Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 maja 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 8 lipca 2015 roku i przyznał G. G. jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z dnia 27 marca 2015 roku w kwocie 4542 zł w związku z ustaleniem 6% stałego uszczerbku na zdrowiu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

W dniu 27 marca 2015 r. wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy.

Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 17 czerwca 2015 r orzekł 0% uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkiem wypadku przy pracy, rozpoznając uraz w postaci oparzenia skóry przedramion, po wygojeniu, nie powodujący patologicznych następstw zaburzających funkcje kończyn górnych.

W dniu 2 lipca 2015 r. Komisja lekarska ZUS wydała orzeczenie, w którym ustaliła 0% uszczerbek na zdrowiu, ustalając, że nastąpiło oparzenie okolicy czołowej wygojone bez widocznej blizny, oparzenie obu przedramion wygojone bez następstw uszczerbkowych. W opisie uszkodzeń wskazano: blizny pooparzeniowe nieregularne na powierzchni bocznej lewego przedramienia z zaburzeniami czucia powierzchniowego oraz drobne blizny pooparzeniowe przedramienia prawego bez naruszenia funkcji kończyn górnych, blizny ruchome nad podłożem, na czole oparzenie wygojone bez blizny.

Wnioskodawca w wyniku zdarzenia z dnia 27 marca 2015 r. doznał poparzenia lewego przedramienia i w niewielkim stopniu czoła i prawego przedramienia. W trakcie badania stwierdzono w ramach kończyn górnych tętna wyczuwalne, siła ściskająca i gra naczyniowa symetrycznie, w normie, skóra lewego przedramienia kolorystycznie zmieniona w postaci mozaiki plam w kolorach szaro – niebieskim, cielistym, sino – fioletowym, mozaika delikatna, nie stwierdzono zmian o typie blizn ściągających, ograniczających funkcje lewej kończyny górnej, na czole i przedramieniu prawym – blizny niewidoczne. Z punktu widzenia chirurga nie stwierdzono istnienia ograniczeń w funkcji lewego przedramienia. Z powodu zgłaszanych zaburzeń czuciowych oraz z powodu istnienia zmian skórnych biegły chirurg sugerował opinię biegłego neurologa i chirurga plastyka.

U wnioskodawcy stwierdzono obecność blizn pourazowych (pooparzeniowych) twarzy i przedramienia lewego:

- twarz – w okolicy czołowej środkowej widoczna jest linijna blizna pooparzeniowa dł. 26 mm i szer. 6mm, blado- różowa, przebiegająca poziomo, na grzbiecie nosa widoczna jest linijna blizna pooparzeniowa dł. 6mm i szer. 3 mm, biało odbarwiona, przebiegająca poziomo,

- przedramię lewe – na powierzchni tylnej (grzbietowej) widoczna jest blizna pourazowa pooparzeniowa o wymiarach 153 x 42 mm, „marmurkowata”, polimorficzna: różowo – brunatno – cielista – przebiegająca na całej długości przedramienia.

Zgodnie z definicją medyczną blizny jest to jeden z podstawowych wykwitów chorobowych skóry, czyli jest zmianą patologiczną, która powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką włóknistą. Z punktu widzenia chirurgii plastycznej każda blizna, również stanowiąca fizjopatologiczne korzystne następstwo wygojenia się każdej rany, zarówno urazowej jak i chirurgicznej, stanowi jednocześnie oszpecenie wyglądu, bowiem jej istnienie w żadnej mierze nie jest stanem prawidłowym, którego jedynie obiektywna ocena odniesiona musi być do stanu prawidłowego sprzed wypadku, jaki jest brak blizny, ponieważ każda blizna stanowi upośledzenie funkcji estetycznej ciała. Oszpecenie wyglądu jako upośledzenie funkcji estetycznej ciała z punktu widzenia chirurgii plastycznej skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu, ponieważ blizny mają charakter trwały, to uszczerbek nimi spowodowany jest również uszczerbkiem trwałym. Blizny powodują naruszenie sprawności ponieważ stanowią upośledzenie funkcji estetycznej ciała, a jest to funkcja organizmu, którą pełni wygląd człowieka, jak najbardziej istotna. Z tego powodu u wnioskodawcy stwierdzono:

- 2 % trwałego uszczerbku na zdrowiu wg. pkt. 19 a – blizny pooparzeniowe twarzy,

- 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu – wg. pkt. 127 L przez analogię – uszkodzenia kończyny górnej.

U wnioskodawcy w zakresie kończyn górnych stwierdzono obrysy prawidłowe, brak ruchów mimowolnych, napięcie mięśni symetryczne, prawidłowe, ruchomość bierna i czynna kończyn prawidłowa, odruchy głębokie bez wyraźnej asymetrii, odruchów patologicznych nie ma, czucie powierzchniowe prawidłowe. Z punktu widzenia neurologa nie stwierdza się uszczerbku na zdrowiu. Zakres obrażeń doznanych przez wnioskodawcę był przedmiotem oceny biegłego z zakresu chirurgii i chirurgii plastycznej.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione odwołanie jest zasadne.

Sąd podniósł, iż zgodnie z treścią art.3 ust.1 punkt 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, nr 167, poz. 1322) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy przysługuje jednorazowe odszkodowanie (art.6 ust.1 punkt 4 ww. ustawy).

Zgodnie z art.11 ust. 1 ww. ustawy ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji (art.11 ust. 2-4 ww. ustawy).

Oceny wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu dokonuje się na podstawie tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. nr 234, poz.1974). W tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wymienia się rodzaje uszkodzeń ciała i rozstroju zdrowia, które mogą powodować zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Podstawą do stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu jest znalezienie odpowiedniej pozycji w tabeli oceny procentowej oraz wykazanie, że uszczerbek na zdrowiu spełnia cechy stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wynikające z ich definicji. Przede wszystkim jednak jest to pojęcie ustalane w kategoriach medycznych.

Za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu nie może być uznany jakikolwiek doznany uszczerbek na zdrowiu, ale tylko ten, który jest objęty katalogiem uszczerbków wymienionych w tabeli oceny procentowej. Wyjątkowo, jeżeli określony uszczerbek na zdrowiu można zakwalifikować jako stały lub długotrwały, jednak jego przypadek nie został określony w tabeli oceny procentowej, wówczas jego ocena procentowa może być ustalona na podstawie pozycji najbardziej do niego zbliżonej. Można ustalić stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w danej pozycji, w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem przedmiotowym a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji oceny procentowej (§8 ust.3 ww. rozporządzenia).

W ocenie Sądu z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż na skutek wypadku u wnioskodawcy stwierdzono obecność blizn pourazowych (pooparzeniowych) twarzy i przedramienia lewego:

- twarz – w okolicy czołowej środkowej widoczna jest linijna blizna pooparzeniowa dł. 26 mm i szer. 6mm, blado- różowa, przebiegająca poziomo, na grzbiecie nosa widoczna jest linijna blizna pooparzeniowa dł. 6mm i szer. 3 mm, biało odbarwiona, przebiegająca poziomo,

- przedramię lewe – na powierzchni tylnej (grzbietowej) widoczna jest blizna pourazowa pooparzeniowa o wymiarach 153 x 42 mm, „marmurkowata”, polimorficzna: różowo – brunatno – cielista – przebiegająca na całej długości przedramienia.

Zgodnie z definicją medyczną blizny jest to jeden z podstawowych wykwitów chorobowych skóry, czyli jest zmianą patologiczną, która powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką włóknistą. Z punktu widzenia chirurgii plastycznej każda blizna, również stanowiąca fizjopatologiczne korzystne następstwo wygojenia się każdej rany, zarówno urazowej jak i chirurgicznej, stanowi jednocześnie oszpecenie wyglądu, bowiem jej istnienie w żadnej mierze nie jest stanem prawidłowym, którego jedynie obiektywna ocena odniesiona musi być do stanu prawidłowego sprzed wypadku, jaki jest brak blizny, ponieważ każda blizna stanowi upośledzenie funkcji estetycznej ciała. Oszpecenie wyglądu jako upośledzenie funkcji estetycznej ciała z punktu widzenia chirurgii plastycznej skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu, ponieważ blizny mają charakter trwały, to uszczerbek nimi spowodowany jest również uszczerbkiem trwałym. Blizny powodują naruszenie sprawności ponieważ stanowią upośledzenie funkcji estetycznej ciała, a jest to funkcja organizmu, którą pełni wygląd człowieka, jak najbardziej istotna. Z tego powodu u wnioskodawcy stwierdzono:

- 2 % trwałego uszczerbku na zdrowiu wg. pkt. 19 a (oszpecenie bez zaburzeń funkcji – w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy 1 -10) – blizny pooparzeniowe twarzy,

- 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu – wg. pkt. 127 (uszkodzenia przedramienia powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych, ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 122 – 126, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań – 5 -15) L przez analogię – uszkodzenia kończyny górnej.

W niniejszej sprawie zastosowanie §8 ust.3 w ocenie Sądu było możliwe odnośnie uszkodzenia przedramienia. U wnioskodawcy doszło do uszkodzenia przedramienia w postaci widocznej blizny pourazowej pooparzeniowej o wymiarach 153 x 42 mm, która jest „marmurkowata”, polimorficzna: różowo – brunatno – cielista – przebiegająca na całej długości przedramienia, co powoduje upośledzenie funkcji estetycznej ciała.

Istnienie blizn pooparzeniowych nieregularnych na powierzchni bocznej lewego przedramienia z zaburzeniami czucia powierzchniowego stwierdza także komisja lekarska ZUS.

Wobec tego, że ten przypadek nie został określony w tabeli oceny procentowej, ocena procentowa została ustalona na podstawie pozycji najbardziej do niego zbliżonej. Ustalono stopień stałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym od przewidywanego w danej pozycji.

Jednocześnie ustalono w oparciu o pkt. 19 a (oszpecenie bez zaburzeń funkcji – w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy 1 -10) w związku ze stwierdzeniem w zakresie twarzy – w okolicy czołowej środkowej linijnej blizny pooparzeniowej dł. 26 mm i szer. 6mm, blado- różowej, przebiegającej poziomo, na grzbiecie nosa widocznej linijnej blizny pooparzeniowa dł. 6mm i szer. 3 mm, biało odbarwionej, przebiegającej poziomo, 2 % uszczerbku na zdrowiu.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd w pełni uznał wartość dowodową opinii biegłego chirurga plastycznego.

Opinia biegłego sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Do wydania opinii biegły dysponował pełną dokumentacją lekarską, a także przeprowadził wywiad oraz dokonał szczegółowego badania wnioskodawcy w zakresie swojej specjalizacji, przedstawiając w opinii swoje wyniki.

Sąd podniósł, iż opinia tego biegłego była kwestionowana przez organ rentowy w zakresie zastosowania per analogiam pkt. 127, do czego biegły się ustosunkował. Wyjaśnił rozpoznanie, mechanizm urazu oraz jego skutki w postaci blizny, wyjaśniając jednocześnie definicję blizny.

Organ rentowy wskazywał na odmienność ustaleń biegłego z zakresu chirurgii plastycznej w porównaniu z opinią biegłego chirurga i neurologa co do skutków urazu. I w tym zakresie biegły ustosunkował się do zarzutów, wskazując na odmienność specjalizacji poszczególnych biegłych, którzy z punktu widzenia tej konkretnej specjalizacji dokonują oceny uszczerbku. Sąd zwrócił uwagę, że biegły chirurg wydając opinię sam zasugerował ocenę przez biegłego chirurga plastycznego z uwagi na istnienie zmian skórnych pooparzeniowych. Zatem nie można przyjąć, że w sprawie zostały sporządzone różne opinie przez biegłego tej samej specjalności. W związku z czym stwierdzenie przez biegłego chirurga ogólnego, czy neurologa, że wnioskodawca nie doznał uszczerbku na zdrowiu nie pozostaje w sprzeczności z opinią biegłego chirurga plastycznego, który z punktu widzenia swojej specjalności taki uszczerbek stwierdza.

Sąd podkreślił, że dowód z opinii biegłego, podlega ocenie sądu z zastosowaniem art. 233 § 1 kpc według właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046). Por. także uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 września 1964 r., II PR 457/64, OSNC 1965, nr 3, poz. 53; wyrok SN z dnia 12 listopada 1970 r., I PR 350/69, LEX nr 14094; wyrok SN z dnia 12 września 1973 r., II PR 220/73, LEX nr 14228; wyrok SN z dnia 17 maja 1974 r., I CR 100/74, LEX nr 7497; wyrok SN z dnia 3 czerwca 1974 r., II CR 273/74, LEX nr 7510; wyrok SN z dnia 22 stycznia 1976 r., I CR 917/75, LEX nr 7794; wyrok SN z dnia 3 listopada 1976 r., IV CR 481/76, OSNC 1977, nr 5-6, poz. 102; uzasadnienie wyroku SN z dnia 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04, LEX nr 151656/. Opinia biegłego, jak każdy dowód nie wiąże Sądu i podlega jego własnej ocenie. Sąd nie może przeto ograniczyć się do powołania się na wniosek końcowy zawarty w opinii biegłego i uznania jej za nie budzącą zastrzeżeń, lecz obowiązany jest sprawdzić przesłanki, którymi kierował się biegły, jak również skontrolować prawidłowość rozumowania biegłego./tak SN w wyroku z dnia z dnia 12 listopada 1970 r., I PR 350/69, LEX nr 14094/. Specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienia przyczyn uznania opinii biegłego za nieprzekonującą./tak SN w wyroku z dnia z dnia 7 kwietnia 2005 r, II CK 572/04, LEX nr 151656/.

Sąd przypomniał, że celem postępowania sądowego jest wykazanie na podstawie obiektywnych dowodów w postaci opinii biegłych, jaki jest faktyczny uszczerbek na zdrowiu, natomiast lekarz orzecznik czy komisja lekarska dokonuje oceny stanu zdrowia jako reprezentant jednej ze stron procesu. Nie może stanowić o dyskwalifikacji opinii biegłego tylko fakt, że lekarz orzecznik, czy komisja lekarska orzekła uszczerbek na zdrowiu na niższym poziomie, niż wynika to z opinii biegłego, która została sporządzona w sposób prawidłowy i odzwierciedla rzeczywisty stan zdrowia wnioskodawcy.

Sąd zatem oddalił wniosek dowodowy organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego chirurga plastycznego, z uwagi na to, że opinia biegłego chirurga plastycznego w pełni ustosunkowuje się do zarzutów organu rentowego.

Sąd wskazał, że nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony. W świetle art.286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 II CR 817/73 niepublikowany), a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje.

Pełnomocnik ZUS nie złożył zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc w związku z oddaleniem tego wniosku, zgodnie z pouczeniem (k. 1 w zw. z k. 7 w zw. z k. 84)

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (art.12 ust.1 w zw. z art. 55 ust.1 punkt 4 ww. ustawy).

Wysokość jednorazowego odszkodowania ustala się według stawek obowiązujących w dniu wydania decyzji przez organ rentowy./por. w tym zakresie uchwałę SN z dnia 7 kwietnia 2009 r, I UZP 2/09, OSNP 2009/19 – 20/264/ . Kwota ta w dniu wydania spornej decyzji wynosiła 757 zł za 1 % uszczerbku na zdrowiu. (MP 2015 poz. 251).

Wobec powyższego Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy kwotę 4542 zł tytułem jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 27.03.2015 r, na skutek ustalenia 6 % stałego uszczerbku na zdrowiu.

Apelację od powyższego orzeczenia w części ustalającej 4% uszczerbek na zdrowiu wniósł organ rentowy.

Zaskarżonemu wyrokowi w tym zakresie zarzucił naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. polegające na wydaniu wyroku bez wyjaśnienia istotnych dla rozpoznania sprawy okoliczności i w wyniku tego ustalenie, iż ubezpieczony doznał łącznie 6% uszczerbku na zdrowiu z tytułu wypadku przy pracy z dnia 27.03.2015r.

W uzasadnieniu swego stanowiska skarżący podniósł, iż wyrok zmieniający został oparty na jedynym odmiennym stanowisku biegłego chirurga plastycznego, który nie badając wnioskodawcy, stwierdził że każda blizna powoduje naruszenie funkcji estetycznej. Ustawodawca nie dopuścił jednak ustalania uszczerbku w tym zakresie poza skórą twarzy. Zostało to w sposób jednoznaczny sformułowane w pkt 19 a, w którym zostało użyte określenie oszpecenia twarzy. Gdyby ustawodawca uważał za konieczne orzekanie w każdym przypadku oszpecenia, to nie zostałoby to ograniczone prawnie do skóry twarzy. Ustawodawca w załączniku do rozporządzenia (...) z dnia 18.12.2002 r w dziale poświęconemu uszczerbkom dotyczącym przedramienia (punkty od 122 do 129) wskazał jaki zakres funkcji kończyny powinien podlegać ocenie orzeczniczej tj. zniekształcenia, ubytki anatomiczne, ograniczenia ruchomości w stawach. Tym samym argumenty biegłego z opinii uzupełniającej o wpływie blizn na naruszenie sprawności organizmu ubezpieczeniowego nie powinny zostać przyjęte przez Sąd. Ponadto w ocenie skarżącego naruszenia funkcji estetycznej nie wyczerpuje znamion oszpecenia, a 4% uszczerbek mający wynikać z przebarwienia skóry w miejscu blizny jest rażąco zawyżony do wysokości uszczerbków ustalonych z punktów dotyczących realnego naruszenia sprawności.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o częściową zmianę wyroku i oddalenie w tym zakresie odwołania od decyzji z dnia 08.07.2015r. nadto o powołanie do wyjaśnienia sprawy dowodu z opinii innego biegłego chirurga plastycznego.

Wnioskodawca wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, skarżący nieprawidłowo wskazuje, że w sprawie zachodziła potrzeba przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego chirurga plastycznego. Natomiast zasadnie podnosi, iż Sąd Rejonowy błędnie oszacował wysokość uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy z uwagi na zbliznowacenie pooparzeniowe skóry w obrębie lewego przedramienia, w związku z doznanym przez ubezpieczonego wypadkiem przy pracy.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, nr 167, poz. 1322) jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Zasady orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002 r. Nr 234, poz. 1974).

Art. 233 § 1 kpc. stanowi, natomiast iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Z kolei zgodnie z treścią art. 278 § 1 kpc. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 kpc, Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok SN z 1999-10-20 II UKN 158/99 OSNAPiUS 2001/2/51).

Zdaniem Sądu II instancji niewątpliwym jest, że ocena stanu zdrowia wnioskodawcy, będąca podstawą określenia wysokości uszczerbku na zdrowiu, warunkująca przyznanie jednorazowego odszkodowania na podstawie art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322) w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 27 marca 2015 r., wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w rzetelnie przeprowadzonym dowodzie z opinii biegłych.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinię biegłego lekarza chirurga, neurologa, oraz chirurga plastycznego. Przy czym, w postępowaniu apelacyjnym organ rentowy zakwestionował wyłącznie zasadność opinii biegłego chirurga plastycznego, uznając w pełni moc dowodową pozostałych.

Wskazany biegły stwierdził, iż u wnioskodawcy rozpoznaje się poza bliznami w obrębie twarzy, które powodują - co na etapie apelacji jest bezsporne - 2 % uszczerbek na zdrowiu z pkt. 19a (oszpecenie bez zaburzeń funkcji – w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy 1 -10 – blizny pooparzeniowe twarzy), również istnienie blizn pooparzeniowych nieregularnych na powierzchni bocznej lewego przedramienia.

W ocenie biegłego rozpoznawane blizny spowodowały u wnioskodawcy długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 4% ustalany per analogiam na podstawie pkt. 127 (uszkodzenia przedramienia powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych, ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 122 – 126, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań – 5 -15, L przez analogię – uszkodzenia kończyny górnej) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002 r. nr 234, poz. 1974). Biegły w opinii uzupełniającej podkreślił, iż wskazane rozporządzenie oraz załączona do niego tabela nie obejmuje oceną wszystkich możliwych przypadków i opisów skutków urazów powodujących trwały uszczerbek na zdrowiu i stanowi jedynie pomocnicze ułatwienie dla biegłych sądowych orzekających o uszczerbku na zdrowiu umożliwiając im w takich wypadkach rozpoznanie według punktów tabeli najbardziej zbliżonych do istniejącego uszkodzenia. Tym samym w jego ocenie zamieszczenie w tabeli, taryfikatora procentowego dla blizn i zniekształceń oszpecających wygląd jedynie w obrębie twarzy - pkt. 19 nie oznacza, iż zapis ten wyklucza możliwość istnienia innych oszpeceń ciała uzasadniających stwierdzenie uszczerbku na zdrowiu. Zdaniem biegłego, oszpecenie wyglądu także w przypadku przedramienia jako upośledzenie funkcji estetycznej ciała z punktu widzenia chirurgii plastycznej skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu. Blizny tego rodzaju mają bowiem charakter trwały, to i uszczerbek nimi spowodowany jest również uszczerbkiem trwałym. W związku z tym biegły na podstawie § 8 pkt 3 rozporządzenia ocenił istniejący uszczerbek poza tabelą. Najbliższy orzeczeniu był natomiast punkt 127 tabeli uszczerbkowej. W opinii uzupełniającej, podtrzymując własną ocenę wysokości uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy, biegły ustosunkował się także do zarzutów organu rentowego dotyczących stosowania per analogiam pkt. 127, oraz rzekomej odmienności jego ustaleń w porównaniu z opinią biegłego chirurga i neurologa co do skutków urazu, szczegółowo wykazując ich bezzasadność.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdza, iż w sprawie brak jest jakichkolwiek podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego specjalisty tej specjalności. Jeszcze raz podkreślić należy, iż rola biegłego powołanego do ustalenia uszczerbku na zdrowiu sprowadza się przede wszystkim do oceny stanu zdrowia badanej osoby. Kwalifikacja stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu w świetle przepisów prawa tj. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002 r. Nr 234, poz. 1974) oraz załączonej do niego tabeli uszczerbkowej stanowi natomiast kwestię prawną podlegającą stricte ocenie sądu nie zaś przedmiot opinii biegłego. Zadaniem biegłego nie jest rozstrzyganie zagadnień prawnych, a jedynie naświetlenie wyjaśnianych okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego mu materiału sprawy. Jeżeli biegły, z przekroczeniem granic swoich kompetencji - obok wypowiedzi w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych - zamieści w opinii także sugestie co do sposobu rozstrzygnięcia kwestii prawnych, sąd powinien je pominąć (wyr. SN z 4.3.2008 r., IV CSK 496/07, niepubl.). Sąd nie jest więc związany opinią biegłego w zakresie jego wypowiedzi odnośnie do zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji sądu, kwestii ustalenia i oceny faktów czy sposobu rozstrzygnięcia sprawy (wyr. SN z 6.2.2003 r., IV CKN 1763/00, niepubl.).

W rozpoznawanej sprawie w apelacji skarżący podnosi, iż zakwalifikowanie przez biegłego blizn przedramienia lewego ubezpieczonego, per analogiam, do punkt 127 tabeli uszczerbkowej było nieprawidłowe. Skarżący nie kwestionuje więc oceny stanu zdrowia wnioskodawcy dokonanej przez biegłego lecz jego pogląd prawny na sprawę. Ze względu na to nie sposób było uznać, iż w sprawie nie wyjaśniono jeszcze wszystkich koniecznych kwestii medycznych, a opinia biegłego chirurga plastycznego nie dostarczyła Sądowi Rejonowemu wiadomości specjalnych niezbędnych do prawidłowego orzekania.

Sąd Okręgowy zgadza się z ocenę Sądu I instancji, iż generalny fakt niepodzielenia przez stronę opinii biegłego nie jest wystarczającą przesłanką dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych tych samych specjalności. Złożona w sprawie opinia w zakresie stanu zdrowia wnioskodawcy była rzetelna, sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w oparciu o dokumentację lekarską ubezpieczonego, wywiad i wbrew twierdzeniom apelacji szczegółowe badanie przedmiotowe. Wynikające z niej wnioski były logicznie i prawidłowo uzasadnione, nadto nie zawierały braków i wyjaśniały wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W świetle powołanych okoliczności, w ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób przychylić się do wniosku pełnomocnika organu rentowego, zgłoszonego ponownie w postępowaniu apelacyjnym, o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego chirurga plastycznego. Zarówno bowiem na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego jak i apelacyjnego, wobec dostatecznego wyjaśnienia okoliczności spornych niezbędnych dla rozstrzygnięcia, żądanie to zmierzało wyłącznie do przewlekania toczącego się postępowania.

Z tych też względów Sąd II instancji, zwolniony z obowiązku mnożenia dowodów w tej materii, wskazany wniosek pominął.

Sąd Okręgowy nie podziela natomiast, poglądu prawnego Sądu I instancji (a także biegłego chirurga plastycznego), iż stan zdrowia wnioskodawcy - istniejące blizny przedramienia - uzasadniały przyznanie mu, per analogiam, 4% uszczerbku na zdrowiu z pkt. 127 tabeli uszczerbkowej.

U ubezpieczonego rozpoznano widoczną bliznę pourazową pooparzeniową o wymiarach 153 x 42 mm, która jest „marmurkowata”, polimorficzna: różowo – brunatno – cielista – przebiegająca na całej długości przedramienia, powodującą upośledzenie funkcji estetycznej ciała.

Sąd Okręgowy zgadza się z twierdzeniem apelującego, iż w tym przypadku brak było podstaw do zastosowania punktu 127 tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Punkt ten przeznaczony jest bowiem do oceny przypadków uszkodzenia przedramienia, które są powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych, ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymi ocenianymi według pozycji 122 – 126, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań. Tymczasem punkt 19 lub 56 tabeli uszczerbkowej przewiduje możliwość stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu spowodowanego bliznami lecz tylko w przypadku uszkodzenia powłok twarzy w zależności od rozmiarów lub powłok klatki piersiowej ograniczających ruchomość klatki piersiowej - w zależności od stopnia ograniczenia ruchomości klatki piersiowej. Wnioskodawca ma natomiast uszkodzenia tego rodzaju jednak nie w obrębie wskazanych części ciała.

Wobec powyższego w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy, zgodnie z którymś z podanych przypadków. Co prawda § 8 pkt. 3 zd. 1 powoływanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku stanowi, że jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Niemniej jednak, zdaniem Sądu II instancji wskazana regulacja nie mogła znaleźć zastosowania na gruncie rozpoznawanej sprawy.

Podkreślić należy, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, w tym także te dotyczące świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego należnych z uwagi na stwierdzony uszczerbek na zdrowiu, mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Takie ukształtowanie treści stosunków ubezpieczeń społecznych oznacza konieczność ich ścisłego stosowania. W związku z tym niedopuszczalnym jest orzekanie o uszczerbku na zdrowiu na zasadach analogii poza przypadkami, w których przepis wprost na to zezwala.

W ocenie Sądu II instancji, zgodnie z § 8 pkt. 3 zd 1 rozporządzenia, taka możliwość istnieje wyłącznie w sytuacji gdy w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku. Niedopuszczalnym jest zatem orzekanie poprzez analogię, gdy w ocenie procentowej przewidziano pozycję dla danego przypadku, jednakże w ramach tej pozycji nie przewidziano konkretnego uszkodzenia. Gdyby bowiem ustawodawca chciał dopuścić możliwość orzeczenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w następstwie wypadków przy pracy dla wszystkich innych uszkodzeń podpadających pod wymienioną tabeli pozycję, nie ograniczałby możliwości orzeczenia o uszczerbku poprzez ścisłe wymienienie przypadków, w których sytuacja taka winna mieć miejsce.

W rozpoznawanej sprawie schorzenie wnioskodawcy – blizny pooparzeniowe – stanowią przypadek generalnie objęty tabelą uszczerbkową - pkt. 19 a lub 56. W sprawie wystąpił zatem przypadek wprost przewidziany przez ustawodawcę w tabeli oceny procentowej uszczerbku na zdrowiu. Brak było więc podstaw do stosowania do schorzenia wnioskodawcy jakiejkolwiek analogii z powołaniem się na pkt 127 tabeli uszczerbków. Jak wyżej podniesiono blizny lewego przedramienia ubezpieczonego nie podpadały jednak pod żaden z przypadków uszkodzeń czy twarzy czy klatki piersiowej, do których ustawodawca ograniczył stwierdzenie uszczerbku. Wobec tego, uszkodzenie przedramienia jakiego doznał wnioskodawca, nie mogło zostać zakwalifikowane jako uszczerbek na zdrowiu będący podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania z art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Orzeczenie Sądu I instancji było zatem wadliwe. Roszczenia ubezpieczonego o przyznanie jednorazowego odszkodowania w zakresie 4% uszczerbku na zdrowiu w związku z bliznami pooparzeniowymi lewego przedramienia jakich doznał na skutek wypadku przy pracy nie mogły więc zostać uwzględnione.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że zasądził od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z dnia 27 marca 2015 r w kwocie 1.514 złotych w związku z ustaleniem 2% stałego uszczerbku na zdrowiu oddalając odwołanie wnioskodawcy w pozostałej części jako bezzasadne.