Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Beata Michalska

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

SSA Mirosław Godlewski (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Nagy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2016 r. w Ł.

sprawy E. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w Ł.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 22 maja 2015 r. sygn. akt VIII U 1747/14

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 1355/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 22 maja 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału (...) w Ł. z 8 kwietnia 2014 roku i przyznał E. K. prawo do emerytury od (...) roku.

Wydając zaskarżony wyrok sąd pierwszej instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia faktyczne:

E. K., urodzony (...) dnia 26 marca 2014 roku złożył wniosek o emeryturę. Odwołujący się nie był członkiem OFE. Skarżący w dniu 15 czerwca 1968 r. ukończył Szkolę Podstawową w C.. Następnie od 1 września 1968 r. do 31 grudnia 1970 roku był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w L. z/s w O. na stanowisku ucznia zawodu w piekarni. W dniu 1 września 1968 r. pomiędzy zarządem Gminnej Spółdzielni (...) a E. K. została zawarta umowa o naukę zawodu piekarza. W umowie stwierdzono, że czas pracy ucznia do chwili ukończenia przez niego 16 lat życia wynosi 36 godzin tygodniowo a po ukończeniu 16 lat życia obowiązuje normalny czas pracy stosowany w zakładzie. Strony ustaliły, że uczeń nie będzie zatrudniony w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, jak również przy pracach szczególnie uciążliwych dla zdrowia. Umowa zobowiązywała ucznia do przepracowania w zakładzie przynajmniej trzech lat po ukończeniu nauki. Pracodawca wskazał, że okres szkolenia wlicza się do czasu zatrudnienia w zakładzie pracy. W dniu 1 września 1968 roku pomiędzy Gminną Spółdzielnią (...) w O. a kierownikiem piekarni w G. zawarto umowę zlecenie o szkoleniu uczniów w zakładzie pracy. Instruktor szkolenia zobowiązał się w okresie od dnia 1 września 1968 r. do dnia 30 czerwca 1971 r. nauczyć i przygotować E. K. do wykonywania zawodu piekarza. W dniu 30 czerwca 1970 r. wnioskodawca ukończył II rok nauki zawodu piekarza i złożył egzamin praktyczny z wynikiem ogólnym dobrym. Umowa o naukę zawodu została rozwiązana z inicjatywy wnioskodawcy z dniem 31 grudnia 1970 r. Wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku ucznia piekarza w wieku lat 14,5. Skarżący pracował w piekarni w G.. Ubezpieczony wykonywał pracę piekarza ciastowego oraz piekarza piecowego. Jako piekarz ciastowy wyrabiał i formował ciasto, przygotowywał surowe pieczywo do pieca. Wykonując czynności piekarza piecowego ubezpieczony wkładał przygotowane ciasto do pieca, zajmował się przekładaniem pieczywa z górnego do dolnego pieca oraz wyciąganiem pieczywa z pieca. Wnioskodawca pracował także przy stole piekarskim. Piekarnia nie była zmechanizowana, więc skarżący pracował ręcznie a z maszyny korzystał tylko przy wyrabianiu ciasta. Do obowiązków ubezpieczonego należało również podawanie worków o masie 50 kg. Przez pierwsze 2-3 miesiące wnioskodawca wykonywał polecone mu czynności w celu nauki wykonywania zawodu a po tym okresie ubezpieczony umiał już podołać normalnym obowiązkom pracowniczym. Specyfika pracy w piekarni wymagała, by dwie osoby pracowały jednocześnie na jednej zmianie. Jedna osoba nie byłaby w stanie wypiekać pieczywa samodzielnie. Dlatego wnioskodawca nie mógł wyjść z pracy przed końcem swojej zmiany Praca odbywała się w trybie dwuzmianowym w godzinach od 22 do 6 oraz od 6 do 14 przez 6 dni w tygodniu. W drugim roku pracy ubezpieczony częściej pracował na zmianę nocną. Na jednej zmianie pracowały 2-3 osoby jednocześnie. Na nocną zmianę 3 osoby a w dzień 2. Odwołujący się nie miał urlopów bezpłatnych i nie był oddelegowany do innej pracy. W trakcie zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) ubezpieczony był uczniem (...) Szkoły Zawodowej w Ł.. Zajęcia w szkole odbywały się w trybie wieczorowym. Lekcje rozpoczynały się od godziny 15 albo 15.30 i trwały przez 3-4 godziny. Skarżący chodził do szkoły 3 lub 4 dni w tygodniu. W okresie letnim, gdy skończył się rok szkolny wnioskodawca korzystał z miesięcznego urlopu. Zakład pracy wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w warunkach szczególnych, w którym potwierdził, iż skarżący w okresie od 1 września 1968 r. do 31 grudnia 1970 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę przy wypieku pieczywa na stanowisku ucznia piekarza wymienionym w wykazie A dziale X poz. 11 pkt 3 wykazu stanowiącego załącznik do uchwały Zarządu Głównego (...) z dnia 25 lipca 1983 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy w spółdzielczości rolniczej.

W okresie od 19 lutego 1973 r. do 20 lipca 1974 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Zakładach (...) na stanowisku piekarza. Skarżący wykonywał w tym czasie pracę w szczególnych warunkach. Stosunek pracy został rozwiązany za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika. Następnie odwołujący się odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 26 października 1974 r. do 7 października 1976 r. Po powrocie z wojska wnioskodawca był zatrudniony w (...) Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w Ł. od dnia 9 grudnia 1976 r. do 26 lutego 1977 r. na stanowisku piekarza. W tym okresie ubezpieczony również wykonywał pracę w szczególnych warunkach. (...) Zakład (...) został przekształcony w Wojewódzką Spółdzielnię (...) w Ł. (...).

Wnioskodawca wykazał 28 lat, 10 miesięcy i 24 dni okresów składkowych, żadnych okresów nieskładkowych w tym 13 lat, 5 miesięcy i 7 dni okresu pracy w szczególnych warunkach.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał E. K. prawo do wnioskowanego świadczenia.

Sąd (...) instancji, przywołując treść przepisów art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, uznał, że w przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do wieku oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek stażu szczególnego (15 lat pracy w warunkach szczególnych). Istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczonemu należy uznać okres pracy w Spółdzielni (...) w O. od 1 września 1968 r. do 31 grudnia 1970 r. na stanowisku ucznia piekarza oraz okres odbywania służby wojskowej od 26 października 1974 r. do 7 października 1976 r. za pracę w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy wskazał, iż organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w szczególnych warunkach w Spółdzielni (...), argumentując, że w tym okresie ubezpieczony był uczniem i nie mógł wykonywać pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem sądu, organ rentowy nie ma racji. Fakt, że wnioskodawca był zatrudniony w charakterze ucznia nie wyklucza możliwości uznania okresu takiej pracy za pracę w warunkach szczególnych. Natomiast, jako niezasadne, Sąd (...) instancji uznał żądanie wnioskodawcy co do zaliczenia mu okresu odbywania służby wojskowej jako pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy podniósł, że wnioskodawca, podejmując zatrudnienie w Gminnej Spółdzielni (...), był w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 ze zm.) osobą młodocianą.

W myśl przepisów w/w. ustawy, jak i utrwalonej linii orzeczniczej, którą Sąd orzekający w (...) instancji w pełni podzielił, praca wykonywana w ramach umowy o naukę zawodu może zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych, jeśli pracownik (uczeń) wykonywał prace zaliczane do prac w warunkach szczególnych w pełnym obowiązującym go wymiarze czasu pracy i robił to stale. Wskazał, że w przypadku wnioskodawcy obowiązujący go wymiar czasu pracy do 16 roku życia to 36 godzin tygodniowo i praca w takim wymiarze była wystarczająca do zaliczenia okresu do okresu pracy w warunkach szczególnych. Z materiału dowodowego wynika, iż wnioskodawca pracował w wymiarze przekraczającym 36 godzin tygodniowo (46 godzin tygodniowo) przed ukończeniem 16 roku życia.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwala na ustalenie, że co najmniej od grudnia 1968 r. (po pierwszych 3 miesiącach zatrudnienia) wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę przy wypieku pieczywa. Skarżący pracował w piekarni w G.. Ubezpieczony wykonywał pracę piekarza ciastowego oraz piekarza piecowego. Jako piekarz ciastowy wyrabiał i formował ciasto, przygotowywał surowe pieczywo do pieca. Wykonując czynności piekarza piecowego ubezpieczony wsadzał przygotowane ciasto do pieca, zajmował się przekładaniem pieczywa między piecami oraz wyciąganiem pieczywa z pieca. Wnioskodawca pracował także przy stole piekarskim. Piekarnia nie była zmechanizowana, więc skarżący pracował ręcznie a z maszyny korzystał tylko przy wyrabianiu ciasta. Do obowiązków ubezpieczonego należało również podawanie worków o masie 50 kg. Praca odbywała się w trybie dwuzmianowym w godzinach od 22 do 6 oraz od 6 do 14 przez 6 dni w tygodniu. Wnioskodawca nie mógł wyjść z pracy przed końcem swojej zmiany. Odwołujący się nie miał urlopów bezpłatnych i nie był oddelegowany do innej pracy.

W trakcie zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) ubezpieczony był uczniem (...) Szkoły Zawodowej w Ł.. Zajęcia w szkole odbywały się w trybie wieczorowym. Lekcje rozpoczynały się od godziny 15 albo 15.30 i trwały przez 3-4 godziny. Skarżący chodził do szkoły 3 lub 4 dni w tygodniu. A zatem szkoła wieczorowa nie kolidowała z pracą odwołującego się.

Ponadto pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporny okres zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...).

Sąd Okręgowy wskazał, iż materiał dowodowy potwierdził wykonywanie pracy przez wnioskodawcę, a nawet w warunkach szczególnych już w wieku poniżej 15 lat, a nadto także w godzinach nocnych, a zatem wbrew przepisom ustawy. Wnioskodawca wyjaśnił, a potwierdzili to świadkowie, iż zakład pracy - mała gminna piekarnia, nie przywiązywał wagi do obowiązujących przepisów. Nadto zaś praca nocna i w warunkach szczególnych była immanentną cechą pracy w piekarni. Piekarnie pracują głównie w nocy. Nie sposób, w ocenie sądu, odmówić wiary świadkom i wnioskodawcy skoro sam pracodawca potwierdził te okoliczności wydając świadectwo pracy w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu pierwszej instancji nawet zatrudnienie wbrew obowiązującym przepisom nie może pozbawić wnioskodawcy prawa do zaliczenia spornego okresu do pracy w warunkach szczególnych, choćby dlatego, iż warunki szkodliwe dla osób dorosłych czy choćby w wieku 16 lat, były tak samo o ile nie bardziej szkodliwe dla osób młodszych.

Mając powyższe na uwadze wnioskodawca udowodnił, iż świadczył pracę w szczególnych warunkach w okresie od 1 grudnia 1968 r. do 31 grudnia 1970 r., czyli przez okres 2 lat i 1 miesiąca.

Na marginesie Sąd Okręgowy dodał, iż nawet gdyby przyjąć, że zaliczeniu do okresu pracy w warunkach szczególnych podlega okres dopiero od ukończenia 15 roku życia, który to wiek wnioskodawca ukończył (...)roku, to i tak wykazałby 1 rok, 8 miesięcy i 22 dni pracy w warunkach szczególnych.

Wskazując na treść art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. „o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (Dz.U.67.44.220 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w latach 1974-1976 i art. 124 ust. 1 nieobowiązującej już ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym, a także pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006r.(sygn. III UK 5/06), Sąd Okręgowy uznał, że okres odbywania zasadniczej służby wojskowej nie może zostać, zatem zaliczony do okresu pracy w warunkach szczególnych.

Po pierwsze wnioskodawca nie był zatrudniony w tym samym zakładzie przed i po odbywaniu zasadniczej służby wojskowej, po wtóre stosunek pracy z pierwszym pracodawcą został rozwiązany (20 lipca 1974 roku ) czyli na kilka miesięcy przed rozpoczęciem odbywania służby wojskowej ( 26 października 1974 roku), a po trzecie wnioskodawca po zwolnieniu ze służby wojskowej zgłosił się do zakładu pracy z przekroczeniem 30-dniowego terminu, bowiem ze służby został zwolniony z dniem 7 października 1976 r. a pracę rozpoczął dopiero w dniu 9 grudnia 1976 r.

Jednak nawet mimo niezaliczenia okresu służby wojskowej, jako pracy w szczególnych warunkach, wnioskodawca udowodnił, łącznie z okresem uznanym przez organ rentowy co najmniej 15 lat 1 miesiąc i 22 dni okresu pracy w szczególnych warunkach, czym spełnił ostatnią przesłankę do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskodawca złożył wniosek w dniu 26 marca 2014 r., zaś urodził się w dniu (...), a zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia (...) r. tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył w całości apelacją organ rentowy, zarzucając ; 1) naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. polegające na wydaniu wyroku bez wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy; 2) naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (t. jedn. Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227) poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i ustalenie prawa do emerytury pomimo nie udokumentowania wymaganego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Motywując podniesione zarzuty organ rentowy wywodził, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż wnioskujący jako uczeń pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i to wykonując pracę na stanowisku pracy w szczególnych warunkach . Nadto sąd pierwszej instancji czyniąc rozważania, pomijał także to, że wnioskodawca do (...)roku był osoba młodocianą.

W konkluzji apelant wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 8.04.2014r., ewentualnie o uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe, przeprowadzając dowód z dokumentów ( k.78 do 92 ) oraz uzupełniających zeznań wnioskodawcy (k.57 – 00:05:07 do 00:11:20 ) w oparciu o które ustalił, że E. K. ukończył 20 czerwca 1970 roku (...) Szkołę Zawodową dla pracujących w Ł. uzyskując zawód piekarza . Nauka w szkole trwała dwa lata, szkoła nie prowadziła praktyk. Praktyki uczniowie odbywali w zakładzie pracy w którym pobierali naukę zawodu oraz na kursach dokształcających. E. K. naukę zawodu realizował w okresie od 1 września 1969 roku do 30 czerwca 1970 roku w piekarni w G.. Zaliczył też w okresach od 10 lutego do 15 marca 1969 roku oraz od 20 października do 20 listopada 1969 roku kursy dokształcające, prowadzone w S. i Ż.. Egzamin praktyczny złożył dnia 26 czerwca 1970 roku. Praca w piekarni w G. wykonywana była w systemie zmianowym w ramach którego, zmieniały się też godziny pracy wnioskodawcy. A nauka w szkole odbywała się 3 - 4 razy w tygodniu, zajęcia odbywały się w godzinach popołudniowych i trwały po 4 do 5 godzin.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna a zebrany przez sąd pierwszej instancji materiał dowodowy, przy uwzględnieniu treści uzupełniającego postępowania dowodowego przeprowadzonego przed sądem drugiej instancji, uzasadniał wydanie wyroku reformatoryjnego . W sprawie nie było bowiem podstaw aby zaaprobować poczynione przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne co do spełnienia przez wnioskującego stażu szczególnego. Miał rację apelant wywodząc, iż ustaleń tych sąd pierwszej instancji dokonał z naruszeniem przepisu art.233§1 k.p.c. .

Na etapie postępowania apelacyjnego, spór ograniczony została do kwalifikacji okresu pracy od 1 września 1968 roku do 31 grudnia 1970 roku kiedy to wnioskodawca miał wykonywać prace jako uczeń w zawodzie piekarza. Ten okres, miał w ocenie wnioskodawcy, uzupełnić uznany okres 13 lat 5 miesięcy i 7 dnia stażu szczególnego do wymaganego okresu co najmniej 15 lat takiego zatrudnienia.

W związku z powyższym, przy uwzględnieniu treści dowodów przeprowadzonych także przed sądem drugiej instancji, nie ma podstaw pozwalających na ustalenie, że wnioskodawca spełnił przesłankę stażu szczególnego . Wnioskodawca urodzony (...) rozpoczął naukę zawodu od 1 września 1968 roku przed ukończeniem 16 roku życia i kontynuował ją do 30 czerwca 1970 roku.

Nie ma podstaw aby twierdzić, że wykonując prace jako młodociany w ramach praktycznej nauki zawodu nie miał wliczanego do czasu pracy, czasu nauki w szkole. To, że wnioskodawca w spornym okresie nie był uczniem zasadniczej szkoły wieczorowej ( jak przyjmuje sąd pierwszej instancji ) lecz uczniem szkoły „ dla pracujących” uczącej młodocianych realizujących praktyczną naukę zawodu poza szkołą w warunkach ustawy z 2 lipca 1958 roku o nauce zawodu ( Dz.U. Nr 45 poz.226 ze zmianami) wynika wprost z treści tak świadectwa ukończenia szkoły, świadectwa zdania egzaminu praktycznego jak i znajdującej się w aktach osobowych umowy z 1 września 1968 roku o naukę zwodu. Wskazana umowa w §5 i §7 jednoznacznie określała czas pracy ucznia zawodu statuując zasadę wliczania do czasu pracy okresu szkolenia. W tym stanie rzeczy, przyjmowanie na podstawie osobowych źródeł dowodowych ( tak świadka jak i wnioskodawcy) gołosłownych tez o nieprzestrzeganiu wskazanych norm pracy jest nieuzasadnione, naruszając nie tylko zasady doświadczenia życiowego ale i prawidłowego wnioskowania. Tym bardziej, jeżeli uwzględniamy, co zostało ujawnione w toku postępowania przed sądem drugiej instancji, że okres szkolenia poza nauką w szkole obejmował także dwa okresu dokształcenia zawodowego w innych ośrodkach, co nie była przez zeznających ujawnione oraz, że twierdzenia samego wnioskodawcy co do czasu pracy, przed sądem drugiej instancji nie były już tak jednoznaczne. Podnoszona bowiem kwestia organizacji pracy i systemu pracy zmianowej, kłóci się z koncepcją nie kolidowania nauki teoretycznej z pracą w systemie zmianowym. Należy w tym miejscu, przypomnieć także ogólną regułę oceny dowodów z osobowych źródeł dowodowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w których z uwagi na brak ograniczeń dowodowych pracownik może wszelkimi dowodami, także zeznaniami dowodzić fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach ale przy ocenie takich zeznań skierowanych przeciwko treści dokumentów znajdujących się w aktach osobowych, sąd musi uwzględniać okoliczności oczywiste i naturalne a mianowicie to, że w sprawach dotyczących odległych zdarzeń, pamięć świadków bardzo często bywa zawodu w związku z czym treść dokumentów pochodzących ze spornego okresu opisuje rzeczywistość bardziej obiektywnie niż subiektywne i często stronnicze zeznania . ( patrz bliżej - SN postanowienie z 18 lutego 2013 roku II UK 332/12 i tam przywoływane orzecznictwo ; a także SA w/m wyrok z 6 maja 2016 roku III AUa 1367/15 /legalis/) . Powyższej oceny dowód nie niweczy fakt wystawienia w 2014 roku, przez byłego pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach także na okres spornej praktycznej nauki zawodu. Świadectwo takie ma bowiem charakter dokumentu prywatnego a nadto już treść akt osobowych wyklucza legalność wystawienia rzeczonego świadectwa przez byłego pracodawcę. Pracodawca wystawiając wskazany dokument może opierać się wyłącznie o treść dokumentów zawartych w aktach i nie ma uprawnień do ich twórczego interpretowania. ( patrz - SA w/m wyrok z 20 października 2015 r III AUa 1415/14; z 3 grudnia 2015 r III AUa 846/15 /legalis/ ).

Uwzględniając powyższe, w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, stwierdzić należało, że E. K. wykonując pracę w okresie pobierania nauki zawodu nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych i nie ma możliwości zaliczenia wskazanego okresu do stażu szczególnego uprawniającego do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Kwalifikacja okresu pracy młodocianego w okresie nauki zawodu jest w orzecznictwie ugruntowana. Przypomnieć w związku z powyższym należy, pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 22 sierpnia 2012 roku (...) 130/12 /legalis/, że praca na podstawie umowy o naukę zawodu wykonywana była zawsze w rozmiarze mniejszym niż obowiązujący na danym stanowisku, mimo że młodocianych w wieku powyżej lat 16 obowiązywał normalny czas pracy stosowany w zakładzie pracy ( art.13 ust.2 ustawy o nauce zawodu, przyuczenia do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy ). ( patrz także - SN postanowienie z 5 marca 2013 roku (...) i tam przywoływane orzecznictwo; oraz SA w/m wyrok z 12 marca 2015 roku III AUa 600/14; z 11 lutego 2014 r III AUa 581/13 ; z 27 stycznia 2016 roku III AUa 1177/15 /legalis/).

Powyższe, wobec bezspornej niemożności wykazania spełnienia stażu szczególnego bez prawidłowo niezakwalifikowanego przez sąd pierwszej instancji okresu odbywania służby wojskowej oraz bez rozważanego na obecnym etapie postępowania okresu pracy jako młodociany podczas praktycznej nauki zawodu, pozbawia praktycznego znaczenia wątek charakteru prac, wykonywanych w piekarni przez wnioskodawcę, w czasie pobierania nauki zawodu . Albowiem nawet przyjęcie rozszerzonej wykładni pojęcia „ prac przy wypieku pieczywa” zaprezentowanej w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2015 roku (...) 336/14 /legalis/, nie może doprowadzić do odmiennego wniosku, pozwalającego na zakwalifikowanie pracy wnioskodawcy jako młodocianego podczas nauki zawodu, jako pracy w szczególnych warunkach. Wobec powyższego ubocznie wskazać jedynie należy, że sąd w niniejszym składzie, nie podziela możliwości tak rozszerzającej wykładni wykazu A działu X poz.11 aby obejmować jego treścią także czynności piekarza ciastowego. Nie rozwijać tego zagadnienia, z uwagi na brak potrzeby orzeczniczej wskazać jedynie należy, iż praca w warunkach szczególnych ograniczona jest do prac „ przy wypieku pieczywa” czyli prac finalnych gdzie występuje narażenia na wysokie temperatury a nie do wszystkich prac wykonywanych w piekarni, związanych z produkcją pieczywa. ( patrz - bliżej SA w/m wyrok z 24 maja 2016 roku III AUa 1365/15 i tam przywołane orzecznictwo /legalis/ ).

Powyższe uwagi, przy uwzględnieniu brakującego okresu stażu szczególnego, bezprzedmiotowym czynią bliższe analizowanie okresu od lipca do grudnia 1970 roku.

Kierując się wskazaną argumentacją, podzielając zasadność zarzutów apelacji i stwierdzając niespełnienie przez wnioskodawcę przesłanki stażu szczególnego, Sąd Apelacyjny na podstawie art.386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie.