsetki należne były na rzecz powódki dopiero od dnia wyrokowania. Pozwany jest profesjonalnym zakładem ubezpieczeń, który powinien w toku postępowania likwidacyjnego wyjaśnić stan faktyczny sprawy, ustalić odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia. Skoro tak nie uczynił, to powinien ponosić odpowiedzialność za opóźnienie z zapłatą.

Dlatego też na podstawie art. 481 § 1,2 k.p.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych należało orzec o odsetkach jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę, zatem zobowiązany jest zwrócić powodowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 6.769 zł (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, t.j. Dz. U. z 2014 roku poz. 1025 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego – 3.600 zł ustalone w oparciu o §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013.490 ze zm.).