Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Sławomir Lewandowski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Beata Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2016 r.

sprawy z powództwa

M. K.

przeciwko

- (...) S. A. z siedzibą w W.,

(...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W.,

o ustalenie nieważności umów i zapłatę

1. oddala powództwo.

2. kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

3. nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.

I C 444/15 Uzasadnienie

Pełnomocnik powódki M. K. w pozwie z dnia 01 czerwca 2015 r. wniesionym przeciwko pozwanym (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W., (...) Bankowi S. A. z siedzibą we (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W. wniósł o:

- unieważnienie umowy na świadczenie usług telefonicznych zawartej pomiędzy powódką a pozwaną (...) sp. z o. o. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2637,82 zł.,

- unieważnienie umowy o kredyt o numerze (...) zawartej pomiędzy powódką M. K. a (...) Bank S. A oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2637,82 zł.,

- unieważnienie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) zawartej w dniu 07.09.2007r. pomiędzy powódką a (...) Bank S. A (obecnie (...) Agricole) oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2637,82 zł.

W uzasadnieniu swoich żądań strona powodowa podniosła, iż powódka M. K. zawarła z pozwanymi umowy będąc w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji z powodu choroby (art. 82 k. c.). Powódka od 2001 r. cierpi na zaburzenia psychiczne powodujące lekkie upośledzenie umysłowe. Nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji a tym bardziej do podejmowania decyzji w sprawach finansowych. W dniu 07.09.2007 r. bez porozumienia z mężem, powódka zawarła niekorzystną umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 1411,96 zł. z (...) Bank S. A., jak również podpisała umowę na świadczenie usług telefonicznych oraz zawarła umowę kredytową w bankiem (...) S. A. Z powodu niedokonywania wpłat, pozwani wypowiedzieli powódce umowy, czego konsekwencją były prowadzone postępowania egzekucyjne przez Komornika Sądowego - M. G. o sygn. Km 1029/09, Km 1790/09, Km 109/10. Obecnie sprawa z wniosku wierzyciela (...) S.A jest umorzona, natomiast z wniosku L. Bank - zawieszona. Na skutek wykonywanych czynności przez organ egzekucyjny, ZUS potrącił z renty powódki w okresie od 01.06.2009 r. do 31.12.2013 r. łącznie kwotę 7913,46 zł. Z uwagi na to, iż powódka nie miała możliwości sprawdzenia jakie kwoty zostały przekazane na rzecz konkretnych wierzycieli - domagała się ona zasądzenia od pozwanych wyegzekwowanej od niej kwoty w równych częściach. (k. 1 – 2).

Sąd, mając na uwadze treść żądania pozwu, zakwalifikował je jako żądania ustalenia nieważności w/w umów oraz żądanie zapłaty.

Pozwany (...) Bank S. A. z siedzibą we W. w odpowiedzi na pozew z dnia 07 września 2015 r. podniósł – przed wdaniem się w spór – zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Chełmnie do rozpoznania sprawy i wniósł o jej przekazanie do Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu. (k. 57). Zarządzeniem z dnia 18 grudnia 2015 r. sprawa z powództwa M. K. przeciwko (...) Bank S. A. z siedzibą we W. o ustalenie nieważności umowy i zapłatę została wyłączona do odrębnego rozpoznania (k. 120), a następnie – postanowieniem Sądu Rejonowego w Chełmnie z dnia 03 lutego 2016 r., wydanym w sprawie o sygnaturze (...) - przekazana do rozpoznania – zgodnie z właściwością miejscową - Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu.

(...) S. A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 10 września 2015 r. wniosła o odrzucenie powództwa, zaś - w przypadku nie uwzględnienia powyższego wniosku – o oddalenie powództwa, a ponadto o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu. Podniosła ona, że powódka wskazała jako jedną ze stron pozwanych (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. (...) sp. z o.o. została połączona w dniu 31 grudnia 2013 r. ze spółką (...) S.A. w W. i że przejęcie spółki nastąpiło w trybie art. 492 § 1 k.s.h., tj. przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na inną spółkę. Zgodnie z art. 493 § 2 k.s.h. połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej. Z powyższego przepisu wynika, że z chwilą wpisu połączenia do rejestru spółki przejmującej spółka przejmowana traci zdolność sądową bowiem wskazany wpis wywołuje skutek jej wykreślenia. Wobec tego, że informacja o połączeniu (...) sp. z o.o. w W. została wpisana do rejestru (...) S.A. w W. w dniu 31 grudnia 2013 r. z tą datą (...) Sp. z o.o. utraciła zdolność sądową. Tym samym, w przedmiotowej sprawie pozew został złożony przeciwko podmiotowi który w momencie wytoczenia powództwa nie miał zdolności sądowej i którego zdolność sądowa nie może być uzupełniona w trybie art. 199 § 2 k.p.c. Podnieść należy, iż do uzupełnienia zdolności sądowej pozwanego nie może dojść poprzez wstąpienie do sprawy (...) S. A. albowiem ww. spółki do dwa odrębne podmioty prawa. Jednocześnie wskazuje, że zmiana pierwotnego pozwanego na następcę prawnego byłaby możliwa wówczas, gdyby w dniu wniesienia pozwu (...) sp. z o.o. miałaby zdolność sądową i utraciła ją dopiero po tym dniu. Wobec tego, że pozwana (...) sp. z o.o. na dzień wniesienia pozwu nie miała zdolności sądowej pozew powinien, zdaniem (...) S. A., podlegać odrzuceniu. W wypadku nie podzielenia przez Sąd powyższego stanowiska (...) S. A. wniosła o oddalenie powództwa z powodu wskazania przez powoda błędnego i nieznanego ustawie żądania pozwu. Zgodnie z treścią art. 321 § 1 k. p. c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Przedmiot orzekania nie może być różny od przedmiotu procesu, zaś żądanie pozwu określone jako unieważnienie umowy o świadczenie usług telefonicznych zawartej pomiędzy powódką z pozwaną (...) sp. z o.o. oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2637,82 zł. jest niespójne zarówno ze wskazaną podstawą prawną - art. 82 k.c. oraz art. 189 k. p. c. Zgodnie z treścią art. 189 k. p. c., każdy kto ma interes prawny, może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Na podstawie przywołanego przepisu żądać np. ustalenia nieważności umowy. Żądanie pozwu nie znajduje odzwierciedlenia w wymienionych przez ustawodawcę powództw wyróżnianych ze względu na rodzaj poszukiwanej przez powoda ochrony prawnej. Wskazane przez powódkę nie koreluje z ww. zapisem. Konieczność zachowania zgodności przedmiotu wyrokowania z przedmiotem procesu dotyczy także podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Nie jest zatem dopuszczalne uwzględnienie powództwa na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda, zaś powódka nic wskazuje ani podstawy żądania stwierdzenia nieważności umowy zawartej z pozwaną, ani nie przytacza w uzasadnieniu żadnych słusznych argumentów, (wyr. SN z 27.3.2008 r., II CSK 524/07, L.; wyr. SN z 18.3.2005 r., II CK 556/04, OSNC 2006, Nr 2, poz. 38). Na uwagę – zdaniem pozwanej - zasługuje przy tym, iż - pomimo, że Sąd nie jest ściśle związany sposobem ujęcia żądania - to w ocenie pozwanego ewentualne skorygowanie przez Sąd sposobu redakcji żądania doprowadzi do zmiany charakteru roszczenia, zwłaszcza z uwagi na fakt, iż powódka nie sprecyzowała, która umowa z pozwaną miałaby zostać „unieważniona". Pozwana podniosła również, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością miała z powódką zawarte trzy umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych - umowę z dnia 30.10.2004 r. na nr (...), umowę z dnia 17.01.2005 r. na nr (...) oraz umowę z dnia 21.09.2007 r. na nr (...). Nie dysponując informacją, którą umowę powódkę chce „unieważnić" przedłożono wraz z niniejszym pismem wszystkie umowy. Pierwszą umowę o świadczenie usług telefonicznych powódka zawarła z pozwaną w dniu 30.10.2004 r. na numer (...). Rezygnacja z numeru (...) została przyjęta i zrealizowana z końcem Umowy, czyli 29.10.2006 r. Wszystkie zobowiązania wynikające z ww. umowy były opłacane na bieżąco. Drugą umowę o świadczenie usług telefonicznych powódka zawarła z pozwaną w dniu 17.01.2005 r. na numer (...). W dniu 26.03.2006 r. powódka dokonała cesji ww. umowy na konto swojego męża K. K., czyli dokonano zmiany Abonenta. Wszystkie zobowiązania wynikające z ww. umowy były opłacane na bieżąco. Kolejna umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawarta przez powódkę z pozwaną z dnia 21.09.2007 r. zawarta została na numer - (...). Umowa została zawarta w ofercie Nowy Twój Plan na 24 miesiące. Powódka zakupiła wówczas jednocześnie w promocji telefon (...) za 1,00 zł, podczas, gdy jego cena rynkowa wynosiła 699 zł. Za korzystanie z usług wynikających z umowy z dnia 21.09.2007 r. zostały wystawione faktury z dnia: 01.10.2007 r. - 116,66 zł, 01.11.2007 r. - 50,00 zł, 01.12.2007 r. - 50,00 zł. Z powodu braku wpłat za faktury w dniu 01.02.2008 r., zgodnie z postanowieniami umowy (...) sp. z o.o., rozwiązała z powódką Umowę z winy Abonenta. Powódka nie zwróciła telefonu. Oprócz ww. zaległych faktur na koncie abonentki dodana została również nota obciążeniowa za zerwanie Umowy w wysokości 998,00 zł. W toku prowadzonego postępowania sądowego (luty 2009 r.), a następnie postępowania egzekucyjnego (maj 2009 r.), na koncie powódki zaczęły pojawiać się wpłaty Pierwsza wpłata ze strony powódki pojawiła się w dniu 25.06.2009 r. Z upływem czasu powódka uiściła kolejne wpłaty - do dnia 26.11.2013 r., z czego część pozwana zwracała agencji windykacyjnej. Pozwana wskazał również, iż zgodnie z załączoną przez powódkę dokumentację medyczną (orzeczenie z dnia 18.01.2007 r.) w okresie zawierania umów z pozwaną (umowa z dnia 30.10.2004 r., umowa z dnia 17.01.2005 r., umowa z dnia 21.09.2007 r.) u powódki rozpoznano dysfunkcje w rozwoju intelektualnym na poziomie lekkiego upośledzenia umysłowego, zaś orzeczenie z lekarskie z dnia 15.10.2001 r. traktuje jedynie o ograniczonej zdolności powódki do samodzielnej egzystencji. Niewątpliwie, według pozwanej, podkreślenia wymaga fakt, iż umowa cesji numeru (...) z dnia 26.03.2006 r. na męża powódki - pana K. K. odbywała się za jego zgodą i wiedzą. Z uwagi na charakter ww. czynności prawnej mąż powódki musiał posiadać wiedzę o zawarciu przez powódkę umowy z dnia 17.01.2005 r. Tym samym, chybiony staje się zarzut powódki, jakoby miała zawierać niekorzystne dla siebie umowy bez wiedzy osób najbliższych. Na uwagę zasługuje przy tym, iż pan K. K. pomimo posiadanej wiedzy o stanie zdrowia powódki nie poinformował pozwanego o sprawności intelektualnej powódki i jej ograniczeniach co do zdolności świadomego powzięcia decyzji. Odnosząc się do żądania zapłaty przez pozwaną na rzecz powódki kwoty 2.637,82 zł . na uwagę zasługuje, iż pełnomocnik powódki w żaden sposób nie precyzuje w ujęciu o jakie wyliczenia dokonał ustalenia wysokości żądanych od pozwanych kwot. Tym samym, nie wskazuje jakiegokolwiek uzasadnienia dla kierowanego żądania. Tym samym pozwana (...) S. A. zakwestionowała zarówno fakt, iż powódka w chwili zawierania z (...) sp. z o.o. umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych znajdowała się w stanie wyłączającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji. O fakcie przeciwnym świadczą okoliczności, iż powódka realizowała zawierane umowy a nadto członkowie rodziny wiedzieli o fakcie zawierania tych umów i nie wskazywali przedstawicielom (...) Centertel jakichkolwiek okoliczności świadczących o przeszkodach w zawieraniu z powódką umów. Nadto, według w/w pozwanej, powódka nie wykazała w żaden sposób zasadności roszczenia o zapłatę, natomiast sformułowanie uzasadnienia wysokości dochodzonego w postaci „powódkę nie miała możliwości sprawdzenia jakie kwoty zostały przekazane na rzecz konkretnych wierzycieli - domaga się zasądzenia od pozwanych wyegzekwowanej od niej kwoty w równych częściach" nie stanowi w ocenie w/w pozwanej wystarczającego wyjaśnienia sformułowanych przeciwko niej roszczeń. (k. 78 – 84)

Sąd postanowieniem z dnia 25 stycznia 2016 r. odrzucił pozew w stosunku do pozwanej (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. (k. 135) i – na skutek wniosku strony powodowej – wezwał - w myśl art. 194 § 1 k. p. c. – do udziału w sprawie w charakterze pozwanej (...) S. A. z siedzibą w W.. (k. 136).

Pozwana (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W. w odpowiedzi na pozew z dnia 10 września 2015 r. wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych. Podniosła ona, że powódka zawarła z pozwanym bankiem (...) S. A. - obecnie po zmianie nazwy (...) Bank (...) S. A. z siedzibą we W. w dniu 07.09.2007 r. umowę pożyczki gotówkowej nr (...) na kwotę 1411,96 zł. Powódka zawarta z pozwanym przedmiotową umowę dobrowolnie. Umowa została ważnie i skutecznie zawarta, a próba jej podważenia poprzez twierdzenia, że powódka znajdowała się w stanie wyłączającym swobodne i świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, są nieuzasadnione. Powódka jedynie twierdzi, lecz w żaden sposób nie udowodniła, że znajdowała się w chwili zawarcia przedmiotowej umowy w stanie wyłączającym swobodne i świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Jeżeli powódka nie wykazała, że w chwili zawarcia umowy pożyczki znajdowała się w stanie wyłączającym swobodne i świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, za pomocą dopuszczalnych środków dowodowych, powództwo nie może zostać uwzględnione zgodnie z żądaniem. Pozwana (...) Bank (...) S. A. podniosła, że to na powódce spoczywa ciężar udowodnienia, czy i w jakim stopniu stan świadomości i zachowanie miał wpływ na zawarcie przedmiotowej umowy. Fakt, że powódka jest od wielu lat chora nic przesądza jednoznacznie o tym, że powódka składając oświadczenie woli stanowiące składnik umowy pożyczki znajdowała się w dniu 07.09.2007 r. w stanie wyłączającym świadome i swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Tylko istotnie występujące dysfunkcje postrzegania czy też oceny własnych działań mogą doprowadzić do stwierdzenia nieważności umowy z przyczyn wymienionych w art. 82 k. c. W/w pozwana podniosła również, iż w związku z brakiem jakichkolwiek wpłat z tytułu udzielonej powódce pożyczki Bank podjął działania mające na celu wyegzekwowanie pożyczki, t. j. w dniu 29.04.2009 r. pozwany skierował wniosek do Sądu Rejonowego w Chełmnie o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi wystawionemu w dniu 18.03.2009 r. Na podstawie wydanego tytułu wykonawczego została przeprowadzona egzekucja, w wyniku której Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie prowadził egzekucje pod sygn. (...) i dokonał potrąceń na łączna sumę 2.792.75 zł. ze świadczeń emerytalno- rentowych. Wyegzekwowana od powódki w toku postępowania egzekucyjnego na rzecz pozwanego kwota wynosi zatem 2.792.75 zł., zaś aktualne saldo zadłużenia powódki wynosi 316,23 zł. z tytułu nie spłaconych odsetek karnych. (k. 99)

Sąd ustalił i zważył, co następuje.

Powódka M. K. w dniu 21 września 2007 r. zawarła z (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okres 24 miesięcy, która przewidywała m. in. kwotę zobowiązania w wysokości 65 zł. miesięcznie, miesięczny limit należności w wysokości 160 zł. i opłatę specjalną za niedotrzymanie warunków umowy w wysokości 998 zł. Zawarcie tej umowy powódka potwierdziła własnoręcznym podpisem, potwierdziła również w ten sam sposób otrzymanie m. in.: warunków umowy i Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych w sieci GSM (...) i (...) przez spółkę pod firmą (...) Sp. z o. o. z dnia 19 września 2005 r., Cennika usług podstawowych i Ogólnych warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych. Na skutek braku zapłaty przez powódkę kolejnych faktur wystawianych na podstawie tej umowy przez (...) Sp. z o. o., w/w umowa została przez Spółkę rozwiązana, co doprowadziło do wydania przez Sąd Rejonowy w Chełmnie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 04 marca 2009 r. w sprawie I Nc 217/09, a następnie do wszczęcia przeciwko powódce na podstawie w/w nakazu zapłaty postępowania egzekucyjnego.

(dowód: umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 21 września

2007 r. – k. 95 – 97, postanowienie komornika sądowego przy Sądzie

Rejonowym w C. M. G. z dnia 12 grudnia

2013 r., wydane w sprawie (...) – k. 15 i 39, pismo Zakładu

(...) Inspektoratu w G. z dnia 10

stycznia 2014 r. – k. 17 i 41)

W dniu 07 września 2007 r. powódka M. K. pojechała autobusem do T. i zawarła tam z przedstawicielem (...) Banku S. A. z siedzibą we W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na podstawie której otrzymała ona kwotę 1200 zł. na okres od dnia 07.09.2007 r. do dnia 01.03.2009 r., z obowiązkiem spłaty kwoty udzielonej pożyczki w miesięcznych ratach w wysokości po 91,14 zł. Zawarcie tej umowy powódka potwierdziła własnoręcznym podpisem. Powódka nie spłacała jednak rat tej pożyczki, w wyniku czego (...) Bank S. A. z siedzibą we W. wystawił w dniu 18 marca 2009 r. bankowy tytuł egzekucyjny o numerze (...), który – po nadaniu mu klauzuli wykonalności – stał się tytułem wykonawczym, na podstawie którego komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie wszczął przeciwko powódce postępowanie egzekucyjne.

(dowód: zeznania świadka K. K. – k. 136 – 137, umowa pożyczki

gotówkowej nr (...) z dnia 07 września 2007 r.

– k. 9 – 10, 32 – 33 i 110 – 111, postanowienie komornika sądowego

przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie M. G. z dnia

03 grudnia 2013 r., wydane w sprawie (...) – k. 16 i 40,

pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektoratu w G.

z dnia 10 stycznia 2014 r. – k. 17 i 41)

Powódka M. K. jest rencistką, posiadającą orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zaliczające ją pierwotnie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, którego to stopienia niepełnosprawności istnienie u powódki datuje się od dnia 26 września 2001 r., i wymagała ona częściowej pomocy osoby drugiej w związku z ograniczoną zdolnością do samodzielnej egzystencji, a następnie - do znacznego stopnia niepełnosprawności, którego to stopienia niepełnosprawności istnienie u powódki datuje się od dnia 29 kwietnia 2009 r. Zgodnie z w/w orzeczeniem, zaliczającym powódkę do znacznego stopnia niepełnosprawności, powódka jest niezdolna do pracy i istnieje wobec niej konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

(dowód: decyzja (...) Oddział w T. z dnia 18 marca 2015 r. o waloryzacji

renty – k. 5, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 06 maja

2011 r. – k. 7 i 31, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 15

października 2001 r. – k. 8 i 30)

Mąż powódki K. K. dwukrotnie (w latach 2008 i 2010) składał do Sądu Okręgowego w Toruniu wnioski o ubezwłasnowolnienie powódki M. K. i w obu tych sprawach wnioski o ubezwłasnowolnienie M. K. zostały prawomocnie oddalone. Biegli sądowi, wydając opinie w obu tych sprawach, nie stwierdzili występowania u M. K. choroby psychicznej i, uznając, że jest ona zdolna planować, przewidywać i kierować swoim postępowaniem, stwierdzili brak podstaw medycznych do jej ubezwłasnowolnienia.

(dowód: opinia sądowo – psychiatryczno – psychologiczna z dnia 28 maja 2008

r. – k. 44 – 47 akt sprawy (...) Sądu Okręgowego w Toruniu,

postanowienie Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 września 2008

r., wydane w sprawie (...) – k. 85 akt sprawy (...) Sądu

Okręgowego w T., opinia sądowo – psychiatryczno –

psychologiczna z dnia 30 lipca 2010 r. – k. 32 – 36 akt sprawy (...)

(...) Sądu Okręgowego w Toruniu, postanowienie Sądu Okręgowego

w T. z dnia 28 grudnia 2010 r., wydane w sprawie (...) 20/10

- k. 67 akt sprawy (...) 20/10 Sądu Okręgowego w Toruniu)

Powódka M. K. aktualnie nie ujawnia objawów choroby psychicznej, natomiast biegli rozpoznali u niej organiczne zaburzenia osobowości i nastroju. W datach zawieranych przez powódkę umów z (...) Bank S. A. i (...) Sp. z o. o. umów, t. j. w dniach 07 września 2007 r. i 21 września 2007 r., jej poziom rozwoju intelektualnego kształtował się na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim (w górnej granicy przedziału). Powódka w tamtym czasie nie znajdowała się w stanie wyłączającym jej świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli w zakresie dotyczącym zawarcia tych umów i skutków ich zawarcia.

(dowód: opinia sądowo – psychiatryczno - psychologiczna z dnia 07 czerwca

2016 r. – k. 163 – 164)

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w aktach sprawy dokumentów takich jak: umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 21 września 2007 r. (k. 95 – 97), postanowienie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie M. G. z dnia 12 grudnia 2013 r., wydane w sprawie (...) (k. 15 i 39), pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektoratu w G. z dnia 10 stycznia 2014 r. (k. 17 i 41), umowa pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 07 września 2007 r. (k. 9 – 10, 32 – 33 i 110 – 111), postanowienie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie M. G. z dnia 03 grudnia 2013 r., wydane w sprawie (...) (k. 16 i 40), decyzja (...) Oddział w T. z dnia 18 marca 2015 r. o waloryzacji renty (k. 5), orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 06 maja 2011 r. (k. 7 i 31) i orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 15 października 2001 r. (k. 8 i 30), które to dokumenty uznał za wiarygodne, ponieważ żadna ze stron ich autentyczności nie kwestionowała.

Sąd uwzględnił również - przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy – treść opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznych, wydanych w sprawach Sądu Okręgowego w Toruniu o sygnaturach (...) i (...) 20/10 oraz treść orzeczeń kończących postępowania w tych sprawach (k. 44 – 47 i 85 akt sprawy (...) Sądu Okręgowego w Toruniu oraz k. 32 – 36 i 67 akt sprawy (...) (...) Sądu Okręgowego w Toruniu).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy Sąd oparł się także na treści opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej, sporządzonej przez biegłych sądowych w niniejszej sprawie (k. 163 – 164), którą uznał za wiarygodną, albowiem jest ona spójna, logiczna oraz nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd uznał również za częściowo wiarygodne zeznania świadka K. K., za wyjątkiem części jego zeznań, w której opisywał on stan świadomości powódki oraz jej ograniczenia w tym zakresie, i której to części zeznań świadka Sąd nie dał wiary, ponieważ te fragmenty zeznań świadka są sprzeczne z treścią zarówno opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej sporządzonej w niniejszej sprawie, jak i z treścią opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznych, sporządzonych w obu w/w sprawach o ubezwłasnowolnienie powódki.

Jak wynika z treści pozwu, strona powodowa opiera swoje żądanie ustalenia nieważności obu przedmiotowych umów zawartych przez powódkę z (...) Bank S. A. i (...) Sp. z o. o. na treści art. 82 k. c.

Zgodnie z art. 82 k. c., nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, przy czym dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r., sygn. akt IV CSK 7/05, opubl. w LEX pod nr (...), wyraził pogląd, iż stan wyłączający świadomość to - najogólniej rzecz ujmując - brak rozeznania, niemożność rozumienia zachowań własnych i zachowań innych osób, niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan taki musi przy tym wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła. Sformułowanie art. 82 k.c. wskazuje, że wada oświadczenia woli określona w tym przepisie obejmuje dwa różne stany faktyczne, które mogą występować samodzielnie, trzeba jednak zauważyć, że granica między stanem wyłączającym świadome powzięcie decyzji a stanem wyłączającym swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli jest bardzo płynna. Powzięcie decyzji i wyrażenie woli jest swobodne, gdy zarówno proces decyzyjny, jak i uzewnętrznienie woli nie zostały zakłócone przez destrukcyjne czynniki wynikające z właściwości psychiki czy procesu myślowego osoby składającej oświadczenie woli. Stan wyłączający swobodę musi również wynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocie składającym oświadczenie woli, a nie w sytuacji zewnętrznej. Tak pojmowanemu brakowi swobody towarzyszyć będzie natomiast najczęściej także pewne ograniczenie świadomości. Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli nie może być rozumiany dosłownie, wobec czego nie musi oznaczać całkowitego zniesienia świadomości i ustania czynności mózgu. Wystarczy istnienie takiego stanu, który oznacza brak rozeznania, niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania.

Z wiarygodnej, zdaniem Sądu, opinii sądowo - psychiatryczno – psychologicznej sporządzonej w niniejszej sprawie wynika, że powódka M. K. w datach zawarcia przez nią w/w przedmiotowych umów z (...) Bank S. A. i (...) Sp. z o. o. nie znajdowała się w stanie wyłączającym jej świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli w zakresie dotyczącym zawarcia tych umów i skutków ich zawarcia. Tym samym brak jest podstaw do ustalenia - w oparciu o art. 82 k. c. - że zawarte przez powódkę w/w umowy są nieważne. Skutkiem tego stanu rzeczy jest oddalenie powództwa w części dotyczącej ustalenia nieważności w/w umów, zawartych przez powódkę z (...) Bank S. A. i (...) Sp. z o. o.

Z treści pozwu wynika również, że zawarte w nim żądanie zasądzenia na rzecz powódki od pozwanych (...) S. A. (...) Bank (...) S. A. kwot po 2637,82 zł. jest ściśle związane z żądaniem ustalenia nieważności umów zawartych przez powódkę z w/w pozwanymi i stanowi w istocie żądanie zwrotu na rzecz powódki kwot wyegzekwowanych od niej w postępowaniach egzekucyjnych, prowadzonych w związku z niedotrzymaniem przez nią warunków w/w umów zawartych z w/w pozwanymi. Tym samym – mając na uwadze oddalenie powództwa w części dotyczącej ustalenia nieważności przedmiotowych umów - również powództwo w zakresie żądania zasądzenia od pozwanych (...) S. A. (...) Bank (...) S. A. na rzecz powódki kwot po 2637,82 zł. podlegało oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd, w punkcie 1 wyroku, oddalił powództwo.

W punkcie 2 wyroku Sąd, mając na uwadze, że powódka postanowieniem sądowym została zwolniona od kosztów sądowych w całości, zaś brak jest – ze względu na wynik sprawy – podstaw do obciążenia kosztami sądowymi pozwanych, kosztami sądowymi - na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623) w zw. z art. 98 § 1 k. p. c. - obciążył Skarb Państwa.

W punkcie 3 wyroku Sąd, mając na uwadze trudną sytuację zarobkową i majątkową powódki oraz jej stan zdrowia i uznając z tych względów sytuację powódki za wypadek szczególnie uzasadniony, w myśl art. 102 k. p. c., nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanych kosztów procesu.