Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 26 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Zofia Lehmann

Protokolant:Starszy sekretarz sądowyE. W.

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2016 r. w Poznaniu na rozprawie sprawy z powództwa B. M., zam. ul. (...), (...)-(...) P.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., (...), (...)-(...) W.

- o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 100.000,-zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 28 lutego2014 roku do dnia zapłaty, przy czym od 1 stycznia 2016 roku – za opóźnienie.

II.  Kosztami niniejszego postępowania obciąża pozwanego i w związku z tym:

a.  zasądza od niego na rzecz powoda kwotę 1.400,-zł z tytułu zwrotu części uiszczonej przez niego opłaty sądowej, kwotę 1.400,-zł z tytułu zwrotu części wydatków poniesionych przez niego na poczet przeprowadzonych dowodów z opinii biegłych oraz kwotę 3.600,-zł z tytułu zwrotu poniesionego przez niego kosztu jego procesowego zastępstwa;

b.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 3.600,-zł z tytułu pozostałej części opłaty sądowej oraz kwotę 2.485,59,-zł z tytułu pozostałych wydatków poniesionych na przeprowadzony w niniejszej sprawie dowód z opinii biegłych;

c.  Kosztem procesowego zastępstwa pozwanego obciąża go we własnym zakresie.

SSO Zofia Lehmann

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu dnia 5 maja 2014r., powód B. M. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. kwoty 28.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 lutego 2014r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Powód podała, że w wyniku wypadku komunikacyjnego dnia 5 maja 2013r. odniósł liczne i poważne obrażenia, których wynikiem jest wystąpienie po jego stronie krzywdy, będącej podstawą wypłaty zadośćuczynienia.

W odpowiedzi na pozew na pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 2.417 zł. Pozwany przyznał okoliczności zdarzenia, w wyniku którego powód został poszkodowany i przejął odpowiedzialność za skutki wypadku. Jednocześnie zaznaczył, że dotychczas wypłacone powodowi odszkodowanie w kwocie 1.248 zł oraz zadośćuczynienie w kwocie 25.000 zł w pełni wyczerpuje jego roszczenia. Pozwany zakwestionował także zasadność dochodzenia odsetek od dnia 28 lutego 2014r., podając, że spełnienie świadczenia przez zakład ubezpieczeń powinno nastąpić w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie, jednak usprawiedliwione jest przedłużenie tego terminu z uwagi na konieczność wyjaśnienia okoliczności odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania. Wobec tego pozwany wniósł o zasądzenie odsetek od dnia wyrokowania.

W piśmie procesowym z dnia 19 stycznia 2016r. powód rozszerzył powództwo, domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 lutego 2014r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia (k. 303). Powód wniósł także o zasądzenie odsetek za opóźnienie liczonych od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 7 lipca 2016r. Sąd Rejonowym Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu ((...)) stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Poznaniu. (k. 304)

W dalszej części procesu strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 maja 2013r. w P. na ul. (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, w ten sposób, że kierująca samochodem osobowym marki T. (...) o nr. Rej. (...) A. S., wykonując manewr skrętu w prawo, przejeżdżając drogę rowerową nie zachowała szczególnej ostrożności i nie ustąpiła pierwszeństwa kierującemu rowerem B. M., którego potrąciła. B. M. doznał poważnych obrażeń ciała.

Dowód: zeznania świadka U. M. (1) – k. 51, zeznania powoda – k. 157 v. Okoliczności bezsporne.

Wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu (...) z dnia 9 grudnia 2013r. (sygn. akt (...)) A. S. została uznana za winną popełnionego przestępstwa z art. 177 § 1 k.k.

Sprawczyni wypadku posiadała ważne ubezpieczenie komunikacyjne od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w W., potwierdzone polisą nr (...).

Dowód: akta szkody nr (...). Okoliczności bezsporne.

Z miejsca wypadku powód został przewieziony ma Oddział (...) Urazowej i Ortopedii Szpitala (...) UM w P.. W szpitalu stwierdzono u powoda: złamanie mostka ze zwichnięciem w stawie mostkowo-obojczykowym lewym, odmę opłucną lewą, złamanie obu żeber I oraz krwiak opłucnowej. Poddano powoda leczeniu polegającemu na repozycji zamknięcia zwichnięcia stawu mostkowo-obojczykowego lewego. Ciężki stan powoda nie pozwolił na operowanie obojczyka.

W dniu 13 maja 2013r. powód został wypisany do domu z zaleceniem noszenia opatrunku ósemkowego przez 3-4 tygodnie, dalszej konsultacji leczenia farmakologicznego oraz kontroli w poradniach ortopedycznej i pulmonologicznej. Do końca lipca 2013r. powód spędzał większość czasu w pozycji półleżącej z uwagi na problemy z oddychaniem, przyjmował silne leki przeciwbólowe, jednak nadal odczuwał ból. Przez cały ten czas wymaga pomocy innych osób, w szczególności żony. Nie był w stanie wykonać podstawowych czynności, jak mycie, jedzenie. Na początku 2013r. powód zaczął wykonywać samodzielnie podstawowe czynności, samodzielność stopniowo wracała. Do 28 grudnia 2014r. powód korzystał z zasiłku.

Dowód: zeznania świadka U. M. (1) – k. 51-53, dokumentacja medyczna – k. 74-102, zeznania powoda – k. 157v.-158v..

W okresie od maja 2013r. do stycznia 2014r. wykonano kolejne badania:

- w dniu 4 czerwca 2013r. badanie TK klatki piersiowej, które wykazało: stan po złamaniu podłużnym rękojeści mostka, złamaniu tylnego odcinka żebra I i podgłówkowe żebra II, III i IV lewego, wyrostka poprzecznego kręgu TH2; zwłóknienia w szczycie prawego płuca oraz dyskretne podopłucnowe w LS1+2; ślad włókniejącego płucny w lewej jamie opłucnej tuż nad przeponą,

- w dniu 20 czerwca 2013r. badanie ultrasonograficzne narządu ruchu, które wykazało: (ścięgna stożka rotatorów RC) ściągnięcie w tylnej część przyczepu (...) widoczny dobrze wysycony złów hydroksyapatytów wapnia o wymiarach 9x9 mm oraz (w stawie barkowo-obojczykowym) całkowite uszkodzenie więzadeł AC i CC z całkowitym, niestabilnym rozejściem powierzchni stawowych oraz kostną deformacją końca barkowego obojczyka,

- w dniu 10 sierpnia 2013r. badanie ultrasonograficzne narządu ruchu, które wykazało: (ścięgna stożka rotatorów RC) ściągnięcie w tylnej część przyczepu słabo wysycone, niewielkie pasmowe zwapnienie; (w stawie barkowo-obojczykowym) pourazowe aktywne zapalanie stawu ze znacznym przerostem błony maziowej, mnogimi nadżerkami na powierzchniach stawowych oraz (a w badaniu dynamicznym) widoczne przemieszczenia się maziówki wywołujące efekt przeskoku,

- w dniu 26 sierpnia 2013r. konsultacja ortopedyczna u prof. L. R.: konflikt w stawie barkowo-obojczkowym oraz zespół podbarkowy w obrębie barku prawego. Zalecono powodowi leczenie operacyjne, polegające na resekcji końca barkowego obojczyka z jego stabilizacją więzadłem kruczo-barkowym,

- w dniu 13 listopada 2013r. konsultacja ortopedyczna u A. C., który stwierdził: całkowite uszkodzenie pierścienia rotatorów oraz całkowite zwichnięcie stawu barkowego.

Dowód: dokumentacja medyczna – k. 59-71, 115-127, 148-155, zaświadczenie lekarskie prof. L. R. z dnia 2 lutego 2015r. – k. 142.

Bezpośrednio po wypadku powód odczuwał ból o dużej intensywności – około 7-8 w 10-stopniowej skali odczuwania bólu. Dolegliwości bólowe cechowo znaczne nasilenie i uciążliwość, wymagające zastosowania leków przeciwbólowych: P., D., K., T.. Przez kolejne 6 miesięcy dolegliwości bólowe zmniejszały się stopniowo przechodząc do bóli sporadycznych o nasilonej intensywności (4-5) i kontrolowanych doraźnie lekami przeciwbólowymi oraz sterydowymi lekami przeciwzapalnymi w iniekcjach podawanych co około 3-4 tygodnie.

Po wypadku powód wymagał całodobowej opieki przez 6 tygodni, następnie przez kolejne pół roku wymagał pomocy przez około 2-3 godziny dziennie, aż do całkowitego usamodzielnienia się. Obecnie nawet przy ograniczeniu bólowym powód radzi sobie z czynnościami życia codziennego, jednak przy niektórych czynnościach musi przytrzymywać lewy bark prawą ręką, co wpływa na tempo wykonywanych zadań.

W wyniku wypadku z dnia 5 maja 2013r. powód doznał uszczerbku na zdrowiu w postaci złamania mostka ze zniekształceniem (10% uszczerbku), uszkodzenia przynajmniej 2 żeber z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszenia pojemności życiowej płuc (10% uszczerbku), zwichnięcia stawu obojczykowo barkowego prawego i lewego (20% uszczerbku).

Rokowania co do stanu zdrowia powoda są niepewne. Powoda czeka leczenie operacyjne. Uprawianie sportów i wysiłek fizyczny są i niego przeciwskazane.

Stałym bądź długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu nie jest odma opłucnowa i krwiak opłucnowej, które stwierdzono u powoda po przyjęciu do szpitala, ale nie odmontowano już w badaniu z dnia 4 czerwca 2013r. Dla potwierdzenia, czy występują zrosty w płucu (mogące powstać w procesie gojenia się ran) konieczne jest wykonanie nadania TK klatki piersiowej.

Dowód: opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w P. z dnia 24 czerwca 2015r. (specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.) – k. 201-208, pismo zespołu biegłych Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w P. z dnia 18 września 2015r. – k. 230-231, zeznania biegłego W. K. – k. 262-263, zeznania biegłego dr hab. n. med. C. Ż. – k. 263.

W badaniu MR kręgosłupa szyjnego powoda widoczne są zmiany dyskopatyczne, które nie są następstwem wypadku, ale są następstwem wieku biologicznego i mogą objawiać się dolegliwościami bólowymi w zakresie kręgosłupa i obu kończyn górnych. Rokowania co do stanu zdrowia w zakresie zwyrodnienia kręgosłupa są trudne do przewidzenia. Zalecana jest rehabilitacja.

Zmiany w obrębie stawu barkowego prawego w postaci przerośnięcia maziówki, zmian zwyrodnieniowych i zmian przeciążeniowych są wynikiem wieku biologicznego powoda. Rokowania co do sprawności powoda w tym zakresie są dobre, choć wymagane jest leczenie zachowawcze i rehabilitacja.

Dowód: opinia uzupełniająca sądowo-lekarska zespołu biegłych Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.) z dnia 10 czerwca 2016r. – k. 292-294.

W trakcie leczenia szpitalnego powoda stosowano leczenie zachowawcze z ćwiczeniami oddechowymi z wydłużonym wydechem w celu zmniejszenia odmy opłucnej i wchłonięcia płynu w opłucnej.

Po dwóch latach po wypadku płuco powoda powróciło do pełnej sprawności i jest wydolne bez zaburzeń wentylacyjnych. Powód z przyczyn pulmonologicznych jest wyleczony i nie wymaga kontroli w poradni, a przebyty uraz nie powinien wywołać niekorzystnych konsekwencji zdrowotnych w przyszłości.

Dowód: opinia biegłego specjalisty chorób płuc M. R. – k. 214-216, zeznania biegłego M. R. – k. 261-262.

Powód ukończył akademię wychowania fizycznego. Przed wypadkiem powód był osobą aktywną fizycznie, lubiącą sport; jeździł na rowerze, na nartach, pływał na desce surfingowej. Prowadzi własną firmę, w której wykonywał także prace fizyczne. Obecnie zatrudnia pracownika do pomocy.

Po wypadku powód stał się mniej stabilny emocjonalnie. Ograniczenia, jakich doznaje w związku ze skutkami wypadku powodują u niego frustrację, przeradzają się nawet w słowną agresję. Powód nadal przyjmuje leki przeciwbólowe i sterydowe w niewielkich ilościach. Powód zamknął się w sobie, nie pogodził się ze swoimi ograniczeniami.

Dowód: zeznania świadka U. M. (1) – k. 51-53, zeznania powoda – k. 157v. – 158v..

W dniu 28 stycznia 2014r. do Oddziału (...) przy ul. (...) w P. wpłynęło pismo powoda z dnia 21 stycznia 2014r., stanowiące zgłoszenie szkody. W dniu 3 lutego 2014r. postępowanie likwidacyjne zostało skierowane do właściwej jednostki (...). W dniu 24 lutego 2014r. pozwany ustalił wysokość należności powoda na kwotę 21.248 zł, w tym 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.248 zł tytułem odszkodowania. Pozwany zaproponował powodowi zawarcie ugody sądowej, obejmującej 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.248 zł odszkodowania. Pismem, które zostało doręczone pozwanemu dnia 17 marca 2014r. powód wezwał o wypłatę zadośćuczynienia i odszkodowania.

Dowód: akta szkody nr (...).

Ustalając wyżej opisany stan faktyczny Sąd miał na względzie, co następuje:

Opisane wyżej okoliczności były w większości niesporne. W szczególności strony nie kwestionowały, że doszło do zakażenie powoda gronkowcem złocistym i w jego następstwie powikłań. Pozwany kwestionował natomiast zasadę swojej odpowiedzialności oraz wysokość roszczeń powoda.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zgromadzonych w toku postępowania dokumentów, w tym przede wszystkim dokumentacji medycznej (k. 59-104, 115-127, 148-155, 167-176), opinii biegłych w dziedzinie ortopedii, medycyny sądowej, chorób płuc oraz zeznań świadka i powoda.

Zgromadzone w sprawie dokumenty w większości nie były kwestionowane przez strony, ani nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Sąd uznał, zatem za wiarygodne wszystkie powołane wyżej dokumenty urzędowe i dokumenty prywatne, znajdujące się w aktach sprawy, w tym w szczególności akta szkody pozwanego. Autentyczność dokumentów prywatnych i urzędowych, jak również prawdziwość treści dokumentów urzędowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania w oparciu o treść art. 232 k.p.c. w zw. z art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c., a i Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby uczynić to z urzędu. Tym samym okazały się one istotne dla potrzeb rozstrzygnięcia tego sporu.

Istotnym dowodem w sprawie okazały się akta szkody pozwanego nr (...), które pozwoliły na dokonanie ustaleń dotyczących przebiegu postępowania likwidacyjnego w przedsiębiorstwie pozwanego.

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadka U. M. (2) (k. 51-53), żonie powoda, dotyczącym przebiegu procesu leczenia powoda, stanu zdrowia powoda po wypadku, jego obecnego stanu zdrowia oraz zmian, jakie zaszły w jego życiu po wypadku. Zasadniczo zeznania te były zgodne z pozostałym materiałem dowodowym, przede wszystkim z dokumentacją medyczną i opiniami biegłych. Z zeznań świadka wynika jasny i logiczny obraz sytuacji, a podnoszone przez niego okoliczności co do stanu zdrowia i samopoczucia powoda uznać należało za wiarygodne. Zeznania te okazały się przydatne dla poczynienia istotnych w sprawie ustaleń. Pozwany nie kwestionował zeznań świadka.

Także zeznania powoda (k. 157v. 158v.) okazały się logiczne, spójne i jasne Sąd ocenił jako wiarygodne. Część zeznań powoda znajduje potwierdzenie w zebranej w aktach sprawy dokumentacji medycznej, a inne w zeznaniach świadka. Pozwany nie kwestionował ich treści.

Ważnym dowodem okazały się opinie sądowo-lekarskie: opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w P. z dnia 24 czerwca 2015r. (specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.) (k. 201-208), pismo zespołu biegłych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w P. z dnia 18 września 2015r. (k. 230-231), opinia uzupełniająca sądowo-lekarska zespołu biegłych z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w (specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.) z dnia 10 czerwca 2016r. (k. 292-294), opinia biegłego specjalisty chorób płuc M. R. (k. 214-216), a także stanowiące uzupełnienie powyższych opinii zeznania biegłego M. R. (k. 261-262), zeznania biegłego W. K. (k. 262-263), zeznania biegłego dr hab. n. med. C. Ż. (k. 263).

Powyższe opinie oraz zeznania biegłych pozwoliły na ustalenie postaci i stopnia uszczerbku na zdrowiu powoda, rodzaju i intensywności bólu w następstwie wypadku oraz w toku procesu leczenia, przebiegu procesu leczenia, zakresu koniecznej opieki nad powodem przez inne osoby i czasu jej trwania, rokowań co do zdrowia powoda na przyszłość.

Opinie biegłych okazały się kompletne, rzetelne i obiektywne. Biegli w sposób wyczerpujący ustosunkowali się w ich treści do tezy dowodowej postawionej przez Sąd i opierając się na badaniu powoda oraz przedłożonej im dokumentacji medycznej wyliczyli stopień uszczerbku na zdrowiu powoda. Wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii, biegli wyjaśnili bądź w opinii uzupełniającej (biegły ortopeda), bądź w swoich zeznaniach na rozprawie (biegły w psychiatrii). Ze względu na to, że dla oceny stanu zdrowia powoda, jego rokowań na przyszłość i zdolności do samodzielnej egzystencji konieczne były wiadomości specjalne z zakresu medycyny, powołanie wyżej wskazanych biegłych było konieczne, a Sąd w znacznej mierze polegał na ich opinii we wskazanych powyżej kwestiach.

W piśmie procesowym z dnia 29 lipca 2015r. powód zgłosił wątpliwości do opinii zespołu biegłych Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w P. z dnia 24 czerwca 2015r. (specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.), czy biegli w wydanej opinii uwzględnili u powoda odmę i krwiak opłucnej lewej oraz będące następstwem tego powikłania w postaci zrostów opłucnowych. Biegli udzielili odpowiedzi na powyższe wątpliwości w piśmie z dnia 18 września 2015r. (k. 230-231), a ich wnioski okazały się zbieżne z wnioskami opinii biegłego specjalisty chorób płuc M. R. (k. 214-216).

Powód zgłosił także zastrzeżenia do opinii biegłego w dziedzinie chorób płuc M. R. (pismo z dnia 21 września 2015r. – k. 233), wskazując na brak określenia w opinii stopnia długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoda związanego z odmą i krwiakiem opłucnej lewej. Biegły dokonał szczegółowego wyjaśnienia wzbudzających wątpliwości kwestii w swoich zeznaniach na rozprawie w dniu 17 listopada 2015r.(k. 261-262).

W opinii uzupełniającej sądowo-lekarskiej zespołu biegłych Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. (1) w (specjalisty ortopedy lek. med. W. K., dr hab. n. med. C. Ż., lek. med. K. P.)z dnia 10 czerwca 2016r. (k. 292-294) biegli wypowiedzieli się na temat stanu chorobowego kręgosłupa powoda (czy jest on następstwem wypadku, jakie są rokowania na przyszłość) oraz odnieśli się do badania stawu barkowego prawego powoda wykonanego w dniu 14 grudnia 2015r. przez dr K. K.. Wniosków opinii uzupełniającej nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się zasadne. Sam fakt zaistnienia wypadku komunikacyjnego, jak również jego okoliczności nie pozostawały pomiędzy stronami sporne. Pozwany nie kwestionował także samej zasady swojej odpowiedzialności. Pozwany zakwestionował natomiast wysokość dochodzonych przez powoda roszczenia, argumentując, iż roszczenie o zadośćuczynienie jest wygórowane i nieadekwatne do rzeczywistych krzywd i dolegliwości powoda, a wypłacone dotychczas zadośćuczynienie w kwocie 25.000 zł jest odpowiednie.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest art. 822 k.c. i art. 34 Ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.03.124.1152) stanowiące, iż z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Zgodnie natomiast z art. 35 w/w ustawy Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Na podstawie art. 445 § l kodeksu cywilnego sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę.

Zadośćuczynienie za uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia obejmuje krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia.

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma, więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, mowa jest bowiem w ustawie o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawanej jednorazowo.

Przepisy kodeksu nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. W orzecznictwie przyjmuje się, że kryteria istotne przy ustaleniu „odpowiedniej sumy zadośćuczynienia” to: rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujawnionych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość, stopień winy sprawcy (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 roku sygn. akt IV CSK 99/05 Lex 198509).

Jak wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1962 r., 4 CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5, póz. 107; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, póz. 92; por. też wyrok z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, Monitor Prawniczy - Zestawienie Tez (...) str. 469). Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (...) (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1972 r., II CR 57/72, OSNCP 1972, nr 10, póz. 183).

Ustalając wysokość zadośćuczynienia w niniejszej sprawie Sąd miał przede wszystkim na względzie charakter doznanych przez powoda obrażeń ciała, czas trwania i intensywność cierpień które one wywołały oraz rozmiar trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W przedmiotowej sprawie Sąd, za pomocą opinii biegłych, ustalił rozmiar krzywdy powoda, który określić należy jako znaczny. Nie może ulegać wątpliwości, że doznane przez powoda obrażenia w wypadku z dnia 5 maja 2013r. były rozległe, a proces leczenia był bolesny i długotrwały, a następstwa obrażeń powód odczuwa do dziś. Powód doznał nie tylko urazów ortopedycznych (złamanie mostka ze zwichnięciem w stawie mostkowo-obojczykowym lewym, złamanie obu żeber I), ale także wystąpiły u niego odmy opłucnej lewej oraz krwiaka opłucnowej, dlatego wystąpiły u niego problemy z oddychaniem. Istotnym jest, że przez około 6 miesięcy po wypadku powód wymagał całodobowej opieki, którą sprawowała jego żona., a następnie przez kolejne pół roku wymagał pomocy przez około 2-3 godziny dziennie. W sprawie ustalono, iż bezpośrednio po wypadku powód odczuwał ból o dużej intensywności – około 7-8 w 10-stopniowej skali odczuwania bólu. Dolegliwości bólowe cechowo znaczne nasilenie i uciążliwość, wymagające zastosowania leków przeciwbólowych: P., D., K., T.. Przez kolejne 6 miesięcy dolegliwości bólowe zmniejszały się stopniowo przechodząc do bóli sporadycznych o nasilonej intensywności (4-5) i kontrolowanych doraźnie lekami przeciwbólowymi oraz sterydowymi lekami przeciwzapalnymi w iniekcjach podawanych co około 3-4 tygodnie. Powód sporadycznie zażywa leki przeciwbólowe do dziś, kiedy pojawiają się silniejsze bóle.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 40 % ( z tytułu złamania mostka ze zniekształceniem - 10% uszczerbku, uszkodzenia przynajmniej 2 żeber z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszenia pojemności życiowej płuc -1 0% uszczerbku, zwichnięcia stawu obojczykowo barkowego prawego i lewego - 20% uszczerbku).

Zakres uszczerbku na zdrowiu powoda został definitywnie ustalony i, jak wynika z opinii biegłego specjalisty chorób płuc M. R. (k. 214-216), obecnie nie może być mowy o trwałym uszczerbku na zdrowiu z przyczyn pulmonologicznych, bowiem płuco powoda powróciło do pełnej sprawności. Powód podnosił także, że zmiany dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego oraz zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe w obrębie stawu barkowego prawego także są wynikiem wypadku z dnia 5 maja 2013r. Jednakże biegli z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) im. K. M. w P. w opinii uzupełniającej (k. 292-294), całkowicie wykluczyli związek pomiędzy wypadkiem, a tymi schorzeniami.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż całkowitej zmianie uległ styl życia powoda, który był osobą bardzo aktywną i wysportowaną. Powód musiał zrezygnować ze swoich pasji. W wyniku wypadku uprawianie sportów, takich jak narciarstwo zjazdowe, windsurfing, czy kolarstwo, zostało właściwie całkowicie wykluczone. Obecnie nawet przy ograniczeniu bólowym powód radzi sobie z czynnościami życia codziennego, jednak przy niektórych czynnościach musi przytrzymywać lewy bark prawą ręką, co wpływa na tempo wykonywanych zadań. Powód nie akceptuje ograniczeń, z jakimi powód spotyka się w codziennym życiu, co wpływa na jego nastrój. Z zeznań jego żony (k. 51-53) wynika, że wywołuje to u powoda frustrację i spowodowało, że stał się on mniej stabilny emocjonalnie.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, iż treść art. 445 k.c. pozostawia - z woli ustawodawcy - swobodę sądowi orzekającemu w ustalaniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala - w okolicznościach rozpoznawanej sprawy - uwzględnić indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonego. Dodatkowo, przy określaniu wysokości zadośćuczynienia mającego skompensować niewymierną z natury rzeczy szkodę niemajątkową nietrafne byłoby posługiwanie się jedynie odpowiednimi tzw. jednostkami przeliczeniowymi, (np. określonymi rodzajami wynagrodzenia, najniższego lub średniego) zamiast kwotami odpowiedniego zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § l k.c. (tak: wyrok SN z 11 października 2002 r., I CKN 1065/00, niepubl.j. Dlatego też, Sąd kierował się przede wszystkim właściwościami i warunkami osobistymi powoda przy określaniu wysokości zadośćuczynienia.

Zdaniem Sądu, zadośćuczynienie w łącznej kwocie 100.000,00 zł jest adekwatne do stopnia doznanej przez powoda krzywdy i jego cierpień fizycznych i psychicznych. Powód doznał rozległych obrażeń w wyniku wypadku, a proces leczenia był bolesny, długotrwały i , obciążający psychicznie. Powód nie wrócił do pełnej sprawności fizycznej, a uprawianie sportów i wysiłek fizyczny są i niego przeciwskazane (wnioski opinii biegłych – k. 201-208). Ograniczenia sprawności fizycznej wynikające z odniesionych obrażeń są, w dużej części, nieodwracalne i wpłynęły w sposób istotny na zmianę stylu życia powoda. Biorąc pod uwagę rozmiar cierpień powoda oraz stopień i charakter trwałego uszczerbku na zdrowiu, z pewnością nie jest to kwota nadmierna. Wobec powyższego Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego na jej rzecz kwotę 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. i w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.03.124.1152), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie zawiadomienie o szkodzie zostało doręczone pozwanemu dnia 28 stycznia 2014r. Jako datę początkową odsetek Sąd przyjął zatem dzień 28 lutego 2014r. Sąd podziela ugruntowany w orzecznictwie pogląd, iż jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia lub odszkodowania w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine KC, uprawniony nie ma niewątpliwie możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 września 2015r. w sprawie I ACa 227/15, Legalis nr 1360499).

W konsekwencji Sąd przyjął, że należne powodom odsetki należało zasądzić od dnia 28 lutego 2014r. do 31 grudnia 2015r. stosownie do art. 481 § 1 k.c. i dalej 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty jako ustawowymi odsetkami za opóźnienie zgodnie z art. 481 § 2 ¹ k.c. Jeśli chodzi o okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie nie mogła przekroczyć maksymalnych odsetek za opóźnienie, wynikających z art. 481 § 2 ¹ k.c. w brzmieniu nadanym mu z dniem 1 stycznia 2016 r. Skoro zatem w tym dniu uległ zmianie ustawowy model ustalania odsetek maksymalnych, niezbędne było dostosowanie w wyroku rozstrzygnięcia o odsetkach do tego modelu.

Powód wygrał proces w całości, zatem zgodnie z art. 98 k.p.c. Sąd obciążył kosztami postępowania w całości pozwanego jako stronę przegrywającą. Na koszty procesu składają się: opłata sądowa od pozwu – 5.000 zł (powód uiścił 1.400 zł), wydatki na opinie biegłych w łącznej kwocie 3.743,12 zł (zaliczkę w kwocie 1.400 zł wpłacił powód), koszty pozyskania dokumentacji medycznej w kwocie 32,47 zł, a nadto koszty zastępstwa procesowego każdej ze stron. Wydatki, w części przekraczającej wysokość zaliczek, zostały poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Poznaniu. Mając na względzie powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.400 zł tytułem części opłaty sadowej od pozwu uiszczonej przez powoda, kwotę 1.400 zł tytułem części wydatków na opinię biegłych oraz kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego powoda (punkt II a wyroku).

Koszty zastępstwa Sąd ustalił na kwotę 3.600 zgodnie z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2002.163.1348).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd w punkcie II b wyroku nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Poznaniu część nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu w kwocie 3.600 zł oraz kwotę 2.485,59 zł tytułem pozostałych wydatków na opinie biegłych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Kosztami własnego zastępstwa procesowego pozwany został obciążony we własnym zakresie (punkt II c wyroku).

SSO Zofia Lehmann

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3.  przedłożyć z pismem, za 2 tygodnie od doręczenia lub z apelacją.

P., dnia ……………….2016r. SSO Zofia L