Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika z dnia 10 lipca 2015 r. , który stwierdził , że J. K. jest trwale całkowicie niezdolny do pracy , a całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojenny.

/decyzja k.10 plik I akt ZUS/

W dniu 2 września 2015 roku do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. K. od ww. decyzji. W treści odwołania wnioskodawca wskazał , że w 1943 r., w czasie akcji plutonu Armii Krajowej, został ranny w prawą kończynę , a odłamek pocisku pozostał w jego nodze po dzień dzisiejszy. W ocenie skarżącego, doznany uraz spowodował u niego konieczność poruszania się za pomocą kul ortopedycznych i tym samym istnieje związek przyczynowy pomiędzy działaniami wojennymi , a powstaniem u niego całkowitej niezdolności do pracy.

/odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.22-22 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. K. urodził się (...). Po zakończeniu II wojny światowej [ 9.05.1945r.] wnioskodawca ukończył szkołę podstawową i szkołę średnią – liceum handlowe. W latach 1952-1954 odbył zasadniczą służbę wojskową. Po zakończeniu służby wojskowej wykonywał pracę zawodną w charakterze pracownika umysłowego. W latach 1967-1979 był zatrudniony w b. Spółdzielni (...) w Ł. jako kierownik magazynu.

/okoliczności bezsporne dokumentacja płatnicza wnioskodawcy ze Spółdzielni (...) w Ł. k. 127-128 akt ZUS /

Podczas pobytu w hitlerowskim obozie koncentracyjnym ( w 1940 r.) J. K. doznał urazu klatki piersiowej oraz przebył tyfus plamisty. W 1943 r. wnioskodawca doznał postrzału prawego stawu kolanowego. W wieku około 13 lat wnioskodawca wstąpił w szeregi Armii Krajowej pełniąc funkcję łącznika. Podczas jednej z akcji przeciwko oddziałom niemieckim J. K. otrzymał postrzał w prawą kończynę dolną , a odłamek kuli nadal znajduje się w jego nodze. J. K. doświadczał represji ze strony (...)..

/zeznania wnioskodawcy min.00:17:37 – 00:27:20 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:42 – 00:17:07 protokołu rozprawy z dnia 26 października 2016 r. , płyta CD k.116/

W okresie od 14 kwietnia 1979r. do 31 października 1992r. wnioskodawca pobierał rentę inwalidzką.

/okoliczności bezsporne, nadto decyzja ZUS z dnia 29.05.1979r. k. 17 akt ZUS, decyzja ZUS z dnia 7.04.1983r. k. 26 akt ZUS/

J. K. pobiera emeryturę od 1 listopada 1992 r.

/okoliczności bezsporne, nadto decyzja ZUS z dnia 1.03.1993r. k. 56-57 akt ZUS/

Decyzją z dnia 21 czerwca 2001r. Kierownik (...) ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przyznał wnioskodawcy uprawnienia kombatanckie z uwagi na pobyt w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w kwietniu 1940r.

/decyzja z dnia 21.06.2001r. k. 105 akt ZUS/

Decyzją z dnia 7 lipca 2015 r. Kierownik (...) ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych numer (...)- (...)-13/15 przyznał wnioskodawcy uprawnienia kombatanckie z uwagi na służbę w Amii Krajowej w wymiarze 1 miesiąca , uchylając decyzję Kierownika (...) z dnia 24.08.2000r. nr DO-o/ (...) oraz poprzedzającą decyzję z dnia 29.10.1999r. nr (...). (...) o odmowie przyznania uprawnień kombatanckich

/decyzja k. 12 akt ZUS/

J. K. posiada uprawnienia kombatanckie z uwagi na pobyt w hitlerowskim obozie koncentracyjnym oraz czynną służbę wojskową w Armii Krajowej.

/okoliczności bezsporne/

Decyzją z dnia 30 listopada 2007r. ZUS o dmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi .

/decyzja z dnia 30.11.2007r. k. 183-184 akt ZUS/

Wnioskodawca złożył odwołanie do Sądu . Wyrokiem z dnia 24 lipca 2008r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie IX U 118/08 oddalił odwołanie , a wniosek z dnia 19.07.2007r. przekazał do organu rentowego celem rozpoznania w przedmiocie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi .

/wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 24.07.2008r. k. 217 akt IX U 18/08/

Decyzją z dnia 30 września 2008r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi .

/decyzja z dnia 30.09.2008r. k. 231-232 akt ZUS/

Wyrokiem z dnia 29 października 2009r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie IX U 464/09 oddalił odwołanie wnioskodawcy od tej decyzji.

/odpis wyroku z uzasadnieniem k. 41/42- 59/60 akt ZUS/

Kolejną decyzją, z dnia 18 października 2013r. , ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi, uchylając decyzję z dnia 2.08.2013r. .

/decyzja z dnia 18.10.2013r. k. 61-62 akt ZUS/

W dniu 6 maja 2015 r. J. K. złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi .

/wniosek k.1- 4 plik I akt ZUS/

Lekarz orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u ubezpieczonego: przebyty udar mózgu z niedowładem połowiczym prawostronnym , przewlekłą stabilną chorobę niedokrwienną serca po przebytym zawale, cukrzycę typu 2 z polineuropatią i angiopatią , zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu biodrowego , znacznego stopnia ograniczenie ruchów prawego stawu barkowego z niedowładem , ograniczenie ruchów stawu kolanowego prawego w przebiegu zmian zwyrodnieniowych z blizną po ranie postrzałowej uda i wolnym ciałem obcym okołostawowym , stan po operacji zaćmy oka prawego. Orzeczeniem z dnia 10 lipca 2015 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy , a całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojenny.

/opinia lekarska z dnia 10 lipca 2015 r. w dokumentacji medycznej wnioskodawcy ,orzeczenie k.9 – 9 odwrót plik I akt ZUS/

Powyższe orzeczenie lekarza orzecznika legło u podstaw wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżonej decyzji.

/decyzja k.10 plik I akt ZUS/

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące dopuszczenie dowodów z opinii biegłych sądowych, powołaniach z uwagi na udokumentowane schorzenia wnioskodawcy - oraz przesłuchanie wnioskodawcy na okoliczność urazów jakich doznał w trakcie działań wojennych , a także powojennej aktywności zawodowej .

U wnioskodawcy rozpoznano, utrzymujące się po przebytym w 2007 r. udarze mózgu, objawy niedowładu prawostronnego oraz objawy polineuropatii cukrzycowej. Nie stwierdzono objawów ubytkowych ze strony układu nerwowego mogących być skutkami przebytego w 1940 r. urazu głowy oraz doznanej w 1943 r. rany w okolicy prawego kolana. Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy powoduje jego całkowitą trwałą niezdolność do pracy z powodu powikłań chorób samoistnych. Brak jest związku pomiędzy obecnie występującymi objawami uszkodzenia układu nerwowego , a obrażeniami odniesionymi w wyniku działań wojennych.

/opinia biegłego sądowego neurologa J. Z. k.44-45 odwrót/

Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy z powodu choroby niedokrwiennej serca po przebytym zawale mięśnia sercowego , niewydolności serca , zaburzeń rytmu serca z koniecznością wszczepienia rozrusznika serca, powoduje jego całkowitą trwałą niezdolność do pracy z ogólnego stanu zdrowia. Niezdolność ta spowodowana chorobą układu krążenia i miażdżycą nie pozostaje w związku z działaniami wojennymi.

/opinia biegłego sądowego kardiologa B. Lao – G. k.63-64 odwrót/

Na podstawie przeprowadzonego badania , badań uzupełniających i dokumentacji zawartej w aktach sprawy rozpoznano u wnioskodawcy cukrzycę typu 2 leczoną lekami doustnymi wyrównaną i niepowikłaną. Wnioskodawca wymaga okresowej opieki w poradni diabetologicznej , dobrania odpowiedniej dawki leków doustnych i diety. Schorzenie w postaci cukrzycy typu 2 nie pozostaje w związku z działaniami wojennymi. Wnioskodawca jest całkowicie , trwale niezdolny do pracy.

/opinia biegłego sądowego internisty – diabetologa M. P. k.71-72 odwrót/

U wnioskodawcy rozpoznano jaskrę ostrą oka prawego leczoną farmakologicznie oraz stan po przebytej ( w 2015 r.) operacji zaćmy oka prawego ( wnioskodawca nie odzyskał wzroku). W chwili obecnej wnioskodawca posługuje się jedynie okiem lewym wymagającym leczenia. Stwierdzone u wnioskodawcy parametry nie uzasadniają stwierdzenia u niego niezdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami. Zarówno jaskra jak i zaćma to schorzenia samoistne i nie mają związku z obrażeniami odniesionymi przez wnioskodawcę w trakcie działań wojennych przed 70 laty.

/opinia biegłego sądowego okulisty R. M. k.73-74/

Wnioskodawca cierpi na : zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa ze znacznym upośledzeniem funkcji i zespołem bólowym , miernie nasilone zmiany zwyrodnieniowe kolana prawego z niewielkim upośledzeniem funkcji i subiektywnym zespołem bólowym , ciało obce uda prawego (tkanek miękkich) – stan po postrzale w 1943 r. Te schorzenia naruszając sprawność organizmu wnioskodawcy w stopniu częściowej niezdolności do pracy , a stan narządu ruchu nie powoduje u niego całkowitej niezdolności do pracy. W trakcie badania wnioskodawca wykonał czynny ruch zgięcia w stawie kolanowym prawym do kąta 80 stopni ( badanie ruchu biernego wykonane przez badającego wskazało na zgięcie w stawie kolanowym prawym do kąta 100 stopni).Rana postrzałowa uda prawego i ciało obce znajdujące się około 11 cm powyżej rzepki nie dotyczą stawu kolanowego i nie powodują zwyrodnienia tego stawu. Ze względu na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów powodujące upośledzenie funkcji narządu ruchu wnioskodawca wymaga systematycznego leczenia w poradni rehabilitacyjnej i ortopedycznej. Częściowa niezdolność do pracy wnioskodawcy spowodowana schorzeniami narządu ruchu nie ma związku przyczynowo – skutkowego z działaniami wojennymi i postrzałem uda prawego.

/opinia biegłego k.79-82 oraz opinia uzupełniająca k.130 – 131 sądowego specjalisty chirurgii urazowo – ortopedycznej M. S./

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów znajdujących się w załączonych aktach organu rentowego , aktach sprawy ,opinii biegłych oraz zeznaniach wnioskodawcy.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawcy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych: neurologa , kardiologa , internisty – diabetologa , okulisty oraz specjalisty chirurgii urazowo – ortopedycznej, powołanych z uwagi na udokumentowane schorzenia wnioskodawcy.

Złożone w sprawie opinie są jasne, zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Sąd, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową opinii, powołanych w sprawie biegłych. Biegli z zakresu neurologii , kardiologii , diabetologii oraz ortopedii wskazywali ,co prawda ,że wnioskodawca jest niezdolny do pracy ( biegli z zakresu neurologii , kardiologii , diabetologii wskazywali ,że jest to całkowita niezdolność do pracy) , ale żaden z nich nie wskazywał na związek między powstaniem u niego niezdolności do pracy , a działaniami wojennymi i postrzałem uda prawego.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego, by podważać moc dowodową złożonych opinii, a kwestia niezdolności do pracy ubezpieczonego została dostatecznie wyjaśniona. Samo zaś subiektywne przekonanie ubezpieczonego o istnieniu u niego stanu niezdolności do pracy w związku z doznanymi urazami podczas działań wojennych, w żaden sposób nie mogło podważyć, wydanych w niniejszej sprawie opinii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawcy jest nieuzasadnione.

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tj. Dz.U z 2015 roku, poz.840) inwalidą wojennym jest żołnierz, który został zaliczony do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych w czasie: pełnienia w okresie wojny 1939-1945 służby w Wojsku Polskim, w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych oraz w oddziałach ruchu podziemnego lub partyzanckiego prowadzących na obszarze Państwa Polskiego walkę z hitlerowskim okupantem.

Z kolei art. 7 ww. ustawy stanowi , że za inwalidztwo powstałe w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych uważa się inwalidztwo będące następstwem zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób doznanych:

1) w walce z wrogiem;

2) na froncie lub w związku z pobytem na froncie;

3) wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej w czasie określonym w art. 6;

4) w związku z pobytem w niewoli lub w obozie dla internowanych;

5) w związku z udziałem w ruchu podziemnym lub partyzanckim oraz z pobytem w niewoli, w obozach koncentracyjnych lub w więzieniach za udział w tym ruchu.

Stosownie do art. 9 renta inwalidzka przysługuje żołnierzowi, który został zaliczony do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych, choćby nawet inwalidztwo to powstało po zwolnieniu ze służby wojskowej.

W myśl art. 57 ust.2 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, niezdolność do pracy, datę jej powstania, związek niezdolności do pracy z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych albo ze służbą wojskową, ustala lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej.

Przepis art.64 tej ustawy z kolei stanowi, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio: art. 12-14, 70, 74, 83, 88-93, 102, art. 103 ust. 3, art. 107, 107a, 114 i 126-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W oparciu o art.12 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887, z późn. zm.), niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu; całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Zaś w myśl ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Na mocy art.13 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)  stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)  możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Jak wynika z powyższych przepisów dla uznania ubezpieczonego za inwalidę wojennego konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: zaliczenie do jednej z grup inwalidów (aktualnie chodzi o ustalenie niezdolności do pracy) i związek przyczynowy powstania tej niezdolności z działaniami wojennymi. Taki pogląd wyraził również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lipca 2009r. (I UK 50/09, LEX nr 529768). Stwierdził również, że związek przyczynowy między doznanymi w czasie działań wojennych obrażeniami ,a aktualnym inwalidztwem jest niezbędnym warunkiem do przyznania prawa do renty inwalidy wojennego na podstawie art. 9 w zw. z art. 7 w/w ustawy (wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r., II UKN 530/99, PPiPS 2001/10/60).

W sprawie należało zatem rozważyć, czy obecny stan zdrowia J. K. pozostaje w związku z działaniami wojennymi, o których mowa w w/w przepisach. W tym celu Sąd Okręgowy posłużył się dowodem z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach odpowiadającym dolegliwościom wnioskodawcy tj. z zakresu: neurologii , kardiologii , diabetologii , okulistyki oraz ortopedii. Biegli zdiagnozowali u skarżącego znaczną liczbę schorzeń, przy czym jedynie schorzenia natury okulistycznej, nie powodują stwierdzenia u niego niezdolności do pracy. Co jednak istotne, zebrany w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy, nie pozwolił zakwestionować prawidłowości zaskarżonej przez wnioskodawcę decyzji odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało bowiem ,że jakkolwiek wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, to jednak niezdolność ta nie pozostaje w związku przyczynowym z działaniami wojennymi w jakich brał udział wnioskodawca ,a wynika z jego ogólnego stanu zdrowia.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

W związku z tym , że pełnomocnik wnioskodawcy z urzędu, nie złożył oświadczenia w trybie par. 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Z DNIA 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ORAZ PONOSZENIA PRZEZ Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu [ Dz. U z2013r poz.461] – obowiązującego w dacie orzekania , Sąd nie orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej , udzielonej z urzędu..

Nowe regulacje prawne, w tym zakresie, obowiązują dopiero od dnia 1.01.2016r.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

S.B.