Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 marca 2015 roku M. P. wniósł o przywrócenie utraconego wskutek naruszenia przez I. P. posiadania lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul.(...), poprzez zakazanie naruszania posiadania w przyszłości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że na mocy wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy Wydział V Cywilny z dnia 10 lutego 1982 roku wydanego w sprawie o sygn. akt V C 2270/81 wstąpił w stosunek najmu przedmiotowego lokalu. W dniu 29 września 2014 roku Sąd Okręgowy w Warszawie VII Wydział Cywilny Rejestrowy wydał wyrok rozwiązujący małżeństwo M. P. i I. P.. Następnie w styczniu 2015 roku I. P. wszczęła postępowanie w sprawie wymeldowania M. P. z przedmiotowego lokalu. W dniu 16 marca 2015 roku M. P. nie został wpuszczony do mieszkania pomimo interwencji policji ( pozew, k. 2).

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 grudnia 2015 roku I. P. wskazała, że M. P. w 2010 roku wyprowadził się z przedmiotowego lokalu ( odpowiedź na pozew, k. 35).

Na rozprawie w dniu 9 marca 2016 roku pełnomocnik powoda sprecyzował, że przywrócenie posiadania lokalu ma polegać na wydaniu przez pozwaną powodowi kluczy do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W., umożliwiających otwieranie i zamykanie drzwi do tego lokalu, także zaniechanie niewpuszczania powoda do tego lokalu oraz zaniechanie naruszania posiadania tego lokalu przez powoda w przyszłości poprzez zaniechanie zakłócania korzystania z tego lokalu. Wniósł również o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego ( protokół z rozprawy z dnia 8 marca 2016 roku, k. 64).

Na rozprawie w dniu 9 marca 2016 roku pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego ( protokół z rozprawy z dnia 8 marca 2016 roku, k. 65).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. P. i M. P. są najemcami lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...), w którym mieszka również ich córka A. P. (1)

( okoliczności bezsporne, potwierdzone dokumentem w postaci umowy (...) z dnia 30 marca 1995 roku, k. 40-44).

Wyrokiem z dnia 29 września 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VII C 658/14 Sąd Okręgowy w Warszawie rozwiązał przez rozwód związek małżeński zawarty pomiędzy M. P. a I. P. bez orzekania o winie, nie orzekając również o sposobie korzystania z mieszkania

( okoliczność bezsporna, potwierdzona również wyrokiem z dnia 29 września 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VII 658/14).

Decyzją z dnia 10 czerwca 2015 roku Prezydent m. st. W. orzekł o wymeldowaniu M. P. z pobytu stałego lokalu nr (...) przy ul.(...) w W.. W uzasadnieniu wskazano, że M. P. nie mieszka na stałe w miejscu zameldowania od ok. 5 lat

( dowód: decyzja z dnia 10 czerwca 2015 roku, k. 37-39).

M. P. wyprowadził się z przedmiotowego lokalu ok. 2010 roku. Od tego czasu przychodził jedynie odbierać pocztę i sukcesywnie zabierał swoje rzeczy. Pozostały tam jedynie książki jego zmarłej żony z pierwszego małżeństwa.

( dowód: zeznania świadka A. P. (1), k.65-66; zeznania świadka K. B. (1), k.66-68; zeznania świadka T. B., k.68-69; zeznania pozwanej I. P., k.150-151).

Na początku 2015 roku I. P. wymieniła zamki w drzwiach wejściowych do mieszkania, ponieważ złamał się jeden z kluczy. M. P. nie otrzymał nowego kompletu kluczy

( dowód: zeznania świadka A. P. (1), k.65-66; zeznania świadka T. B., k.68-69; zeznania powoda M. P., k.147-150; zeznania pozwanej I. P., k.150-151).

Opłaty czynszowe i eksploatacyjne, w tym również za energię elektryczną, za mieszkanie reguluje I. P.

( dowód: potwierdzenia przelewów, k.74-118; zeznania świadka A. P. (1), k.65-66; zeznania świadka K. B. (1), k.66-68; zeznania pozwanej I. P., k.150-151).

I. P. i M. P. często się kłócili, również po 2010 roku, gdy już nie mieszkali razem w przedmiotowym lokalu. W awanturach uczestniczył czasami również syn M. P., A. P. (2)

( dowód: zeznania świadka A. P. (1), k.65-66; zeznania świadka K. B. (1), k.66-68; zeznania świadka T. B., k.68-69; zeznania powoda M. P., k.147-150).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów oraz dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy albowiem żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości, a Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości co do ich prawdziwości w zakresie ustalonego powyżej stanu faktycznego.

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków na okoliczność ustalenia faktu zamieszkiwania przez powoda w przedmiotowym lokalu i posiadania przez niego tego lokalu. A. P. (1) jest córką storn postępowania, mieszka z pozwaną w przedmiotowym lokalu. Sąd miał na uwadze, że jej zeznania mogą być nieobiektywne, niemniej jednak znalazły odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Z kolei świadek K. B. (2) od ok. 9 lat mieszka w tym samym budynku, piętro niżej. Jest bliską znajomą pozwanej, z którą widuje się prawie codziennie, w związku z tym posiada wiedzę bezpośrednią na temat sytuacji rodzinnej i mieszkaniowej stron postępowania. Wielokrotnie również opiekowała się przedmiotowym mieszkaniem i zwierzętami pozwanej podczas nieobecności I. P. i A. P. (1). Świadek T. B. jest również bliską znajomą stron postępowania, była świadkiem na ich ślubie. W latach 2005-2015 roku jej firma miała siedzibę niedaleko mieszkania przy ul. (...), w związku z tym często odwiedzała powoda i pozwaną. Ponadto o wyprowadzce powoda dowiedziała się bezpośrednio od niego.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka A. M., kolegi A. P. (2), ponieważ świadek nie miał wiedzy na okoliczności wskazane powyżej. Co prawda zeznał, że w okresie jesiennym 2014 roku oglądał z powodem i jego synem mecze w przedmiotowym lokalu, jednakże Sąd nie dał wiary jego zeznaniom, ponieważ zeznał on m.in. że A. P. (2) wyprowadził się z mieszkania przy ul.(...) około dwóch lat temu i że nie było przerw w tym zamieszkiwaniu, podczas gdy świadek A. P. (2) zeznał, że mieszkał tam do 18 roku życia czyli do 2000 roku, zaś od 2012 roku pracuje za granicą. Z tego względu również zeznania świadka A. P. (2) nie mogły stanowić podstawy ustalenia stanu faktycznego. Mieszkając zagranicą nie ma bezpośredniej wiedzy o miejscu zamieszkania powoda. Ponadto w sprawie toczącej się przed tut. Sądzie w VI Wydziale Rodzinnym i Nieletnich pod sygn. VI Rc 121/15 z powództwa M. P. przeciwko I. P. o alimenty A. P. (2) na rozprawie w dniu 30 października 2015 roku zeznał, że nie wie gdzie jego ojciec zamieszkuje ( protokół z rozprawy z dnia 30 października 2015 roku, VI Rc 121/15, k. 178). Tymczasem w niniejszej sprawie nieco ponad pół roku później zeznał, że M. P. nigdy nie wyprowadził się z lokalu mieszkalnego przy ul. (...). Z tego względu Sąd nie dał wiary niespójnym zeznaniom świadka A. P. (2), jako nacechowanym nadto stronniczym nastawieniem świadka. Sposób wypowiadania się świadka o pozwanej, którą świadek nazywał I. K. oraz zeznania w trakcie których oświadczył, iż „wziąłby młot i tak to załatwił” przemawiają za tym, iż świadek czynnie zaangażowany jest w konflikt pomiędzy stronami, podłożem którego to konfliktu jest chęć wykupienia przez powoda i jego rodzinę przedmiotowego lokalu i fakt, że obecnie zamieszkuje w nim pozwana.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom T. W., gdyż nie znalazły one odzwierciedlenia w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd dopuścił również dowód z zeznań stron. Oceniając dowód z przesłuchania strony postępowania, Sąd podszedł do niego z dużą ostrożnością, uznając go za wiarygodny tylko w zakresie korespondującym z pozostałym materiałem zgromadzonym w aktach sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art.344 § 1 k.c. przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Roszczenie to wygasa jednak, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

Naruszenie cudzego posiadania może przybrać dwojaką postać: bądź pozbawienia posiadania (wyzucia z posiadania), bądź też zakłócenia posiadania. Przez pozbawienie posiadania należy rozumieć takie działanie, którego skutkiem jest utrata przez posiadacza władztwa nad rzeczą. Natomiast przez zakłócenie posiadania rozumie się wtargnięcie w sferę władztwa posiadacza, które jednak go tego władztwa nad rzeczą nie pozbawia.

Zgodnie z wyżej powołanym przepisem art.344§1 k.c posiadaczowi przysługuje roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego albo o zaniechanie dalszych naruszeń w zależności od tego, czy utracił posiadanie, czy też doznaje zakłóceń w jego wykonywaniu.

Zgodnie z art.336 kc posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Nie budzi szczególnych wątpliwości interpretacyjnych element „władania rzeczą" (corpus). Bez wątpienia chodzi tu o dostrzegalny fakt fizycznego władztwa nad rzeczą, „zatrzymania" rzeczy, jej „używania", „korzystania". W ściślejszym, znaczeniu, zdefiniowanym w art. 336 k.c., niezbędne jest władanie rzeczą „jak właściciel" lub „jak mający inne prawo do władania cudzą rzeczą", z wykluczeniem dzierżenia „wykonywanego za kogo innego".

Żądanie przywrócenia naruszonego posiadania nie jest żądaniem skierowanym do prawa lecz dotyczy stanu faktycznego. Nie zmierza do pozbawienia naruszyciela prawa posiadania rzeczy lecz do odzyskania przez dotychczasowego posiadacza faktycznego władztwa nad rzeczą w związku z samowolą uprawnionego w realizowaniu przysługującego mu prawa do rzeczy. Zgodnie z art. 478 kpc w sprawach o naruszenie posiadania sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Zgodnie z wyrokiem SN z 17 grudnia 2003 roku sygn. akt. IV CK 297/02 (LEX nr 558334) żądanie przywrócenia naruszonego posiadania nie jest żądaniem skierowanym do prawa lecz dotyczy stanu faktycznego. Nie zmierza do pozbawienia naruszyciela prawa posiadania rzeczy lecz do odzyskania przez dotychczasowego posiadacza faktycznego władztwa nad rzeczą w związku z samowolą uprawnionego w realizowaniu przysługującego mu prawa do rzeczy (art. 478 k.p.c.).

Legitymacja czynna do wytoczenia powództwa posesoryjnego przysługuje tylko posiadaczowi rzeczy, zarówno samoistnemu, jak i zależnemu. Jeżeli po zaistniałym naruszeniu posiadania nastąpiło nabycie posiadania przez inną osobę, roszczenie posesoryjne przysługuje nabywcy jako aktualnemu posiadaczowi, przy zachowaniu rocznego terminu zawitego, licząc od momentu naruszenia posiadania. Legitymowanym biernie jest ten, kto dopuścił się naruszenia posiadania, oraz osoba, na której korzyść naruszenia dokonano.

Mając na uwadze całokształt okoliczności niniejszej sprawy Sąd ustalił ponad wszelką wątpliwość, iż pozwana nie naruszyła posiadania przez powoda lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...). Nie budzi wątpliwości, iż pozwana na początku 2015 roku wymieniła zamki wejściowe w drzwiach, jednakże zrobiła to z uwagi na złamanie się jednego klucza.

Należy jednak podkreślić, iż powód w chwili wymiany zamka nie był posiadaczem przedmiotowego lokalu, gdyż w 2010 roku dobrowolnie wyprowadził się z przedmiotowego mieszkania. Co prawda powód oraz powołani przez niego świadkowie twierdzili, że zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu do grudnia 2014 roku, niemniej jednak zważywszy na pozostały materiał dowodowy i zeznania innych świadków, Sąd ustalił, iż w rzeczywistości od 2010 roku centrum życiowe powoda nie znajdowało się w mieszkaniu nr (...) przy ul. (...) w W.. Po 2010 roku powód bywał w przedmiotowym lokalu, jednakże wyłącznie w calu zabrania poczty oraz swoich rzeczy osobistych i nie świadczy to o tym, iż tam stale zamieszkiwał.

W toku postępowania dowodowego, na podstawie zeznań świadków i stron, ustalono, iż powód przetrzymuje w przedmiotowym lokalu niektóre przedmioty, należące do jego zmarłej żony w pierwszego małżeństwa. Okoliczności te również nie świadczą o zamieszkiwaniu, a jedynie dowodzą tego, iż powód tam bywał i nie zabrał jeszcze wszystkich swoich rzeczy, jednakże nie są to rzeczy co do których uznawał je za niezbędne. W ocenie Sądu zachowanie powoda świadczyło, iż nie wykazywał zainteresowania pozostawionymi przedmiotami. Wobec tego Sąd uznał, iż skoro powód nie wykazał, że był posiadaczem tego mieszkania w spornym okresie, to należało przyjąć, że nie doszło do naruszenia przez pozwaną posiadania powoda przedmiotowej nieruchomości w na początku 2015 roku.

Pozwana wymieniła zamki w drzwiach wejściowych z uwagi na złamanie się jednego klucza. Nie udostępniła kompletu kluczy powodowi, bowiem dobrowolnie wyprowadził się z przedmiotowego mieszkania (...) lat wcześniej. Takie działanie nie jest bezprawne, nie można je określić mianem wyzucia kogoś z posiadania mieszkania, w szczególności wyzucia osoby, która dobrowolnie wyprowadziła się z lokalu.

Tym samym wobec wykazania braku naruszenia posiadania przez pozwaną, Sąd uznał, że nie zostało udowodnione, żeby strony posiadały legitymacje materialne w niniejszym postępowania. Zgodnie z treścią art. 6 k.c., strona wywodząca z danego faktu skutki prawne powinna fakt ten udowodnić. Przyjęty przez ustawodawcę system kontradyktoryjnego procesu cywilnego oznacza, że strona prowadzi proces na własne ryzyko, w tym będące elementem procesu postępowanie dowodowe, gdyż przepis art. 232 k.p.c. stwarza Sądowi jedynie możliwość, a nie obowiązek, dopuszczenia uzupełniająco dowodu nie wskazanego przez strony. Zważyć należy, iż na podstawie art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, jeśli więc strona nie przedstawia dowodów to uznać należy, iż dany fakt nie został wykazany / udowodniony. Wprawdzie przepis ten zawiera też postanowienie, iż sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę, jednakże jest to tylko możliwość a nie obowiązek” (wyrok SN z 11 lipca 2001 roku, sygn. akt VCKN 406/00), gdyż „rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach w myśl art. 3 k.p.c., a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie - art. 227 k.p.c. - spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (tak wyrok SN z 17 grudnia 1996 roku, sygn. akt I CKU 45/96). Przepis art. 6 k.c. wskazuje podmiot zobowiązany do udowodnienia faktu, natomiast ocena, czy wywiązał się on w istocie z tego obowiązku należy do sądu (orz. SN z dnia 8 listopada 2005 r., I CK 178/05).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy uznać należy, iż ciężar dowodu spoczywa na powodzie, który z faktu pozbawienia go posiadania nieruchomości wywodzi skutki prawne i domaga się przywrócenia naruszonego posiadania. Jednakże dowody zgłoszone przez pełnomocnika powoda w wyznaczonym ku temu terminie (art.207§3 k.p.c.) oraz pozostałe w toku postępowania okazały się niewystarczające.

Jak już wskazano powyżej zgłoszeni przez powoda świadkowie nie dowiedli faktu, z którego powód wywodzi skutki prawne. Wobec tego Sąd podzielając wyżej zaprezentowane stanowiska Sądu Najwyższego, stanął na stanowisku, iż powód nie wywiązał się należycie z ciążącego na nim obowiązku dowodowego w zakresie wykazania zasadności i powództwa.

W ocenie Sądu podłożem konfliktu miedzy stronami nie było wyzucie powoda przez pozwaną z przedmiotowego lokalu, a chęć wykupienia tego lokalu przez powoda i jego rodzinę, o czym wyraźnie zeznał syn powoda oraz fakt, że obecnie zamieszkuje w nim pozwana. Wskazać jednak należy, że fakt posiadania przedmiotowego lokalu nie przesądza o prawach powoda do przedmiotowego lokalu w przypadku dokonywania przez strony podziału majątku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Stroną wygrywającą proces w całości była strona pozwana. Dlatego Sąd przyznał na rzecz pozwanej zwrot poniesionych przez nią kosztów postępowania, które w sprawie stanowiły koszty zastępstwa prawnego w kwocie 156 zł, stawki ustalonej zgodnie z §8 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.