Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 8 stycznia 2016 r., znak:(...)

w sprawie: M. G.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o wysokość emerytury

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. do uwzględnienia, od dnia 1 października 2015 r., przy obliczaniu wysokości emerytury ubezpieczonego M. G. – jako okresu składkowego – okresu jego zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej im. (...) w K. od 1 stycznia 1989 r. do 4 lutego 1990 r.

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

VI U 675/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 stycznia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku M. G. z dnia 15 października 2015r. – przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 października 2015r. to jest od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. W punkcie IV decyzji organ rentowy poinformował ubezpieczonego, że okresu pracy w RSP im. (...) w K. od 1 stycznia 1989r. do 4 lutego 1990r. nie zaliczono ponieważ brak wykazu dniówek obrachunkowych (w nadesłanym zaświadczeniu przez Zakład Usług (...) w B. ostatnie dniówki obrachunkowe zostały wykazane do 1988r.).

Odwołanie od powyższej decyzji w zakresie nieuwzględnienia do okresów składkowych okresu zatrudnienia od 1 stycznia 1989r. do 4 lutego 1990r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w K. wniósł ubezpieczony, domagając się ponownego przeliczenia swojej emerytury z uwzględnieniem powyższego okresu zatrudnienia jako okresu składkowego.

W uzasadnieniu zaskarżenia odwołujący wskazywał, iż z niezrozumiałych dla niego względów w punkcie IV zaskarżonej decyzji umieszczona została informacja o niezaliczeniu wyżej wskazanego okresu zatrudnienia, co spowodowało zmniejszenie liczby okresów składkowych uwzględnionych przy ustalaniu wysokości jego emerytury z 576 do 562 (o 14 miesięcy).

Skarżący podkreślał, że we wcześniejszej decyzji z dnia 15 października 2015r. okres zatrudnienia od stycznia 1989r. do lutego 1990r. był przez ZUS Oddział w B. uwzględniony. Argumentował on w związku z tym, iż trudno uznać, że przyczyną takiego stanowiska może być fakt, że jego zarobki w w.w. okresie czasu nie są wpisane do karty ewidencji pracy i dochodów ubezpieczonego spółdzielcy (obejmującej sumaryczne dochody roczne w poszczególnych latach), w sytuacji gdy są udokumentowane w karcie szczegółowych dochodów, gdzie zostały podsumowane odrębnie dla okresu pracy w 1989r. i w 1990r.

Zdaniem powoda wydaje się więc proste i oczywiste, że na podstawie danych przedstawionych w taki sposób można bez problemu wyliczyć przeciętny dochód w okresie od stycznia 1989r. do lutego 1990r.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczony M. G. w okresie od 15 kwietnia 1980r. do 4 lutego 1990r. był zatrudniony w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej im. (...) w K., przy czym:

-

od 5 kwietnia 1980r. do 31 października 1981r. jako członek Spółdzielni na stanowisku kowal – spawacz;

-

od 1 listopada 1981r. do 20 września 1983r. na podstawie umowy o pracę, nie będąc już członkiem Spółdzielni, na stanowisku kowal – spawacz;

-

od 21 września 1983r. do 4 lutego 1990r. ponownie jako członek Spółdzielni na stanowisku spawacz – ślusarz.

(dowody: dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego dotyczących jego zatrudnienia w RSP im. (...) w K., w tym deklaracje członkowskie, umowy o pracę i pismo o skreśleniu go z grona członków Spółdzielni)

W okresie, którego spór dotyczy, ubezpieczony był członkiem Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej im. (...) w K. i pracował w zakładzie (...) wykonując prace ślusarskie i dekarskie. Pracował we wszystkie dni robocze, w danym tygodniu, co odpowiadało pełnemu wymiarowi czasu pracy osoby zatrudnionej jako pracownik na podstawie umowy o pracę. Fakt zatrudnienia w wymiarze czasu pracy odpowiadającemu pełnemu etatowi pracowniczemu potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie: K. K., G. P. i K. Ś. (e-protokół rozprawy k.56, protokół skrócony k.51 – 54 akt sprawy) oraz dowód z przesłuchania ubezpieczonego (k.56 i k.54 a.s.).

Oprócz tych dowodów okoliczność ta wynika wprost z „umowy spółdzielczej” z dnia 1 stycznia 1985r. (znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego), w której treści wpisano, że odwołujący się M. G. był zatrudniony na czas nieokreślony „w pełnym wymiarze czasu pracy”. Oczywiście jako członek Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej ubezpieczony nie posiadał statusu pracownika tej Spółdzielni w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy albowiem osoba posiadająca status członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej może świadczyć pracę na rzecz tej spółdzielni wyłącznie w oparciu o stosunek członkostwa. Pogląd ten utrwalony jest w orzecznictwie i wynika wprost z art.155 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982r. – Prawo Spółdzielcze (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2009r. I UK 189/09 – OSNP z 2011r./13-14/189; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005r. I UK 142/04 – OSNP z 2005r. /17/272; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 kwietnia 2013r. III AUa 1428/12 – LEX nr 1313295).

W związku z tym podkreślić należy, iż w przypadku członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne dla zaliczenia w roku pracy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania renty inwalidzkiej lub emerytury jest przepracowanie w tym roku wymaganej ilości dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012r. II UK 255/11 – LEX nr 1227191). W uzasadnieniu tego judykatu Sąd Najwyższy wskazał, że w § 22 ust.2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenie emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011r. Nr 237, poz.1412) przewidziano, że jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, zeznaniami świadków, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres. Przepis ten może być odpowiednio stosowany do okresów pracy członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Treść zeznań świadków zastępuje dowód w postaci wykazu dniówek obrachunkowych.

Na podstawie przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów z zeznań świadków i przesłuchania ubezpieczonego zostało – w ocenie Sądu Okręgowego - w sposób w pełni wiarygodny wykazane przez powodz, iż w okresie od 1 stycznia 1989r. do 4 lutego 1990r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej po 8 godzin dziennie świadczył on pracę spawacza – ślusarza na rzecz Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej im. (...) w K.. Okoliczność tę potwierdzał dokumentem w postaci „umowy spółdzielczej” z 1 stycznia 1985r., w treści której wskazano, iż pracował on „w pełnym wymiarze czasu pracy”.

Niezależnie od tego wskazać należy, iż w aktach osobowych ubezpieczonego dotyczących jego zatrudnienia w tej Spółdzielni znajdują się karty zarobkowe powoda jako członka, w treści których wskazano liczbę dni pracy w poszczególnych miesiącach roku 1989r. Było to 248,8 dniówek obrachunkowych, co przekracza nawet wymaganą liczbę dniówek obrachunkowych (240 dniówek) wymaganą do uzyskania świadczeń członka spółdzielni. Zgodnie bowiem z art.4 pkt 1, 2 i 3 dekretu z dnia 4 marca 1976r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1976r. Nr 10, poz.54 z późn. zm.) przy ustaleniu okresu pracy wymaganego do uzyskania świadczeń:

1)  za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed 1 lipca 1962r. dzień, który stanowił podstawę dniówki obrachunkowej, do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego;

2)  za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym – 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety;

3)  za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym – to co najmniej: mężczyzna 220 dni, a kobieta 130 dni pracy.

Mimo, iż dokument ten nie został przez nikogo podpisany, to jego autentyczność jako początku dowodu na piśmie nie może być – w ocenie Sądu Okręgowego – podważana, gdyż kwota wynagrodzeń M. G. zawiera szereg danych, w tym nr konta (...) które były sporządzane na bieżąco przez właściwego pracownika RSP, zajmującego się ewidencją zarobków i dniówek obrachunkowych.

Tego rodzaju „dokument” był – jeśli chodzi o zamieszczone w jego treści dane – w pełni spójny z pozostałymi dowodami, w tym dowodami z zeznań świadków i przesłuchania ubezpieczonego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 K.p.c. w związku z art.4 dekretu z dnia 4 marca 1976r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie I wyroku.

W punkcie II wyroku, na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.Dz.U. z 2016r., poz. 887), orzeczono o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji albowiem istotne dla rozstrzygnięcia sporu okoliczności ustalane były w postępowaniu sądowym na podstawie dowodów, którymi nie dysponował organ rentowy (zeznania świadków).