Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

19 maja 2016

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Katarzyna Kudzia

po rozpoznaniu na rozprawie 17 maja 2016 we Wrocławiu

sprawy z powództwa W. S. i K. S.

przeciwko (...) w (...) Oddziałowi Regionalnemu we (...)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) w (...) Oddziału Regionalnego we (...) na rzecz powodów W. S. i K. S. łącznie kwotę 3.568,88 zł ( trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt osiem złotych osiemdziesiąt osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 1.339,88 zł od 13 kwietnia 2014 do dnia zapłaty,

- 2.229 zł od 24 października 2015 do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  przyznaje adw. B. T. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 8.856 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom W. S. i K. S. z urzędu;

V.  nadaje wyrokowi w punkcie I. co do kwoty 1.339,88 zł rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 796/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 08 maja 2015 sprecyzowanym pismem procesowym z 24 lutego 2016 powodowie W. S. i K. S. domagali się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w (...) Oddziału Regionalnego we (...) (poprzednio (...) z siedzibą w (...) Oddział Regionalny we (...)) tytułem odszkodowania kwoty 527.650,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 27 grudnia 2010 do dnia zapłaty oraz tytułem zadośćuczynienia kwoty 10.739 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 27 grudnia 2010 do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego żądania powodowie podali, że Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z 09 sierpnia 2013, sygnatura akt I C 1227/11 unieważnił umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego zawartą pomiędzy stronami, albowiem wskutek przydzielenia powodowi prawa do kwatery przy ul. (...) w czasie, w którym pozostawał on w związku małżeńskim z D. S., prawo to weszło w skład ich majątku wspólnego, wobec czego nieważną była czynność prawna polegająca na sprzedaży lokalu tylko jednemu z byłych współmałżonków – powodowi. Pozwany jako organ wykonujący władzę publiczną, specjalizujący się w działalności związanej z podejmowaniem decyzji dotyczących przydziału lokali mieszkalnych, obowiązany jest do działania na podstawie i w granicach prawa, kierując się rzetelnością i profesjonalizmem. Będąc w posiadaniu wszelkich niezbędnych informacji dotyczących aktualnej sytuacji rodzinnej powodów, winny był dołożyć wszelkich starań, by doprowadzić do skutecznego w świetle obowiązujących przepisów przeniesienia własności lokalu. Powodowie, działając w dobrej wierze i w zaufaniu do organów władzy publicznej, nabyli lokal w przekonaniu, iż czynność ta jest zgodna z obowiązującym prawem i wywoła określone skutki. Pozwany poprzez swoje zaniedbanie doprowadził do nieskutecznego w świetle prawa nabycia lokalu mieszkalnego, co spowodowało znaczną szkodę w majątku powodów oraz utratę korzyści związanych z prawem własności lokalu mieszkalnego. Na poniesioną przez powodów szkodę składały się: utrata lokalu mieszkalnego o wartości 434.730 zł, koszty wyceny lokalu w kwocie 1.339,88 zł, koszty postępowania sądowego wszczętego przez byłą żonę powoda w łącznej kwocie 9.400 zł (4.800 zł + 1.000 zł + 3.600 zł), równowartość dwóch rat wpłaconych na poczet wykupu lokalu odpowiednio w kwocie 4.133,16 zł i 6.500 zł, koszty aktu notarialnego w kwocie 2.229 zł, koszty wynajmu lokalu przy ul. (...) w kwocie 16.200 zł (miesięcznie 1.350 zł), koszty wynajmu lokalu przy ul. (...) w kwocie 48.000 zł (1.400 zł miesięcznie), czynsz we (...) za miesiące styczeń – kwiecień w kwocie 674,71 zł miesięcznie i dodatkowe opłaty na rzecz tej Wspólnoty w kwotach 500 zł i 100 zł oraz spłata zadłużenia lokalu w wysokości 1.820 zł dokonana po jego wykupie. Co prawda powód zachował prawo do korzystania z przydzielonej mu kwatery, jednak w lokalu tym zamieszkuje obecnie jego była żona z dziećmi i konkubentem, czyniąc jednoczesne zajmowanie go przez powodów za obiektywnie niemożliwe. Opłaty za przedmiotowy lokal są naliczane na koszt powoda i jest on zobligowany do ich uiszczania pomimo, iż w nim nie zamieszkuje. Powodowie, którzy nie dysponują środkami do nabycia nowego mieszkania, zmuszeni są do wynajmowania innego lokalu, co generuje dodatkowe koszty. Nieprofesjonalne i sprzeczne z prawem działanie pozwanego doprowadziło do naruszenia dóbr osobistych powodów. Wieloletni spór z byłą małżonką powoda, w jakim powodowie bez swojej winy zmuszeni byli uczestniczyć, wywołał szereg ujemnych przeżyć psychicznych. Nieustający stres, jak również poczucie bezradności i zagubienia w coraz większym stopniu wpływały na życie i zdrowie powodów, doprowadzając do rozstroju nerwowego, co w efekcie spowodowało destabilizację życia rodzinnego. Wskutek kilkuletniego postępowania powodowie utracili nie tylko jedyne źródło zabezpieczenia, lecz również wszelkie posiadane oszczędności, które były niezbędne do realizacji założonych wcześniej planów. Wyłączną winę za zawarcie bezskutecznej w świetle prawa umowy sprzedaży ponosi pozwany, a zadośćuczynienie jakiego domagają się powodowie jest adekwatne do rozmiaru i skutków doznanej przez nich krzywdy. Żądanie zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia jest uzasadnione nie tylko w świetle obowiązujących przepisów, lecz również z uwagi na przemawiające za tym zasady współżycia społecznego.

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo w zakresie kwoty 1.339,88 zł, wnosząc o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie oraz zasądzenie od powodów kosztów postępowania.

Uzasadniając odpowiedź na pozew pozwany wskazał, iż wykonał ciążący na nim obowiązek dostarczenia powodowi i jego rodzinie kwatery stałej – lokalu położonego we (...) przy ul. (...). Prawo zamieszkiwania w tym lokalu przysługiwało powodowi również po orzeczeniu rozwodu, zawarciu umowy sprzedaży, czy stwierdzeniu nieważności tej umowy. Powód do dnia dzisiejszego ma prawo zamieszkiwać w spornym lokalu, tylko z prawa tego nie korzysta. Tym samym zgłaszane roszczenia w zakresie kosztów ponoszonych na wynajem lokalu mieszkalnego oraz kosztów czynszu we (...) nie zasługują na uwzględnienie. Pozwany traktuje powoda jako najemcę, prowadząc na niego kartotekę lokalu i kierując do niego pisma lokalu dotyczące. Roszczenie powodów w tym zakresie nie znajduje żadnego uzasadnienia prawnego, a powodowie nie przedstawili żadnych dowodów na okoliczność, że w istocie koszty takie ponieśli. Zaprezentowane przez powodów umowy najmu dotyczą okresu, w którym mogli oni korzystać z lokalu mieszkalnego na podstawie przydziału, a następnie na podstawie umowy sprzedaży tej nieruchomości, w której oświadczyli, iż „wydanie przedmiotu umowy i objęcie nieruchomości we współposiadanie nastąpiło przed podpisaniem tego aktu notarialnego”. W pozostałym zakresie powodowie nie udowodnili, że między orzeczeniem nieważności umowy a ich żądaniem zachodzi związek przyczynowy, który pozwalałby na przyjęcie, iż pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powodów jakiejkolwiek należności. Pozwany nie był inicjatorem sporu o uznanie zawartej pomiędzy stronami umowy za nieważną, a nadto konsekwentnie dążył do oddalenia powództwa D. S.. Należności związane z tym postępowaniem sądowym nie zostały uiszczone na rzecz pozwanego, a powodowie nie przedstawili dowodu zapłaty kwot 4.800 zł, 1.000 zł i 3.600 zł. Po otrzymaniu prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność umowy sprzedaży pozwany dokonał rozliczenia z tytułu opłat za korzystanie z lokalu i w zakresie żądania zapłaty równowartości rat za wykup mieszkania zgłosił zarzut potrącenia należności z wyliczoną kwotą 67.498,84 zł. Powód jako uprawniony do spornego lokalu ponosi solidarną odpowiedzialność za zapłatę czynszu i innych opłat związanych z zajmowaniem lokalu. Pozwany ma prawo, a nie obowiązek sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz żołnierzy i innych osób zajmujących lokale mieszkalne znajdujące się w jego zasobach, tym samym nie jest dłużnikiem stosunku zobowiązaniowego. Pozwany działał w granicach posiadanych wiadomości, w zaufaniu do powodów, nie mając świadomości co do stanu rozliczeń majątkowych pomiędzy byłymi małżonkami D. i W. S.. Pozwany nie wprowadził również powodów w błąd co do prawa, względnie stanu faktycznego. Pisma, do których odnoszą się powodowie wystosowane zostały przez pozwanego do D. S. już po zawarciu umowy sprzedaży. Pisma te w żadnym stopniu nie mogły wpływać na decyzje powodów. Powodowie, ze zwykłej dbałości o własne interesy, o ile mieli wątpliwości natury prawnej do sprzedaży, winni byli je wyartykułować wobec pozwanego albo uzyskać pomoc prawną. Powodowie nie wykazali, że mogli i chcieli sprzedać sporną nieruchomość.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

Decyzją pozwanego numer (...) z 25 czerwca 1999 powód uzyskał przydział osobnej kwatery stałej numer (...) położonej przy ulicy (...) we (...) o powierzchni mieszkalnej (...) m ^{( 2)} i powierzchni użytkowej (...) m ^{( 2)}, składającej się z czterech pokoi, kuchni, przedpokoju, wc i łazienki. W kwaterze zamieszkiwać miał powód wraz z żoną D. S. i czworgiem dzieci. W uzasadnieniu decyzji pouczono powoda o obowiązku uiszczania czynszu i opłat dodatkowych oraz powiadamiania o wszelkich zmianach mających wpływ na wysokość opłat czynszowych i uprawnienia do zajmowania kwatery.

(dowód: decyzja przydziału osobnej kwatery stałej numer (...) k. 8,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178)

Powód wyprowadził się z kwatery w roku 2003.

(dowód: przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178)

Wyrokiem z 06 lutego 2007 (sygnatura akt (...)) Sąd Apelacyjny we (...) rozwiązał zawarte 15 września 1984 małżeństwo powoda i D. S. z winy obu stron.

Byli małżonkowie nie dokonali podziału majątku wspólnego. Powodowie nie próbowali rozwiązać z byłą żoną kwestii związanej z jej zamieszkiwaniem w lokalu przy ul. (...).

(dowód: wyrok Sądu Apelacyjnego we (...) z 06 lutego 2007 sygn. akt (...) k. 33, 34,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178,

przesłuchanie powódki K. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:23:27 – 00:34:13 k. 176, 178)

(...) powodowie zawarli związek małżeński.

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa z (...) k. 35,

przesłuchanie powódki K. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:23:27 – 00:34:13 k. 176, 178)

10 grudnia 2010 powód zawarł z J. D. umowę najmu lokalu mieszkalnego numer (...) położonego we (...) przy ul. (...). Powód zobowiązał się do uiszczania comiesięcznej opłaty za wynajem w kwocie 1.100 zł oraz kosztów związanych z eksploatacją lokalu w kwocie 250 zł.

(dowód: umowa najmu z 10 grudnia 2010 k. 23)

Powód w bezpośredniej rozmowie zwrócił się do dyrektora pozwanego z prośbą o rozkwaterowanie, na co otrzymał odpowiedź, iż procedura rozkwaterowania nie jest konieczna bowiem wyłącznie powodowi przysługiwało uprawnienie do nabycia na własność kwatery.

Pierwszy wniosek o wykup kwatery powód złożył pozwanemu w marcu 2010, a drugi w lipcu 2010.

27 grudnia 2010 strony zawarły umowę sprzedaży stanowiącego przydział powoda lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem przynależnym – piwnicą, udziałem wynoszącym 135/10000 w częściach wspólnych budynku i prawie własności działki gruntu, na której jest posadowiony. W treści umowy (§ 4) wskazano, iż lokal sprzedawany jest powodom jako jego dotychczasowym najemcom. Wartość nieruchomości ustalono na kwotę 434.738 zł, z czego wartość ułamkowej części gruntu wynosiła 20.626 zł. Cenę sprzedaży ustalono na kwotę 41.331,60, z czego przed zawarciem umowy powodowie uiścili kwotę 4.133,16 zł. Pozostała do zapłaty cena w kwocie 37.198,44 zł płatna miała być w 5 rocznych ratach po 7.439,69 zł. Każda z rat oprocentowana była stałą stopą procentową w wysokości 5 % w stosunku rocznym. Kwota wynikająca z oprocentowania płatna była w terminach wpłat poszczególnych rat (§ 6 umowy). Przed zawarciem umowy powodowie wpłacili na rzecz pozwanego kwotę 1.339,88 zł tytułem pokrycia kosztów przygotowania lokalu do sprzedaży (§ 7 umowy). W umowie wskazano, iż wydanie przedmiotu umowy i objęcie nieruchomości we współposiadanie nastąpiło przed podpisaniem umowy (§ 12 umowy). Koszty zawarcia umowy w łącznej wysokości 2.229 zł ponieśli powodowie. W lokalu tym powodowie chcieli w przyszłości zamieszkać.

Tytułem raty za mieszkanie powód uiścił na rzecz pozwanego 02 września 2011 kwotę 6.500 zł.

(dowód: umowa sprzedaży z 27 grudnia 2010 k. 9 – 11,

potwierdzenia przelewów k. 26,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178,

przesłuchanie powódki K. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:23:27 – 00:34:13 k. 176, 178)

W pismach kierowanych do D. S., stanowiących odpowiedź na składane przez nią pisma, pozwany wskazywał, iż prawo do kwatery jest świadczeniem przysługującym żołnierzowi zawodowemu z racji stosunku służbowego i jako prawo osobiste i niemajątkowe jest prawem nieprzenoszalnym. W związku z tym nie podlegało ono podziałowi w ramach majątku wspólnego w związku z orzeczonym rozwodem. Pozwany wskazywał, iż uprawnienie do wykupu lokalu mieszkalnego stanowiącego kwaterę przysługiwało jedynie powodowi.

(dowód: pismo pozwanego z 02 czerwca 2011k. 14 – 16,

pismo pozwanego z 08 lipca 2011 k. 17, 18,

pismo pozwanego z 14 lutego 2012 k. 19 – 21)

Powodowie dokonali z tytułu zarządu nieruchomością wspólną wpłat na rachunek bankowy Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) za okres od stycznia 2011 do marca 2011 w kwocie 674,71 zł miesięcznie oraz za kwiecień 2011 w kwocie 647,29 zł, a także dodatkowo wpłacili kwoty 100 zł i 500 zł. Wpłata kwoty 500 zł dokonana została tytułem raty za zadłużenie.

Powodowie wystąpili na drogę sądową w celu odzyskania wpłaconych na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) środków.

(dowód: dowody wpłat k. 22,

przesłuchanie powódki K. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:23:27 – 00:34:13 k. 176, 178)

18 grudnia 2011 powód zawarł z J. M. umowę najmu lokalu mieszkalnego o powierzchni 32,3 m ^{( 2)} położonego na 7 piętrze budynku znajdującego się we (...) przy ul. (...). Powód zobowiązał się do uiszczania comiesięcznego czynszu najmu w kwocie 1.250 zł oraz kosztów związanych z eksploatacją lokalu.

(dowód: umowa najmu z 18 grudnia 2011 k. 24, 25)

Przed tutejszym Sądem pod sygnaturą akt I C 1227/11 prowadzone było postępowanie z powództwa D. S. przeciwko (...) z siedzibą w (...) Oddziałowi Regionalnemu we (...), W. S. i K. S. w przedmiocie ustalenia nieważności umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego numer (...) położonego we (...) przy ul. (...) zawartej 27 grudnia 2010. 09 sierpnia 2013 zapadł wyrok ustalający nieważność zaskarżonej umowy i zasądzający od każdego z pozwanych na rzecz D. S. kwoty po 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Orzeczenie w zakresie kosztów postępowania uzupełnione zostało postanowieniem z 23 września 2013, na mocy którego zasądzono od każdego z pozwanych na rzecz D. S. dodatkowo po 552 zł.

Apelacje pozwanych w sprawie I C 1227/11 od wyroku z 09 sierpnia 2013 zostały oddalone przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 20 lutego 2014 (sygnatura akt I ACa 1551/13), który równocześnie zasądził od pozwanych na rzecz D. S. kwoty po 1.800 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Postanowieniem z 11 marca 2015 Sąd Najwyższy (sygnatura akt V CSK 472/14) odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej (...) z siedzibą w (...) Oddziału Regionalnego we (...) i zasądził od tego pozwanego na rzecz D. S. tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej w postępowaniu kasacyjnym kwotę 3.600 zł powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 09 sierpnia 2013 sygnatura akt I C 1227/11 k. 39

postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 23 września 2013 sygnatura akt I C 1227/11 k. 40,

wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 20 lutego 2014 sygnatura akt I ACa 1551/13 k. 36 – 38,

postanowienie Sądu Najwyższego z 11 marca 2015 sygnatura akt V CSK 472/14 k. 41,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178)

Pismem z 12 marca 2014, doręczonym tego samego dnia, powodowie wezwali pozwanego do zapłaty w terminie miesiąca kwoty 516.730 zł. Na żądaną kwotę składała się wartość lokalu numer (...) położonego przy ul. (...) w wysokości 434.730 zł oraz poniesione przez powodów dodatkowe koszty w kwocie 82.000 zł. Powodowie wskazali, iż ponieśli dodatkowe koszty w postaci: kosztów wyceny lokalu w kwocie 1.339,88 zł, kosztów postępowania sądowego wszczętego przez byłą żonę powoda w łącznej kwocie 9.400 zł (4.800 zł + 1.000 zł + 3.600 zł), równowartość dwóch rat wpłaconych na poczet wykupu lokalu odpowiednio w kwocie 4.133,16 zł i 6.500 zł, podatku od nieruchomości za lata 2011 – 2013 odpowiednio w kwotach 59 zł, 75 zł i 78 zł, kosztów wynajmu lokalu przy ul. (...) w kwocie 16.200 zł (miesięcznie 1.350 zł), kosztów wynajmu lokalu przy ul. (...) w kwocie 37.800 zł (1.400 zł miesięcznie), czynszu we (...) za miesiące styczeń – kwiecień w kwocie 674,71 zł miesięcznie i dodatkowych opłaty na rzecz tej Wspólnoty w kwotach 500 zł i 100 zł oraz spłaty zadłużenia lokalu w wysokości 1.820 zł dokonanej przy jego wykupie. Wysokość wskazanych przez powodów kosztów dodatkowych wyniosła łącznie 80.703,88 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty z 12 marca 2014 k. 29 – 32)

W związku z ustaleniem nieważności umowy z 27 grudnia 2010 pozwany zwrócił się do zarządcy nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) o obciążenie pozwanego kosztami utrzymania lokalu za okres od 27 grudnia 2010 oraz dokonał rozliczenia kosztów zarządu nieruchomością za okres od grudnia 2010 do kwietnia 2014. Różnica pomiędzy należnościami a dokonanymi wpłatami wynosiła 10.670,86 zł. Należność ta została przez pozwanego potrącona z dokonanymi przez powodów wpłatami na poczet zakupu nieruchomości przy ul. (...), o czym poinformowano powoda pismem z 08 maja 2014.

22 kwietnia 2014 Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) wystawiła pozwanemu płatną do 31 maja 2014 notę księgową na kwotę 24.566,65 zł obejmującą należności za okres od 01 stycznia 2011 do 30 marca 2014. Dokument ten doręczono pozwanemu 12 maja 2014.

(dowód: kartoteka konta powoda k. 118 – 121,

pismo pozwanego z 01 kwietnia 2014 k. 122,

pismo pozwanego z 08 maja 2014 k. 123,

zestawienie należności k. 124,

nota księgowa numer (...) z 22 kwietnia 2014 k. 125,

zestawienie należności na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) k. 126, 127,

wyliczenie opłat z 08 maja 2014 k. 128,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178)

Prowadzone przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu z inicjatywy powodów postępowanie pojednawcze nie doprowadziło do zawarcia ugody pomiędzy stronami.

(dowód: protokół rozprawy z 30 maja 2014 Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu sygnatura akt VI Co 777/14 k. 42,

przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178)

Obecnie w lokalu położonym przy ul. (...) zamieszkuje D. S. z dziećmi M. S. i K. S. oraz konkubentem.

Powodowie wynajmują lokal mieszkalny przy ul. (...). Powodowie znajdują się w trudnej sytuacji finansowej i mają na utrzymaniu małoletnie dziecko. Powód pomimo posiadania emerytury wojskowej zmuszony jest pracować dorywczo. Powódka jest osobą poszukującą zatrudnienia.

(dowód: przesłuchanie powoda W. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:01:42 – 00:23:23 k. 176, 178,

przesłuchanie powódki K. S. – elektroniczny protokół rozprawy z 17 maja 2016 00:23:27 – 00:34:13 k. 176, 178)

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w nieznacznej części.

W przedmiotowej sprawie powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego odszkodowania w kwocie 527.650,88 zł tytułem szkody majątkowej związanej z zawarciem z pozwanym umowy sprzedaży nieruchomości, której nieważność ustalona została następnie wyrokiem sądowym oraz zadośćuczynienia w wysokości 10.739 zł tytułem rozstroju zdrowia związanego z toczącym się postępowaniem w przedmiocie ustalenia nieważności wspomnianej umowy.

Pozwany uznał żądanie pozwu w zakresie kwoty 1.339,88 zł w pozostałym zakresie domagając się oddalenia powództwa.

Zgodnie z treścią art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Sąd w niniejszym przypadku nie dopatrzył się w częściowym uznaniu powództwa przez pozwanego występowania negatywnych przesłanek uniemożliwiających ustalenie jego dopuszczalności. Bezspornym zaś pomiędzy stronami pozostawał fakt, iż pomimo uznania żądania zapłaty kwoty 1.339,88 zł, nie została ona przez pozwanego uiszczona. Dlatego też powyższa kwota podlegała zasądzeniu na rzecz powodów.

Na mocy art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa, o czym stanowi art. 18 ustawy z 27 sierpnia 2009 o finansach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013, pozycja 885 ze zmianami). W myśl zaś art. 5 ust. 1 ustawy z 10 lipca 2015 o (...) (Dz. U. z 2015, pozycja 1322 ze zmianami) (...) jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. W oparciu o art. 121 w zw. z art. 120 ust. 1 i 2 ustawy o (...) (...) na skutek połączenia z (...) począwszy od 01 października 2015 nosi nazwę (...). Z brzmienia natomiast uchylonego art. 8 ust. 3 ustawy z 22 czerwca 1995 o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity Dz. U. z 2015, pozycja 746 ze zmianami) (...) stanowiła państwową osobę prawną. Do kompetencji pozwanego należy i należało wykonywanie w imieniu Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości wykorzystywanych na zakwaterowanie żołnierzy zawodowych, co wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy o (...) oraz nieobowiązującego już art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej . Nie ulega wobec tego najmniejszej wątpliwości, iż pozwany dysponował w niniejszym postępowaniu legitymacją procesową bierną.

Do katalogu przesłanek odpowiedzialności działającej w imieniu Skarbu Państwa osoby prawnej za niezgodne z prawem działanie zalicza się bezprawność działania związanego z wykonywaniem władzy publicznej, powstałą szkodę oraz związek przyczynowy pomiędzy zaistniałą szkodą a bezprawnym działaniem. Kolejność badania przez sąd przesłanek odpowiedzialności deliktowej w oparciu o treść art. 417 § 1 k.c. nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lipca 2012, sygnatura akt II CSK 648/11, Lex numer 1215614).

Bezprawność zawarcia przez pozwanego jedynie z powodami umowy zbycia prawa własności nieruchomości lokalowej położonej we (...) przy ul. (...) przesądzona została w toczącym się przed tutejszym Sądem pod sygnaturą akt I C 1227/11 postępowaniu i nie stanowiła pomiędzy stronami niniejszego postępowania okoliczności spornej.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie jedynie w niewielkim zakresie wystąpiły pozytywne przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego pozwalające na przychylenie się do żądania pozwu.

Zdaniem Sądu szkoda majątkowa powodów związana z zawarciem z pozwanym nieważnej umowy kupna nieruchomości przejawiała się w konieczności uiszczenia w dacie zawarcia umowy kosztów sądowych i notarialnych w łącznej wysokości 2.229 zł oraz zapłaty części ceny lokalu w kwocie 10.733,16 zł. Gdyby bowiem strony nie zawarły 27 grudnia 2010 umowy sprzedaży nieruchomości, powodowie nie uszczupliliby swojego majątku o wskazane wyżej kwoty. Zaistnienie w tym przypadku po stornie powodów szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy bezprawnym działaniem pozwanego nie budziły najmniejszych wątpliwości Sądu. Tym niemniej kwota 10.733,16 zł, na którą składała się wpłacona na poczet ceny nieruchomości przed zawarciem umowy kwota 4.133,16 zł oraz I rata ceny nabycia lokalu w wysokości 6.500 zł, nie mogła wedle Sądu podlegać zasądzeniu na rzecz powodów. W zakresie tej części żądania pozwany podniósł zarzut potrącenia z przysługującą mu od powodów należnością z tytułu należnych opłat za używanie lokalu. Zgodnie bowiem z treścią art. 498 § 1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej, o czym z kolei stanowi art. 498 § 2 k.c. Stosownie do treści art. 36 ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej osoba zajmująca znajdujący się w zasobach (...) zobowiązana jest uiszczać na rzecz Agencji opłaty za używanie lokalu, które nie mogą przekroczyć 3 % wartości odtworzeniowej lokalu oraz zaliczki na opłaty pośrednie. W związku z tym obowiązek takowy ciążył na powodzie nie tylko do 27 grudnia 2010, ale w wyniku ustalenia nieważności umowy sprzedaży lokalu również po tej dacie. Ustalenie nieważności przedmiotowej umowy skutkowało zmianą podmiotu obowiązanego do uiszczania opłat związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w oparciu o art. 12 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 o własności lokali (tekst jednolity Dz. U. z 2000, pozycja 80, numer 903 ze zmianami). Wobec tego w okresie tym pozwany zobowiązany był uiszczać zaliczki na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) stosownie do przepisów ustawy o własności lokali , powodowie natomiast mieli obowiązek dokonywać wpłat na rzecz pozwanego w myśl art. 36 ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej . Odmienne podstawy zobowiązań powodów skutkować mogły różnicami w wysokości należności, jakie winni byli co miesiąc uiszczać w związku z powiadamianiem różnych tytułów prawnych do lokalu. Wobec tego należność wyliczona w oparciu o przepisy ustawy o własności lokali różnić może się od zobowiązania powstałego na podstawie ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej . Z przedłożonych zaś przez pozwanego rozliczeń wynika jednoznacznie, iż posiadał on względem powodów wierzytelność z tytułu opłat związanych z użytkowaniem lokalu numer (...) położonego we (...) przy ul. (...), które w ocenie Sądu mogły zostać potrącone z uiszczoną przez powodów na poczet ceny wykupu lokalu kwotą 10.733,16 zł. Co istotne powodowie nie kwestionowali w żaden sposób konieczności rozliczenia z pozwanym po ustaleniu nieważności umowy sprzedaży nieruchomości, prawidłowości dokonanych przez pozwanego w tym zakresie wyliczeń ani też skuteczności i prawidłowości dokonanego potrącenia.

Główną część żądania pozwu stanowiła kwota 434.738 zł odpowiadająca ustalonej na potrzeby umowy sprzedaży wartości rynkowej przedmiotowego lokalu. Wartość ta nie była sporna pomiędzy stronami, stąd też Sąd oddalił wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego. Przeprowadzenie tego dowodu w okolicznościach niniejszej sprawy nie było celowe, a nadto wiązałoby się z niezasadnym przedłużeniem postępowania oraz generowałoby dodatkowe koszty postępowania. Nie ulega wątpliwości, iż na pozwanym nie ciążył obowiązek zbycia na rzecz powodów jakiegokolwiek lokalu mieszkalnego, a jedynie przysługiwało mu w tym zakresie uprawnienie, co wynika z treści nieobowiązującego już art. 55 ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej . Już sam ten fakt podaje w wątpliwość twierdzenia powodów odnośnie poniesienia szkody majątkowej. W pierwszej bowiem kolejności wskazać należy, iż przysporzenie majątkowe po stronie powodów uzależnione było od woli pozwanego. Zawarcie zaś pomiędzy stronami nieważnej umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości w żaden sposób nie zmieniało sytuacji majątkowej powodów w zakresie jego powiększenia o składnik majątkowy w postaci przedmiotu umowy. Odmienna bowiem interpretacja stałaby w sprzeczności z art. 55 ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej . W kontekście niniejszej sprawy sytuacja prawna powodów w związku z ustaleniem nieważności umowy nie różni się wszakże niczym od sytuacji, w której pozwany odmówiłby sprzedaży na ich rzecz przedmiotowego lokalu. W obu bowiem przypadkach w skład majątku powodów nie weszłoby prawo własności nieruchomości. W związku z tym, gdyby przyjąć argumentację powodów za zasadną i zasądzić od pozwanego odszkodowanie w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej lokalu, należałoby analogicznie przyjąć, iż pozwany realizując swoje uprawnienie ustawowe w postaci prawa do odmowy zbycia nieruchomości powoduje szkodę majątkową po stronie podmiotów żądających nabycia tych nieruchomości. Takowe zaś stanowisko, jak już wskazano, stałoby w sprzeczności z przepisami prawa. Wykazywana przez pozwanego wola zbycia nieruchomości na rzecz powodów nie ma w niniejszym przypadku jakiegokolwiek znaczenia dla zakresu poniesionych przez powodów szkody. Skoro bowiem fakt nabycia nieruchomości stanowiłby wzbogacenie kupujących o jej wartość rynkową pomniejszoną o cenę nabycia, stwierdzenie nieważności umowy przenoszącej własność nie jest równoznaczne z poniesieniem szkody majątkowej odpowiadającej wartości nieruchomości. Gdyby zaś przedmiotowa umowa została przez strony skutecznie zawarta, powodowie w istocie staliby się bezpodstawnie wzbogaceni. Samo natomiast stwierdzenie nieważności umowy nie prowadziło do powstania szkody po stronie powodów, a do ukształtowania stanu majątku powodów, jaki być powinien. Co istotne nieważność umowy z 27 grudnia 2010 nie przesądza kwestii nabycia przez powodów lokalu mieszkalnego numer (...) położonego przy ul. (...) we (...). Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby powodowie ponownie podjęli starania w celu wykupu tej nieruchomości od pozwanego. Przy czym mając na uwadze treść zapadłych w sprawie I C 1227/11 orzeczeń względnym dla powodów byłoby uprzednie dokonanie przez powoda podziału majątku wspólnego z byłą małżonką D. S.. Należy nadto zwrócić również uwagę, iż powodowie domagali się naprawienia szkody poprzez zapłatę odszkodowania w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej nieruchomości oraz w wysokości odpowiadającej kwotom wpłaconym na poczet ceny tego lokalu. Tego rodzaju żądania wzajemnie się wykluczają. Uwzględnienie zaś powództwa w takim kształcie skutkowałoby bezpodstawnym wzbogaceniem się powodów kosztem pozwanego.

Powodowie również podnosili, iż poniesiona przez nich szkoda przejawiać się miała utratą przyszłych korzyści poprzez powiększenie ich stanu majątkowego o wartość nabytej nieruchomości. Roszczenie o zwrot utraconych korzyści oparte na treści art. 361 § 2 k.c. zasadne jest jedynie w sytuacji, gdy skutek w postaci określonego przysporzenia majątkowego nastąpiłby w przypadku niezaistnienia zdarzenia, za wystąpienie którego ponosi odpowiedzialność pozwany. Na gruncie niniejszej sprawy nie sposób przyjąć, iż zawarcie przez strony nieważnej umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości pozbawiło powodów przyszłych korzyści. Skoro korzyść ta przejawiać miała się w nabyciu nieruchomości, powstać mogła dopiero w chwili skutecznego zawarcia przez strony umowy. Zawarcie nieważnej umowy nie stanowiło utraty korzyści przyszłych, jeżeli korzyści te powstać mogły dopiero w chwili skutecznego zawarcia umowy. Gdyby zatem strony nie zawarły nieważnej umowy, powodowie i tak nie nabyliby prawa własności lokalu położonego przy ul. (...) i korzyści z tym związanych.

W ocenie Sądu nie zaistniał związek przyczynowy pomiędzy szkodą majątkową powodów w postaci konieczności uiszczenia na rzecz D. S. zasądzonych w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą akt I C 1227/11 kosztów procesu, a zawarciem z pozwanym nieważnej umowy sprzedaży nieruchomości. Nie ulega wprawdzie wątpliwości, iż przyczyną wytoczenia przeciwko powodom, a także również pozwanemu, przez D. S. przywołanego powództwa było zawarcie przez strony umowy z 27 grudnia 2010. Tym niemniej okoliczność ta nie może w kontekście bezprawności działania pozwanego przesądzać o zasadności żądania pozwu w tym zakresie. Wprawdzie wytoczenie powództwa przez byłą żonę powoda pozostawało w bezpośrednim związku z zawarciem przez strony umowy przeniesienia prawa własności lokalu mieszkalnego, aczkolwiek sam fakt wdania się przez powodów w owej sprawie w spór i następnie wniesienie środka odwoławczego w postaci apelacji przesądziły o obciążeniu powodów kosztami procesu. O ile bowiem odpowiedzialność za wszczęcie postępowania przez D. S. można przypisać pozwanemu, o tyle obciążenie powodów kosztami procesu w tamtym postępowaniu wynikało tylko i wyłącznie z przyjętej przez powodów postawy procesowej i podejmowanych w jego toku czynności. Nawet ewentualne zapewnienia powodów przez pozwanego o prawidłowości zwartej 27 grudnia 2010 umowy, których wszakże powodowie w niniejszym postępowaniu nie udowodnili, kwestii tej nie mogły przesądzić, albowiem nie zaistniały jakiekolwiek przeszkody w uzyskaniu przez powodów fachowej porady prawnej. Wdając się w spór sądowy z D. S. powodowie sami narazili się na ryzyko poniesienia kosztów procesu w przypadku negatywnego dla nich rozstrzygnięcia sprawy, co ostatecznie miało miejsce. Powodowie nadto nie udowodnili, iż ponieśli szkodę w tym zakresie. Nie przedłożyli bowiem powodowie żadnego dowodu na okoliczność zapłaty zasądzonych od nich kosztów sądowych bądź wyegzekwowania ich w postępowaniu egzekucyjnym. Samo bowiem obciążenie w orzeczeniu sądowym obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi procesowemu kosztów postępowania nie przesądza o szkodzie majątkowej strony przegrywającej. Koszty te mogą bowiem zostać dobrowolnie uiszczone bądź przegrywający sprawę może zaniechać realizacji tegoż obowiązku narażając się na przymusowe ich wyegzekwowanie przez komornika sądowego. Przy czym nie można zapominać, iż egzekucja kosztów sądowych następuje na wniosek strony, której zwrot kosztów tego rodzaju przysługuje. Nie można wobec tego wykluczyć sytuacji, w której przegrywający proces nie dokonuje zwrotu zasądzonych od niego kosztów procesu, a strona wygrywająca kosztów tych nie dochodzi w postępowaniu egzekucyjnym. Wobec tego samo obciążenie obowiązkiem zwrotu kosztów procesu nie stanowi automatycznie ubytku w majątku strony przegrywającej.

Odnosząc się zaś do żądania zasądzenia odszkodowania z tytułu kosztów wynajmu innych lokali mieszkalnych wskazać na wstępie należy, iż nie zostało ono udowodnione w zakresie kwoty 6.150 zł. Powodowie z tytułu wynajmu lokalu mieszkalnego położonego we (...) przy ul. (...) domagali się zasądzenia za każdy spośród 41 miesięcy trwania umowy najmu kwoty 1.400 zł. Z treści przedłożonej umowy najmu owego lokalu wynika zobowiązanie powoda do uiszczania czynszu najmu w kwocie 1.250 zł miesięcznie oraz kosztów związanych z eksploatacją lokalu, których wysokość nie została w treści umowy wskazana. Powodowie nie przedłożyli natomiast jakichkolwiek dowodów na okoliczność wysokości poniesionych opłat eksploatacyjnych lokalu przy ul. (...). Stąd też za nieudowodnioną uznać należało różnicę pomiędzy żądaną z tytułu najmu wskazanego lokalu comiesięczną kwotą 1.400 zł, a wysokością czynszu najmu wskazanego w umowie z 18 grudnia 2011 tj. kwotą 1.250 zł, co wynosiło 150 zł miesięcznie (150 zł x 41 miesięcy = 6.150 zł). Sąd nie dopatrzył się nadto żadnego związku pomiędzy ponoszonymi przez powodów wydatkami na najem lokali mieszkalnych, a zawarciem z pozwanym nieważnej umowy. Szczególnie zaś cennym w kontekście ustaleń w tymże zakresie okazało się przesłuchanie powodów. Powód wskazał, iż już w roku 2003 opuścił sporny lokal i do niego nie powrócił, a po orzeczeniu rozwodu z D. S. nie podjął jakichkolwiek działań w zakresie dokonania podziału majątku wspólnego powstałego w czasie trwania ich związku małżeńskiego. Co więcej czynności w tym zakresie nie zostały przez żadnego z byłych małżonków dotąd przeprowadzone. Ani powód samodzielnie, ani powodowie już po zawarciu związku małżeńskiego nie podjęli starań w celu zamieszkania w przedmiotowym lokalu bądź rozwiązania z D. S. tejże kwestii. Wprawdzie powodowie twierdzili, iż wolą ich było po wykupie lokalu od pozwanego zamieszkanie w nim, jednakże nie podjęli w tym celu jakichkolwiek starań, a w szczególności nie realizowali swoich uprawnień właścicielskich na podstawie ważnej jeszcze wówczas umowy z 27 grudnia 2010. Z przesłuchania powodów wynika, iż nie widzą oni możliwości wspólnego zamieszkiwania w jednym lokalu z D. S., czemu wszakże nie można się dziwić, tym niemniej nie podjęli oni jakichkolwiek starań mających na celu zamieszkanie przy ul. (...), dobrowolnie godząc się na mieszkanie w wynajmowanych od osób trzecich lokalach. Nie ulega wątpliwości, iż pozwany swoimi działaniami nawet w najmniejszym stopniu nie uniemożliwił powodom zamieszkanie w przedmiotowym lokalu. To powodowie podjęli suwerenną decyzję o związaniu się stosunkiem najmu innych lokali niż lokal, do którego tytuł prawny posiada powód i wszelkie konsekwencje z tym związane nie mogą obciążać nikogo innego, a w tym przypadku pozwanego. Sam zaś stosunek najmu lokalu numer (...) położonego we (...) przy ul. (...) nawiązany został 10 grudnia 2010, a więc jeszcze przed zawarciem z pozwanym przedmiotowej umowy, co ostatecznie przesądza o braku związku pomiędzy nieważnością umowy sprzedaży nieruchomości a ponoszeniem przez powodów kosztów najmu lokali.

Sąd nie stwierdził także występowania związku przyczynowego pomiędzy nieważnością umowy a szkodą w postaci uiszczonych po zawarciu umowy na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Wraz z ustaleniem nieważności umowy z 27 grudnia 2010 obowiązanym do uiszczania wskazanych zaliczek stał się ponownie pozwany. Przy czym obowiązek ten nie powstał w chwili uprawomocnienia się wyroku tutejszego Sądu z 09 sierpnia 2013 (sygnatura akt I C 1227/11), ale w związku z mocą wsteczną tegoż orzeczenia ciążył na pozwanym przez cały okres pomiędzy zawarciem umowy a uprawomocnieniem się wyroku stwierdzającego jej nieważność. To zaś wiązało się z koniecznością dokonania przez pozwanego rozliczeń ze wspólnota mieszkaniową, czego pozwany dokonał. Uiszczone zaś na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej we (...) przy ul. (...) przez powodów zaliczki przybrały formę świadczenia nienależnego i winny zostać przez Wspólnotę zwrócone. Jak wskazała zaś powódka, rzeczona Wspólnota Mieszkaniowa odmówiła zwrotu uiszczonych przez powodów zaliczek i należności te dochodzone są obecnie od Wspólnoty na drodze sądowej. Brak jest w związku z tym najmniejszych podstaw do żądania od pozwanego wskazanych wyżej należności. Na marginesie wskazać należy, iż na żądaną od pozwanego należność z tytułu zaliczek uiszczonych na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej składała się zaliczka za kwiecień 2011 w kwocie 674,71 zł. Tymczasem, jak wynika z przedłożonych przez powodów dowodów wpłat uiścili oni z tego tytułu jedynie kwotę 647,29 zł.

Nie zasługiwało na uwzględnienie także roszczenie w kwocie 1.820 zł z tytułu spłaty zadłużenia przy wykupie. Żądanie pozwu w tym zakresie nie zostało w żadnym stopniu uzasadnione. W trakcie swojego przesłuchania powodowie również nie zajęli stanowiska w kwestii tego żądania. Z treści pozwu wywnioskować można jedynie, iż powodowie przed zawarciem z pozwanym umowy kupna nieruchomości zobowiązani zostali do spłaty ciążącego na lokalu zadłużenia. Po pierwsze wskazać należy, iż powodowie uiszczenia takowej kwoty nie wykazali. Do drugie zaś trzeba stwierdzić, że takowa należność pozostawała bez związku z zawarciem przez strony nieważnej umowy. Nie ulega wątpliwości, iż kwatera przez pozwanego przydzielona została powodowi, który po wyprowadzce z lokalu nie podjął, aż do roku 2010 jakichkolwiek czynności zmierzających do uregulowania swojego stanu prawnego z pozwanym, a przynajmniej takowe okoliczności nie zostały przez powodów wykazane. W związku z tym obowiązek uiszczania należności za lokal położony przy ul. (...) spoczywał nie tylko na osobach w nim zamieszkujących, ale również na powodzie, pomimo jego wyprowadzki z przydzielonej mu kwatery. Powód zobowiązany był zatem do uiszczania na rzecz pozwanego opłat za lokal mu przysługujący i obowiązek ten w żaden sposób nie wiązał się z zawarciem umowy zbycia nieruchomości. Samo natomiast oddalenie powództwa w zakresie spłaty przez powoda zadłużenia lokalu nie przesądza o niemożności odzyskania środków tych przez powodów, którzy mogą domagać się zwrotu kwot tych, jak również należności, które uległy potrąceniu, od osób w okresie tym w lokalu zamieszkujących.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Krzywda (niemajątkowa szkoda na osobie) polega na ujemnych przeżyciach poszkodowanego, cierpieniach fizycznych (ból i inne dolegliwości) i psychicznych (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). Zadośćuczynienie pieniężne ma zaś na celu złagodzenie tych cierpień i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie może zostać również przyznane stosownie do treści art. 24 § 1 k.c. w przypadku naruszenia dóbr osobistych. Katalog dóbr osobistych wskazany został w art. 23 k.c., który stanowi, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

W ocenie Sądu powodowie nie udowodnili, iż w związku z ustaleniem nieważności umowy zawartej z pozwanym ponieśli jakikolwiek uszczerbek na zdrowiu. W szczególności powodowie nie wykazali, iż doznali, jak podnosili w toku postępowania, rozstroju nerwowego. Na okoliczność tą powodowie nie zaoferowali Sądowi żadnej dokumentacji, zwłaszcza medycznej, ani nie wnioskowali o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków bądź opinii biegłego sądowego mogących okoliczności te potwierdzić. Brak zaś rozstroju zdrowia wyłącza możliwość przyznania zadośćuczynienia. Powodowie nie wskazali, jakiego rodzaju, poza zdrowiem, ich dobra osobiste zostały przez pozwanego naruszone. Z treści pisma procesowego złożonego przez pełnomocnika powodów oraz z przesłuchania powodów wywnioskować można, iż w ich ocenie naruszone zostało dobro w postaci więzi rodzinnych. Same twierdzenia powodów, iż sytuacja związana ze stwierdzeniem nieważności umowy była dla nich stresogenna i prowadziła do powstawania konfliktów małżeńskich okazały się zdaniem Sądu niewystarczające do przyznania na ich rzecz zadośćuczynienia, zaś powodowie nie starali się udowodnić naruszenia ich dóbr osobistych za pomocą innych dowodów.

W świetle powyższych okoliczności należało zasądzić od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3.568,88 zł, na którą składało się uznane przez pozwanego roszczenie w kwocie 1.339,88 zł oraz poniesione przez powodów koszty zawarcia umowy w formie aktu notarialnego w kwocie 2.229 zł.

O odsetkach od kwoty zasądzonej orzeczono na podstawie art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 1.339,88 zł pismem z 12 marca 2014, a zakreślony termin do zapłaty upłynął bezskutecznie 12 kwietnia 2014. Zatem odsetki od kwoty tej należały się powodom od dnia następnego. Wobec faktu, iż w treści przywołanego wezwania do zapłaty powodowie nie żądali od pozwanego zwrotu kosztów zawarcia aktu notarialnego, Sąd odsetki od kwoty 2.229 zł przyznał od dnia następnego po upływie zwyczajowego terminu 14 dni na spełnienie świadczenia, który rozpoczynał swój bieg z chwilą doręczenia odpisu pozwu. Pozwanemu odpis pozwu doręczono 09 października 2015, zatem począwszy od 24 października 2015 pozostawał w opóźnieniu z zapłatą tejże kwoty.

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, oddalając dalej idące powództwo w punkcie II.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w punkcie III sentencji wyroku na podstawie art. 102 k.p.c., który w szczególnie uzasadnionych przypadkach pozwala na odstąpienie od obciążenia strony kosztami procesu. Bez wątpienia powodowie znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Powód pomimo posiadania emerytury wojskowej zmuszony jest pracować dorywczo, powódka natomiast jest osobą poszukującą zatrudnienia. Powodowie mają na utrzymaniu małoletnie dziecko. Wobec tego obciążenie powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz państwowej osoby prawnej kłóciłoby się zdaniem Sądu z zasadami współżycia społecznego. Decydując o zastosowaniu art. 102 k.p.c. Sąd miał również na względzie okoliczność, iż niniejsze powództwo skierowane zostało przeciwko agencji wykonawczej działającej w imieniu Skarbu Państwa, która w swoim działaniu winna cechować się najwyższą starannością i profesjonalizmem, co akuratnie w przypadku powodów nie miało miejsca, zaś wywiedzione powództwo okazało się częściowo uzasadnione.

Powodowie reprezentowani byli w niniejszej sprawie przez adwokata ustanowionego z urzędu, który złożył oświadczenie, iż koszty udzielonej pomocy prawnej nie zostały przez powoda uiszczone w całości lub w części. Stąd też stosownie do treści § 19 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 3 i § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013, pozycja 461 ze zmianami) wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu powódki pokryte zostało ze środków Skarbu Państwa. Na koszty wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu złożyły się podwyższone o stawkę podatku od towarów i usług koszty zastępstwa przed tutejszym Sądem w wysokości 8.856 zł, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku.

W myśl art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd z urzędu nadaje rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza roszczenie uznane przez pozwanego. Stąd też Sąd w punkcie V sentencji wyroku nadał rygor natychmiastowej wykonalności zasądzonemu na rzecz powodów roszczeniu w zakresie kwoty 1.339,88 zł.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

a)  (...)

b)  (...)

3.  (...)

4.  (...)

17 czerwca 2016