Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, iż A. P., jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą Ł. P., nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2015 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w toku kontroli ustalono, że A. P. została zgłoszona od dnia 1 marca 2015 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako osoba współpracująca z Ł. P. , a podstawa wymiaru składek za okres od marca do czerwca 2015 r. została określona w kwocie 3 500,00 zł. W dniu 20 lipca 2015 r. płatnik składek wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego na rzecz A. P. za okres od 3 lipca 2015 r. do 30 lipca 2015 r. Z zapisów na koncie ubezpieczeniowym A. P. wynika ,że w okresie od grudnia 2013 r. do lutego 2015 r. A. P. była zatrudniona przez płatnika składek A. B. w pełnym wymiarze czasu pracy i wynagrodzeniem odpowiednio w 2013 r. w kwocie 1 600,00 zł , w 2014 r. w kwocie 1 680,00 zł oraz w 2015 r. w kwocie 1 750,00 zł miesięcznie. Od marca 2015 r. ww. płatnik zmniejszył wymiar czasu pracy wnioskodawczyni i odpowiednio wynagrodzenie na kwotę 1 312,50 zł. Zdaniem organu rentowego zgromadzone w postępowaniu kontrolnym dokumenty i złożone wyjaśnienia przemawiają za przyjęciem, że płatnik oraz ubezpieczona nie zamierzali współpracować ,a ich celem było stworzenie długookresowej ochrony ubezpieczeniowej ,a także spowodowanie przeniesienia wypłaty świadczeń ( zasiłku chorobowego , a w dalszej kolejności zasiłku macierzyńskiego ) na Fundusz (...).

/decyzja k.46-50 akt ZUS/

W dniu 23 października 2015 r. pełnomocnik A. P. oraz Ł. P. złożył odwołania od w/w decyzji wnosząc o jej zmianę i stwierdzenie ,że A. P. od 1 marca 2015 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu , ubezpieczeniom rentowym , ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W treści odwołania wskazano ,że A. P. jest żoną płatnika , prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe , uczestniczy w procesie pracy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą i tym samym spełniała ona warunki do objęcia jej ubezpieczeniami jako osoby współpracującej.

/odwołanie k.2-4 odwrót oraz odwołanie k.2-4 odwrót akt o sygn. VIII U 2958/15/

Odpowiadając na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie oraz przytoczył argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.30 - 32 odwrót oraz odpowiedź na odwołanie k.6-8 odwrót akt o sygn. VIII U 2958/15/

Zarządzeniem z dnia 26 listopada 2015 r. Sąd połączył sprawę o sygnaturze akt VIII U 2958/15 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 2957/15 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz zarządził ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 2957/15.

/zarządzenie k.9 akt o sygn. VIII U 2958/15/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. P. oraz Ł. P. pozostają w związku małżeńskim od dnia 16 czerwca 2012 r.

/okoliczność bezsporna/

Ł. P. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na internetowej oraz bezpośredniej sprzedaży hurtowej okularów i rękawiczek, artykułów plażowych, parasoli . Głównym miejscem prowadzenia działalności jest hala nr 6A 17 zlokalizowana w W. koło W..

/okoliczność bezsporna/

W 2013 r. przychód z tytułu prowadzonej przez Ł. P. działalności wyniósł 141 397,82 zł

/informacja k.4 akt ZUS/

W 2014 r. przychód z tytułu prowadzonej przez Ł. P. działalności wyniósł 124 383,44 zł

/informacja k.10 akt ZUS/

W 2015 r. ( w okresie od stycznia do listopada) przychody Ł. P. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przedstawiały się następująco:

- styczeń - 3 800,63 zł

- luty – 8 559,41 zł

- marzec – 8 055,58 zł

- kwiecień – 14 552,32 zł

- maj – 19 282,85 zł

- czerwiec 12 955,79 zł

- lipiec 8 044,21 zł

- sierpień 3 358,52 zł

- wrzesień 7 818,20 zł

- październik – 26 080,98 zł

- listopad – 8 185,24 zł

/zestawienie k.29-35 akt ZUS/

W okresie od grudnia 2013 r. do lutego 2015 r. A. P. była zatrudniona przez płatnika składek A. B., prowadzącego działalność pod firmą (...), w pełnym wymiarze czasu pracy i wynagrodzeniem odpowiednio w 2013 r. w kwocie 1 600,00 zł , w 2014 r. w kwocie 1 680,00 zł oraz w 2015 r. w kwocie 1 750,00 zł miesięcznie. Od marca 2015 r. ww. płatnik zmniejszył wymiar czasu pracy wnioskodawczyni i odpowiednio wynagrodzenie na kwotę 1 312,50 zł.

/dokumentacja osobowa A. P. k.129 – 175/

A. B. jest ojcem A. P. , a jego firma zajmuje się działalnością handlową.

/okoliczność bezsporna/

W ramach ww. stosunku pracy A. P. świadczyła pracę w pomieszczeniu mieszczącym się w hali nr 5 zlokalizowanej w W. koło W.. W spornym okresie odwołująca świadczyła pracę codziennie ( oprócz niedziel , a wyjątkowo w soboty) w godzinach od 7 do 13 , po czym udawała się do lokalu męża i pomagała mu w prowadzonej przez niego działalności.

/zeznania świadka A. B. min.00:05:05 – 00:20:28 protokołu rozprawy z dnia 13 lipca 2016 r. , płyta CD k.122/

A. P. zajmowała się współpracą przy działalności gospodarczej męża w godzinach popołudniowych , a sprowadzała się ona do obsługi klientów ( w tym do pomocy przy wyborze asortymentu) , wysyłania maili , drukowania paragonów , ustalania ceny czy też do pakowania towaru ( z uwagi na jego rodzaj paczki nie były ciężkie). A. P. zajmowała się także dostarczaniem towaru do klientów (zlokalizowanych nad morzem jak i w górach) za pomocą samochodu dostawczego marki M.. W sezonie obsługiwanych jest 30 klientów dziennie.

/zeznania świadków:, A. B. min.00:05:05 – 00:20:28 , B. G. min.00:20:28 – 00:35:37,W. K. min.00:39:20 – 00:46:12 protokołu rozprawy z dnia 13 lipca 2016 r. , płyta CD k.122 , M. P. min.00:01:12 – 00:20:19 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 ,zeznania A. P. min.00:20:19 – 00:32:07 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:35 – 00:30:34 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103 , zeznania Ł. P. min.00:32:07 – 00:41:53 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:35:17 – 00:57:33 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

Popyt na sprzedaż okularów przeciwsłonecznych wzrasta wraz z nadejściem wiosny.

/zeznania świadka M. P. min.00:01:12 – 00:20:19 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 oraz zeznania Ł. P. min.00:32:07 – 00:41:53 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:35:17 – 00:57:33 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

Wystawione przez firmę (...) rachunki sygnowane są podpisem A. P..

/rachunek z dnia 11 marca 2015 r. k.179 , rachunek z dnia 24 marca 2015 r., rachunek z dnia 25 marca 2015 r. , rachunek z dnia 12 maja 2015 r. , rachunek z dnia 21 maja 2015 r., rachunek z dnia 27 maja 2015 r., rachunek z dnia 28 maja 2015 r. , rachunek z dnia 29 maja 2015 r. , rachunek z dnia 13 czerwca 2015 r., rachunek z dnia 19 czerwca 2015 r./

W dniu 20 maja 2015 r. Ł. P. zatrudnił W. K. na stanowisku sprzedawcy ( umowa o pracę na czas określony od 20 maja 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.). W treści umowy wskazano ,że W. K. będzie świadczyć pracę w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem w wysokości 1 750,00 zł. Jako miejsce świadczenia pracy wskazano W. – Hala 6A 17.

/umowa o pracę k.11 akt ZUS/

Ł. P. z ameldowany jest na pobyt stały w lokalu mieszczącym się przy ulicy (...) w Ł. , a A. P. w lokalu mieszczącym się przy ulicy (...) w Ł.. Miejsca – zameldowania to domy rodziców stron.

/okoliczności bezsporne/

A. P. i Ł. P. prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

/zeznania świadków: A. B. min.00:05:05 – 00:20:28 , W. K. min.00:39:20 – 00:46:12 protokołu rozprawy z dnia 13 lipca 2016 r. , płyta CD k.122 oraz zeznania A. P. min.00:20:19 – 00:32:07 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:35 – 00:30:34 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103 , zeznania Ł. P. min.00:32:07 – 00:41:53 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:35:17 – 00:57:33 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

A. P. i Ł. P. zamieszkują razem w domu , stanowiącym własność matki A. P. przy ulicy (...) w Ł..

/zeznania świadka A. B. min.00:05:05 – 00:20:28 protokołu rozprawy z dnia 13 lipca 2016 r. , płyta CD k.122 oraz zeznania A. P. min.00:20:19 – 00:32:07 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:35 – 00:30:34 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103 , zeznania Ł. P. min.00:32:07 – 00:41:53 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:35:17 – 00:57:33 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

Małżonkowie nie posiadają wspólnego konta bankowego ,a A. P. nie posiada dostępu do konta firmowego Ł. P.. Wnioskodawca przekazuje A. P. niezbędne kwoty pieniężne.

/zeznania A. P. min.00:20:19 – 00:32:07 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:35 – 00:30:34 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103 , zeznania Ł. P. min.00:32:07 – 00:41:53 protokołu rozprawy z dnia 26 września 2016 r. , płyta CD k.184 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:35:17 – 00:57:33 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

Płatnik składek Ł. P. zgłosił A. P. do ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą przy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej od dnia 1 marca 2015 r. , a podstawa wymiaru składek została określona w wysokości 3 500,00 zł.

/ustalenia w aktach ZUS/

Dokumentacja lekarska wskazuje ,że wnioskodawczyni w dniu 4 marca 2015r. była w 9 tygodniu ciąży.

/dokumentacja lekarska k.75/

Stan zagrożenia ciąży wystąpił u wnioskodawczyni od 26 tygodnia ciąży.

/zeznania świadka A. K. min. 00:31:12 – 00:34:13 protokołu rozprawy z dnia 23 maja 2016 r. , płyta CD k.103/

A. P. stała się niezdolna do pracy od dnia 3 lipca 2015 r.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawczyni urodziła dziecko w dniu 4 października 2015 r.

/okoliczność bezsporna/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o załączone do akt dokumenty w postaci m.in. faktur, dokumentacji medycznej wnioskodawczyni, akt rentowych, dokumentacji finansowej płatnika składek , a także w oparciu o zeznania świadków: A. K., lekarza ginekologa, prowadzącego ciążę wnioskodawczyni, A. B., pracodawcy wnioskodawczyni, B. G., klienta Ł. P. , który ma firmę handlową w Z. i do którego Ł. P. wraz z żoną przyjeżdżali w celach handlowych – przywożąc, w spornym okresie, towar Ł. P. , W. K. , pracownika Ł. P., M. P. , prowadzącego działalność gospodarczą, który współpracował z odwołującymi się – w spornym okresie , m.in. wymieniając zakupione u nich wcześniej, okulary .

Zgromadzonym dowodom, w tym zeznaniom świadków, Sąd dał wiarę, gdyż zeznania te są logiczne, konsekwentne, korespondują z pozostałym materiałem dowodowym , i stanowią wiarygodne źródło dowodowe, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający , by wyjaśnić sporną okoliczność, a mianowicie, czy A. P. z dniem 1 marca 2015 r. podjęła współpracę z płatnikiem składek Ł. P..

W ocenie Sądu zeznania świadków oraz odwołujących się co do faktycznie wykonywanych przez wnioskodawczynię czynności w ramach współpracy są jasne, logiczne i wzajemnie niesprzeczne , a nadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji w postaci rachunków wystawionych przez wnioskodawczynię.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołania stron zasługiwały na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy wnioskodawczyni faktycznie współpracowała z płatnikiem składek Ł. P. przy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 pkt 5 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Ponadto jak stanowi art. 11 ust. 2 dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.

Zgodnie z art.8 ust.11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami , uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało ,że małżonkowie-strony pozostawali we wspólnym gospodarstwie domowym i postępowanie w dalszej części dotyczyło kwestii zakresu prac wnioskodawczyni na rzecz działalności gospodarczej płatnika i ewentualnie ich kwalifikacji w sensie techniczno-prawnym jako "współpracy w prowadzeniu działalności gospodarczej".

Wskazać należy ,że wyrażenie "współpracy w prowadzeniu działalności gospodarczej " nie zostało zdefiniowane ani w ustawie systemowej, ani w ustawie z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178, ze zm.), ani w aktualnie obowiązującej ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (jednolity tekst: Dz.U. 2013 r. , poz. 672 z późn. zm.).

Cechami konstytutywnymi pojęcia "współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2016 r. , poz. 963 z późn. zm.) są występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót.(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r. II UK 134/08).

Oceniając pod kątem powyższych przesłanek zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy uznał, że pozwala on na przyjęcie, iż A. P. współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej swojego męża. Podejmowane przez nią czynności w okresie od dnia 1 marca 2015 r. do czasu powstania u niej niezdolności do pracy tj. 3 lipca 2015 r. dotyczące pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej przez Ł. P. miały istotne znaczenie, były z nią bezpośrednio związane, a także miały charakter stały i systematyczny.

Co istotne , od momentu, gdy wnioskodawczyni rozpoczęła współpracę z płatnikiem nastąpił istotny wzrost wpływów z prowadzonej działalności , a było to niewątpliwie związane ze wzrostem popytu na asortyment oferowany przez firmę płatnika. Ponadto, w momencie podejmowania współpracy z żoną , płatnik nie zatrudniał pracownika ( zatrudnił go od 20 maja 2015 r.) i w sytuacji zwiększonej ilości obowiązków mógł on oczekiwać na stosowne wsparcie ze strony osoby mu najbliższej. Wnioskodawczyni niewątpliwie dysponowała umiejętnościami potrzebnymi płatnikowi , gdyż posiadała doświadczenie zawodowe w pracy w handlu ,a zważywszy na fakt ,iż zarówno współpracę przy działalności jak i stosunek pracy wykonywała niemal w tym samym miejscu nie występował u niej konflikt interesów.

Na marginesie Sąd pragnie zaznaczyć , że przedmiotem zaskarżonej decyzji była kwestia podlegania ubezpieczeniom społecznym i tym samym Sąd nie zajmował się kwestią określenia podstawy wymiaru składek.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje i ustalił, że A. P. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia 1 marca 2015 roku oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2015 roku jako osoba współpracująca z Ł. P., prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. na rzecz A. P. i Ł. P. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Od 1 stycznia 2016 roku obowiązuje rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie. ( Dz. U. z 2015 roku , poz.1800). Zgodnie z treścią §21 ww. rozporządzenia do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego należy zatem ustalić na podstawie § 12 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. 2013 r. poz. 461 z późn. zm. ).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych.