Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 01 czerwca 2015 roku powód L. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. (poprzednia nazwa: (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K.), sprecyzowanym pismem z datą w nagłówku „dnia 04 lutego 2016 roku” (data prezentaty: 2016-02-10, k. 97 akt), domagał się zasądzenia od pozwanego A. E. kwoty 41 763,50 złotych wraz z: odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym liczonymi od kwoty 36 000 złotych za okres od dnia 19 grudnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, nie przekraczającymi dwukrotnej wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 36 000 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 22 lipca 2009 roku poprzednik prawny powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarł z pozwanym A. E. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod firmą (...) umowę numer (...) odnawialnego limitu kredytowego w rachunku E., w związku z czym bank udzielił pozwanemu kredytu w wysokości 36 000 złotych na pokrycie bieżących zobowiązań płatniczych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z niedotrzymaniem przez pozwanego warunków określonych w umowie bank wystawił w dniu 12 kwietnia 2011 roku bankowy tytuł egzekucyjny numer (...), któremu postanowieniem z dnia 22 czerwca 2011 roku została nadana klauzula wykonalności przez Sąd Rejonowy w Sopocie w sprawie o sygn. akt I Co 810/11 (na rzecz pierwotnego wierzyciela). Jak wskazał powód na podstawie powyższego tytułu wykonawczego z wniosku pierwotnego wierzyciela komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu A. Z. prowadził przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne (w sprawie o sygn. akt Km 2926/11). W wyniku połączenia Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej, tj. (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na spółkę przejmującą tj. Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W., które miało miejsce w dniu 04 stycznia 2013 roku, Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. stał się następcą prawnym i wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. zgodnie z treścią 494 § 1 pkt 1 k.s.h.

Przedmiotowa wierzytelność na skutek umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 18 grudnia 2013 roku została zbyta przez Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W. na rzecz (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. (obecna nazwa – L. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K.), wobec czego na podstawie art. 509 k.c. na powoda przeszły wszystkie prawa związane z przedmiotową wierzytelnością. Na nabytą należność składały się: należność główna w kwocie 36 000 złotych, odsetki umowne w wysokości 462,40 złotych naliczone za okres od dnia 22 lipca 2009 roku do dnia 21 lipca 2010 roku oraz skapitalizowane do dnia cesji odsetki karne w kwocie 5 301,10 złotych.

Powód podniósł nadto, że pismem z dnia 02 kwietnia 2014 roku zawiadomił pozwanego A. E. o cesji wierzytelności oraz wezwał go do zapłaty.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 21 marca 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 201/16 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwany A. E. wniósł o oddalenie powództwa kwestionując roszczenie powoda zarówno co do zasady, jaki i wysokości (wskazując, że powód nie wykazał, iż dochodzona przez niego wierzytelność istniała lub nadal istnieje, jak również, że nie wykazał także wysokości dochodzonego roszczenia, w tym zasad oraz kwot, od jakich wyliczył oraz skapitalizował odsetki umowne i karne) oraz podnosząc, iż powód nie udowodnił istnienia, wysokości oraz wymagalności roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem, a także wskazując na brak legitymacji czynnej procesowej powoda, nieważność umowy kredytu, brak wykazania przekazania przez bank pozwanemu kwoty kredytu, brak wymagalności oraz przedawnienie roszczenia.

W uzasadnieniu pozwany A. E. wskazał, że z załączonej do pozwu umowy wynika, że pozwany miał ją zawrzeć z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W., natomiast powód jako dowód potwierdzający nabycie wierzytelności objętej powyższą umową przedstawił umowę cesji z dnia 18 grudnia 2013 roku zawartą pomiędzy nim a Bank (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W., co w ocenie pozwanego oznacza, że powód nie przedstawił żadnego dowodu na przeniesienie powyższej wierzytelności z wierzyciela pierwotnego, jakim był (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W., w związku z czym stwierdzić należało, że bank ten nie był uprawniony do przeniesienia w drodze cesji owej wierzytelności na powoda, a co za tym idzie – umowa cesji z dnia 18 grudnia 2013 roku była nieważna.

Nadto pozwany zaznaczył, iż z dokumentów powołanych przez powoda jako dowody w pozwie nie wynika, aby osoby podpisujące umowę kredytową z pozwanym były umocowane do działania w imieniu banku. W ocenie pozwanego na przedstawionej przez powoda kopii umowy nie widać także wyraźnej pieczątki i podpisu jednej z osób działających w imieniu banku. Wprawdzie osoba potwierdzająca własnoręczność podpisów podpisała się na umowie, ale nie zamieściła wymaganego stempla funkcyjnego. Z uwagi na powyższe w ocenie pozwanego stwierdzić należy, iż samo podpisanie przez pozwanego umowy nie jest wiążące, gdyż bank nie dopełnił spoczywającego na nim obowiązku podpisania umowy przez osobę do tego uprawnioną, co powoduje, że wierzytelność wynikająca z umowy nie jest wymagalna, a pozwany nie jest zobowiązany względem banku z tytułu zawarcia takiej umowy kredytu. Pozwany wskazał także, że powód nie wykazał, na jakiej podstawie i w jaki sposób wierzyciel pierwotny określił należność główną oraz na jakiej podstawie, w jakiej wysokości i w jakich terminach wierzyciel pierwotny naliczył odsetki umowne (kapitałowe i karne), a także, czy pozwanemu zostały przekazane jakiekolwiek środki pieniężne przez wierzyciela pierwotnego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 lipca 2009 roku A. E. zawarł z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę numer (...) odnawialnego limitu kredytowego w rachunku E..

Na podstawie tej umowy (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. udzieliła A. E. odnawialnego limitu kredytowego w kwocie 36 000 złotych na pokrycie bieżących zobowiązań płatniczych z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Umowa przewidywała zmienne oprocentowanie kapitału kredytu (odsetki kapitałowe) oraz odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne).

Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy, tj. od dnia 22 lipca 2009 roku do dnia 21 lipca 2010 roku, który to dzień był dniem ostatecznym spłaty kredytu, odsetek i innych należności banku.

oryginał umowy odnawialnego limitu kredytowego – w aktach sprawy o sygn. akt I Co 810/11 Sądu Rejonowego w Sopocie (bez oznaczenia numerów kart), ogólne warunki kredytowania przedsiębiorców nieprowadzących ksiąg rachunkowych oraz wspólnot mieszkaniowych w (...) Bank S.A. – k. 58-60 akt

W dniu 22 lipca 2009 roku potwierdzono otwarcie rachunku bankowego E. – Odnawialny limit kredytowy.

potwierdzenie otwarcia rachunku – k. 140 akt

W dniu 12 kwietnia 2011 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystawił przeciwko A. E. bankowy tytuł egzekucyjny o numerze (...), w którym wskazano, iż jego zobowiązanie wynikające z umowy limitu kredytowego w rachunku numer (...) jest wymagalne i wynosi tytułem należności głównej – 36 000 złotych, tytułem odsetek umownych za okres od dnia 22 lipca 2009 roku do dnia 21 lipca 2010 roku – 462,40 złotych, tytułem odsetek karnych za okres do dnia wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego – 5 301,10 złotych oraz tytułem kosztów i prowizji – 20 złotych (razem 41 783,50 złotych).

Na wniosek (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie postanowieniem z dnia 22 czerwca 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I Co 810/11 nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

oryginał bankowego tytułu egzekucyjnego – w aktach sprawy o sygn. akt I Co 810/11 Sądu Rejonowego w Sopocie (bez oznaczenia numerów kart), postanowienie z dnia 22 czerwca 2011 roku – w aktach sprawy o sygn. akt I Co 810/11 Sądu Rejonowego w Sopocie (bez oznaczenia numerów kart), tytuł wykonawczy – k. 134-137 akt

Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2012 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu A. Z. z uwagi na bezskuteczność egzekucji, na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku wierzyciela (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko dłużnikowi A. E., w oparciu bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

postanowienie z dnia 25 czerwca 2012 roku – k. 65 akt

Na skutek połączenia w dniu 04 stycznia 2013 roku Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej tj. (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na spółkę przejmującą, tj. Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W., Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. stał się następcą prawnym i wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

odpis pełny z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dotyczący Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. – k. 34-55 akt

Dnia 18 grudnia 2013 roku Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarł z (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. umowę sprzedaży wierzytelności, szczegółowo określonych w załącznikach do tej umowy, w tym w załączniku numer 3 – wykazie wierzytelności wchodzących w skład portfela V, z którego wynika, iż przedmiotem sprzedaży była także wierzytelność wobec dłużnika A. E. w łącznej kwocie 41 763,50 złotych wynikająca z zawartej w dniu 22 lipca 2009 roku umowy o kredyt w rachunku bieżącym.

umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 18 grudnia 2013 roku – k. 11-17 akt, załącznik numer 6 – wykaz wierzytelności portfela V – k. 18-21 akt, oświadczenie banku – k. 22 akt

Pismem z dnia 02 kwietnia 2014 roku Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. poinformował A. E. o sprzedaży posiadanej wobec niego wierzytelności z tytułu umowy numer (...), na rzecz (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K..

Pismem z dnia 02 kwietnia 2014 roku (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wezwał A. E. do zapłaty kwoty 43 006,24 złotych wynikającej z umowy numer (...) z dnia 22 lipca 2009 roku.

zawiadomienie – k. 66 akt, wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki – k. 67-69 akt

W dniu 29 kwietnia 2015 roku (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. skierował do A. E. przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 46 962,29 złotych.

wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki – k. 70-72 akt

(...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. zmienił nazwę na L. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K..

wyciąg z rejestru funduszy – k. 133 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez powoda w toku całego postępowania. W ocenie Sądu kwestionowanie ich mocy dowodowej przez pozwanego A. E. nie było zasadne, zwłaszcza w świetle potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika (zgodnie z wymogami art. 129 § 3 k.p.c.), jak i przeprowadzenia na rozprawie w dniu 30 listopada 2016 roku dowodu z oryginałów: umowy numer (...) odnawialnego limitu kredytowego w rachunku E. i bankowego tytułu egzekucyjnego o numerze (...), znajdujących się w aktach sprawy o sygn. akt I Co 810/11 Sądu Rejonowego w Sopocie.

Pozwany A. E. wskazywał, że w powołanych przez powoda jako dowody w pozwie dokumentów nie wynika, aby osoby podpisujące umowę kredytową z pozwanym były umocowane do działania w imieniu banku. W ocenie pozwanego na przedstawionej przez powoda kopii umowy nie widać także wyraźnej pieczątki i podpisu jednej z osób działających w imieniu banku. Wprawdzie osoba potwierdzająca własnoręczność podpisów podpisała się na umowie, ale nie zamieściła wymaganego stempla funkcyjnego. Z uwagi na powyższe w ocenie pozwanego stwierdzić należy, iż samo podpisanie przez pozwanego umowy nie jest wiążące, gdyż bank nie dopełnił spoczywającego na nim obowiązku podpisania umowy przez osobę do tego uprawnioną, co powoduje, że wierzytelność wynikająca z umowy nie jest wymagalna, a pozwany nie jest zobowiązany względem banku z tytułu zawarcia takiej umowy kredytu.

Odnosząc się do powyższych zarzutów wskazać należy, iż nie było wątpliwości, iż na umowie odnawialnego liminitu kredytowego w rachunku E. z dnia 22 lipca 2009 roku oraz pod oświadczeniem o poddaniu się egzekucji widnieją czytelne podpisy pozwanego A. E. (ich autentyczność nie była kwestionowana), a nadto osób reprezentujących bank (A. S., K. B.) wraz z ich pieczęciami służbowymi i pieczęcią firmową banku, a nadto – wbrew twierdzeniom pozwanego – znajduje się tam również podpis K. G. – doradcy ds. firm wraz z jego pieczęcią stanowiskową (podobnież na oświadczeniu o poddaniu się egzekucji).

Jednocześnie zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Przepis ten wiąże umocowanie do reprezentowania przedsiębiorcy ze statusem określonej osoby, przy czym osoba ta umocowana jest jedynie do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Osoba umocowana do reprezentowania przedsiębiorcy to osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa, wobec czego jest to osoba fizyczna, która podejmuje czynności polegające na obsługiwaniu osób korzystających z usług przedsiębiorstwa, zawiera umowy z klientami. W przedmiotowym przypadku niewątpliwie wszystkie przesłanki określone w powyższym przepisie zostały spełnione, nie było więc wątpliwości, iż pozwany A. E. zawarł umowę z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. reprezentowanym przez jego pracowników i zawarcie tej umowy było skuteczne.

Uwzględniając powyższe, zdaniem Sądu, autentyczność przedłożonych dokumentów, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód L. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. (poprzednia nazwa: (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K.), domagając się zasądzenia od pozwanego A. E. kwoty 41 763,50 złotych wraz z: odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym liczonymi od kwoty 36 000 złotych za okres od dnia 19 grudnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, nie przekraczającymi dwukrotnej wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 36 000 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, swoje roszczenie wywodził z umowy odnawialnego limitu kredytowego w rachunku E. łączącej pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda oraz faktu nabycia wynikającej z tego tytułu wierzytelności w drodze umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 18 grudnia 2013 roku.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda roszczenia stanowił zatem art. 509 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl tego przepisu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie zaś z treścią art. 513 § 1 k.c. dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

W niniejszej sprawie pozwany A. E. podniósł zarzut niezwiązania stron zawartą umową z powodu nie wykazania, że osoby, które w imieniu banku zawarły umowę były osobami uprawnionymi do jego reprezentowania, który to zarzut Sąd uznał za niezasadny z przyczyn wskazanych w powyższej części uzasadnienia (art. 97 k.c.). Nadto, pozwany zakwestionował również m. in. legitymację procesową po stronie powodowej oraz podniósł zarzut przedawnienia. Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala, wbrew twierdzeniom pozwanego, na przyjęcie, że w dniu 22 lipca 2009 roku pozwany zawarł skutecznie z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę odnawialnego limitu kredytowego w rachunku E., a który to bank na skutek połączenia w dniu 04 stycznia 2013 roku Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej tj. (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na spółkę przejmującą, tj. Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W., został przejęty, wobec czego Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. stał się następcą prawnym i wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

Nie było też wątpliwości, iż bank ten, tj. Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., zawarł dnia 18 grudnia 2013 roku z (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. umowę sprzedaży wierzytelności, szczegółowo określonych w załącznikach do tej umowy, w tym w załączniku numer 3 – wykazie wierzytelności wchodzących w skład portfela V, z którego wynika, iż przedmiotem sprzedaży była także wierzytelność wobec dłużnika A. E. w łącznej kwocie 41 763,50 złotych wynikająca z zawartej w dniu 22 lipca 2009 roku umowy o kredyt w rachunku bieżącym.

Podkreślić przy tym należy, iż przelew wierzytelności wynikającej z umowy kredytu jest dopuszczalny. Takiego przelewu nie wyłącza żaden przepis ustawy, nie jest też on też sprzeczny z właściwością stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07 kwietnia 2011 roku, sygn. akt IV CSK 422/10, LEX numer 1129145). Jeżeli bowiem dłużnik banku będący kredytobiorcą nie dotrzymuje warunków udzielenia kredytu, bank może dokonać przelewu wierzytelności na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego bez zgody zarówno tego dłużnika, jak i dłużnika banku z tytułu zabezpieczenia kredytu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 maja 2010 roku, sygn. akt IV CSK 558/09, LEX numer 602305).

Wobec przedłożenia przez stronę powodową odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dotyczącego Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W., umowy sprzedaży wierzytelności wraz z załącznikiem, w ocenie Sądu nie było podstaw do tego, aby podważać skuteczność przelewu przedmiotowej wierzytelności. Zdaniem Sądu dokumenty te są dowodami wiarygodnymi, w pełni dokumentującymi nabycie przedmiotowej wierzytelności, w związku z czym zarzut pozwanego braku legitymacji procesowej po stronie powodowej uznać należało za niezasadny.

Po ustaleniu, iż powodowi przysługuje legitymacja czynna w niniejszym procesie, jak również, iż strony łączyła ważna umowa odnawialnego limitu kredytowego, odnosząc się do pozostałych zarzutów pozwanego wskazać należy, iż zarzut przedawnienia jest zarzutem najdalej idącym, powodującym w razie jego uwzględnienia oddalenie powództwa w całości, stąd też Sąd rozpoznał go w pierwszej kolejności, uznając, iż jest on zasadny.

Zgodnie z treścią art. 118 k.c. – jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Stosownie zaś do treści art. 120 k.c. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, przy czym jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Wymagalność roszczenia utożsamiana jest więc z chwilą, z upływem której wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia. Nie było wątpliwości, iż w niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczenia wynosi 3 lata, zaś wymagalność roszczenia nastąpiła z dniem 22 lipca 2010 roku (limit kredytowy zgodnie z umową został udzielony na okres od dnia 22 lipca 2009 roku do dnia 21 lipca 2010 roku).

Zgodnie z treścią art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. Przedawnione roszczenie zmienia się w tzw. zobowiązanie niezupełne (naturalne), którego cechą jest niemożliwość jego przymusowej realizacji.

Instytucja przedawnienia znajduje swoje zastosowanie w sytuacji, kiedy podmiot uprawniony przez dłuższy czas nie realizuje przysługującego mu roszczenia. Wówczas może zaistnieć stan niepewności prawnej co do rzeczywistej intencji wykonywania określonego prawa przez podmiot uprawniony, co w efekcie stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu prawnego. W związku z tym, wraz z upływem określonego przepisami prawa terminu, następuje zmniejszenie ochrony prawnej dla nierealizowanego roszczenia, przejawiające się brakiem możliwości przymusowego egzekwowania takiego uprawnienia w razie podniesienia przez obowiązanego zarzutu przedawnienia i tym samym uchylenia się przez niego od zaspokojenia roszczenia. Decydujące znaczenie dla niniejszej sprawy miało zatem ustalenie, czy termin przedawnienia roszczenia już upłynął.

Zważyć bowiem należy, iż zgodnie z treścią art. 123 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez: każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje oraz przez wszczęcie mediacji.

W niniejszej sprawie pierwotny wierzyciel podjął dwukrotnie czynności, które – co do zasady – uznane są za czynności przerywające bieg terminu przedawnienia – wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz na podstawie uzyskanego tytułu wykonawczego wszczął postępowanie egzekucyjne zakończone jego umorzeniem z powodu bezskuteczności.

W tym miejscu wskazać należy, iż Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 19 lutego 2015 roku (sygn. akt III CZP 103/14, Biuletyn SN 2015, nr 2, poz. 7), zgodnie z którą umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela – banku prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności – niweczy skutki przerwy biegu przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji oraz w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku (sygn. akt III CZP 29/16, Biuletyn SN 2016, numer 6, poz. 10), zgodnie z którą nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu terminu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

Jak wskazano w uzasadnieniu, wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje skutek przerwy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności, konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynności ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego wiązane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności. Nie może bowiem umknąć uwadze, że przerwa biegu przedawnienia została spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem miałaby służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, zaś nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu terminu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane (za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku), to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu terminu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy wierzytelności nie będącego bankiem (tamże).

Jednocześnie w ocenie Sądu, nie ma także żadnych racjonalnych podstaw do uznania, by nabywca wierzytelności nie będący bankiem miał korzystać również z dobrodziejstw przynależnych bankom w postaci przerwania biegu przedawnienia na skutek złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Skoro bowiem nabywca wierzytelności nie będący bankiem nie może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz nabywcy wierzytelności i powinien uzyskać odrębny sądowy tytuł egzekucyjny, to nie może on korzystać ze skutków postępowania, w którym nie mógłby wziąć udziału (tak również Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z dnia 22 września 2016 roku, sygn. akt XII C 2430/15).

A zatem w realiach niniejszej sprawy przyjąć należało, iż przerwanie biegu terminu przedawnienia nastąpiło dwukrotnie – poprzez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu i od dnia wydania postanowienia w tym przedmiocie, tj. w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a zatem od dnia 22 czerwca 2011 roku – termin przedawnienia rozpoczął swój bieg na nowo oraz po raz drugi – poprzez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i jego zakończenie z uwagi na bezskuteczność postanowieniem z dnia 25 czerwca 2012 roku, z tym, że materialnoprawne skutki takiego przerwania biegu przedawnienia nastąpiły jedynie w relacji – bank i pozwany A. E.. Przerwanie biegu przedawnienia roszczeń banku na skutek jego własnych czynności, w tym złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie wszczęciu na podstawie tego tytułu wykonawczego egzekucji, nie odnosi skutku wobec nabywcy wierzytelności nie będącym bankiem. Nabywca wierzytelności nie może bowiem odnosić korzyści z tej części postępowania egzekucyjnego, w której nie może być stroną. Jest to wyjątek od zasady, iż zmiana podmiotowa po stronie wierzyciela nie wpływa na przedawnienie roszczenia.

Mając na względzie powyższe, tj. brak przerwania terminu przedawnienia oraz trzyletni termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia, jak również okoliczność, iż należność z tytułu umowy odnawialnego limitu kredytowego powinna być spłacona najpóźniej do dnia 21 lipca 2010 roku, w chwili wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie (tj. w dniu 01 czerwca 2015 roku), roszczenie było przedawnione, a zatem na podstawie art. 118 k.c. podlegało ono oddaleniu.

Jednocześnie wskazać należy, iż podniesienie zarzutu przedawnienia w niniejszej sprawie i jego uwzględnienie przez Sąd nie może być oceniane jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Instytucja przedawnienia służy bowiem również ochronie dłużnika, by „nie pozostawał on w długotrwałej niepewności” (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 23 kwietnia 2014 roku, Lex numer 1458942).

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., zasądzając od powoda jako strony przegrywającej proces na rzecz pozwanego A. E. zwrot poniesionych przez niego kosztów procesu w łącznej kwocie 2 417 złotych (17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej oraz 2 400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 490 ze zmianami).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 29 grudnia 2016 roku