Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 grudnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Umowy między Polską, a Kanadą o zabezpieczeniu społecznym z dnia 2 kwietnia 2008 r. przyznał i przeliczył J. Ł. emeryturę od 1 kwietnia 2014 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto: przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym J. Ł. po raz pierwszy przystąpił do ubezpieczenia za granicą tj. od 1963 r. do 1972 r. oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 36,44%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 36,44% przez kwotę bazową 3.191,93 zł wyniosła 1.163,14 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił następujące okresy: składkowe w wymiarze 14 lat 5 miesięcy i 19 dni (tj. 173 miesiące), uzupełniające (rola) w wymiarze 2 lat 11 miesięcy i 6 dni (tj. 35 miesięcy), składkowe zagraniczne w wymiarze 23 lat (tj.276 miesięcy) a staż sumaryczny wyniósł 37 lat 5 miesięcy i 19 dni (łącznie 449 miesięcy). Wysokość emerytury została obliczona poprzez: pomnożenia wartości 24% przez kwotę bazową 3.191,93 zł, co dało kwotę 766,06 zł, pomnożenie wskaźnika 1,3% przez ilość miesięcy tj. 449, a następnie otrzymany wynik podzielono przez 12 i pomnożono przez podstawę wymiaru o wartości 1.163,14 zł, co dało kwotę 565,75 zł. Po zliczeniu uzyskanych kwot otrzymano sumę o 1.331,81 zł, a kwotę tę ograniczono do 100% podstawy wymiaru tj. do kwoty 1.163,14 zł. Emeryturę ustalono wg proporcji 208 miesięcy pracy w Polsce do 484 miesięcy łącznej pracy z uwagi na ubezpieczenie za granicą. Wysokość emerytury proporcjonalnej została obliczona w następujący sposób: 1.163,14 x 208/484 = 499,86 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że emerytura po waloryzacji z dnia 1 marca 2015 r. wyniosła 515,33 zł i że przysługuje do niej dodatek pielęgnacyjny w wysokości 208,71 zł (od 1 kwietnia 2014 r. wynosił on 206,76 zł).

Organ rentowy zaznaczył jednocześnie, że od 1 lutego 2016 r. wysokość należnego wnioskodawcy świadczenia do wypłaty wyniosła 677,50 zł.

(decyzja k.157-158 odwrót plik IV akt ZUS)

W dniu 23 lutego 2016 r. odwołanie od ww. decyzji w imieniu J. Ł. złożył jego pełnomocnik. Wniósł o zmianę decyzji poprzez uwzględnienie J. Ł. okresów uzupełniających w postaci pracy w gospodarstwie rolnym rodziców mieszczącym się w miejscowości K. gmina K., w wymiarze 3 lat 9 miesięcy i 22 dni w latach 1952 – 1957 i ustalenie emerytury wg proporcji 253 miesięcy pracy w Polsce do 529 miesięcy łącznej pracy, a tym samym w wysokości 700 zł miesięcznie (zamiast kwoty 515,33 zł).

Pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że w latach 1947 – 1957 J. Ł. mieszkał wraz ze swoimi rodzicami w tej miejscowości. Rodzice wnioskodawcy prowadzili gospodarstwo rolne. Po ukończeniu 16 roku życia wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców w następujących okresach: od 1 września 1952 r. do 30 listopada 1952 r., od 2 kwietnia 1953 r. do 31 lipca 1953 r., od 1 października 1953 r. do 30 listopada 1953 r., od 1 stycznia 1954 r. do 30 kwietnia 1955 r., od 1 stycznia 1956 r. do 24 września 1957 r. Podał, że na okoliczność pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym rodziców wnioskodawca przedłożył w organie rentowym zeznania świadków, które złożyli oni w Urzędzie Gminy, a ponadto dokładnie wskazał okresy swojej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Pełnomocnik wnioskodawcy wskazał jednocześnie, że powyższe dowody jak również dowody w postaci zaświadczenia Wójta Gminy K. (wskazującego na zamieszkiwanie przez wnioskodawcę w miejscowości K.) oraz innych dokumentów zostały pominięte przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych bez ocenienia ich wiarygodności i mocy dowodowej. Pełnomocnik J. Ł. podkreślił, że ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy nie zawiera definicji gospodarstwa rolnego i tym samym, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, w myśl art.55 ³k.c., gospodarstwem może być obszar mniejszy niż 1 ha. Zdaniem pełnomocnika wskazany przepis nie wprowadza ograniczeń ani co do ilości ziemi, ani co do ilości inwentarza niezbędnego do uznania danego gospodarstwa za gospodarstwo rolne.

(odwołanie k.2-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że na podstawie złożonych dokumentów zaliczył wnioskodawcy okres pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze 2 lat, 11 miesięcy i 6 dni. Organ rentowy zaznaczył, że w 2004 r. J. Ł. składał wniosek o emeryturę, który został rozpatrzony decyzją odmowną z dnia 9 grudnia 2004 r. z uwagi na brak wymaganego stażu pracy i już wówczas zaliczono wnioskodawcy jedynie 2 lata 11 miesięcy i 6 dni pracy w gospodarstwie rolnym. Nie uwzględniono wówczas okresu od 1 stycznia 1954 r. do 24 września 1957 r., gdyż z oświadczenia wnioskodawcy i przedłożonych zeznań wynikało, że rodzice posiadali 0,3 ha, a pozostały obszar dzierżawili. W odwołaniu od decyzji tej wnioskodawca oświadczył, że w okresie od 1 grudnia 1952 r. do 31 grudnia 1953 r. mieszkał w internacie w S. (odwołanie to nie było jednak procedowane przez Sąd). W odniesieniu zaś do powyższego odwołania organ rentowy podkreślił, że żaden dokument nie poświadcza zamieszkiwania przez wnioskodawcę we wsi K. w okresie od 1952 r. do 1957 r. (w posiadaniu organu rentowego znajduje się jedynie zaświadczenie meldunku wnioskodawcy we wsi K. od 4 kwietnia 1954 r. do 14 grudnia 1957 r.), a także brak jest dokumentu potwierdzającego istnienie gospodarstwa rolnego. Organ rentowy zaznaczył, że przeciwko pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym świadczy treść zaświadczenia Rady Ministrów z 4 lipca 1957 r. oraz fakt, że w przerwach między okresami wskazanymi przez wnioskodawcę pracował on w różnych przedsiębiorstwach i mieszkał w związku z tym w internacie w S..

(odpowiedź na odwołanie k.9-9 odwrót)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. Ł. urodził się w dniu (...) Powszechny wiek emerytalny dla wnioskodawcy wynosi 65 lat.

J. Ł. przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą w 1973 r.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 22 kwietnia 2014 roku J. Ł. złożył wniosek o emeryturę, po rozpatrzeniu, którego wydano zaskarżoną decyzję.

(decyzja k.157-158 odwrót plik IV akt ZUS)

Staż sumaryczny wnioskodawcy uwzględniony mu przez organ rentowy wyniósł 37 lat 5 miesięcy i 19 dni (łącznie 449 miesięcy).

(decyzja k.157-158 odwrót akt ZUS)

Staż uzupełniający zaliczony wnioskodawcy przez ZUS wyniósł 2 lata 11 miesięcy i 6 dni (tj. 35 miesięcy). Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy okres jego pracy w gospodarstwie rolnym swoich rodziców położonym w R.: od 25 września 1957 r. do 4 listopada 1958 r., od 21 października 1960 r. do 23 marca 1961 r., od 1 sierpnia 1962 r. do 31 sierpnia 1962 r., od 1 września 1962 r. do 19 listopada 1962 r., od 17 października 1967 r. do 31 października 1968 r.

(decyzja k.157-158, notatka k.95, pismo k.138 plik IV akt ZUS)

W okresie od 1 grudnia 1952 r. do 1 kwietnia 1953 r. wnioskodawca zatrudniony był w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydziale (...) z siedzibą w S..

(świadectwo pracy k.6 plik I akt ZUS)

W okresie od 1 sierpnia 1953 r. do 30 września 1953 r. wnioskodawca zatrudniony był w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu (...) w K. Hurtownia (...) w S..

(świadectwo pracy k.7 plik I akt ZUS)

W okresie od 1 grudnia 1953 r. do 31 grudnia 1953 r. wnioskodawca zatrudniony był w zakładzie (...) w S..

(zaświadczenie k.9 plik I akt ZUS)

W okresie od 1 maja 1955 r. do 31 grudnia 1955 r. wnioskodawca zatrudniony był w Centrali (...) Punkcie Sprzedaży w S..

(angaż k.10 oraz zaświadczenie k.11 plik I akt ZUS)

Gospodarstwo rolne ojca wnioskodawcy M. Ł. było zlokalizowane we wsi K. i liczyło 30 arów.

(akt notarialny k.120 – 121 plik IV akt ZUS)

M. Ł. był w tym okresie posiadaczem gospodarki rolnej zlokalizowanej w miejscowości K., powiat (...), województwo (...). W zaświadczeniu rady Ministrów z dnia 4 lipca 1957 r. wskazano również, że gospodarka rolna M. Ł. pozostaje zaniedbana z jego winy.

(zaświadczenie k.33 plik IV akt ZUS)

Z treści wystawionego w dniu 30 lipca 1957 r. przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. dokumentu wynika, że M. Ł. zamieszkały w miejscowości K. uzyskał zgodę na osiedlenie się we wsi R., gmina K., powiat (...), województwo (...).

(zaświadczenie k.119 plik IV akt ZUS)

Z treści wystawionego w dniu 5 września 1957 r. przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej dokumentu wynika, że M. Ł. zamieszkały w miejscowości K. uzyskał zgodę na wywóz inwentarza w postaci pięciu krów, jednego cielaka, jednej świni, jednego konia, 15 kur oraz paszy z miejscowości zamieszkania do miejscowości K., powiat (...), województwo (...).

(zezwolenie k.34 plik IV akt ZUS)

Na mocy aktu notarialnego z dnia 11 września 1957 r. M. Ł. zrzekł się własności nieruchomości o powierzchni 30 arów zlokalizowanej w miejscowości K..

(akt notarialny k.120 – 121 plik IV akt ZUS)

Wnioskodawca był zameldowany na pobyt stały w miejscowości (...) gmina K. w okresie od 4 kwietnia 1954 r. do 14 grudnia 1957 r.

(zaświadczenie k.37 plik IV akt ZUS)

Rodzice wnioskodawcy byli właścicielami 30 arów ziemi, a 6,00 ha dzierżawili na podstawie umowy. Wnioskodawca wykonywał prace w należącym do rodziców gospodarstwie. Od 1 września 1952 r. wnioskodawca uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących, a w dniu 9 listopada 1956 r. odroczono mu termin rozpoczęcia zasadniczej służby wojskowej z uwagi fakt, iż był on wówczas jedynym żywicielem swojej rodziny.

(oświadczenie wnioskodawcy, jakie złożono przed Wójtem Gminy K. k.7- 7 plik III akt ZUS, książeczka wojskowa k.29 plik IV akt ZUS)

W okresach podniesionych przez wnioskodawcę pracował on w gospodarstwie rolnym swoich rodziców zlokalizowanym w miejscowości K. w charakterze rolnika. Gospodarstwo to liczyło 6,00 ha (w tym część dzierżawiono na podstawie umowy), a z uwagi na częste choroby rodziców i fakt, iż wnioskodawca był najstarszym spośród rodzeństwa, to na nim spoczywał obowiązek zastąpienia rodziców w pracy w gospodarstwie.

(zeznania świadków: H. F., S. K., jakie złożono przed Wójtem Gminy K. k.26-27 odwrót plik IV akt ZUS)

Gospodarstwo rolne (...) liczyło 30 arów ziemi i obszar ten stanowił ich własność. Rodzice wnioskodawcy dzierżawili (na podstawie umowy) ziemię o powierzchni 6,00 ha. Z uwagi na chorobę matki oraz brata musiał pomagać rodzicom w prowadzonym przez nich gospodarstwie rolnym.

(zeznania świadków: P. K. k.8-8 odwrót, M. C. k.9-9 odwrót, jakie złożono przed Wójtem Gminy K. plik III akt ZUS)

Rodzice wnioskodawcy byli właścicielami 30 arów ziemi, a 6,00 ha dzierżawili na podstawie umowy. Gospodarstwo nie było zmechanizowane, a wszystkie prace wykonywano w nim ręcznie. W okresach podniesionych przez wnioskodawcę pracował on w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, a z uwagi na choroby, na jakie zapadali jego rodzice i fakt, iż wnioskodawca był najstarszym spośród rodzeństwa, to na nim spoczywał obowiązek zastąpienia rodziców w pracy w gospodarstwie.

(zeznania świadka A. D., jakie złożono przed Wójtem Gminy K. k.22-22 odwrót plik IV akt ZUS)

Z treści zawartego w książeczce wojskowej wnioskodawcy wpisu wynika, że 9 listopada 1956 r. odroczono mu termin rozpoczęcia zasadniczej służby wojskowej z uwagi fakt, iż był on wówczas jedynym żywicielem swojej rodziny.

(książeczka wojskowa k.29 plik IV akt ZUS)

Z treści poświadczenia zamieszkania wynika, że wnioskodawca został zameldowany w miejscowości R. od dnia 24 września 1957 r.

(zaświadczenie k.3 plik III akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego. Podkreślić należy, że jakkolwiek z treści zgromadzonych w aktach rentowych zeznań świadków jak i samego wnioskodawcy wynika, że w spornych okresach pracował on w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, to jednak z zeznań tych nie wynika, na czym konkretnie miały one polegać i ile dobowego czasu poświęcał na nie wnioskodawca. Ponadto, wprawdzie okresy, o których zaliczenie wnosił J. Ł. nie pokrywają się z jego pracą zawodową, to jednak zgromadzony materiał nie pozwala stwierdzić czy wykonywanie prac w gospodarstwie rolnym rodziców było jego jedynym zajęciem. Od 1 września 1952 roku wnioskodawca uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego dla pracujących i z pewnością poświęcał również czas na naukę i dojazdy do szkoły.

Biorąc zaś pod uwagę zgromadzoną dokumentację, a w szczególności zaświadczenia pochodzące bezpośrednio ze spornego okresu, nie sposób stwierdzić czy oprócz 30 arów ziemi stanowiącej własność rodziców wnioskodawcy w skład gospodarstwa wchodził większy obszar. Ponadto z zaświadczenia z dnia 5 września 1957 r. wynika, wprost, że domowy inwentarz wchodzący w skład gospodarstwa nie był zbyt liczny, a to z kolei podważa pracę wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym w wymiarze koniecznym do uznania takiego jej charakteru. Nadto gospodarka ojca wnioskodawcy, jak wynika z zaświadczenia z dnia 4 lipca 1957 roku była zaniedbana z jego winy.

Sąd ważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie, jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Nie ulegało w niniejszej sprawie wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał pracę zarówno na terytorium Polski jak i Kanady i tym samym wobec podlegania ubezpieczeniom społecznym w obu ww. krajach w stosunku do jego osoby znalazła zastosowanie Umowa między Rzecząpospolitą Polską, a Kanadą o zabezpieczeniu społecznym z dnia 2 kwietnia 2008 r. (Dz. U. z 2009 r., nr 133, poz. 1095).

W myśl art.16 ust.2 ww. umowy, jeżeli prawo do emerytury lub renty powstaje wyłącznie przez zastosowanie postanowień dotyczących sumowania określonych w rozdziale 1, instytucja właściwa Rzeczypospolitej Polskiej: a) ustala teoretyczną kwotę świadczenia, które zostałoby wypłacone, gdyby przyjąć, że zsumowane okresy uznawane, zgromadzone zgodnie z ustawodawstwem Rzeczpospolitej Polskiej i zgodnie z ustawodawstwem Kanady są okresami zgromadzonymi wyłącznie zgodnie z ustawodawstwem Rzeczypospolitej Polskiej; b) na podstawie kwoty teoretycznej, obliczonej zgodnie z pkt a) ustala rzeczywistą kwotę świadczenia przez zastosowanie proporcji długości okresów uznawanych zgromadzonych zgodnie z ustawodawstwem Rzeczypospolitej Polskiej do sumy wszystkich okresów uznawanych zgromadzonych zgodnie z ustawodawstwem Rzeczypospolitej Polskiej i zgodnie z ustawodawstwem Kanady.

Wnioskodawca urodził się przed 1 stycznia 1949 r., legitymował się wymaganym stażem pracy i organ rentowy zobligowany był ustalić emeryturę zgodnie z art.53 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz.887 z późn. zm.), tj. przy uwzględnieniu 24% kwoty bazowej, o której mowa w art.19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych oraz po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, po uprzednim ustaleniu podstawy wymiaru zgodnie z art.15 ww. ustawy o emeryturach i rentach (podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę z uwzględnieniem ust.6 i art.176. Z kolei, ust.6 powołanego przepisu przewiduje, iż na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu). Jednocześnie, w związku z faktem, że pierwsze ubezpieczenie wnioskodawcy poza granicami kraju nastąpiło w 1973 r. oraz że w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, wnioskodawca nie był ubezpieczony w Polsce, organ rentowy zgodnie z treścią art.18 ust.3 ww. ustawy o emeryturach i rentach ustalił podstawę wymiaru emerytury stanowiącą przeciętną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą.

W rozpoznawanej sprawie J. Ł. wniósł o zaliczenie mu, jako okresów uzupełniających okresów świadczenia przez niego pracy w gospodarstwie rolnym swoich rodziców tj. od 1 września 1952 r. do 30 listopada 1952 r., od 2 kwietnia 1953 r. do 31 lipca 1953 r., od 1 października 1953 r. do 30 listopada 1953 r., od 1 stycznia 1954 r. do 30 kwietnia 1955 r., od 1 stycznia 1956 r. do 24 września 1957 r. Zaliczenie powyższych okresów przełożyłoby się na wzrost sumarycznego stażu pracy wnioskodawcy, a to z kolei skutkowałoby wzrostem świadczenia.

Zgodnie z treścią art.10 ust.1 ww. ustawy o emeryturach i rentach, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art.56 ustawy, jak okresy składkowe: okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art.5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Z powyższego wynika, że przepis art.10 ust.1 niniejszej ustawy, dopuszcza wyjątkowo możliwość traktowania okresów pracy w gospodarstwie rolnym tak jak okresów składkowych w ramach ubezpieczenia pracowniczego, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia okresów składkowych i nieskładkowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2004 roku, II UK 59/04).

Nadto w orzecznictwie przesądzono, że jedynie wykonywanie stałej pracy w gospodarstwie rolnym, w którym osoba zainteresowana zamieszkuje lub ma możliwość codziennego wykonywania prac związanych z prowadzoną działalnością rolniczą, w wymiarze nie niższym, niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pozwala na przyjęcie ziszczenia się przesłanek z przepisu art.10 ust. 1 ww. ustawy o emeryturach i rentach.

Stałość pracy nie musi co prawda oznaczać codziennego wykonywania czynności rolniczych, ale gotowość do podjęcia pracy rolniczej, jeżeli sytuacja tego wymaga, z czym wiąże się też wymóg zamieszkiwania osoby bliskiej rolnikowi co najmniej w pobliżu gospodarstwa rolnego. Zauważyć należy, że okres pracy w gospodarstwie rolnym jako okres uzupełniający nie jest okresem pracy sensu stricto (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2008 roku, II UK 61/08, wyrok Sądu N. z dnia 4 listopada 2003 roku, II UK 153/03, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2014 r., I UK 17/14, Lex nr 1538420, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 września 2014 r., III AUa 1028/14, Lex nr 1515219)

Wnioskodawca może udowodnić wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi fakt i czasokres wykonania pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, po ukończeniu przez niego 16 roku życia. W wyroku z dnia 9 stycznia 1998 roku (II UKN 440/97, Lex nr 34199) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że zaliczenie nieudokumentowanych okresów do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika jednoznacznie, że w spornym okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze, co najmniej 4 godzin dziennie. Wnioskodawca nie wykazał, na czym dokładnie polegały jego obowiązki w spornym okresie oraz co istotne, czy jego praca była niezbędna do utrzymania funkcjonowania gospodarstwa w należytym stanie. Nadto wnioskodawca był zameldowany na pobyt stały w miejscowości (...) w okresie od 4 kwietnia 1954 r. do 14 grudnia 1957 r. Od 1 września 1952 roku uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego dla pracujących. Nie można pomijać również zaświadczenia z 4 lipca 1957 roku, z którego wynika, że gospodarka ojca wnioskodawcy była zaniedbana.

Sąd nie neguje, że wnioskodawca mógł wykonywać w gospodarstwie rolnym rodziców pewne czynności to jednak nie wykazał, że wymagało to od niego stałej, codziennej pracy w wymiarze, co najmniej 4 godzin dziennie.

Wnioskodawca nie przedstawił dokumentów, z których wynikałby, że w skład gospodarstwa rolnego rodziców wnioskodawcy wchodził obszar większy niż 30 arów, a wobec niewielkiej ilości hodowanego w nim inwentarza, nie było możliwym zaliczenie wnioskodawcy spornych okresów.

Stosownie do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym wnioskodawca może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97). Nie jest rzeczą Sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art.232 k.p.c.), tym bardziej, że wnioskodawca był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art.3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art.227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art.6 k.c.).

Ponieważ wnioskodawca nie udowodnił okoliczności leżących u podstaw odwołania, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., Sąd Okręgowy odwołanie oddalił.

(S.B.)

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

29.11.2016 r.