Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

P. SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołań: Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 17 września 2014 r., numer (...)

w sprawie: Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

z udziałem osób zainteresowanych K. K., A. K., E. P., A. P. i K. P.

o podstawę wymiaru składek

oddala odwołania.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżonymi decyzjami z dnia 13 sierpnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu zatrudnienia na podstawie umów o pracę u płatnika składek Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I. - zainteresowanych K. K., A. K., E. P., A. P. i K. P., z uwzględnieniem wynagrodzeń z tytułu umów zlecenia zawartych z Radą Rodziców w okresach wskazanych w decyzjach. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na przepisy art. 8 ust l,2a , 18 ust 1 i la, 20 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust 1,5,6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz art. 104 ust 1 pkt la ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W odwołaniach od tych decyzji płatnik składek zaskarżył wyższe decyzje organu rentowego w całości i wniósł o zmianę tych decyzji i orzeczenie, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne zainteresowanych wynosi kwoty wskazane w odwołaniach. Ponadto skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka T. P. Rady Rodziców przy(...)w I. i płatnika składek R. D. Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I. na okoliczność wykonywania przez zainteresowanych pracy na podstawie umowy zlecenie na rzecz Rady Rodziców przy (...)w I. i rodziców uczniów oraz dopuszczenie dowodu z dokumentów i zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz płatnika składek kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniach odwołań wskazano, że zdaniem płatnika składek kwoty na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne wskazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych są nieprawidłowe i winny zostać zmienione w całości.

Zdaniem płatnika składek fakt, iż Rada Rodziców przy (...)w I. przeznaczała część zgromadzonych przez siebie środków na zajęcia pozalekcyjne, nie oznacza, iż to Zespół Szkół Ogólnokształcących w I. ma obowiązek opłacać za osoby prowadzące te zajęcia składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.

Zupełnie nieuprawnione jest stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, iż „nauczyciele zajęcia pozalekcyjne prowadzone z młodzieżą na podstawie umowy o dzieło, wykonywali na rzecz pracodawcy z którym pozostawali w stosunku pracy". Płatnik składek wskazał, iż (...)w I., ani tym bardziej Zespół Szkół Ogólnokształcących w I., nie zawierały z ubezpieczonymi umów zlecenie na zajęcia pozalekcyjne. Przede wszystkim (...)w I. nie miało na ten cel pieniędzy, a zatem nie mogło się zobowiązać wobec ubezpieczonych, iż zapłaci im za te zajęcia. Za przedmiotowe zajęcia płaciła Rada Rodziców ze zgromadzonych przez siebie środków finansowych - składek rodziców. Szkoła nie posiadała w swoim budżecie, uchwalanym przez Powiat (...) jako organ prowadzący, pieniędzy na ten cel, jak również nie miała prawa dysponowania pieniędzmi Rady Rodziców. Rada Rodziców nie przekazała płatnikowi składek zgromadzonych przez siebie środków, tylko sama wydatkowała je m.in. na zajęcia pozalekcyjne.

Środki finansowe Rady Rodziców w żaden sposób nie są powiązane z budżetem szkoły. Finanse Rady Rodziców mogą być kontrolowane jedynie przez Komisję Rewizyjną ( wewnętrzny organ Rady Rodziców ), Regionalną Izbę Obrachunkową i Urząd Skarbowy. Rada Rodziców jest całkowicie niezależna od dyrekcji szkoły i nauczycieli.

Zdaniem płatnika składek przytoczony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych art, 8 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie ma zastosowania w niniejszej sprawie bowiem zainteresowani wykonywali pracę na podstawie umów zlecenie na rzecz rodziców uczniów tworzących Radę Rodziców, a nie na rzecz płatnika składek. Tym samym, wbrew stanowisku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie mogą być traktowani dla celów ubezpieczeń jako pracownik. To powoduje z kolei, iż Zespól Szkól Ogólnokształcących w I. nie jest płatnikiem składek z tytułu umowy zlecenie i nie miał obowiązku uwzględnienia w podstawie wymiaru składek zainteresowanych również przychodów uzyskanych z tytułu wykonywania przez nich pracy na podstawie umów zlecenia zawartych z Radą Rodziców(...) w I..

Płatnik składek zwraca podniósł, iż ubezpieczeni korzystali z pomocy dydaktycznych kupowanych przez Radę Rodziców - tablic, materiałów biurowych i innych pomocy dydaktycznych i zajęcia pozalekcyjne finansowane przez Radę Rodziców odbywały się w godzinach ustalonych przez Radę Rodziców. Przedmiotowe zajęcia zawsze odbywały się po lekcjach i nie pokrywały się z planem lekcji szkoły.

Wolą Rady Rodziców pieniądze zebrane ze składek rodziców przeznaczane były na zajęcia określane w umowach zlecenie, gdyż organ prowadzący nie przekazywał szkole na ten cel żadnych pieniędzy. Bez środków Rady Rodziców takie zajęcia w ogóle by się me odbywały.

W odpowiedziach na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji.

Sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania pod sygnaturą VIU 2898/14.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Zespół Szkół Ogólnokształcących w I. powstał w celu centralizacji zarządzania szkołami. W początkowym okresie działania szkoły R. Ł., jako dyrektor placówki, zlecał prowadzenie nauczycielom kół zainteresowań, zajęć sportowych itp. Były to np. projekty realizowane z Europejskiego Funduszu Społecznego bądź z budżetu organu prowadzącego szkołę czyli Starostwa Powiatowego w I.. D. szkoły zawierał z nauczycielami umowy zlecenia na prowadzenie zajęć dla uczniów które miały na celu wyrównywanie szans edukacyjnych. Następnie przyjęto praktykę zawierania z nauczycielami umów zlecenia przez Radę Rodziców na prowadzenie kół przedmiotowych służących przygotowaniu startów w olimpiadach i konkursach przedmiotowych. W ciągu ostatnich 4 lat organ prowadzący szkołę nie przekazywał szkole środków na prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. Umowy zlecenia zawierane przez Radę Rodziców z zainteresowanymi K. K., A. K., E. P., A. P. i K. P. miały służyć pracy z uczniem zdolnym, natomiast zajęcia nazwane „przygotowanie do matury” służyć miało przygotowaniu do matury uczniów, którzy nie rozszerzali np. matematyki a z jakiegoś powodu matematyka była im potrzebna na studiach, byli to uczniowie najczęściej klas biologiczno-chemicznych. Koła przedmiotowe służyły uczniom, którzy mieli rozszerzać swoje zdolności, ale były też zajęcia z dyscyplin np. teologia, filozofia, zajęcia teatralne, które nie miały związku z realizacją podstaw problemowych. W Zespole Szkół nie powstała Rada Zespołu Szkół, istniała tylko Rada Rodziców przy (...)której funkcję rozszerzono poprzez włączenie do niej przedstawicieli rodziców trzech klas gimnazjum. Rada Rodziców jako organ statutowy Zespołu Szkół ma za zadanie wspierać działalność szkoły różnego rodzaju metodami np. fundując nagrody uczniom, organizując zajęcia pozalekcyjne, włączając się w proces wymiany międzynarodowej, a także wykonując funkcje opiniodawcze. Odnośnie przedmiotów umów zlecenia zawartych z zainteresowani - zapotrzebowanie na rodzaj zajęć wychodziło od uczniów. Zasadą było, że przedstawiciele samorządu uczniowskiego na posiedzeniu Rady Rodziców przedstawiali swoje propozycje, które były głosowane na posiedzeniu prezydium Rady Rodziców a potem przyjmowany był program tych zajęć na posiedzeniu wrześniowym Rady Rodziców. Zajęcia w ramach kół przedmiotowych są realizowane w systemie od października do kwietnia następnego roku, bo w tym miesiącu kończą się olimpiady i konkursy. Wymiar godzinowy zajęć pozalekcyjnych prowadzonych przez zainteresowanych zależał od możliwości czasowych uczniów, którzy informowali ile mają wolnego czasu. Młodzież zapisywała się na te zajęcia na początku roku i liczebność grup była od kilku do kilkunastu osób. Zajęcia w ramach kół przedmiotowych odbywały się na ogół w Szkole, ale zajęcia teatralne odbywały się w (...). Zajęcia prowadzone były przez zainteresowanych wyłącznie po godzinach ich normalnej pracy lub w dni wolne od pracy. W rankingu szkół są trzy elementy kryterium oceny: poziom zdawalności matury na poziomie podstawowym i jej wynik, drugi poziom- wynik matury rozszerzonej i olimpiady jako trzeci element. W województwie (...) w I. zajmuje 5 pozycją w rankingu szkół a w Polsce 33. Rada Rodziców dysponowała środkami pochodzącymi z dobrowolnych składek rodziców i to składa się na 90 % budżetu Rady, 10 % stanowią wpłaty darczyńców. O przeznaczeniu zebranych środków decydowała wyłącznie Rada Rodziców. D. B. zatrudniona w Szkole w pełnym wymiarze w charakterze referenta, zajmuje się współprowadzeniem sekretariatu Zespołu, zgłaszaniem uczniów do egzaminów zewnętrznych i obsługą aplikacji hermes. D. B. wiążą z Radą Rodziców umowy na podstawie których przyjmuje ona wpłaty od rodziców, opisuje dokumenty, dokonuje zakupu nagród na koniec roku dla uczniów oraz zakupu materiałów piśmienniczych, prowadzi księgi rachunkowe i przygotowuje oraz składa różne deklaracje. Rada Rodziców zbiera się raz na kwartał w pokoju nauczycielskim i dysponuje własną kserokopiarką i komputerem. Zainteresowana K. K. jest nauczycielem matematyki, A. K. uczy biologii, E. P. jest polonistką, A. P. zatrudniony jest jako nauczyciel geografii, K. P. jako nauczyciel niemieckiego. Organ rentowy przez długi okres czasu nie kwestionował systemu w jaki Rada Rodziców zawierała z nauczycielami umowy zlecenia. Zajęcia realizowane przez zainteresowanych mają charakter fakultatywny, o ich tematyce decydują wyłącznie uczniowie, w przypadku podstawy programowej to dyrektor decyduje o wymiarze czasowym prowadzonych zajęć i obsadzie personalnej. O tym kto prowadzi zajęcia w ramach kół przedmiotowych decydują uczniowie, bo ich wolę uwzględnia Rada Rodziców.

Zajęcia prowadzone przez zainteresowanych nie są oceniane i nie mają wpływu na klasyfikację końcową ucznia. Nauczyciele odnotowywali w dziennikach zajęć pozalekcyjnych obecność na prowadzonych przez nich zajęciach i pokazywali te dzienniki Radzie Rodziców i na tej podstawie otrzymywali wynagrodzenia w gotówce płatne u księgowej Rady Rodziców.

dowód : zeznania dyrektora szkoły R. Ł. oraz przewodniczącego (...)- zapis protokołu rozprawy k.284

Zainteresowana K. K. od 2002r. pracuje w (...)w I. jako nauczyciel matematyki. Zawierała umowy zlecenia z Radą Rodziców już we wcześniejszym okresie. Przedmiotem tych umów było prowadzenie koła matematycznego, a także prowadzenia zajęć przygotowujących do matury. Prowadzenie koła matematycznego polegało na przygotowywaniu uczniów do konkursów organizowanych przez Kuratorium, do olimpiad matematycznych i konkursu (...). Młodzież określała zapotrzebowanie na zajęcia i na tej podstawie ustalano program zajęć oraz ich terminy. Zajęcia odbywały się w budynku Liceum po godzinach normalnych zajęć, czasami w soboty, czasami w ferie i trwały jedną jednostkę lekcyjną. W trakcie zajęć zainteresowana korzystała z urządzeń sali należącej do Liceum. Zainteresowana prowadziła dzienniki zajęć i zdawała je D. B., która wypłacała wynagrodzenie gotówką.

Zainteresowana nie wystawiała ocen na zajęciach natomiast w dzienniku odnotowywała obecność uczniów.

dowód: zeznania zainteresowanej –k.374, umowy w aktach VIU 2900/14

Zainteresowana A. K. od 1994 r. pracuje w (...)w I. jako nauczyciel biologii. W okresie wcześniejszym przed zawarciem spornych umów podpisywała z Radą Rodziców umowy zlecenia na prowadzenie koła biologicznego. Do podpisania spornych umów doszło z inicjatywy Rady Rodziców bo było zapotrzebowanie na prowadzenie zajęć z młodzieżą uzdolnioną biologicznie, przygotowujących się do olimpiad i konkursów. Zainteresowana ustalała z młodzieżą na początku roku szkolnego co będzie przedmiotem tych zajęć. Terminarz olimpiad jest znany z wyprzedzeniem rocznym a zakres potrzebnej wiedzy wykracza szeroko poza podstawę programową. Zainteresowana realizowała treści niezbędne do startów w olimpiadzie. Wstęp na zajęcia dla uczniów był wolny i w zajęciach uczestniczyli też inni uczniowie, którzy nie startowali w olimpiadach. Zajęcia odbywały się po lekcjach na terenie szkoły w pracowni biologicznej i zainteresowana korzystała w trakcie tych zajęć z urządzeń tej pracowni. Koło trwało dwie godziny tygodniowo. Zainteresowana odnotowywała obecność uczniów w dzienniku, który był później podstawą rozliczeń przeprowadzanych przez D. B.. Efektem pracy koła biologicznego było osiąganie przez uczniów premiowanych miejsc w olimpiadach. Rada Rodziców nie kontrolowała jej pracy. Zainteresowana przygotowała 31 olimpijczyków w trakcie pracy w tym Liceum.

dowód: zeznania zainteresowanej –k. 375, umowy w aktach VIU 2999/14

Zainteresowana E. P. pracuje w (...)w I. od 25 lat jako polonistka. W ramach zajęć pozalekcyjnych prowadzi zajęcia teatralne i zajęcia z języka polskiego przygotowujące do olimpiady literatury języka polskiego. W ramach zajęć teatralnych przygotowuje premiery, które są wystawiane dla społeczeństwa w ramach (...) (...) (...). Zajęcia teatralne rozpoczęły się 1989 r. Pomysł przedstawienia wychodzi od młodzieży, potem odbywa się casting na członków zespołu i zajęcia są prowadzone od października do kwietnia po dwie godziny tygodniowo a premiera jest w kwietniu. W ramach tych zajęć młodzież przygotowuje monodramy, które prezentowane są na konkursach. Zainteresowana przygotowuje też młodzież do egzaminów do szkoły teatralnej. Młodzież uzdolniona humanistyczne przygotowywana jest do konkursów, olimpiad, konkursów literackich, prowadzone są też warsztaty dziennikarskie, warsztaty teatralne. Zajęcia polonistycznie odbywają się w grupach od 5 do 15 osób, uczniowie zgłaszają się do udziału w tych zajęciach, które są przeznaczone do szlifowania talentów. Zajęcia teatralne odbywają się auli, w (...) i w Teatrze Miejskim, przede wszystkim w soboty. Zajęcia polonistyczne odbywają popołudniami w szkole a zajęcia w razie potrzeby odbywają się w teatrach.

dowód: zeznania zainteresowanej –zapis protokołu rozprawy k.284, umowy w aktach VIU 2900/14

Zainteresowany A. P. w(...) w I. pracuje jako nauczyciel geografii od 2008r. Od 2010r. zawierał umowy zlecenia z Radą Rodziców na prowadzenia kółka geograficznego. Celem zajęć kółka geograficznego jest zdobycie wiedzy geograficznej szczególnie geografii fizycznej. Wiedza ta umożliwia udział uczniów w olimpiadach geograficznych, konkursach geograficznych i przygotowanie uczniów do studiów. W spornym okresie zainteresowany prowadził 2 godziny zajęć tygodniowo w dwóch grupach dla kas II i klas III. Młodzież zgłaszała konkretne potrzeby co do przedmiotów zajęć pod kątem ich udziałów w olimpiadach i konkursach a także przygotowania na studia. Zajęcia prowadzone były w szkole, w sali geograficznej od 15.10. W trakcie zajęć zainteresowany korzystał z projektora w sali geograficznej, korzystał też z testów z poprzednich edycji, prowadził dziennik zajęć, wpisując tam obecnych na kole uczniów, rozliczał się z D. B., która wypłacała mu wynagrodzenie. Korzyści z tych zajęć osiągała młodzież.

dowód: zeznania zainteresowanego –k.378, umowy w aktach VIU 2901/14

Zainteresowana K. P. od 2000r. jest etatowym pracownikiem (...)w I.. Prowadzi naukę języka niemieckiego. Prowadzenie koła języka niemieckiego zależy od tego, czy w danym roku szkolnym znajdą się uczniowie posiadający odpowiednią wiedzę z języka i chcący ją poszerzyć, bo mogą brać udział w konkursach lub olimpiadach. Przed rokiem szkolnym 2012/2013 zainteresowana prowadziła już koło języka niemieckiego. We wrześniu 2012r. zainteresowana zawarła umowy zlecenia z Rada Rodziców, na prowadzenie zajęć w kole języka niemieckiego. Celem zajęć miało być przygotowanie do udziału w konkursie i olimpiadzie ogólnokrajowej organizowanej przez UAM. Przedmiot poszczególnych zajęć określany był wspólnie z młodzieżą biorąc pod uwagę treść regulaminu konkursu. Zajęcia były prowadzone na terenie szkoły, w godzinach popołudniowych. Przerabiano gramatykę albo rozwiązywano testy z poprzednich lat. Dokumentem, który był podstawą wypłaty wynagrodzenia był dziennik zajęć, gdzie zainteresowana zapisywała tematy i obecnych na zajęciach uczniów. Zakres zajęć na kole języka niemieckiego wykraczał poza podstawę programową.

dowód: zeznania zainteresowanej –k.379, umowy w aktach VIU 2902/14

Statut odwołującej szkoły określa w § 13 zadania Zespołu Szkół stanowiąc, że do zadań Zespołu Szkół należy w szczególności:

1)  umożliwienie zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkół wchodzących w skład Zespołu Szkół;

2)  prowadzenie działalności informacyjnej i szkoleniowej umożliwiającej absolwentom świadomy wybór kierunku kształcenia w zakresie szkoły ponadgimnazjalnej lub wyższej uczelni;

3)  sprawowanie opieki nad uczniami stosownie do ich potrzeb i wieku;

4)  udzielanie pomocy w toku powszechnie dostępnych zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, podtrzymywania i rozwijania poczucia tożsamości narodowej i etnicznej, językowej i religijnej;

5)  udzielanie uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej, przy współpracy w tym zakresie z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną lub innymi poradniami specjalistycznymi;

6)  umożliwienie uczniom rozwijania zainteresowań poprzez indywidualizację procesu kształcenia, prowadzenia kół zainteresowań i innych form pracy pozalekcyjnej w zależności od możliwości finansowych Zespołu Szkół;

7)  stwarzanie możliwości realizowania indywidualnego programu lub toku nauki oraz ukończenia szkoły w skróconym czasie, zgodnie z odrębnymi przepisami;

8)  zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki w czasie pobytu uczniów w szkole, na wycieczkach i imprezach szkolnych, w tym m.in. na obozach, rajdach, biwakach.

Zgodnie z § 35 ustęp 2 statutu Rada Rodziców Zespołu Szkół jest organem tego Zespołu. Celem Rady rodziców jest w myśl § 50 ustęp 2 podejmowanie działań zmierzających do doskonalenia działalności statutowej szkoły.

dowód: statut szkoły k.53-72

Regulamin Rady Rodziców funkcjonującej w odwołującej szkole ustala, że :

§ 1Celem Rady Rodziców jest reprezentowanie ogółu rodziców uczniów Szkoły oraz podejmowanie działań zmierzających do doskonalenia statutowej działalności Szkoły, a także wnioskowanie w tym zakresie do innych organów Szkoły.

§ 2 Szczególnym celem Rady jest działanie na rzecz utrzymania opiekuńczej funkcji Szkoły.

§ 3 Zadaniami Rady są w szczególności:

1.  pobudzanie i organizowanie form aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i zadań Szkoły,

2.  gromadzenie funduszy niezbędnych dla wspierania działalności Szkoły, a także ustalanie optymalnych zasad użytkowania tych funduszy,

3.  zapewnienie rodzicom, we współdziałaniu z innymi organami Szkoły, rzeczywistego wpływu na działalność Szkoły, zwłaszcza zaś na:

1)znajomość zadań i zamierzeń dydaktyczno-wychowawczych w szkole i klasie,

2)uzyskanie w każdym czasie rzetelnej informacji na temat swego dziecka i jego postaw lub trudności,

3)  znajomość regulaminu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów,

4)  uzyskanie porad w sprawie wychowania i dalszego kształcenia swego dziecka,

5)  wyrażanie i przekazywanie opinii na temat pracy Szkoły,

4.określanie struktur organizacyjnych ogółu rodziców oraz Rady Rodziców.

§30Rada Rodziców gromadzi fundusze na wspieranie statutowej działalności Szkoły z następujących środków:

1.  składki rodziców,

2.  wpłaty osób fizycznych, organizacji, instytucji i fundacji,

3.  dochodowe imprezy organizowane przez Radę Rodziców dla rodziców i mieszkańców środowiska Szkoły,

4.  działalność o charakterze inicjatyw gospodarczych.

§33 Ramowy preliminarz wydatków Rady Rodziców:

1.Wydatkowanie środków pochodzących ze składki rodziców odbywa się następująco:

l)do dyspozycji klasowej rady rodziców jest nadwyżka środków ponad 80%

deklarowanej kwoty.

2)decyzję o przeznaczeniu i wydatkowaniu środków, o których mowa w p. 1.,

podejmuje z upoważnienia rodziców klasa rada rodziców bądź młodzież danej

klasy w porozumieniu z wychowawcą.

3)główne cele, na które mogą być wydatkowane środki, o których mowa w p. 1., to: dofinansowanie imprez klasowych, wycieczki i biwaki klasy.

4)pozostała część środków ze składki rodzicielskiej (80% kwoty deklarowanej) jest przekazywana do dyspozycji Prezydium Rady Rodziców.

5)prezydium Rady Rodziców może wydatkować środki pochodzące ze składki

rodzicielskiej głównie na następujące cele:.

a)  pomoc materialną dla dzieci z najbiedniejszych rodzin,

b)  dofinansowanie konkursów i imprez o charakterze ogólnoszkolnym,

c) sfinansowanie niektórych zajęć pozalekcyjnych,

d) nagrody rzeczowe dla wyróżniających się uczniów, zespołów sportowych czy artystycznych albo ich opiekunów,

e)  zakup książek, środków dydaktycznych i sprzętu technicznego,

f)  finansowanie niezbędnych remontów,

g)  wydatki osobowe i rzeczowe związane z prowadzeniem księgowości i rachunkowości Rady Rodziców,

h) zakup środków czystości,

i) dofinansowanie publikacji szkolnych.

2.Wydatkowanie środków Rady Rodziców pochodzących z innych niż składka rodzicielska źródeł może być przeznaczone na:

l)dofinansowanie celów, o których mowa w ust. I „p. 5.

2)finansowanie własnych projektów Rady Rodziców, jak np. budowa pracowni lub gabinetu przedmiotowego czy wyposażenia Szkoły w określoną aparaturę, 3)przeznaczenie środków na kapitał założycielski dla utworzenia określonej formy działalności gospodarczej,

3.  Sposób wydatkowania środków finansowych może być w części zależny od życzeń lub wskazań osób lub organizacji wpłacających te środki na rzecz Rady Rodziców. Prezydium Rady Rodziców może wydatkować te środki na inne cele dopiero po uprzednim uzyskaniu zgody fundatora.

4.  Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym lokuje się na lokatach terminowych w banku, który prowadzi rachunek Rady z zachowaniem zasady płynności wydatkowania środków.

dowód: regulamin Rady Rodziców k. k.124,127

Rada Rodziców działająca przy odwołującej Szkole zawarła z pracownikiem szkoły D. B. umowy zlecenia w zakresie obsługi księgowo-finansowej funduszy Rady. Decyzją z dnia 17.09.2014 r. ZUS wliczył do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne D. B. także przychody z umowy zlecenia wykonywanej na rzecz Rady Rodziców, uznając, że w istocie w/w wykonywała pracę na rzecz swojego pracodawcy, czyli odwołującej szkoły. Na skutek odwołania Zespołu Szkół decyzja ta została zmieniona przez organ rentowy decyzją z dnia 29.10.2014r. , wyłączającą z podstaw wymiaru składek wynagrodzenie D. B. z tytułu umowy zlecenia zawartej z Radą Rodziców.

dowód: decyzja k.215, 221

Zakład Ubezpieczeń społecznych przeprowadził kontrolę u płatnika składek , zakończoną protokołem z dnia 24.06.2014 r. w której ustalono, że płatnik składek nie deklarował składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od ubezpieczonych zatrudnionych w szkole, których wiązały umowy zlecenia z Radą Rodziców w ramach których wykonywali pracę na rzecz płatnika składek.

dowód: protokół kontroli z dnia 24.06.2014 r.

W wyniku przeprowadzonej kontroli organ rentowy wydał zaskarżone decyzje, wliczając do podstaw wymiaru składek zainteresowanych przychody z umów zlecenia zawartych z Radą Rodziców.

Stan faktyczny Sad ustalił na podstawie dokumentów w aktach rentowych, umów zlecenia dołączonych do akt, statutu szkoły i regulaminu Rady Rodziców oraz zeznań dyrektora odwołującej szkoły, świadka- przewodniczącego Rady Rodziców oraz zeznań zainteresowanych. Sąd dał wiarę zeznaniom zainteresowanych, świadka i dyrektora szkoły. Były one zgodne i uzupełniały się wzajemnie oraz znalazły potwierdzenie w zebranych dowodach w dokumentach.

W myśl art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity- Dz. U. z 2013 r., poz.1442 z późn. zm.) za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Za pracownika w rozumieniu tej ustawy uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106, z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

Zgodnie z art. 18 ust. la powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadku osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Stosownie do art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób . Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.

Zgodnie z art. 53. ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty:

W szkołach i placówkach, z zastrzeżeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów ( ust 1)

Ust2. W skład rad rodziców wchodzą:

1)w szkołach - po jednym przedstawicielu rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału;

2)w placówkach - co najmniej 7 przedstawicieli, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców wychowanków danej placówki;

3)w szkołach artystycznych - co najmniej 7 przedstawicieli, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danej szkoły.

3. W wyborach, o których mowa w ust. 2, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.

4. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:

1)wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;

2)szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.

5. Rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.

6. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku szkół i placówek artystycznych minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określą, w drodze rozporządzenia, rodzaje szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając organizację szkoły lub placówki lub brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców.

W myśl art. 54 ust. 1 ustawy Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.

Ustęp 2 tego przepisu stanowi, że do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, należy:

1)uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną:

a)programu wychowawczego szkoły obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowanego przez nauczycieli,

b)programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców;

2)opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 34 ust. 2;

3)opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.

Zgodnie z ustępem 8 art.54 cytowanej ustawy w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 53 ust. 4.

Jak wynika z zacytowanych przepisów Rada Rodziców jest społecznym organem systemu oświaty i mimo, że działa w strukturach szkoły, środki przez nią gromadzone nie są zaliczane do środków publicznych. Rady Rodziców nie mają osobowości prawnej, nie są także jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej uprawnionymi do zawierania umów, w tym umów zlecenia z nauczycielami na prowadzenie zajęć o charakterze edukacyjnym. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2008r. I ACa 549/08; Apelacja Warszawska 2009/1/5; wyrok Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego w Olsztynie z dnia 24 luty 2010r. I SA/OL 13/10 – LEX nr 707453). Również w odniesieniu do funkcjonujących w poprzednim stanie prawnym komitetów rodzicielskich w orzecznictwie wyrażono pogląd zgodnie z którym „szkolny komitet rodzicielski jest społecznym ramieniem szkoły, realizującym na zleconym mu odcinku działania jej cele i założenia. Nie można go od niej wyodrębniać w sensie przyznania mu znamion samodzielnego podmiotu praw i obowiązków (rak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1966r. III PZP 11/66 – OSN 1966r. Nr 11, poz.189).

Także według interpretacji z dnia 6 kwietnia 2009r. DD^/8213/134/SOH/08/PK – 253 Minister Finansów wskazał, że rada rodziców jest wyłącznie wewnętrznym organem przedszkola i będąc społecznym organem opiniodawczym, nie jest podmiotem gospodarki narodowej i nie może samodzielnie występować w obrocie prawnym. Nie może więc być uznana za podatnika podatku dochodowego w rozumieniu art.1 ust.2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Minister ten stwierdził ponadto, że przy ocenie podmiotowości prawnopodatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych nie może być decydujący fakt nadania nr REGON czy nadanie NIP jako konsekwencje uznania za samodzielnego podatnika podatku od towarów i usług.

Drugorzędny charakter przesądzający o charakterze jednostki mają także okoliczności takie jak: tożsamość nazw podmiotów, czy też korzystanie z rachunku bankowego (zob. Agata Piszko, Gospodarka Finansowa Rady Rodziców w powiązaniu z gospodarką finansową placówki, ABC nr 135138; Agata Piszko, Finansowanie przez radę rodziców dodatkowych zajęć w przedszkolu wykraczających poza podstawę programową – ABC nr 181606).

Rada Rodziców może gromadzić środki na wspieranie statutowej działalności szkoły ale środki finansowe Rady Rodziców powinny być zharmonizowane z celami i zadaniami szkoły. Wydatki Rady Rodziców powinny być przeznaczone na finansowanie imprez dla dzieci i młodzieży organizowanych przez szkołę, zakup nagród, dofinansowanie wyjazdów młodzieży na olimpiady. Te środki nie powinny być jednak, zdaniem Sądu Okręgowego, przeznaczane na wynagrodzenie dla nauczycieli, bowiem Rada Rodziców nie ma kompetencji do ich zatrudniania, która to kompetencja należy do dyrektora szkoły.

W kontekście powyższych uwag dotyczących legalności pisemnych umów zlecenia podpisanych przez zainteresowanych w rozpoznawanych sprawach nauczycieli i Radę Rodziców przy (...)w I. dostrzec jednak należy, iż usługi związane z kołami zainteresowań zostały przez nauczycieli zrealizowane i otrzymali oni wynagrodzenie przewidziane w tych pisemnych umowach.

Skoro Rada Rodziców przy (...)w I. jest społecznym organem tej szkoły (wchodzącej w skład Zespołu Szkół w I.), a dyrektor tego Zespołu wiedział i akceptował praktykę zawierania przez Radę Rodziców umów m. in. z występującymi w rozpoznawanych sprawach nauczycielami (a praktyka ta utrwalona była od wielu lat), to uznać należy, że:

-

po pierwsze, to odwołujący Zespół Szkół w sposób dorozumiany zawierał umowy o świadczenie usług z zatrudnionymi także na podstawie stosunku pracy nauczycielami;

-

po drugie, iż Rada Rodziców przy(...)w I. jako społeczny organ systemu oświaty poprzez wypłacanie nauczycielom wynagrodzeń za prowadzone przez nich zajęcia w kołach zainteresowań, dokonywała bowiem swoistej darowizny na rzecz Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I., a następnie to ten Zespół wypłacał nauczycielom wynagrodzenia za usługi związane z dodatkowymi zajęciami szkolnymi.

Podstawą dla dokonania powyższych ustaleń są zebrane w sprawie dowody, wskazujący na sposób wyraźny na rolę powodowego płatnika zawierania i wykonywania tego rodzaju umów o świadczenie usług. Dowody z przesłuchania zainteresowanych i dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących w I. wskazywały wyraźnie na zgodne współdziałanie nauczycieli i tego Zespołu przy wykonaniu umów. Dodatkowo zajęcia z uczniami w ramach kół zainteresowań odbywały się w znacznej (a nawet przeważającej części) w salach udostępnionych przez płatnika, za jego zgoda i przy pełnej akceptacji z jego strony. Zajęcia te nie kolidowały z przewidzianymi w planie nauczania godzinami lekcyjnymi, a dyrektor odwołującego się płatnika akceptował wypłacanie nauczycielom wynagrodzeń za przeprowadzone dodatkowe zajęcia.

Zarówno zatem zainteresowane osoby (nauczyciele – pracownicy), jak i odwołujący się płatnik wyrazili w sposób zgodny (choć dorozumiany) wolę realizowania zajęć w ramach kół zainteresowań, zgodnie współdziałając za sobą w tym celu.

Niezależnie jednak od tego, czy za stronę spornych umów zlecenia uznać należy Radę Rodziców, czy też odwołujący Zespół Szkół, to zdaniem Sądu Okręgowego, niewątpliwie zainteresowani, wykonując czynności na podstawie tych umów, prowadząc różne zajęcia i koła przedmiotowe, działali w ramach statutowej działalności szkoły do której należy przecież przygotowywanie uczniów do osiągnięcia jak najlepszych wyników w nauce, ukończenia szkoły i dostania się na wybrane kierunki studiów. Rodzaje prowadzonych zajęć-bardzo różnorodne zawsze bowiem zmierzały do poszerzenia wiedzy uczniów i osiągnięcia przez nich jak najlepszych wyników a przez szkołę jak najwyższego miejsca w prowadzonym rankingu szkół.

Powyższe ustalenia i argumenty wskazują, iż w rozpoznawanych sprawach spełniona została przesłanka art.8 ust.2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wykładnia powyższego przepisu jest w orzecznictwie utrwalona.

W wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 25 lutego 2015 r.III AUa 1568/14 (LEX nr 1668573) wyrażono pogląd, że „Zastosowany w art. 8 ust. 2a u.s.u.s. zwrot "jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy" odnosi się wyłącznie do "umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło", wymienionych na wstępie tego przepisu. Powołany przepis rozszerza pojęcie pracownika - o osobę, która wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło), co uzasadnia wnioskowanie, iż to właśnie ta umowa jest źródłem obowiązku umownego - świadczenia, beneficjentem którego jest jej pracodawca. Czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była de facto wykonywana, jest finalny efekt tej pracy, a ściślej rzecz ujmując należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy. Nie jest wymagane, aby pracownik wykonywał w ramach umowy zlecenia takie same czy nawet podobne czynności, jak w ramach stosunku pracy. Mogą być to nawet czynności o zupełnie odmiennym charakterze. Istotne jest, co należy ponownie podkreślić, że korzyści z tejże pracy uzyskuje pracodawca.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Apelacyjny przywołał bogate orzecznictwo sądowe zapadłe na gruncie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej (uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r. II UZP 6/09 OSNP 2010 nr 3-4, poz. 46; wyrok z dnia 11 maja 2012 r. I UK 5/2012 OSNP 2013 nr 9-10, poz. 117 oraz wyrok z dnia 13 lutego 2014 r. I UK 323/2013 LexPolonica nr 8377465), a teza ta jest aktualna także w stosunku do pracowników wykonujących taką pracę na podstawie umowy zlecenia (por. np. wyroki z dnia 14 stycznia 2010 r. I UK 252/2009; z dnia 22 lutego 2010 r. I UK 259/2009, oraz z dnia 18 października 2011 r. III UK 22/2011 OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266).

W powołanym orzecznictwie wskazał Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu cytowanego wyżej orzeczenia, Sąd Najwyższy wielokrotnie wyjaśniał, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy dwóch sytuacji. Pierwszą jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z wymienionych w nim umów prawa cywilnego przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy. Drugą jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która wymienioną umowę zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy systemowej jest to, że - będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą - jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z inną osobą.

W orzecznictwie podkreśla się również, że "celem takiej regulacji było, po pierwsze - ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie - ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu)" (zob. wyrok SN z 13 lutego 2014 r. I UK 323/13 Lex 1455194).

W uzasadnieniu powołanego wyroku Sąd Najwyższy wyjaśnił ponownie, iż norma art. 8 ust. 2a - poprzez wykreowanie szerokiego pojęcia "pracownika" - stworzyła szeroką definicję pracowniczego tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Tytułem tym jest łączący pracodawcę z pracownikiem stosunek pracy oraz dodatkowo umowa cywilnoprawna zawarta przez pracownika z pracodawcą lub zawarta z osobą trzecią, ale wykonywana na rzecz pracodawcy. Określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. W przypadku takich pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej), uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i wspomnianych umów cywilnoprawnych (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy), zaś obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spoczywa na pracodawcy jako płatniku (art. 17 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej)".

Nie budzi wątpliwości iż zastosowany w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrot "jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy" odnosi się wyłącznie do "umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło", wymienionych na wstępie tego przepisu. Powołany przepis rozszerza pojęcie pracownika - o osobę, która wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło), co uzasadnia wnioskowanie, iż to właśnie ta umowa jest źródłem obowiązku umownego - świadczenia, beneficjentem którego jest jej pracodawca.

Czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była de facto wykonywana, jest finalny efekt tej pracy, a ściślej rzecz ujmując należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy. W przywołanej już uchwale Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r. II UZP 6/2009, wskazano, że obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, jak wskazano wyżej, normuje konstrukcję uznania za pracownika, a celem jego wprowadzenia było przeciwdziałanie obchodzeniu prawa z pokrzywdzeniem pracowników w zakresie ich przyszłych uprawnień z ubezpieczenia. Wskazane ratio legis tej regulacji nie będzie zachowane przy przyjęciu wykładni zaprezentowanej przez odwołującego. Wbrew twierdzeniom odwołującego się przepis ten nie rodzi problemów interpretacyjnych, a stanowisko judykatury jest w tej mierze ugruntowane. Niezależnie od sytuacji, czy pracownik pracodawcy wykonuje na jego rzecz pracę w ramach stosunku cywilnoprawnego łączącego oba te podmioty, czy też w ramach stosunku łączącego pracownika i podmiot trzeci, to w obu tych przypadkach pracodawca jest rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej przez pracownika - zleceniobiorcę, bez względu na to, czy w trakcie jej wykonywania pracownik pozostawał pod faktycznym kierownictwem pracodawcy i czy korzystał z jego majątku. Nie chodzi bowiem o to, aby stosunek cywilnoprawny, na podstawie którego ubezpieczony wykonuje pracę na rzecz swojego pracodawcy, spełniał również przesłanki stosunku pracy. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r., II UK 74/14 (LEX nr 1583504), stwierdził, że nie jest wymagane, aby pracownik wykonywał w ramach umowy zlecenia takie same czy nawet podobne czynności, jak w ramach stosunku pracy. Mogą być to nawet czynności o zupełnie odmiennym charakterze. Istotne jest, że korzyści z tejże pracy uzyskuje pracodawca.

Taka sytuacja ma niewątpliwie miejsce w realiach niniejszej sprawy. Czynności wykonywane przez zainteresowanych wykonywane były w interesie odwołującego Zespołu Szkół jedynie w tym sensie, że umożliwiały realizowanie zadań statutowych szkoły w zakresie poszerzania wiedzy uczniów w sposób umożliwiający osiąganie przez nich jak najlepszych wyników w nauce.

I to właśnie odwołujący jest podmiotem, który czerpał korzyści z pracy zainteresowanych. Sąd Okręgowy podkreśla, że przytoczony przez płatnika składek pogląd, zgodnie z którym objęcie pracodawcy obowiązkiem zapłacenia składek na ubezpieczenie pracownika nie obejmuje każdej sytuacji, gdy pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią, a jedynie w odniesieniu do przypadków wykonywania pracy na rzecz pracodawcy powiązanych funkcjonalnie i miejscowo, przy czym w funkcjonalnym związku z pracą pozostają jedynie te czynności pracownika, które są wyraźnie określone zakresem jego obowiązków, natomiast inne czynności, wykraczające poza zakres czynności pracownika i nie służące realizacji stosunku pracy, nie są wykonywane w interesie pracodawcy, a więc na jego rzecz i korzyść, nie znajduje oparcia w orzecznictwie sądowym.

W powołanej uchwale z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/09, jak również orzeczeniu z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 259/09 Sąd Najwyższy stwierdził, że uwzględniając fakt, iż w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a art. 8 ust. 2a rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy. Obowiązki płatnika powinny bowiem obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Nie jest bowiem wymagane, zgodnie z utrwalonymi poglądami orzecznictwa, które przedstawiono wyżej, aby pracownik wykonywał w ramach umowy zlecenia takie same czy nawet podobne czynności, jak w ramach stosunku pracy. Mogą być to nawet czynności o zupełnie odmiennym charakterze. Istotne jest, co należy ponownie podkreślić, że korzyści z tejże pracy uzyskuje pracodawca, co miało miejsce w realiach niniejszej sprawy.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy dokonał prawidłowych wyliczeń podstaw wymiaru składek zainteresowanych, wliczając do nich przychody z umów zlecenia zawartych z Radą Rodziców, działającą jako społeczny organ szkoły a więc niejako w jej imieniu. Zaskarżone decyzje odpowiadają więc prawu.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

SSO Ewa Milczarek