Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w (...) I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Beata Kopania
Protokolant:	sekr. sądowy Anna Karwacka

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w (...),

M. M. (1), M. M. (2) i F. M.

o wydanie ewentualnie o zapłatę

1.  oddala powództwo o wydanie łodzi;

2.  zasądza od pozwanych Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) oraz M. M. (1), M. M. (2) i F. M. solidarnie na rzecz powoda W. P. kwotę 22.680,00 zł (słownie: dwadzieścia dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04.11.2016 r. do dnia zapłaty, przy czym odpowiedzialność pozwanych M. M. (1), M. M. (2) i F. M. ogranicza do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku;

3.  oddala powództwo o zapłatę w pozostałym zakresie;

4.  zasądza od pozwanych M. M. (1), M. M. (2) i F. M. solidarnie na rzecz powoda W. P. kwotę 178,47 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nie obciąża pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) kosztami procesu;

6.  nie obciąża powoda oraz pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

7.  nakazuje ściągnąć od pozwanych M. M. (1), M. M. (2) i F. M. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w (...) kwotę 720,93 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt IC 333/16

UZASADNIENIE

Powód, W. P., wniósł przeciwko komornikowi sądowemu, działającemu przy Sądzie Rejonowym w (...)– M. M. (3) pozew z żądaniem wydania powodowi dwóch łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...) oraz o zasądzenie od pozwanych, komornika sądowego, działającego przy Sądzie Rejonowym w Chojnicach - M. M. (3) i Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) solidarnie na rzecz powoda kwoty 3.924 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty, ewentualnie o zasądzenie od pozwanych, komornika sądowego, działającego przy Sądzie Rejonowym w Chojnicach - M. M. (3) i Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) solidarnie na rzecz powoda kwoty 79.564 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów procesu.

Na uzasadnienie wskazał, że dnia 13 sierpnia 2009r. komornik sądowy, M. M. (3) w postępowaniach egzekucyjnych o sygn. (...) i (...), prowadzonych przeciwko dłużnikowi, M. Ł. (1), zajął dwie łodzie motorowe o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...). Łodzie te jednak stanowiły własność powoda. W oparciu o wniosek wierzyciela ze sprawy (...) komornik sądowy zwolnił je spod egzekucji. Zaś w sprawie (...) łodzie te zostały zwolnione spod egzekucji na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w (...) z dnia 21 kwietnia 2010r., wydanego w sprawie IC (...). Pomimo tego, komornik nie wydał łodzi powodowi. W konsekwencji powyższego, wniesienie pozwu o ich wydanie stało się konieczne. Jednocześnie podał, że w związku z działaniami ukierunkowanymi na odzyskanie łodzi, powód wydatkował kwotę łączną 3.924 zł., na którą złożyły się: opłata sądowa od zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 4 października 2011r., wydanego w sprawie o sygn. (...) w kwocie 30 zł., koszty powołania biegłego sądowego w sprawie (...) w kwocie 234 zł. oraz koszty wykonania usługi transportowej na trasie A. – C. – A. 3.660 zł., zleconej przez powoda w celu odbioru od komornika zajętych ruchomości.

Wskazał, że w razie, gdyby wydanie łodzi było niemożliwie na skutek zbycia ich w toku egzekucji, bądź wystąpienia innych przyczyn uniemożliwiających ich wydanie, to wnosi roszczenie ewentualne o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda odszkodowania w kwocie 79.564 zł., stanowiącego równowartość tych łodzi w kwocie 75.640 zł. oraz wymienionych wyżej wydatków w kwocie 3.924 zł. Podał, że zachowanie pozwanego, M. M. (3) było bezprawne, albowiem nie wydał powodowi łodzi stanowiących własność powoda, pomimo, iż istniały orzeczenia zwalniające je spod egzekucji. W tej sytuacji, winien powodowi zapłacić ich równowartość oraz koszty poniesione w sprawie (...). Wobec tego, że w myśl art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. nr 133, poz. 882 z późn. zm.) Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem, zasadne stało się również, zdaniem powoda, skierowanie żądania o zapłatę również wobec Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...).

Pozwany, M. M. (3), wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu.

Wskazał, że czynność zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r., w tym dwóch łodzi stanowiących własność powoda, została wykonana prawidłowo. Dłużnik był w posiadaniu tych ruchomości, a w momencie ich zajęcia, nie podniósł twierdzenia, że stanowią one własność osób trzecich, nie złożył też jakichkolwiek zastrzeżeń co do oznaczenia zajętych przedmiotów. W tej sytuacji, opis zajętych ruchomości w protokole zajęcia nastąpił w oparciu o ich ogląd zewnętrzny, co pozwalało na identyfikację zajętych ruchomości. Przyznał, że wydał w dniu 6 października 2009r. postanowienie o zwolnieniu łodzi spod egzekucji w sprawie (...), jednak nie mógł ich wydać powodowi, gdyż były one nadal zajęte do sprawy (...), a wyrok z dnia 21 kwietnia 2010r. nie odnosił się w swej treści wprost do zapisów protokołu zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. Podkreślił, że łodzie powoda zostały ujęte w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. pod poz. 1. Tymczasem wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2010r. Sąd Okręgowy w (...) zwolnił spod egzekucji prowadzonej w sprawie (...) ruchomości w postaci łodzi w surowym stanie bez wyposażenia oraz łodzi bez silnika ofoliowanej bez nazwy koloru biało – niebieskiego o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...), zajęte dnia 13 sierpnia 2009r. i opisane w protokole zajęcia pod poz. 2 i 3. W tym stanie rzeczy, wykonanie wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2010r. nie było możliwe. Dlatego też, pozwany odmówił powodowi wydania łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...). Wskazał, iż skoro powód doprowadził do wydania wyroku zwalniającego ruchomości spod egzekucji o określonej treści, tj. takiej która nie korelowała z treścią protokołu zajęcia rzeczy, to nie może odpowiedzialnością za taki stan rzeczy obciążać pozwanego.

Podniósł, że wszystkie czynności podejmowane przez pozwanego w sprawach (...) i (...) były zgodnie z przepisami prawa, co znalazło potwierdzenie w treści orzeczeń sądowych wydanych w sprawach ze skargi powoda na czynności komornika sądowego. W konsekwencji powyższego, wniósł o oddalenie powództwa, zarówno o wydanie łodzi, jak i powództwa o zapłatę odszkodowania.

Dodatkowo wskazał, że bezzasadne jest również roszczenie o zapłatę kwoty 3.924 zł. Podniósł, iż nie sposób przyjąć, że pozwany obowiązany jest zwrócić powodowi koszty poniesione w postępowaniu ze skargi na czynności komornika, tym bardziej, że skargi te zostały uznane przez sąd za niezasadne. W zakresie wydatkowania kwoty 3.660 zł na usługę transportową, podał, że powód, podejmując decyzję o wynajęciu transportu do przewozu rzeczy, działał na własne ryzyko. Dlatego nie ma podstaw do refundowania mu tych kosztów.

W tym stanie rzeczy, wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany, Skarb Państwa - Prezes Sądu Okręgowego w (...), wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu.

Zaprzeczył, by po stronie komornika sądowego, M. M. (3) nastąpiło bezprawne zachowanie, za które miałby ponosić odpowiedzialność Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w (...). Powołując się na treść orzeczeń sądowych wydanych w sprawach ze skargi powoda na czynności komornika sądowego, wskazał, że odmowa wydania powodowi łodzi przez komornika w sprawie (...) była zachowaniem prawidłowym. Zdaniem pozwanego, z uwagi na istniejące rozbieżności między treścią wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2010r. ze sprawy (...) a protokołem zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r., brak było podstaw do wydania łodzi opisanych w sentencji wyroku ze sprawy (...). Podniósł, że powyższe orzeczenie sądowe zwolniło spod egzekucji ruchomości poz. 2 i poz. 3 protokołu zajęcia, tymczasem pod tymi pozycjami nie zostały ujęte łodzie o numerach fabrycznych wskazanych przez powoda. Dlatego zachowanie komornika, który odmówił wydania łodzi nie tylko nie nosiło cech zachowana bezprawnego, lecz było działaniem ze wszech miar prawidłowym. Stąd stanowisko pozwanego, iż żądania powoda, tak co do wydania łodzi, jak i co do zapłaty odszkodowania, należało oddalić, jako niezasadne.

Pozwany, M. M. (3) zmarł w toku procesu, tj. dnia 22 maja 2016r.

W dniu 23 września 2016r. sąd podjął niniejsze postępowanie z udziałem spadkobierców M. M. (3), tj. M. M. (1), F. M. i M. M. (2).

Następcy prawni pozwanego podtrzymali stanowisko prezentowane przez stronę pozwaną.

Sąd ustalił:

Powód od wielu lat prowadzi ewidencjonowaną działalność gospodarczą w przedmiocie m.in. wynajmowania osobom zainteresowanym sprzętu pływającego, w tym łodzi motorowych. Jest płatnikiem Vat.

Dowód: zeznania świadka M. Ł. (1), k. 161, rejestr zakupów, k. 357 – 362, deklaracja dla podatku od towarów i usług, k. 363 – 364, pismo powoda z dnia 25.01.2010r., k. 365, przesłuchanie powoda 01:21:51 protokół rozprawy z dnia 25 października 2016r., k. 855v.

W dniu 3 sierpnia 2008r. powód zakupił od M. Ł. (1) dwie łodzie motorowe o nazwie S. (...) W./D. (...), oznaczone numerami fabrycznymi PL – (...) i PL - (...). Zakup ten został potwierdzony fakturą Vat nr (...). Powód zapłacił za nie gotówką kwotę łączną 75.640 zł. brutto, tj. za łódź o numerze fabrycznym PL – (...) - kwotę 32.000 zł. netto plus podatek VAT w kwocie 22 %, tj. 7.040 zł., zaś za łódź o numerze fabrycznym PL – (...) - kwotę 30.000 zł. netto plus podatek VAT 22 %, tj. 6.000 zł.

Każda łódź motorowa w Polsce winna być opatrzona indywidualnym numerem identyfikującym. Jest to wymóg wprowadzony przez Unię Europejską.

Numery łodzi zakupionych przez powoda opatrzone były właśnie takimi numerami, tj. PL – (...) i PL - (...).

Dowód: faktura VAT nr (...), k. 13, zeznania świadka M. Ł. (1), k. 161 – 162, przesłuchanie powoda, 00:04:55, 00:15:55, 00:20:52 protokół rozprawy z dnia 16 września 2013r., k. 277v.

Komornik sądowy, działający przy Sądzie Rejonowym w (...), M. M. (3), prowadził przeciwko M. Ł. (1) postępowanie egzekucyjne, m.in. z wniosku Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowego (...) spółki z o.o. w S., zarejestrowane pod sygn. (...) oraz z wniosku Banku (...) SA w W., zarejestrowane pod sygn. (...).

Bezsporne

W ramach czynności egzekucyjnych podejmowanych w sprawie (...) i w sprawie (...) komornik sądowy, M. M. (3), w dniu 13 sierpnia 2009r. dokonał zajęcia czterech łodzi, znajdujących się w posiadaniu dłużnika, M. Ł. (1), w A.. Wśród tych łodzi znajdowały się równie te dwie, zakupione przez powoda w dniu 3 sierpnia 2009r. Przy czynności zajęcia dłużnik był nieobecny.

Wcześniej, tj. w dniu 8 maja 2009r. komornik dokonał u dłużnika zajęcia jednej łodzi motorowej o nazwie O. (...) bez silnika, bez tapicerki, koloru granatowo – białego do sprawy (...). Dnia 13 sierpnia 2009r. pozwany odebrał dłużnikowi zarząd nad tą łodzią.

Dowód: protokół zajęcia z dnia 8 maja 2009r., k. 878, protokół zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. w sprawie (...), k. 877, protokół zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. w sprawie (...), k. 878, zdjęcia, k. 180, zeznania świadka, M. Ł. (1), k. 161, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3), k. 00:10:18, 00:11:24, protokół rozprawy z dnia 7 marca 2013r., k. 201v.

W protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. sporządzonego do sprawy (...) oraz do sprawy (...) pozwany wskazał:

-w pozycji 1: łódź motorową z pełnym wyposażeniem (...) M. bez silnika - nowa – ilość 2;

- w pozycji 2: łódź w stanie surowym bez wyposażenia – ilość 1:

- w pozycji 3: łódź bez silnika, foliowana, bez nazwy, koloru biało – niebieskiego – ilość 1.

Nie podał w opisie numerów fabrycznych zajętych łodzi. W ogóle ich nie sprawdzał. Nie dokonywał takich ustaleń.

Dowód: protokół zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. w sprawie (...), k. 877, protokół zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. w sprawie (...), k. 878, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3) 00:19:51 protokół rozprawy z dnia 7 marca 2013r., k. 201v.

Zajęte w dniu 13 sierpnia 2009r. łodzie powoda wraz z łodzią (...) 605, zajętą u dłużnika w dniu 8 maja 2009r., zostały przetransportowane na parking w P., gdzie pozwany oddał je pod dozór M. G. (1).

Dowód: zeznania świadka, M. Ł. (1), k. 161, zeznania świadka M. G. (1) 00:35:39 protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r., k. 376.

Powód, po uzyskaniu od dłużnika informacji o zajęciu jego łodzi, skierował do komornika, M. M. (3) wniosek z dnia 20 sierpnia 2009r., w którym wniósł o wyłączenie dwóch zajętych w dniu 13 sierpnia 2009r. łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...) z uwagi na fakt, iż jest ich właścicielem. Jednoczenie przedstawił fakturę VAT nr (...) z dnia 3 sierpnia 2009r. na dowód ich zakupu. Komornik nie zwolnił zajętych łodzi powoda.

Dowód: pismo powoda z dnia 20 sierpnia 2009r., k. 14, przesłuchanie powoda, 00:09:08 protokół rozprawy z dnia 16 września 2013r., k. 277v.

W reakcji na stanowisko komornika, powód w dniu 9 września 2009r. złożył do Sądu Okręgowego w Słupsku pozew przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno – Usługowemu (...) spółce z o.o. w S. oraz Bankowi (...) SA w W. o zwolnienie spod egzekucji w sprawach (...) i (...) łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...). Sprawa została zarejestrowana pod sygn. (...).

Pozwany, Bank (...) SA w W. uznał powództwo.

Natomiast pozwany, Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowego (...) spółka z o.o. w S., wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że do sprawy (...) złożył wniosek z dnia 7 września 2009r. o zwolnienie zajętych łodzi spod egzekucji i takie zwolnienie nastąpiło postanowieniem komornika sądowego, M. M. (5), wydanym dnia 6 października 2009r.

Komornik sądowy rzeczywiście, postanowieniem z dnia 6 października 2009r., wydanym w sprawie (...), zwolnił spod egzekucji ruchomości w postaci łodzi motorowych z pełnym wyposażeniem (...) M. bez silnika, nowych – sztuk 2, zajętych protokołem z dnia 13 sierpnia 2009r. i zapisanych pod poz. 1, ruchomości w postaci łodzi w surowym stanie bez wyposażenia – zajętej protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. i zapisanej tam pod poz. 2 oraz ruchomości w postaci łodzi bez silnika, ofoliowanej, bez nazwy, koloru biało niebieskiego – zajętej protokołem z dnia 13 sierpnia 2009r. i zapisanej tam pod poz. 3.

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2010r. zwolnił spod egzekucji ruchomości w postaci łodzi w surowym stanie bez wyposażenia oraz łodzi bez silnika ofoliowanej bez nazwy koloru biało – niebieskiego o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...), zajęte dnia 13 sierpnia 2009r. i opisane w protokole zajęcia pod poz. 2 i 3 przez komornika sądowego, działającego przy Sądzie Rejonowym w (...)w postępowaniu egzekucyjnym (...). Oddalił jednocześnie powództwo wobec Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowego (...) spółce z o.o. w S..

Dowód: pozew z dnia 9 września 2009r., k. 15, odpowiedź na pozew Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowego (...) spółki z o.o. w S., k. 17- 21, odpowiedź na pozew Banku (...) SA w W., k. 16 – 16v, wniosek Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Usługowego (...) spółki z o.o. w S. z dnia 7 września 2009r., k. 878, postanowienie komornika sądowego z dnia 6 października 2009r., k. 31 - 32, wyrok Sądu Okręgowego w (...) z dnia 21 kwietnia 2010r., k. 22 – 22v.

W dniu 27 maja 2009r., po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie (...), powód przyjechał do komornika sądowego, M. M. (3), celem odebrania łodzi zwolnionych spod egzekucji. Wcześniej umówił się telefonicznie z komornikiem na odbiór łodzi. Na żądanie komornika, okazał wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2010r. Wówczas M. M. (3) odmówił mu wydania łodzi, wskazując, że pod poz. 2 i 3 nie znajdują się łodzie o numerach PL – (...) i PL - (...).

Łodzie ujęte w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. pod poz. 2 i 3 nie były oznakowane numerami fabrycznymi (...) i PL - (...).

Dowód: protokół z czynności komornika z dnia 27 maja 2010r., k. 23, protokół zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. k. 877, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3) 00:16:31 protokół rozprawy z dnia 7 marca 2013r., k. 201v, przesłuchanie powoda, 00:29:40, 00:48:06 protokół rozprawy z dnia 16 września 2013r., k. 278 – 278v.

Dnia 27 maja 2009r. powód przyjechał do komornika z A.. Jednocześnie dotarł tam tego dnia także sprzęt do transportowania łodzi. Za usługę transportowania na trasie A. – C. – A. powód zapłacił zleceniobiorcy kwotę 3.660 zł.

Dowód: faktura Vat nr (...), k. 62, przesłuchanie powoda 00:48:06 protokół rozprawy z dnia 16 września 2013r., k.278v.

W odpowiedzi na stanowisko komornika sądowego, powód, pismem z dnia 10 czerwca 2010r., wezwał komornika do wydania zwolnionych spod egzekucji ruchomości. Komornik, pismem z dnia 15 czerwca 2010r. wskazał, że łodzie z poz. 2 i 3 protokołu zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. nie znajdują się w jego posiadaniu, gdyż zostały oddane pod dozór dłużnika. Wskazał również, że podczas zajęcia ruchomości nie badał i nie dokonywał opisywania w protokole zajęcia numerów fabrycznych łodzi. Jednocześnie podał, że dwie łodzie motorowe z pełnym wyposażeniem (...) M. bez silnika – nowe są opisane w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. pod poz. 1.

Dowód: pismo powoda z dnia 10 czerwca 2010r., k. 24, pismo komornika sądowego z dnia 15 czerwca 2010r., k. 25.

Pismem z dnia 23 czerwca 2010r. dłużnik, M. Ł. (1) zaprzeczył, by łodzie zajęte przez komornika, w tym łodzie o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...) znajdowały się w posiadaniu dłużnika.

Dowód: pismo M. Ł. (1) z dnia 23 czerwca 2010r., k. 26.

Pismem z dnia 28 czerwca 2010r. powód złożył do Sądu Rejonowego w Chojnicach skargę na czynności komornika sądowego, zarzucając mu zaniechanie umorzenia postępowań egzekucyjnych (...) i (...) w części dotyczącej egzekucji z zajętych łodzi powoda. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. (...).

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2010r. Sąd Rejonowy w Chojnicach umorzył postępowanie w sprawie (...) w zakresie egzekucji z ruchomości w postaci łodzi zajętych w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. pod poz. 1,2,3 i oddalił skargę w części dotyczącej żądania umorzenia egzekucji w sprawie (...) z ruchomości oznaczonych numerami PL – (...) i PL - (...) oraz wydania tych ruchomości powodowi.

W uzasadnieniu postanowienia wskazał, że bezprzedmiotowe stało się umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie (...) w zakresie egzekucji z zajętych w dniu 13 sierpnia 2009r. łodzi, albowiem komornik sądowy postanowieniem z dnia 6 października 2009r. umorzył w tym zakresie postępowanie egzekucyjne. Co do umorzenia egzekucji z zajętych łodzi w sprawie (...) podał, iż niezasadne jest umorzenie postępowania co do zajętych w dniu 13 sierpnia 2009r. łodzi, albowiem istnieje uzasadniona wątpliwość co do treści wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2010r. ze sprawy (...). Jego treść winna wprost odnosić się do opisu z protokołu zajęcia ruchomości. Tymczasem wskazuje łodzie o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...), które nie zostały w taki sposób ujęte w protokole zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r. Stąd wniosek, że komornik sądowy nie mógł wydać powodowi łodzi w oparciu o okazany wyrok sądowy, a dalsze prowadzenie egzekucji z tych łodzi było zasadne.

Z postanowieniem powyższym nie zgodził się powód i wywiódł zażalenie.

Sąd Okręgowy w Słupsku postanowieniem z dnia 2 lutego 2011r. w sprawie (...) zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zawiesił postępowanie egzekucyjne do zajętych ruchomości opisanych w punkcie 2 i 3 protokołu zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. w sprawie (...) oraz uchylił zaskarżone postanowienie w pozostałym zakresie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Chojnicach. W uzasadnieniu wskazał, że wobec lakoniczności protokołu zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. oraz dalej idącej charakterystyki łodzi opisanych w tytule wykonawczym, winno nastąpić wyjaśnienie, czy pod poz. 2 i 3 protokołu zajęcia zostały ujęte łodzie o numerach wskazanych w sentencji wyroku z dnia 21 kwietnia 2010r. Podał również, że wyjaśnienie tych wątpliwości winno nastąpić poprzez zarządzenie szczegółowych oględzin rzeczy zajętych i opisanych w pkt 2 i 3 protokołu w obecności komornika i skarżącego.

Dowód: skarga na czynności komornika z dnia 28 czerwca 2010r., k. 27 - 30, postanowienie Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 17 listopada 2010r., k. 33 – 35v, zażalenie powoda, k. 36 - 40, postanowienie Sądu Okręgowego w (...) z dnia 2 lutego 2011r., k. 41 – 42.

W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, Sąd Rejonowy w Chojnicach zarządził przeprowadzenie oględzin zajętych łodzi w zakresie dokonania identyfikacji ich numerów fabrycznych. Oględziny zostały dokonane dnia 20 czerwca 2011r. oraz dnia 11 sierpnia 2011r. W wyniku dokonanych oględzin ustalono, że łodzie opisane w poz. 2 i 3 protokołu zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. nie stanowią tych o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...). Ustalono, że również, że łódź o numerze PL – (...) została ujęta pod poz. 1 oraz, że wśród łodzi poddanych oględzinom brak jest łodzi o numerze fabrycznym PL - (...). Nie ustalono wówczas miejsca położenia czwartej łodzi, która została zajęta w dniu 13 sierpnia 2009r. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. (...).

Postanowieniem z dnia 4 października 2011r. Sąd Rejonowy w Chojnicach oddalił skargę powoda, podając, że opis łodzi zawarty w wyroku Sądu Okręgowego w (...) z dnia 21 kwietnia 2010r. nie odpowiada przedmiotom, które komornik zajął w dniu 13 sierpnia 2009r. pod poz. 2 i 3. Jednocześnie Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Chojnicach kwotę 234 zł. tytułem wydatków sądowych związanych z oględzinami łodzi. Powód uiścił tę kwotę.

Powód złożył zażalenie na powyższe postanowienie. Poniósł opłatę od zażalenia w kwocie 30 zł.

Sąd Okręgowy w (...) postanowieniem z dnia 28 grudnia 2011r. oddalił zażalenie powoda. Wskazał, że wnioskowanie Sądu Rejonowego w sprawie (...) było prawidłowe. Podkreślił, że skoro skarżący doprowadził do wydania tytułu wykonawczego w postaci wyroku z dnia 21 kwietnia 2010r. w sprawie (...), to nie może skutecznie podnosić teraz, że działanie komornika jest nieprawidłowe, skoro na podstawie przedłożonego przez skarżącego tytułu wykonawczego nie wynika dla komornika obowiązek zachowania się zgodnego z żądaniem skarżącego. Podał, że powód nie zadbał o wydanie tytułu wykonawczego takiego, który chroniłby jego interesy. Wskazał jednocześnie, by Sąd Rejonowy w Chojnicach rozważył wydanie komornikowi sądowemu zarządzeń w trybie art. 759 § 2 k.p.c. , aby treść protokołu zajęcia odzwierciedlała faktyczny stan rzeczy, co jest możliwe do momentu zakończenia postępowania egzekucyjnego (art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) i w zależności od wyniku sprostowania być może dojdzie do ustaleń wierzyciela, dłużnika i osoby trzeciej bez potrzeby rozważania wytaczania nowego powództwa przeciwegzekucyjnego (sygn. akt (...)).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy w Chojnicach postanowieniem z dnia 8 lutego 2012r., w sprawie (...), wydał komornikowi sądowemu, M. M. (3) zarządzenie w trybie art. 759 § 2 k.p.c., w którym nakazał sprostowania protokołu zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r. poprzez uzupełnienie opisu zajętych łodzi motorowych o numery fabryczne, wymiary i inne indywidualne cechy szczególne niezbędne do identyfikacji oraz prawidłowe oznaczenie, a ponadto do podjęcia działań majach na celu ich zabezpieczenie przez niszczeniem.

Komornik nie wykonał powyższego zarządzenia.

Prezes Sądu Rejonowego w Chojnicach w maju 2014r. wezwał pozwanego, M. M. (3) do wyjaśnienia przyczyn niewykonania zarządzeń opisanych w postanowieniu Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 8 lutego 2012r.

W odpowiedzi na powyższe pozwany, M. M. (3) wskazał, że postępowanie egzekucyjne w sprawie (...) zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2012 na wniosek wierzyciela. Zatem bezprzedmiotowe stało się wykonanie zarządzeń sądowych. Nadto podał, że nie zna miejsca położenia obu łodzi.

Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 4 października 2011r., k. 43-44v, zażalenie powoda, k. 45-49, postanowienie Sądu Okręgowego w (...) z dnia 28 grudnia 2011r., k. 50 – 52v, postanowienie Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 8 lutego 2012r., k. 53, potwierdzenia wpłaty kwoty 30 zł., k. 60, pismo pozwanego z dnia 27 maja 2014r., k. 233 akt (...), odpis, k. 876, pismo Prezesa Sądu Rejonowego w Chojnicach z dnia 28 maja 2014r., k. 236 akt (...), odpis, k. 876, polecenie przelewu kwoty 234 zł., k. 61.

Pismem z dnia 11 maja 2012r., powód wezwał M. M. (3) do zabezpieczenia przed zniszczeniem, a następnie do wydania powodowi dwóch łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...), uprzednio zajętych do sprawy (...) i (...). Pismem z dnia 31 lipca 2012r. ponowił wezwanie do wydania łodzi, wnosząc względnie o zapłatę solidarnie ze Skarbem Państwa – Prezesem Sądu Okręgowego w (...) kwoty 79.564 zł., stanowiącej równowartość dwóch zajętych łodzi oraz kwoty 3.924zł., wydatkowanej przez powoda w związku z dochodzeniem swych praw w sprawie (...).

Dowód: pismo powoda z dnia 11 maja 2012r., k. 54, k. 55, pismo powoda z dnia 31 lipca 2012r., k. 56 - 59.

Pozwany nie uwzględnił żądań powoda ( bezsporne).

Pozwany, M. M. (3), wydał dłużnikowi ze sprawy (...) łódź motorową powoda o numerze fabrycznym PL– (...). Nastąpiło to w dniu 3 stycznia 2013r.

P. działania wynikały z tego, iż wierzyciel ze sprawy (...), tj. Bank (...) SA w W. złożył do komornika wniosek o umorzenie postępowania. W odpowiedzi na powyższe komornik sądowy, postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2012r. umorzył postępowanie egzekucyjne (...). Po uprawomocnieniu się postanowienia, pismem z dnia 18 grudnia 2012r., komornik sądowy wezwał dłużnika, M. Ł. (1) do odbioru (...) W./D. (...) numer fabryczny PL– (...). Dnia 3 stycznia 2013r. do P. stawił się dłużnik, M. Ł. (1) i łódź tę odebrał.

Dowód: postanowienie komornika sądowego z dnia 30 sierpnia 2012r., k. 176 – 177, pismo komornika sądowego z dnia 18 grudnia 2012r., k. 175, protokół z czynności z dnia 3 stycznia 2013r, k. 223- 224, zeznania świadka M. Ł. (1), k. 557, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3) 00:27:50 protokół rozprawy z dnia 7 marca 2013r., k. 202.

Powód do chwili zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie nie kierował do M. Ł. (1) żądania wydania łodzi jw. Uznał, że komornik winien naprawić mu szkodę poniesioną wskutek przez bezprawnego zajęcia i przetrzymywania łodzi.

(...) składowana jest w posiadaniu dłużnika w O..

Dowód: zeznania świadka, M. Ł. (1), k. 558, przesłuchanie powoda 01:32:22 protokół rozprawy z dnia 25 października 2016r., k. 856.

W dniu 14 listopada 2013r. powód zawiadomił Prokuraturę Rejonową w (...) o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przekroczenia uprawnień przez M. M. (3) i przywłaszczenia przez M. Ł. (1) łodzi powoda. Postanowieniem z dnia 14 lutego 2014r. prokuratura umorzyła postępowanie wobec braku znamion czynu zabronionego.

Dowód: postanowienie Prokuratury Rejonowej w (...) z dnia 14 lutego 2014r., k. 404- 405.

(...) W./D. (...) numer fabryczny PL– (...) została przez komornika sądowego, M. M. (3) wydana nabywcom licytacyjnym po przeprowadzonej licytacji, która odbyła się dnia 16 listopada 2009r. do sprawy (...).

Dnia 6 października 2009r. komornik sądowy w sprawie (...) obwieścił o licytacji ruchomości m.in. w postaci łodzi motorowej typu (...) 605 nowa, koloru granatowo – białego wyznaczonej na dzień 19 października 2009r. Licytacja w tym zakresie okazała się bezskuteczna.

Pismem z dnia 2 listopada 2009r. komornik sądowy, M. M. (3), dokonał obwieszczenia o terminie drugiej licytacji łodzi motorowej typu (...) 605 nowa, koloru granatowo – białego, wyznaczonej na dzień 16 listopada 2009r.

Dowód: obwieszczenie o licytacji z dnia 6 października 2009r., k. 878, obwieszczenie o licytacji z dnia 2 listopada 2009r., k. 877.

Nabyciem na współwłasność łodzi objętej obwieszczeniem o licytacji jw. byli zainteresowani: I. L., W. G. i J. G..

(...), która miała być przedmiotem licytacji oraz jeszcze dwie inne łodzie były wówczas nadal składowane w P. u M. G. (1). Sprawował on nad nimi dozór.

W. G. przed licytacją telefonicznie kontaktował się M. Ł. (2), wskazując, że jest zainteresowany nabyciem w drodze licytacji łodzi przez niego wyprodukowanej.

Przed licytacją osoby zainteresowane nabyciem, tj. I. L., W. G. i J. G. udali się na parking do P., by obejrzeć łódź wystawioną do sprzedaży licytacyjnej. Dozorca okazał im wówczas łódź powoda o numerze fabrycznym PL– (...) jako tę, która oddana jest do sprzedaży licytacyjnej.

W czasie licytacji komornik ponownie wskazał im na łódź powoda, jako tę, która jest przedmiotem licytacji.

W świadomości licytantów przedmiotem licytacji była okazana im łódź.

W istocie nie była to jednak objęta obwieszczeniem o licytacji, tj. (...) – 605, lecz łódź powoda numerze fabrycznym PL– (...)

Zarówno przed licytacją, jak i w czasie licytacji, komornik nie sprawdzał numerów fabrycznych łodzi oddanej do licytacji. Z I. L., W. G. i J. G. nie było mowy na temat numerów fabrycznych licytowane łodzi.

Osoby uczestniczące w licytacji nie miały wątpliwości, która łódź jest licytowana. Byli przekonani, że licytacja przebiega prawidłowo.

I. L., W. G. i J. G. po przeprowadzonej w dniu 16 listopada 2009r. licytacji, nabyli łódź na własność we współwłasność, każdy w 1/3 części. W. G. i J. G. zapłacili cenę nabycia po 6.667 zł., zas I. L. – 6.666,66 zł.

Po licytacji po łódź zgłosił się I. L.. Dozorca, M. G. (2), wydał mu łódź faktycznie licytowaną, tj. łódź powoda.

Dowód: pismo komornika sądowego, M. M. (3) z dnia 7 stycznia 2011r., k. 139, protokół sprzedaży ruchomości, z dnia 16 listopada 2009r., k. 318, faktura Vat nr (...), k. 319, faktura Vat nr (...), k. 320, faktura Vat (...), k. 321, zeznania świadka, M. Ł. (1), k. 162, zeznania świadka M. G. (1) 00:35:39, 00:42:05, 00:47:15, 00:50:15 protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r., k. 376 – 376v, zeznania świadka W. G. 01:16:00, 01:21:24, 01:32:48, 01:36:55, 01:39:45, protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r., k. 377 – 377v, zeznania świadka, I. L. 01:52:38, 01:54:56, 02:00:19, 02:01:30 protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r., k. 378, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3) 00:21:57 protokół rozprawy z dnia 7 marca 2013r., k. 202.

Gdy dłużnik, M. Ł. (1) przyjechał do komornika sądowego po przeprowadzonej licytacji, stwierdził, że licytantom została wydana nie ta łódź, która była objęta obwieszczeniem o licytacji.

Dowód: zeznania świadka, M. Ł. (1), k. 162.

Kiedy pozwany zorientował się, że została wydana niewłaściwa łódź, wezwał nabywców licytacyjnych do jej zwrotu. Nabywcy licytacyjni odmówili. Wówczas pozwany złożył do Policji zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przywłaszczenia.

Sprawa toczyła się pod sygn. (...) w Prokuraturze Rejonowej w (...). Postępowanie w sprawie przywłaszczenia w okresie od 16.11.2009r. do 04.11.2010r. w C. (...) o wartości 60.000 zł. na szkodę Banku (...) SA w W., postanowieniem z dnia 15 grudnia 2010r., zostało umorzone wobec tego, że czyn nie zawierał znamion czynu zabronionego.

Dowód: doniesienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, k. 1 – 1v akt (...), odpis, k. 879, postanowienie z dnia 15 grudnia 2010r., k. 42 – 43 akt 3 (...), odpis, k. 879, przesłuchanie pozwanego, M. M. (3) 00:21:57 protokół rozprawy z dnia 7 marca 2007r., k. 202.

Pismem z dnia 7 stycznia 2011r. komornik sądowy, M. M. (3) poinformował powoda o sprzedaży łodzi o numerze fabrycznym PL– (...).

Dowód: pismo komornika sądowego, M. M. (3) z dnia 7 stycznia 2011r., k. 139.

Obecnie łódź motorowa o numerze fabrycznym PL– (...) jest w posiadaniu I. L., W. G. i J. G.. Właściciele łodzi dokonali w niej wielu ulepszeń, a nadto wyposażyli w silnik. Korzystają z niej w sposób zwyczajowo dopuszczalny. Dbają o nią.

Dowód: dowód rejestracyjny pojazdu, k. 345 – 346, k. 518 – 521, protokół z oględzin , k. 612, zeznania świadka, W. G. 01:21:24 protokół rozprawy z dnia 20 marca 2014r., k. 377.

Aktualna wartość (...) W./D. (...) numer fabryczny PL– (...) wynosi 22.680 zł.

Dowód: pisemna opinia sądowa biegłego z zakresu wyceny sprzętu wyceny sprzętu wodnego, B. J., k. 708 – 714, k. 763, ustna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu wyceny sprzętu wyceny sprzętu wodnego, B. J., 00:08:17 – 00:55:26 protokół rozprawy z dnia 25 października 2016r., k. 852v – 854v.

W dniu 22 maja 2016r. zmarł pozwany, M. M. (3).

Spadkobiercami M. M. (3) są jego żona M. M. (1) oraz dzieci F. M. i M. M. (2), każde do 1/3 części.

Spadkobiercy złożyli przed notariuszem prowadzącą Kancelarię Notarialną w C., M. Ż. oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Na moment zamknięcia rozprawy spadkobiercy nie przeprowadzili działu spadku.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu M. M. (3), k. 799, protokół dziedziczenia i złożenia oświadczeń o przyjęciu spadku, k. 816 – 821, akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 30 maja 2016r., k 822 – 826.

Sąd zważył:

Powództwo o wydanie łodzi oraz o zapłatę kwoty 3.924 zł. jest niezasadne, zaś roszczenie ewentualne zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Żądanie wydania łodzi oparte jest na instytucji prawa własności, tj. na treści art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Roszczenie windykacyjne służy właścicielowi przeciwko osobie, która rzeczą faktycznie włada, tak więc jego koniecznymi przesłankami jest nie tylko status właściciela (współwłaściciela) i fakt, że nie włada on (sam lub przez inną osobę) swoją rzeczą, ale także fakt, że rzeczą faktycznie włada pozwany - do tego nieuprawniony (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1992 r., (...), LEX nr (...)). Przesłanką skutecznego pozwania w procesie windykacyjnym jest jednak fizyczne władanie rzeczą przez pozwanego w chwili wyrokowania (art. 316 § 1 k.p.c.), a wyjątkowo w toku procesu windykacyjnego (por. art. 192 pkt 3 k.p.c.).

Poza wszelką wątpliwością jest okoliczność, iż powód w momencie zajęcia ruchomości do spraw (...) i (...) w dniu 13 sierpnia 2009r. był właścicielem dwóch łodzi motorowych o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...). Jest to okoliczność bezsporna. Nadto wynika wprost z przedstawionych przez powoda dowodów w postaci faktury VAT nr (...) (k. 13) oraz z zeznań świadka, M. Ł. (1) (k. 161 – 162). Jest też oczywiste, że pozwany, M. M. (3), dokonując zajęcia ruchomości w dniu 13 sierpnia 2009r., działał jako organ egzekucyjny i do czasu zwolnienia spod egzekucji zajętych ruchomości, był uprawniony do prowadzenia z nich egzekucji, łącznie z ich sprzedażą licytacyjną. Jedynie wniosek wierzyciela, bądź orzeczenie sądowe o zwolnieniu zajętych przedmiotów spod egzekucji stanowiłoby podstawę umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 2 k.p.c., a w dalszej kolejności wydania łodzi powodowi.

Powód podjął czynności zmierzające do zwolnienia zajętych łodzi spod egzekucji w postępowaniu egzekucyjnym (...) i (...). Złożył bowiem do Sądu Okręgowego w Słupsku pozew w trybie art. 841 k.p.c. (sygn. (...)).

Abstrahując w tym momencie rozważań od treści wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2010r. oraz od treści protokołu zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r., do którego wyrok powyższy się odnosił, wskazać należy, iż powództwo o wydanie łodzi nie może być przez sąd uwzględnione, albowiem pozwany, M. M. (3) (jego następcy prawni) na moment zamknięcia rozprawy nie był w posiadaniu łodzi powoda, nie władał nimi.

(...) motorową powoda o numerze fabrycznym PL– (...) pozwany, M. M. (3), wydał bowiem w dniu 3 stycznia 2013r. dłużnikowi ze sprawy (...), tj. M. P. wynika wprost z protokołu czynności z dnia 3 stycznia 2013r. (k. k. 223 - 224).

Zachowanie pozwanego stanowiło konsekwencję umorzenia postępowania egzekucyjnego w sprawie (...), które nastąpiło postanowieniem komornika sądowego z dnia 30 sierpnia 2012r., w oparciu o wniosek wierzyciela. W tej sytuacji, pozwany zwrócił rzecz dłużnikowi na podstawie § 105 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1989r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. nr 10, poz. 52 z późn. zm.), zgodnie z którym, jeżeli zajęte ruchomości nie zostały sprzedane, wierzyciel zaś nie przejął ich na własność, komornik zwróci je dłużnikowi. W tym celu komornik wezwie dłużnika , aby zajęte ruchomości odebrał w terminie 14 dni pod rygorami przewidzianymi w przepisach o likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebraniem rzeczy.

P. oznacza, że żądanie wydania łodzi o numerze fabrycznym PL– (...) nie mogło odnieść oczekiwanego przez powoda skutku, albowiem pozwany nie był w posiadaniu tej łodzi na moment zamknięcia rozprawy.

Natomiast łódź motorową powoda o numerze fabrycznym PL– (...) pozwany, M. M. (3), sprzedał w trybie licytacji komorniczej w sprawie (...) I. L., W. G. i J. G..

Z zeznań świadków, M. Ł. (1) i M. G. (1) oraz z przesłuchania samego pozwanego, M. M. (6), wynika, że doszło do wydania nabywcom licytacyjnym ze sprawy (...) łodzi powoda po licytacji przeprowadzonej przez pozwanego w dniu 16 listopada 2009r.

Problem sprowadza się do ustalenia, czy doszło jedynie do omyłkowego wydania łodzi, pomimo, iż przedmiotem licytacji była łódź (...) 605, czy też doszło do licytowania łodzi powoda o numerze fabrycznym PL– (...).

Pozwany bowiem podniósł twierdzenia, że doszło jedynie do omyłkowego wydania łodzi, a nabywcy licytacyjni o tym wiedzieli oraz, że w złej wierze weszli w posiadanie łodzi powoda.

Stanowisko pozwanego nie znalazło jednak oparcia w materiale dowodowym.

Z zeznań świadków, I. L., W. G. oraz M. G. (1) wynika, że łódź powoda była okazywana osobom zainteresowanym przed licytacją, jako ta, która jest przedmiotem licytacji. Nadto zeznania świadków, I. L. i W. G., którzy byli uczestniczkami licytacji, wskazują, wprost, że byli oni przekonani, iż to właśnie okazywana im przez komornika łódź, jest przedmiotem licytacji oraz, że to właśnie tę łódź nabyli.

Również wynik dochodzenia w sprawie (...) wskazuje, że po stronie nabywców licytacyjnych nie było zamiaru przywłaszczenia łodzi powoda.

W tym miejscu wskazać należy, że niedopuszczane było dopuszczenie, na wniosek pozwanego, dowodu z protokołu zeznań osób złożonych w postępowaniu przygotowawczym (...) (k. 455 – 460), albowiem uwzględnienie tego wniosku prowadziłoby do naruszenia zasady bezpośredniości obowiązującej w cywilnym postępowaniu dowodowym. Jeśli pozwany miał wątpliwość co do zgodności i korelacji zeznań świadków z obu postępowań, to mógł poprzez zadawanie pytań świadkom słuchanym w niniejszym procesie, zmierzać do wyjaśnienia ewentualnych sprzeczności. Nie uczynił tego.

Nadto, sąd nie dał wiary zeznaniom świadka strony pozwanej, S. S., iż nie było problemu z określeniem, która łódź jest licytowana, tj. że była licytowana łódź (...) (...), a omyłkowe wydanie łodzi było wynikiem nieprawidłowego zachowania dozorcy, tj. M. G. (1). Zeznania tego świadka sprzeczne są bowiem z logicznymi i konsekwentnymi zeznaniami świadków, I. L. i W. G. oraz M. G. (1), których zeznania z kolei są ze sobą wzajemne. Nadto po stronie nabywców licytacyjnych brak jest interesu w składaniu zeznań o treści korzystnej dla dozorcy. Dodatkowo, okoliczności związane z nienależytym oznaczeniem łodzi w protokole zajęcia (niewskazania ich numerów identyfikacyjnych) oraz niebadaniem przez komornika cech indywidualnych przed i w czasie licytacji, co potwierdzają powyżsi świadkowie, przemawiają za tym, by uznać zeznania świadka, S. S. za niewiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego.

W konsekwencji powyższego, sąd nie podzielił stanowiska pozwanego, że nabywcy licytacyjni działali w złej wierze i mieli świadomość, że zabierają łódź, która nie była przedmiotem licytacji. Brak jest obiektywnego materiału dowodowego, który pozwalałby na powyższe wnioskowanie. Świadkowie wprost podali, że łódź powoda była licytowana. Tę łódź oglądali przed licytacją, ta łódź była licytowana i ta została im wydana. To wynika wprost z ich zeznań.

W konsekwencji powyższego, uznać należy, iż łódź powoda o numerze fabrycznym PL– (...) została sprzedana w trybie licytacji komorniczej.

P. oznacza, że z momentem udzielenia przybicia przez komornika podczas licytacji w dniu 19 listopada 2009r. doszło do zbycia łodzi powoda na rzecz I. L., W. G. i J. G. (art. 869 k.p.c.).

W ten sposób powód utracił prawo własności powyższej łodzi. Co oznacza, że nie przysługuje mu uprawnienie do żądania wydania tej łodzi jako właścicielowi.

W konsekwencji zdarzeń zaistniałych co do łodzi powoda po zajęciu, powód podniósł, że „ich zbycie” nie stanowi przeszkody do wydania wyroku nakazującego pozwanemu wydania łodzi, z uwagi na treść art. 192 pkt 3 k.p.c.

Wskazać należy, że zawisłość sporu o rzecz lub prawo, co do zasady, nie stoi na przeszkodzie jej zbyciu. Doniosłe dla prawa materialnego zdarzenie powodujące "zbycie rzeczy lub prawa" wywołuje właściwe mu skutki niezależnie od tego, że rzecz lub prawo stały się przedmiotem procesu. Regulujący skutki zawiśnięcia sporu art. 192 k.p.c., w pkt 3 stanowi, że z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy jej bieg.

W niniejszej sprawie nie nastąpiło jednak zbycie rzeczy w toku procesu.

Jeśli chodzi o łódź motorową o numerze fabrycznym PL– (...), to jej sprzedaż licytacyjna nastąpiła w dniu 16 listopada 2009r., tj. przed dniem wniesienia pozwu w tej sprawie. Natomiast wydanie łodzi o numerze fabrycznym PL– (...), nie stanowiło zbycia rzeczy w trakcie procesu, lecz wydania ruchomości w oparciu o treść przywołanego wyżej § 105 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1989r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. nr 10, poz. 52 z późn. zm.). Nie zaistniało zatem materialnoprawne zbycie, do którego odnosi się treść art. 192 pkt 3 k.p.c.

W konsekwencji powyższych rozważań, sąd oddalił powództwo o wydanie łodzi, na podstawie art. 222 § 1 k.c., stosowanego a contrario.

Co do roszczenia ewentualnego, tj. o zapłatę kwoty 75.640 zł. stanowiącej równowartość obu łodzi powoda, to wskazać należy, że powództwo to zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Stosownie do treści art. 222 § 1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Zatem, rzecz, której posiadania właściciel został pozbawiony nadal wchodzi do jego majątku. Tym samym, pozbawienie właściciela władztwa nad rzeczą nie powoduje powstania w jego majątku uszczerbku w wysokości wartości tej rzeczy. Dopóki bowiem istnieje możliwość realizacji roszczenia windykacyjnego - wydania rzeczy przez posiadacza, dopóty właścicielowi przysługuje roszczenie o wykonanie w naturze ewentualnie roszczenie o naprawienie szkody wynikającej ze zwłoki. Dopiero jeżeli zobowiązanie nie zostanie wykonane, i to mimo ewentualnego zastosowania przymusu państwowego, a nie zachodzą zarazem inne prawem określone przyczyny wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego, roszczenie wierzyciela o wykonanie zobowiązania przekształca się w roszczenie odszkodowawcze (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2014 r. (...)).

Powód ma możliwość realizacji roszczenia windykacyjnego w stosunku do łodzi o numerze fabrycznym PL– (...). Z protokołu czynności z dnia 13 stycznia 2013r. oraz z przesłuchania pozwanego, wynika wprost, że łódź o powyższych numerach została wydana M. Ł. (1). Sam M. Ł. (1) przyznał, że odebrał tę łódź odebrał oraz, że przechowywana jest ona w O.. Wskazał, że wydałby powodowi łódź po konsultacji z prawnikami. Jednakże powód nie podjął działań ukierunkowanych na odebranie swej łodzi. W tej sytuacji brak jest podstaw do uwzględnienia żądania odszkodowawczego stanowiącego równowartość powyższej łodzi.

Natomiast roszczenie odszkodowawcze jest zasadne co do łodzi motorowej zlicytowanej dnia 16 listopada 2009r. Powód nie ma bowiem żadnej prawnej możliwości odebrania tej łodzi, gdyż nie jest już jej właścicielem. Sprzedaż licytacyjna nastąpiła zaś w wyniku bezprawnego zachowania komornika sądowego, M. M. (3),

Zgodnie zaś z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji, komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności.

Wskazać należy, że odpowiedzialność komornika została ukształtowana na zasadzie ryzyka, a więc w inny sposób niż ogólna reguła odpowiedzialność z art. 415 k.c. na zasadzie winy. Obowiązkiem komornika jest zapewnienie w postępowaniu egzekucyjnym ochrony zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. Przymusowe wykonywanie tytułów egzekucyjnych musi mieć miejsce w granicach wyznaczonych prawem, a te nie tylko nakazują zachowanie należytej staranności, ale zakazują podejmowania czynności egzekucyjnych wykraczających ponad konieczność zaspokojenia wierzyciela. Badana powinna być przy tym nie tylko poprawna formalność, czyli legalność, ale również prawidłowość i celowość podejmowanych czynności o charakterze orzeczniczym i wykonawczym, zmierzających do wywołania skutku prawnego w postępowaniu egzekucyjnym z tym tylko ograniczeniem, że ustawowa przesłanka „niezgodności z prawem” powinna być rozumiana obiektywnie, jako zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej stanowiącej źródło prawa w rozumieniu art. 87 Konstytucji. Niezgodne z prawem będzie działanie sprzeczne z przepisami Konstytucji RP, ustawy, ratyfikowanej umowy międzynawowej, rozporządzenia, aktem prawa miejscowego, czy przepisem powszechnie obowiązującego aktu prawa europejskiego. Pojęcie niezgodności z prawem na gruncie art. 23 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji nie obejmuje norm moralnych i obyczajowych określanych terminem „zasad współżycia społecznego” lub „dobrych obyczajów” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 lipca 2015r., (...), Lex (...) dla Sądów (...)).

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy, to stwierdzić należy, że po stronie komornika sądowego, M. M. (3) doszło do bezprawnego zachowania w rozumieniu obiektywnym w momencie zajęcia ruchomości dnia 13 sierpnia 2009r., które doprowadziło do szkody w majątku powoda.

Zgodnie z art. 847 § 1 k.p.c. komornik dokonuje zajęcia poprzez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Odpis protokołu zajęcia należy doręczyć dłużnikowi i współwłaścicielom zajętej ruchomości, którzy nie są dłużnikami. W myśl § 60 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1989r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. nr 10, poz. 52 z późn. zm.) w protokole zajęcia komornika wyszczególni zajęte ruchomości, podając ich istotne znamiona i cechy wyróżniające, a nadto zamieści oświadczenia osób obecnych przy zajęciu oraz uzyskane nawet z innych źródle informacje, mogące przyczynić się do wyjaśnienia, czy zajęte przedmioty nie były wyłączone od egzekucji także na podstawie przepisów szczególnych oraz czy osobom trzecim przysługuje prawo do tych ruchomości.

Cechami istotnymi i wyróżniającymi, jeśli chodzi o zajęte w dniu 13 sierpnia 2009r. ruchomości, były niewątpliwie numery fabryczne łodzi. Pozwany, M. M. (3) nie tylko, że nie ujął ich w treści protokole zajęcia, ale nawet ich nie badał, co wynika wprost z jego przesłuchania. Sporządził lakoniczny protokół zajęcia bez wyszczególnienia w sposób dostateczny cech indywidualnych zajętych łodzi.

Powyższe zachowanie pozwanego było obiektywnie bezprawne. Naruszyło bowiem art. 847 k.p.c. i § 60 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1989r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. nr 10, poz. 52 z późn. zm.).

Dalsze zachowanie pozwanego, tj. odmowa wydania powodowi łodzi o numerach fabrycznych PL – (...) i PL - (...) wynikało z faktu, iż powód nie dysponował orzeczeniem sądowym zwalniającym zajęte łodzie spod egzekucji odnoszącym się wprost do protokołu zajęcia. Było ono prawidłowe. Jednak nie zwalniało to pozwanego z podjęcia czynności zmierzających do umożliwienia osobie trzeciej dochodzenia swych praw, tj. ustalenia, pod którą pozycją w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. ujęte są łodzie powoda. Powód zgłosił się do pozwanego dnia 27 maja 2010r. z prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia 21 kwietnia 2010r. Wówczas pozwany powziął wiadomość, że łodzie powoda są znakowane numerami fabrycznymi oraz, że pod poz. 2 i 3 protokołu zajęcia nie są ujęte łodzie powoda.

Skoro pozwany, M. M. (3) miał wiedzę, że nie ujął w protokole zajęcia ruchomości indywidualnych cech zajętych łodzi, to winien z własnej inicjatywy podjąć działania ukierunkowane na ustalenie, czy zajęte w dniu 13 sierpnia 2009r. łodzie są znakowane, jeśli tak, ująć te cechy indywidualne w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. poprzez sprostowanie niedokładności tego protokołu (art. 350 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Takie działanie pozwanego pozwoliłoby powodowi podjąć kolejne kroki zmierzające do skutecznego odzyskania swych łodzi, np. poprzez ponownie wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego co do łodzi ujętych w protokole zajęcia z dnia 13 sierpnia 2009r. pod poz. 1.

Zatem bezprawnym zachowaniem pozwanego było również zaniechanie sprostowania niedokładności protokołu zajęcia ruchomości z dnia 13 sierpnia 2009r., pomimo, iż najpóźniej dnia 27 maja 2010r. pozyskał wiedzę co do cech indywidualnych zajętych przedmiotów, które winny być w tym protokole ujęte. Komornik sądowy nie może bezrefleksyjnie prowadzić postępowania egzekucyjnego, lecz musi mieć na względzie fakt, że czasem w wyniku czynności komornika mogą zostać naruszone prawa osób trzecich. Komornik winien w takiej sytuacji wyeliminować nieprawidłowości swego zachowania. Pozwany temu zaniechał.

W niniejszej sprawie bezprawne zachowanie pozwanego, M. M. (3) polegające na niedokładnym opisie cech zajętych łodzi doprowadziło do omyłkowego wystawienia w licytacji przeprowadzonej dnia 16 listopada 2009r. łodzi powoda. Gdyby pozwany wykonał prawidłowo protokół zajęcia ruchomości poprzez umieszczenie w nim numerów fabrycznych, to zapewne wykluczyłby ryzyko sprzedaży licytacyjnej łodzi powoda. Wówczas sam komornik, dozorca oraz nabywcy licytacyjni byliby w stanie identyfikować sprzedawaną łódź. Brak numerów w protokole zajęcia uniemożliwiło taką identyfikację.

Bezprawne zachowanie M. M. (3) doprowadziło zatem do tego, że łódź powoda została zlicytowana.

W tej sytuacji zasadne jest roszczenie odszkodowawcze.

Jednakże sąd uznał, że nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko powoda, by odszkodowanie to określić na kwotę, którą powód zapłacił M. Ł. (1) za łódź w dniu 3 sierpnia 2009r.

Zasadą jest ustalenia wysokości odszykowania wg cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.).

W konsekwencji powyższego, sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny sprzętu wodnego.

Z opinii biegłego sądowego, B. J. wynika, że aktualna wartość łodzi motorowej o numerze fabrycznym PL– (...) wynosi 22.680 zł.

Powód wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii, podając, że wartość wskazana przez biegłego jest wartością netto. Tymczasem powód jest płatnikiem Vat, przez co podana wartość winna być powiększona o podatek Vat, tj. o 22 %. Jednocześnie wykazał należycie, ze jest płatnikiem Vat.

Biegły sądowy, B. J., podczas wydania ustnej opinii uzupełniającej (k. 852v- 854v) wskazał, że w opinii podał wartość rynkowa łodzi, tj. taką kwotę, którą uzyskałby powód na wolnym rynku i podtrzymał wnioski zawarte w pisemnej opinii sądowej.

Ostatecznie kwota wskazana przez biegłego sądowego, B. J., tj. 22.680 zł. stanowiła podstawę do uznania, że stanowi wysokość należnego powodowi odszkodowania za sprzedaną łódź PL– (...). Sąd uznał bowiem opinie B. J. za pełne i logiczne.

Tę kwotę sąd zasądził w punkcie drugim sentencji wyroku solidarnie od Skarbu Państwa – Prezesa Sadu Okręgowego w (...) na podatnie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. nr 133, poz. 882 z późn. zm.) oraz następców prawnych pozwanego, M. M. (3) na podstawie art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. nr 133, poz. 882 z późn. zm.) w zw. z art. 847 k.p.c. i § 60 przy zast. art. 1034 § 1 k.c.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c., mając na uwadze, że wysokość odszkodowania została określona na dzień wyrokowania w niniejszej sprawie.

Co od żądania zapłaty kwoty 3.924 zł., sąd uznał, że brak jest podstaw do jego uwzględnienia. Wydatki poniesione przez powoda związane były z podjęciem przez niego czynności procesowych w sprawie (...) (opłata od zażalenia oraz wynagrodzenie biegłego dokonującego oględzin zajętych łodzi), a także wydatków na usługę transportową. Sąd uznał, ze brak jest podstaw prawnych do zwrotu powodowi powyższych wydatków. Dlatego też powództwo powoda w tym zakresie oddalił na podstawie art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. nr 133, poz. 882 z późn. zm.), stosowanego a contrario.

O kosztach procesu co do powoda oraz pozwanego, M. M. (3) sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c. w zw. z 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy pranej udzielonej z urzędu (Dz.U z 2013r., poz. 490 z późn.zm.), mając na uwadze wynik procesu (powód wygrał w 28%) oraz spis wydatków złożonych przez pełnomocników obu stron (k. 847 – 848 i k. 851). Sąd nie uwzględnił jednak wydatku strony powodowej na hotel.

Sąd, na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążył pozwanego, Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) kosztami procesu oraz nieuiszczonymi kosztami sądowymi, albowiem pozwany ten ponosi jedynie subsydiarną odpowiedzialność za komornika sądowego oraz dopiero w toku procesu pozyskał informacje, zarówno o sprzedaży licytacyjnej, jak i o wydaniu łodzi dłużnikowi. Koszty związane z tym procesem były bezpośrednio zawiązane z zachowaniem M. M. (3), a nie z zachowaniem Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...).

O nieuiszczonych kosztach sądowych w zakresie wydatków na opinie biegłych sądowych wydatkowaną tymczasowo przez Skarb Państwa, sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. jedn.Dz.U. 2014., po. (...) z późn zm.), mając na uwadze wynik procesu oraz niezrefundowane wydatki Skarbu Państwa poniesione na ten cel w kwocie łącznej 2.574,76 zł. Kosztami tymi obciążył pozwanych, następców pranych M. M. (3). Nie obciążył nimi natomiast powoda, mając na uwadze, że

Powód poniósł znaczne wydatki związane z niniejszym procesem, a potrzeba prowadzenie niniejszego procesu, w tym zakres ustaleń sądu wynikał w dużej mierze z postępowania pozwanego podjętego po zajęciu łodzi powoda.