Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR A. Z.

Protokolant: staż. M. P.

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2016 roku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko M. K., J. K.

o zapłatę kwoty 12.634,60 zł

1.zasądza od M. K. i J. K. solidarnie na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 12.634,60 zł (dwanaście tysięcy sześćset trzydzieści cztery złote sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 5 czerwca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2. zasądza od M. K. i J. K. solidarnie na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 3.049 zł (trzy tysiące czterdzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 580/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 kwietnia 2015 roku, wniesionym do Sądu Rejonowego w Sandomierzu, powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby pozwani M. K. i J. K. zapłacili na rzecz powoda kwotę 12.634,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 05 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w należącym do pozwanych budynku mieszkalnym w Ł. przy ulicy (...) stwierdzono pobór gazu bez zawartej umowy na dostawę gazu, co stanowi nielegalny pobór gazu w rozumieniu art. 3 pkt 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku prawo energetyczne. Ilość gazu do obciążenia wyliczono ryczałtowo na podstawie urządzeń podłączonych do instalacji gazowej. Powód wyliczył ryczałtową opłatę na kwotę 12.634,60 zł, którą obciążył pozwanych w nocie obciążeniowej z terminem płatności do dnia 04 czerwca 2012 roku. Mimo wezwania do zapłaty pozwani nie uiścili żadnej kwoty.

(pozew k. 2-4v.)

W dniu 24 kwietnia 2015 roku Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Sandomierzu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił w całości żądanie pozwu i orzekł o kosztach procesu. Odpisy nakazu zapłaty doręczono pozwanym 07 maja 2015 roku.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k.55, dowody doręczenia k.57-58)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym w dniu 20 maja 2015 roku pozwani zaskarżyli nakaz zapłaty w całości oraz wnieśli o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazali, że wbrew twierdzeniom powoda, w nieruchomości przy ulicy (...) nie doszło nigdy do nielegalnego poboru gazu. Pracownicy powoda w sposób wybiórczy sporządzili protokół z dnia 23 kwietnia 2012 roku i nie przedstawili wszystkich okoliczności faktycznych. Wyjaśnili, że korzystali z gazu pochodzącego z butli gazowych, natomiast ogrzewanie domu pochodziło z kominka. Ponadto, w czasie prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową Ł. postępowania przygotowawczego prokurator nie stwierdził, iż w nieruchomości przy ulicy (...) nastąpił nielegalny pobór gazu przez pozwanych. Wobec braku znamion czynu zabronionego prokuratura umorzyła dochodzenie w sprawie. Ponadto pozwani podnieśli zarzut niewłaściwości miejscowej sądu.

(sprzeciw k.60-62)

Postanowieniem z dnia 29 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Sandomierzu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.

(postanowienie k. 69)

Postanowieniem z dnia 16 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił wniosek powoda o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności.

(postanowienie k.83-84)

W piśmie z dnia 31 sierpnia 2015 roku pełnomocnik powoda wyjaśnił, że powód nie jest sprzedawcą paliwa gazowego, ale jego dystrybutorem, dlatego nie wystawiał faktur za sprzedane paliwo i nie dochodził roszczeń z tego tytułu. Pełnomocnik podniósł, że wbrew twierdzeniom pozwanych w czasie kontroli nie stwierdzono, aby gazowa instalacja wewnętrzna podłączona była do butli gazowej. Nie zauważono, aby zostało przygotowane miejsce, gdzie możliwe było zamontowanie butli gazowej w celu zasilania kotła gazowego. Pozwani dysponowali możliwością wniesienia uwag do protokołu kontroli, czego nie uczynili. We wnęce, gdzie znajdowało się przyłącze gazowe oraz instalacja wewnętrzna stwierdzono zawartość metanu, który świadczył o niedawnym używaniu tych instalacji. Kurek sferyczny na przyłączu gazowym stanowiącym własność powoda był nowy, co świadczy o samowolnym używaniu i demontażu kurka założonego przez powoda w 1999 roku. Pełnomocnik powoda podkreślił, iż sama pozwana pytała kontrolerów, jaka kara może zostać nałożona za nielegalny pobór gazu. Pozwani nie odwołali się od decyzji o nałożeniu na nich kary za nielegalny pobór gazu. Pełnomocnik wyjaśnił, że postępowanie przygotowawcze dotyczące nielegalnego poboru gazu zostało umorzone z powodu niemożliwości ustalenia, w jakim okresie oraz w jakiej faktycznie ilości o jakiej wartości gaz został pobrany nielegalnie. W uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu śledztwa jednoznacznie podniesiono, iż mieszkańcy posesji przy ulicy (...) nielegalnie pobierają gaz i wykorzystują go do potrzeb domowych.

(pismo pełnomocnika powoda k.87-88)

Na rozprawie w dniu 13 maja 2016 roku pełnomocnik powoda popierał powództwo. Pełnomocnik pozwanych wnosił oddalenie powództwa.

(protokół rozprawy k.101, k.141, nagranie 00:07:40-00:08:49)

W piśmie procesowym z dnia 02 sierpnia 2016 roku pełnomocnik powoda wyjaśnił, że na nieruchomości przy ulicy (...) w Ł. nie były przeprowadzane kontrole pobierania paliwa gazowego z wyjątkiem kontroli z dnia 23 kwietnia 2012 roku.

(pismo pełnomocnika powoda k.126)

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2016 roku pełnomocnik pozwanych wnosił oddalenie powództwa.

(protokół rozprawy k.133, k.141, nagranie 00:02:58-00:03:49 i 01:48:33-01:49:27)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. K. przed ślubem z M. K. otrzymał od rodziców działkę przy ulicy (...), na której budował budynek mieszkalny. W grudniu 1999 roku do nieruchomości przy ulicy (...) zostało doprowadzone przyłącze gazowe, do którego nigdy nie zamontowano licznika gazowego. Podczas odbioru technicznego przyłącza gazowego w dniu 27 grudnia 1999 roku zostały sprawdzone pod względem poprawnego działania wszystkie urządzenia zamontowane na przyłączu gazowym. Zgodnie z projektem budynek miał być ogrzewany gazem i alternatywnie kominkiem. M. i J. K. zamieszkali na nieruchomości przy ulicy (...) w Ł. w 2005 roku.

Pozwani nigdy nie zawarli umowy na dostarczanie gazu z sieci.

(dowód: protokół odbioru technicznego przyłącza gazowego k. 65-66, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16- 01:13:58, zeznania pozwanej protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k. 138 -139, nagranie 00:56:13- 01:12:50, zeznania pozwanego protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k. 139 -141, nagranie 01:13:56- 01:44:57)

W 2011 roku pozwany poprosił P. K. o zaopiniowanie zainstalowania pieca gazowego. Piec miał służyć do ogrzewania domu. Po obejrzeniu pieca gazowego P. K. zakwestionował sposób jego podłączenia. Odprowadzenie spalin z pieca zostało poprowadzone rurą alufleks do komina, co mogło grozić zaczadzeniem. Po ustaleniu tych nieprawidłowości P. K. odmówił pozwanemu podpisania dokumentów umożliwiających uruchomienie pieca.

(dowód: zeznania świadka P. K. protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k.136-137, nagranie 00:36:44- 00:50:51)

Postanowieniem z dnia 12 marca 2012 roku asesor Prokuratury Rejonowej Ł. postanowił przeprowadzić w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu, w szczególności ujawnienia instalacji gazowej wewnątrz nieruchomości oraz innych urządzeń wskazujących na nielegalny pobór gazu, przeszukanie terenu posesji oraz pomieszczeń mieszkalnych, gospodarczych w Ł. przy ulicy (...) i wykonanie czynności zlecił funkcjonariuszom VII Komisariatu Policji Komendy Miejskiej Policji w Ł.. Postępowanie zostało wszczęte na skutek anonimowego zgłoszenia.

(dowód: kserokopia postanowienie k. 64, zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k. 101- 104, nagranie 00:11:18- 00:46:18)

(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Oddziału Gazowniczego Ł. kilka razy przychodzili na nieruchomość przy ulicy (...) w celu kontroli poboru gazu, ale nikogo nie zastawali. W związku z tym zwrócili się do Policji o udostępnienie nieruchomości do kontroli.

W dniu 23 kwietnia 2012 roku w budynku mieszkalnym przy ulicy (...) w Ł. przeprowadzono w asyście funkcjonariusza Policji R. W. (1) kontrolę poboru gazu. W chwili przybycia kontrolerów w budynku znajdowała się pozwana M. K. z dziećmi. Pozwana zadzwoniła po swojego męża J. K.. M. K. wskazała kontrolerom piec centralnego ogrzewania w kotłowni oraz kuchenkę gazową w kuchni.

W trakcie kontroli stwierdzono, że w pomieszczeniu kotłowni znajdował się kocioł gazowy dwufunkcyjny z włączoną funkcją „cwu”, podłączony do instalacji gazowej oraz nowy kocioł CO węglowy. Po odkręceniu kurka z wodą kocioł gazowy uruchamiał się, a z kranu płynęła ciepła woda. Kocioł węglowy nie był podłączony do instalacji centralnego ogrzewania ani kominka. Nie było śladów użytkowania kotła węglowego. Na nieruchomości nie stwierdzono innego źródła ogrzewania wody niż kocioł gazowy.

W kuchni znajdowała się kuchenka gazowa 4-palnikowa, posiadająca widoczne ślady użytkowania. Pozwana twierdziła, że nie wie, jak wykonane jest przyłącze gazowe i gdzie się znajduje. Zaproponowała kontrolerom herbatę, na kuchence gotowała się woda.

M. K. nie udzielała kontrolerom wyjaśnień, nie pokazywała butli gazowej do kuchenki.

Pozwana pytała kontrolerów, jaka jest wysokość kary za nielegalny pobór gazu. Kontrolerzy nie widzieli momentu, kiedy na nieruchomość przyjechał pozwany J. K.. Pozwany zaprzeczył, aby na nieruchomości miał miejsce nielegalny pobór gazu.

Po przybyciu na miejsce kontroli J. K., M. K. wraz z dziećmi w trakcie kontroli opuściła posesję.

Po ponownym udaniu się do kotłowni wraz z pozwanym kontrolerzy stwierdzili, że piec pracuje w trybie awaryjnym. Pozwany w obecności kontrolerów wyłączył całkowicie piec. Po przybyciu na posesję pozwanego kuchenka gazowa nie działała. Pozwany odmówił wskazania przyłącza gazowego.

Kontrolerzy wezwali pracowników pogotowia gazowniczego. Ostatecznie na zewnątrz budynku przy drzwiach wejściowych we wnęce po lewej stronie kontrolerzy znaleźli przyłącze gazowe. Z szafki, w której znajdowało się przyłącze był wyczuwalny zapach gazu. Rurki przyłącza gazowego nie były ze sobą połączone, ale był z nich wyczuwalny zapach gazu. Kontrolerzy poinformowali funkcjonariusza Policji R. W. (1), że rurki można szybko połączyć wężem gumowym w celu pobierania gazu. Na kurku sferycznym znajdującym się na przyłączu gazowym nie było założonych plomb. Przy pomocy metanomierza ustalono zawartość około 6% metanu w instalacji, co świadczyło o niedawnym użytkowaniu instalacji. Pracownicy powoda zakorkowali i oplombowali przyłącze.

Na bieżąco w czasie czynności kontrolerzy sporządzali protokół kontroli z dnia 23 kwietnia 2012 roku, nr (...)/2/297/12.

Kontrolerzy zapoznali pozwanego z treścią sporządzonego protokołu. Pozwany odmówił podpisania protokołu, który został mu wysłany pocztą.

(dowód: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli k.11, protokół kontroli z załącznikami k.12-15, dokumentacja zdjęciowa k.23-48, zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.101-104, nagranie 00:11:18- 00:46:18, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16- 01:13:58, zeznania świadka R. W. (1) protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.106-107, nagranie 01:15:53- 01:32:52, zeznania pozwanej protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2016 roku k. 138 -139, nagranie 00:56:13- 01:12:50)

Stężenie metanu w gazie ziemnym w sieci wynosi ponad 90%. Nawet stężenie metanu 3% w instalacji pozwala na ustalenie, że w niedługim czasie wcześniej instalacja ta była używana. W przypadku pozwanych pracownicy gazowni badali stężenie metanu na zewnątrz budynku, wewnątrz skrzynki. Metan, jako gaz lżejszy od powietrza mógł się ulotnić. Przyłącze gazowe na posesji było średnie, ponad 4 atmosfery. Odbiorniki gazu przystosowane są do ciśnienia 200 mm słupa wody, czyli dużo niższego. Takie przyłącze umożliwia korzystanie z odbiorników gazu, które były na posesji po zastosowaniu reduktora. Na posesji pozwanych pracownicy nie stwierdzili istnienia reduktora.

(dowód: zeznania świadka J. S. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k. 101-104, nagranie 00:11:18- 00:46:18, zeznania świadka G. C. protokół rozprawy z dnia 13 maja 2016 roku k.104-106, nagranie 00:48:16-01:13:58)

W kwietniu 2012 roku cena m ³ gazu wysokometanowego wynosiła 1,486 zł.

(dowód: cena referencyjna gazu k.20)

Ryczałtowa ilość nielegalnie pobranego paliwa gazowego dla kuchenki gazowej z maksymalnie 4 palnikami gazowymi wynosiła 200 m ³, a dla kotła CO dwufunkcyjnego lub z zasobnikiem c.w.u. do 26 kW wynosiła 2.000 m ³ (pkt 8.3 taryfy). Ryczałtowe ilości paliwa gazowego, o których mowa w pkt 8.3 są ilościami maksymalnymi. Operator przy ustalaniu opłat może zastosować ilości mniejsze, uwzględniając rzeczywiste możliwości pobierania paliwa gazowego w danym miejscu odbioru (pkt 8.4 taryfy).

(dowód: taryfa dla usług dystrybucji paliw gazowych nr 4 k.50)

Postanowieniem z dnia 08 maja 2012 roku asesor Prokuratury Rejonowej Ł. umorzył śledztwo w sprawie nieumyślnego spowodowania w okresie od października 1999 roku do marca 2012 roku bezpośredniego niebezpieczeństwa eksplozji materiałów łatwopalnych, zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu wielkich rozmiarów oraz w sprawie zaboru w okresie pod października 1999 roku do maja 2012 roku w Ł. w celu przywłaszczenia gazu ziemnego o nieustalonej wartości, wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego. W uzasadnieniu podniesiono, że w toku postępowania stwierdzono, że mieszkańcy posesji przy ul. (...) nielegalnie pobierają gaz ziemny dla potrzeb domowych. Jednakże z uwagi na brak umowy z gazownią na nieruchomości nie zainstalowano licznika gazowego, co powoduje, że sprawie nie da się ustalić ilości pobranego gazu i jego dokładnej wartości i skutkuje umorzeniem postępowania w tym zakresie.

(postanowienie k.89-90)

Pismem z dnia 21 maja 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Oddział Gazowniczy Ł. poinformował pozwanych o obciążeniu ich kwotą 12.634,60 zł tytułem nielegalnego poboru paliwa gazowego. Do pisma załączona została nota księgowa numer (...) na kwotę 12.634,60 zł z terminem płatności do 4 czerwca 2012 roku. Pismo doręczono pozwanym w dniu 24 maja 2012 roku.

(dowód: pismo k.16, nota księgowa k.16v., dowody doręczenia k.17-18, wyliczenie opłat z tytułu nielegalnego poboru gazu k.19, cena referencyjna gazu k.20)

Pismem z dnia 01 sierpnia 2013 roku powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 14.538,10 zł, na którą składały się: kwota 12.634,60 zł tytułem należności wynikających z noty NPG/00631/2012 oraz kwota 1.903,50 zł tytułem nieskapitalizowanych odsetek wyliczonych na dzień 01 sierpnia 2013 roku, wraz z dalszymi odsetkami w kwocie 4,50 zł za każdy kolejny dzień zwłoki liczonymi od dnia 02 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty, w terminie do dnia 14 sierpnia 2013 roku na wskazany rachunek bankowy. Odpis pisma doręczono pozwanym w dniu 14 sierpnia 2013 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty k.21-21v., wykaz należności k.22, dowód doręczenia k.23)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie dystrybucji paliw gazowych. Przedmiotem działania spółki są także kwestie poboru gazu bez ważnej umowy handlowej. Na skutek połączenia spółek w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh powodowa spółka jest następcą prawnym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

(okoliczności bezsporne, odpis KRS-u k.8-10)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie powołanych wyżej dowodów w postaci dokumentów i ich kserokopii (na podstawie art. 308 k.p.c.) oraz zeznania świadków i zeznań stron.

Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanych, jakoby nie dokonywali nielegalnego poboru gazu, dom ogrzewali kominkiem, kuchenkę mieli podłączoną do butli gazowej zaś wodę podgrzewali bojlerem elektrycznym, a także że piec gazowy dwufunkcyjny nie został unieruchomiony oraz zeznania pozwanego w zakresie w jakim wskazał, że zgłaszał zastrzeżenia co do treści sporządzonego protokołu kontroli, które nie zostały uwzględnione oraz wskazywał, że kuchenka jest podłączona do butli propan – butan. Albowiem, w tym zakresie zeznania pozwanych pozostają w sprzeczności z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci zeznań świadków G. C., J. S., R. W. (2) oraz treścią protokołu kontroli.

Pozwani wnieśli wprawdzie o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków P. S., S. P. i P. K., jednak zeznania tych osób nie dotyczą okresu kontroli, a ich treść w części stanowi wynik przypuszczeń świadków, a nie wiedzy o faktach.

Świadek P. S. zeznał, że widział, iż w pokoju pozwanych paliło się drewno w kominku, nie potrafił jednak podać, kiedy to widział, nie wiedział, czy kominek ten ogrzewał cały dom. Jednocześnie stwierdził, iż, że ciepłą wodę uzyskiwano z kominka także w okresie letnim. Świadek nie potrafił wskazać, czy na nieruchomości znajduje się bojler oraz czy jest na niej przyłącze gazowe.

Z kolei, świadek S. P. nie był nigdy w budynku mieszkalnym na nieruchomości przy ul. (...) w Ł. i nie widział, jak wygląda jego ogrzewanie. Zaś butle gazowe przywoził pozwanemu ze Z. w latach 2010-2011.

Świadkowie P. S., S. P., P. K. nie byli obecni w czasie kontroli w dniu 23 kwietnia 2012 roku. Nie posiadali konkretnej wiedzy w zakresie sposobu ogrzewania pomieszczeń i wody w domu pozwanych, a także sposobu zasilania kuchenki gazowej w dacie kontroli przeprowadzonej przez pracowników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Oddziału Gazowniczego Ł.. Świadkowie zeznali wprawdzie, że powód gromadził drewno opałowe, nie wyklucza to jednak nielegalnego poboru gazu ujawnionego w dniu 23 kwietnia 2012 roku. Świadek P. K. w 2012 roku widział na nieruchomości pozwanych kuchenkę gazową na której gotowano. Nie widział jednak źródła jej zasilania. Nie miał też wiedzy, czy po negatywnym zaopiniowaniu przez niego podłączenia pieca gazowego dwufunkcyjnego zostało ono poprawione.

Sąd nie dał także wiary zeznaniom M. K., iż w czasie kontroli legalności poboru gazu na nieruchomości pozwana przebywała z policjantem w jednym z pomieszczeń na parterze, podczas gdy kontrolerzy z gazowni chodzili po całym domu. Wobec stanowiska pozwanych, zaprzeczających aby na ich nieruchomości miał miejsce nielegalny pobór gazu i wskazujących, że na nieruchomości w dacie kontroli znajdowały się dowody na tę okoliczność w postaci bojlera elektrycznego i butli gazowej propan – butan, zdaniem Sądu jako nielogiczne jawi się zachowanie pozwanej w czasie kontroli. Jak wynika z zeznań kontrolerów, pozwana nie zaprzeczyła nielegalnemu poborowi gazu, a jedynie pytała o wysokość kary. Nie wskazała butli gazowej, która rzekomo miała stać w szafie w przedpokoju i być podłączona do kuchenki gazowej. W czasie przesłuchania pozwana twierdziła, że nie udzielała kontrolerom żadnych informacji ponieważ chciała, żeby odpowiedzi kontrolerom udzielił mąż, który jest właścicielem nieruchomości. M. K. podała także, że nie obserwowała pracy kontrolerów, którzy sami poruszali się po domu, a w czasie kontroli siedziała z policjantem w jednym z pomieszczeń na parterze. W ocenie Sądu, zeznania pozwanej w tym zakresie są niewiarygodne jako pozostające w sprzeczności z zasadami logiki. Jeśli na nieruchomości nie miał miejsca nielegalny pobór gazu, to logicznym jest, że osoba obecna podczas kontroli powinna być zainteresowana jej przebiegiem, a także wskazaniem dowodów przemawiających za tym, że nielegalny pobór gazu nie miał miejsca. Zdziwienie budzą także zeznania pozwanej w zakresie w jakim wskazała, że nie odwoływała się od noty obciążeniowej dotyczącej nielegalnego poboru gazu, gdyż takimi sprawami zajmuje się mąż, skoro nota obciążeniowa dotyczyła obojga małżonków i opiewała na kwotę 12.634,60 zł.

Twierdzeniom pozwanego, iż w czasie kontroli wskazywał, że kuchenka jest zasilana gazem z butli znajdującym się w szafie w przedpokoju, przeczy także treść protokołu przesłuchania J. K. w charakterze świadka z akt 1 Ds. 200/12. Jak wynika z jego treści, w czasie przesłuchania przez funkcjonariusza Policji R. W. (1) pozwany podał, że nie wie jak w dniu kontroli żona gotowała. Nie zeznał, że butla gazowa znajdowała się w szafie w przedpokoju. Na uwagę zasługuje przy tym, że treść swoich zeznań pozwany potwierdził podpisem pod protokołem. Jako niewiarygodne i sprzeczne z zasadami logiki jawią się także twierdzenia pozwanego, że nie odwołał się od noty obciążeniowej, gdyż „uważał, że roszczenie w stosunku do niego jest bezpodstawne”.

Sąd uznał za spójne i logiczne zeznania kontrolerów G. C. i J. S. oraz funkcjonariusza Policji R. W. (3), obecnego w czasie kontroli, którzy zgodnie opisali przebieg kontroli, ujawnione urządzenia do poboru gazu oraz przyłącze gazowe. Ich zeznania dobrze korespondują ze sporządzonym protokołem kontroli oraz dokumentacją zdjęciową, z których jednoznacznie wynika, że do instalacji gazowej podłączony był piec gazowy dwufunkcyjny i kuchenka gazowa, które były sprawne i działały, natomiast po przyjeździe pozwanego piec gazowy włączył się w tryb awaryjny, a kuchenka gazowa przestała działać. W czasie kontroli nie ujawniono innego źródła ogrzewania wody ani butli gazowej w szafie w przedpokoju. Natomiast, pomiar stężenia gazu w szafce na zewnątrz domu, w której znajdowało się przyłącze gazowe wskazywał na używanie gazu ziemnego, a nie gazu propan butan z butli. Zaś, okoliczność, że w czasie kontroli nie odnaleziono reduktora podłączonego do instalacji gazowej nie oznacza, że nie było go na nieruchomości. Także w toku prowadzonego przez Prokuraturę śledztwa ustalono nielegalny pobór gazu na nieruchomości przy ul. (...) w Ł., jednakże z uwagi niemożliwość ustalenia dokładnego okresu pobierania gazu, jego ilości i wartości, postępowanie przygotowawcze zostało umorzone. Zważyć przy tym należy, że postanowienie z dnia 08 maja 2012 roku o umorzeniu śledztwa jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art.244 § 1 k.p.c., zgodnie z którym dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast, zgodnie z przepisem art.252 k.p.c., strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić. W niniejszej sprawie pozwani nie wykazali, że wbrew treści postanowienia o umorzeniu śledztwa nie miał miejsca nielegalny pobór gazu na nieruchomości przy ul. (...) w Ł..

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2016 roku Sąd oddalił na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. wniosek pełnomocnika pozwanych o udzielenie ponownego terminu na wskazanie dokumentów z akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić dowód w sprawie, jako spóźniony. Akta prokuratury zostały załączone do niniejszych akt w sierpniu 2015 roku. Postanowieniem z dnia 13 maja 2016 roku Sąd zobowiązał pełnomocnika pozwanych do złożenia w terminie 7 dni pisma procesowego, w którym wskaże z dokumenty z akt 1 Ds. 200/12, które mają stanowić dowód w niniejszej sprawie i okoliczności na jakie mają stanowić dowód. W zakreślonym terminie pełnomocnik pozwanych nie wykonał zobowiązania Sądu. Na kolejnej rozprawie pełnomocnik pozwanych wniósł o ponowne udzielenie terminu do wskazania dokumentów z akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić dowód w sprawie. Nie uprawdopodobnił jednak, że nie wskazał ich wcześniej bez swojej winy albo, że wystąpiły wyjątkowe okoliczności. Zgodnie z przepisem art. 207 § 6 k.p.c., Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W przedmiotowej sprawie, udzielenie pełnomocnikowi pozwanych po raz kolejny terminu do wskazania dokumentów z akt 1 Ds. 200/12 mających stanowić dowód w sprawie skutkowałoby zwłoką w jej rozpoznaniu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stosownie do przepisu art. 57 ust.1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku –prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.), w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może:

1)pobierać od odbiorcy, a w przypadku, gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności albo

2)dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt. 18 cytowanej wyżej ustawy prawo energetyczne - przez nielegalne pobieranie paliw lub energii rozumie się pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy.

Definicja nielegalnego poboru energii jest definicją ustawową, o ściśle określonych desygnatach kwalifikujących określone zachowanie, jako nielegalny pobór. Zgodnie z brzmieniem art. 3 pkt 18 ustawy prawo energetyczne nielegalnym poborem jest także pobór paliwa gazowego bez zawartej umowy.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2008 roku (II CSK 489/07) podkreślił, iż nielegalny pobór energii jest ustawowo definiowany, jako pobieranie energii bez zawarcia umowy lub niezgodnie z umową. Oznacza to, że czyn sprawcy polegający na nielegalnym pobieraniu energii ustawodawca określił od strony przedmiotowej, wskazując te jego cechy, które decydują o jego bezprawności. Ustalenie nielegalnego poboru energii nie wymaga, zatem badania winy sprawcy w znaczeniu subiektywnym. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 2003 roku (I CKN 252/01, opubl. w Biuletynie Sądu Najwyższego z 2003 roku, zeszyt 10, poz.11), w którym stwierdził, iż ustalenie nielegalnego pobierania energii - w rozumieniu art. 3 pkt. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku prawo energetyczne - nie wymaga badania winy sprawcy tego czynu.

Z punktu widzenia oceny sprawy nieistotne jest zatem badanie, czy pozwani zawinili, czy nawet mieli świadomość, że ich postępowanie jest kwalifikowane jako nielegalny pobór paliwa gazowego. Obecnie nielegalnym pobieraniem energii lub paliw jest pobieranie jej bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub przez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy.

Pozwani zgodnie przyznali, że nie mieli nigdy zawartej umowy na dostarczanie gazu dla nieruchomości przy ulicy (...). Pozwani nie kwestionowali, że w dniu 23 kwietnia 2012 roku doszło do kontroli w nieruchomości przy ulicy (...) w Ł.. W czasie kontroli ustalono, że do instalacji gazowej podłączone są działające urządzenia: kocioł gazowy dwufunkcyjny jak i czteropalnikowa kuchnia gazowa. Powyższe okoliczności zostały stwierdzone w protokole z kontroli. Protokół ten jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. Taki charakter ma bowiem każdy inny dokument, aniżeli wymieniony w art. 244 k.p.c., definiującym dokumenty urzędowe. Skoro zaś jest dokumentem prywatnym w myśl, art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Jednocześnie, treść protokołu potwierdzają zeznania świadków – kontrolerów G. C. i J. S. oraz funkcjonariusza Policji R. W. (1), a także ustalenia dokonane w prowadzonym przez Prokuraturę śledztwie. Pozwani nie podpisali wprawdzie protokołu, jednakże nie odwołali się od przesłanej im noty obciążeniowej.

Przesłanką ustalenia odpowiedzialności za czyn niedozwolony jest wykazanie poniesienia przez sprzedawcę paliw szkody. Zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z przepisów prawa cywilnego powód zobowiązany jest do wykazania samego faktu poniesienia szkody, jak również dowiedzenia jej wysokości. Obowiązek ten wynika także wprost z przepisów art. 57 § 1 w zw. z art. 3 pkt 18 prawa energetycznego, które wskazują, że obowiązek wniesienia opłaty powstaje w wypadku nielegalnego pobierania „paliwa gazowego”, a więc faktycznego, a nie tylko potencjalnego, jego pobierania i korzystania z niego. Sprzedawca paliw może obciążyć odbiorcę gazu lub pobierającego gaz opłatami określonymi w art. 57 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, tylko wtedy, gdy takie paliwo zostało rzeczywiście pobrane (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2009 roku, III CZP 107/09, OSNC 2010/5/77, wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 17 marca 2010 roku, I Ca 141/10)

W przypadku deliktu w postaci bezumownego pobierania paliwa gazowego pojęcie szkody obejmuje zarówno nieuiszczone opłaty za faktycznie pobraną w sposób bezprawny gaz, ale również pozostałe należne przedsiębiorstwu stałe opłaty towarzyszące standardowo nawiązaniu i trwaniu stosunku umownego z dostawcą paliwa – w tym za przyłączenie do sieci przesyłowej, utrzymanie i konserwację urządzeń stanowiących własność sprzedawcy paliw.

Odbiorcy paliw w rozumieniu przepisów ustawy Prawo energetyczne zobowiązani są do ponoszenia opłat wyłącznie na rzecz podmiotu zajmującego się w zakresie swojej działalności gospodarczej sprzedażą i dystrybucją paliw gazowych na podstawie zawieranych umów i jednocześnie upoważnionego do pobierania z tego tytułu oznaczonych świadczeń.

Wysokość opłaty za nielegalny pobór z art. 57 ust.1 pkt 1 ustawy prawo energetyczne, jest rodzajem opłaty sankcyjnej, niezależnej od faktycznego zużycia paliwa gazowego. Art. 46 cytowanej ustawy prawo energetyczne stanowi delegację do wydania przez stosownego ministra rozporządzenia określającego sposób kalkulacji opłat za nielegalny pobór paliw i energii. Wysokość opłaty wynika z treści przepisów ustawy prawo energetyczne, przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi obowiązującego w dacie kontroli (Dz.U. Nr 28, poz.165) oraz taryfy obowiązującej u powoda. Wysokość opłaty za nielegalny pobór jest rodzajem opłaty ryczałtowej, mającej zastosowanie do przypadków wskazanych w art. 57 prawa energetycznego. Oznacza to, iż wysokość tychże opłat jest wprawdzie kalkulowana przez dane przedsiębiorstwo energetyczne stosownie do stawek i cen opłat zawartych w wydanej taryfie, to jednak samo zobowiązanie do ich uiszczenia wynika z przepisów prawa. Rozporządzenia wykonawcze do prawa energetycznego stanowią, że w przypadku nielegalnego pobierania paliw lub energii przedsiębiorstwo energetyczne obciąża lub może obciążyć sprawcę opłatami. Z tego względu wskazuje się w doktrynie, że w tym aspekcie opłaty za nielegalne pobieranie paliw lub energii posiadają status zbliżony do kar ustawowych – z tą jednakże różnicą, że opłaty te mogą być pobierane także od podmiotu, którego nie łączy z przedsiębiorstwem energetycznym stosunek zobowiązaniowy (tak np. J. P., „Nielegalne pobieranie paliw lub energii na gruncie ustawy - Prawo energetyczne.”, (...) 2008/2/18).

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 7b powołanego rozporządzenia, przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych ustala w taryfie sposób ustalania opłaty za nielegalny pobór paliw gazowych. Stosowanie do § 44 ust. 1 wskazanego rozporządzenia, w przypadku nielegalnego pobierania paliw gazowych przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych może obciążyć podmiot nielegalnie pobierający paliwa gazowe opłatami w wysokości pięciokrotności ceny referencyjnej paliw gazowych obowiązującej w miesiącu stwierdzenia nielegalnego poboru oraz ryczałtowych ilości paliw gazowych, określonych na zasadach przewidzianych w taryfie. Wedle § 44 ust. 2 rozporządzenia ryczałtowe ilości paliwa, o których mowa w ust. 1, są określane w taryfach jako ilości maksymalne i przedsiębiorstwo przy ustalaniu opłat może zastosować ilości mniejsze, uwzględniając rzeczywiste możliwości pobierania paliwa gazowego przez dany podmiot. Nadto, zgodnie z § 44 ust. 3 rozporządzenia, przez cenę referencyjną paliwa gazowego, o której mowa w ust. 1, rozumie się średnioważoną cenę zakupu tego paliwa, publikowaną przez operatora systemu przesyłowego lub operatora systemu dystrybucyjnego na jego stronie internetowej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym cena ta będzie miała zastosowanie.

Trzeba się, zatem zgodzić z poglądem wypowiadanym w orzecznictwie i piśmiennictwie, że przewidziana w art. 57 ust. 1 prawa energetycznego opłata za nielegalnie pobraną energię ma charakter cywilnoprawny i odszkodowawczy. Art. 57 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 18 prawa energetycznego obejmuje trzy różne stany faktyczne, które jednak nie polegają na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy sprzedaży energii elektrycznej, ale stanowią delikt, określony w ustawie jako nielegalne pobieranie energii (tak również uchwała Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 10 grudnia 2009 roku, III CZP 107/09, wyrok NSA z dnia 17 września 2002 roku, (...) SA (...), opubl. L.).

W przypadku nielegalnego poboru gazu dostawca paliwa gazowego ma prawo do pobrania opłaty wynikającej z taryfy, ale może również zamiast opłaty taryfowej dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych w przypadku, gdy z nielegalnym poborem gazu związane są inne szkody, których sama opłata taryfowa mogłaby nie wyrównać (zob. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2006 roku, K 37/04 OTK-A Zb.Urz. 2006, nr 7, poz. 79). Artykuł 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne wprowadza, zatem szczególny rodzaj odszkodowania obciążającego odbiorcę względem dostawcy oraz szczególny sposób obliczenia wysokości tego odszkodowania (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny siedzibą w W. z w wyroku z dnia 13 maja 2004 roku, (...) SA (...), opubl: Orzecznictwo w Sprawach (...) rok 2006, Nr 5, poz. 60, str. 83).

Powód wykazał, że pozwani pobierali gaz bez zwartej umowy. W czasie kontroli działał piec gazowy dwufunkcyjny, który ogrzewał wodę oraz kuchenka gazowa. Urządzenia te przestały działać po przyjeździe pozwanego na posesję. Gdy na nieruchomości przy ul. (...) ujawniono przyłącze gazowe, rurki od przyłącza były wprawdzie rozłączone, ale w skrzynce, której znajdowało się przyłącze ustalono stężenie metanu wskazujące na korzystanie z instalacji gazowej w niedługim czasie przed pomiarem. Ponadto, w skrzynce z przyłączem i rozłączonych rurek był wyczuwalny zapach gazu. W ocenie Sądu, słuszne były zatem przypuszczenia kontrolerów, że gdy pozwany przybył na posesję rozłączył rury przyłącza. Świadczy o tym także fakt, iż po przybyciu pozwanego na nieruchomość piec dwufunkcyjny przełączył się na tryb awaryjny, a kuchenka gazowa przestała działać.

Skoro powód wykazał nielegalny pobór paliwa gazowego przez pozwanych, miał prawo obciążyć pozwanych jako pobierających paliwo gazowe opłatą ryczałtową na podstawie art. 57 prawa energetycznego, zgodnie z § 44 cytowanego rozporządzenia z dnia 6 lutego 2008 roku oraz w oparciu o pkt 8.1, 8.2, 8.3., 8.4. taryfy, ustaloną jako pięciokrotność stawek opłat i cen gazu. Naliczając opłatę ryczałtową powód przyjął do wyliczenia ryczałtową ilość paliwa gazowego dla kuchenki gazowej w wysokości 200 m ³ oraz ryczałtową ilość paliwa gazowego dla kotła CO dwufunkcyjnego w wysokości 2.000 m ³. Cena m ³ gazu wysokometanowego wynosiła 1,486 zł. Powód prawidłowo wyliczył zatem kwotę należną za nielegalny pobór gazu w wysokości 12.634,60 zł.

Zgodnie z przepisem art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei, jak wynika z § 2 powołanego przepisu, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe. W nocie księgowej (...) jako termin płatności wynikający dzień 4 czerwca 2012 roku. Dlatego też ustawowe odsetki zasądzono od dnia następnego po dacie płatności wskazanej w nocie obciążeniowej, czyli od dnia 05 czerwca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Zróżnicowanie sposobu określenia tych odsetek wynikało ze zmian w art. 481 § 2 k.c., wprowadzonych przez art. 2 pkt a lit. a ustawy z 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku.

Następstwem ustalenia reżimu odpowiedzialności deliktowej w przedmiotowej sprawie jest również konsekwentne przyjęcie zasad tejże odpowiedzialności określonych w unormowaniach kodeksu cywilnego. Stosownie do treści przepisu art. 441 § 1 k.c. jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. Przytoczony przepis ma ona charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Znajduje zastosowanie bez względu na to czy odpowiedzialność ta oparta będzie na zasadzie winy, ryzyka czy też słuszności (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2000 roku, V CKN 192/00, LEX nr 52660, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 czerwca 1982 roku, IV CR 188/82, LEX nr 8428). Zgodnie zatem z ogólnymi regułami wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników solidarnych łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna.

W przedmiotowej sprawie oboje małżonkowie K. zajmowali nieruchomość przy ulicy (...) w Ł. i oboje pobierali paliwo gazowe bez zwartej umowy. Strona powodowa, korzystając z ustawowego prawa wyboru, wskazała oboje małżonków jako podmioty odpowiedzialne za popełnienie deliktu na jej szkodę i przeciwko nim wytoczyła powództwo. Dlatego kwota dochodzona pozwem wraz z odsetkami została zasądzona solidarnie od pozwanych na rzecz powoda.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., normującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwani przegrali proces w całości. Na zasądzone od pozwanych solidarnie na rzecz powoda koszty złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 632 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł (ustalone na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490), łącznie 3.049 zł. Sąd obciążył pozwanych solidarnie obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda na podstawie przepisu art.105 § 2 k.p.c., zgodnie z którym na współuczestników sporu odpowiadających solidarnie co do istoty sprawy sąd włoży solidarny obowiązek zwrotu kosztów.