Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 października 2016 roku

1. Stanowiska stron.

1.1. Stanowisko powoda.

Pozew z dnia 25-06-2014 roku (k. 2-6, 34). Przytoczona podstawa faktyczna: Powód w dniu 1-06-1998 zawarł umowę kredytu na zakup samochodu z bankiem (...) – Bank (...). Pozwany fundusz sekurytyzacyjny złożył do sądu pozew o zapłatę powołując się na umowę cesji zawartej z bankiem. Wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którego odpis wraz z odpisem pozwu został doręczony powodowi (jako pozwanemu w tamtej sprawie) na adres w Ł. przy ul. (...). Powód jednak pod tym adresem nie przebywał, dlatego też przesyłka po dwukrotnej awizacji została zwrócona do sądu – nadawcy. Na tej podstawie nadano nakazowi zapłatę klauzulę wykonalności i pozwany złożył wniosek o egzekucję. Powód dowiedział się o egzekucji i o istnieniu tytułu wykonawczego, a tym samym i o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa, w dniu 5-04-2013 kiedy to komornik sądowy dokonał zajęcia samochodu osobowego F. (...) należącego do powoda. Samochód po zajęciu został sprzedany na licytacji publicznej przez komornika, za cenę 10.125 zł. Kwota licytacji była nieadekwatna do wartości samochodu, zgodnie z opinią rzeczoznawcy wartość samochodu w rzeczywistości wynosiła 18.000 zł, na dowód czego powód przedstawia wycenę sporządzoną przez rzeczoznawcę. Sąd w Łodzi uwzględnił wniosek powoda (a w tamtej sprawie pozwanego) o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty i wyznaczył rozprawę, lecz pozwany (a w tamtej sprawie powód) cofnął powództwo. Wobec tego nakaz zapłaty stanowiący tytuł wykonawczy na podstawie którego prowadzono egzekucję, sprzedano w drodze licytacji samochód dłużnika (powoda w sprawie niniejszej) i pobrano od niego koszty egzekucyjne, został uchylony. Na skutek nierzetelnego działania pozwanego tj. podania przezeń nieprawidłowego adresu zamieszkania strony pozwanej (czyli powoda w niniejszym procesie) w pozwie oraz dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym, doszło do wszczęcia bezzasadnej egzekucji (nakaz zapłaty nie był prawomocny) i w ten sposób wyrządzono powodowi szkodę. Nie tylko utracił on przez to samochód, którego wartość przewyższa kwotę z przetargu, i nie tylko musiał pokryć koszty egzekucji, ale także doznał poczucia krzywdy, pogorszyły się jego relacje z rodziną i ze światem zewnętrznym, popadł w depresję. Stracił nadto możliwość podjęcia pracy, ponieważ możliwość ta była ściśle związana z posiadaniem samochodu F. (...), który został zajęty i sprzedany przez komornika na poczet długu ujętego w wadliwym tytule wykonawczym. Powód miał już uzgodnione warunki współpracy handlowej ze swoim znajomym A. R., a do prowadzenia tej działalności potrzebny był samochód.

Żądanie: zapłaty 39 600 zł tytułem:

Powód żądał powyższych kwot wraz z odsetkami za opóźnienie od 6-05-2014 do dnia zapłaty. Oświadczenie o częściowym cofnięciu pozwu (k. 170) nie dotyczyło odsetek za opóźnienie.

1.2. Stanowisko pozwanego.

Odpowiedzi na pozew pozwany nie złożył, ponieważ nie zdążył uczynić tego w terminie zakreślonym przez przewodniczącego. Na rozprawie podniósł zarzut braku bezprawności swoich działań. Przede wszystkim pozwany zarzuca że w § 19 umowy z bankiem z 1998 zostało przewidziane, że pożyczkobiorca ma obowiązek zawiadamiać bank o każdej zmianie adresu (w odpowiedzi na ten zarzut powód podnosił że ten obowiązek wiązał go tylko przez 5 lat czyli przez okres spłaty kredytu), tymczasem powód już w 2000 bądź 2001 roku czyli jeszcze w okresie obowiązywania harmonogramu spłat przeprowadził się i nie podał kredytodawcy (cedentowi) swojego nowego adresu. Ponadto, stosunek prawny z umowy pożyczki bankowej nie wygasa tak długo jak długo należność nie jest spłacona, bez względu na to na jak długi okres kredytowania umówiły się strony.

Co do żądania zadośćuczynienia za krzywdę, pozwany zarzucał że zdarzenia z roku 2013 to niejedyne przyczyny zaburzeń psychicznych u powoda. Powołany w toku niniejszego procesu na biegłego psycholog stwierdził u powoda zaburzenia adaptacyjne. Powód nie podjął właściwego leczenia bo nie zgłosił się do psychiatry i psychologa. Trudno określi co było przyczyną zaburzeń snu, a zatem nie udowodniono związku przyczynowego między zdarzeniami z 2013 a szkodą na zdrowiu powoda.

Pozwany nie zaprzeczył, że powód jako dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym został obciążony kosztami w takiej kwocie jaka została wskazana w pozwie. Jest to zatem okoliczność przyznana (art. 230 Kpc).

Przeciwko żądaniu zwrotu wartości samochodu pozwany podniósł zarzut że powód był dłużnikiem pozwanego z tytułu kredytu zaciągniętego w banku, niespłaconego a następnie przelanego na pozwanego (k. 64). Zarzucił też, że powód zaniechał – jako dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym – złożenia skargi na oszacowanie wartości zajętego samochodu (k. 64)

2. Wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

J. K. zawarł w dniu 1-06-1998 r. jako kredytobiorca umowę o kredyt na zakup pojazdu mechanicznego - przyczepy. Jako kredytodawca umowę podpisał przedstawiciel banku (...) – Bank (...). W § 19 umowy strony przewidziały obowiązek kredytobiorcy zawiadomienia kredytodawcy o każdej zmianie adresu. We wstępie dokumentu umowy, kredytobiorca podał jako swój adres Ł., ul. (...).

(Umowa – k. 62-63)

Powód był zameldowany w Ł. na ul. (...) tylko do grudnia 1998. Następnie w okresie 11-12-1998 – 09-05-2000 był zameldowany na ul. (...), skąd został wymeldowany w trybie decyzji administracyjnej. Od 17-08-2009 powód był zameldowany na ul. (...).

(zaświadczenie o adresach powoda – k. 59; wydruk z PESEL-SAD – k. 112-113, postanowienie dowodowe – k. 110)

W roku 2001 powód nie mieszkał ani na ul. (...) ani na ul. (...), tylko na ul. (...) (k.133v). Brał wówczas udział – jako podejrzany – w postępowaniu karnym przygotowawczym wszczętym o przestępstwo z art. 286 Kk. W postępowaniu tym bank - kredytodawca brał udział jako pokrzywdzony, dochodzenie dotyczyło wyłudzenia kredytu poprzez zawarcie umowy z dnia 1-06-1998. Podejrzany podawał jako swój adres zamieszkania właśnie ul. (...).

(postanowienie prokuratora z dnia 27-06-2001 o umorzeniu dochodzenia – k. 132-133)

W dniu 4-07-2001 bank (...) – Bank (...) S.A. skierował pismo do powoda na adres na ul. (...).

(pismo banku z dnia 4-07-2001 – k. 134)

W dniu 18-08-2008 bank kredytodawca i pozwany U. N..S.F.I.Z. zawarli umowę cesji wierzytelności o zwrot kredytu wraz z odsetkami z tytułu umowy z dnia 1-06-1998.

(niesporne, uzasadnienie pozwu U. z dnia 2-03-2009 – k. 53)

W dniu 23-03-2009 pozwany U. N..S.F.I.Z. złożył do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi pozew o zapłatę przeciwko J. K.. W pozwie został podany jako adres pozwanego (czyli powoda w sprawie niniejszej): Ł., ul. (...). W dniu 6-04-2009 wydano nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Następnie pozwany U. po uzyskaniu klauzuli wykonalności działając jako wierzyciel złożył w dniu 11-01-2013 wniosek o wszczęcie egzekucji. W tymże wniosku podał adres dłużnika: Traktorowa 78A/46. T. adresem posługiwał się komornik w swoich pismach. We wniosku o przywrócenie terminu J. K. podał adres H. 7/99.

(Pozew, zawiadomienie o egzekucji, wniosek o przywrócenie terminu – k. 52-58; nakaz zapłaty – k. 10; wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 136-140)

W toku egzekucji komornik sądowy w dniu 5-04-2013 zajął należący do powoda samochód F. (...) nr rej. (...). W dniu 19-04-2013 odbyła się licytacja publiczna w której samochód został sprzedany za cenę 10.125 zł.

(protokół zajęcia pojazdu – k. 11; obwieszczenie o licytacji – k. 12)

W dniu 5-02-2014 rzeczoznawca J. D. na zlecenie powoda wycenił powyższy pojazd na kwotę 18.000 zł.

(wycena samochodu, dokument prywatny – k. 22-26)

W okresie czasu bezpośrednio poprzedzającym zajęcie, K. S. (1) obiecywał powodowi nawiązanie współpracy i zatrudnienie, powód miał wykonywać przewozy towaru swoim samochodem dostawczym.

(zeznania świadków – szczegóły w pkt 3 uzasadnienia)

W wyniku egzekucji wierzyciel otrzymał od komornika kwotę 8613,48 zł. Opłat i wydatków łącznie komornik naliczył 1609,69 zł i część z nich (1511,52 zł) potrącił z wypłaty na rzecz wierzyciela.

(wykaz czynności komornika – k. 18-19)

Kosztami egzekucyjnymi został obciążony powód.

(postanowienie komornika z 25-09-2001 o umorzeniu postępowania egzekucyjnego – k. 135)

Sąd Rejonowy Łódź-Śródmieście w Ł. w sprawie pod sygn. I Nc 413/09 uwzględnił wniosek powoda (a w tamtej sprawie pozwanego) o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty i wyznaczył rozprawę. Pozwany (a w tamtej sprawie powód) cofnął powództwo. Sąd umorzył postępowanie i uchylił nakaz zapłaty.

(niesporne)

W okresie od 10-05-2013 do 19-05-2014 powód leczył się u neurologa.

(dokumenty medyczne – k. 27-33)

W dniu 25-04-2014 pełnomocnik powoda wysłał do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 46.917 zł termin 7 dni tytułem kosztów zasądzonych w sprawie I C 1272/13, odszkodowania za zlicytowany samochód, odszkodowania za utracone wynagrodzenie, zadośćuczynienia za krzywdę, zwrotu nienależnie pobranych kosztów egzekucji.

(wezwanie do zapłaty i dowód wysłania – k. 15-16)

W toku niniejszego procesu pozwany w dniu 9-09-2014 zapłacił powodowi kwotę 10 125 zł tytułem zwrotu pobranej w wyniku egzekucji kwoty wierzytelności oraz kosztów egzekucyjnych.

(niesporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów albowiem żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości, a Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości, co do ich prawdziwości. Część dokumentów została złożona w kserokopiach, żadna ze stron nie żądała jednak przedstawiania ich oryginałów w trybie art. 129 kpc, ani nie kwestionowała ich prawdziwości i wiarygodności, mogły zatem stać się podstawą ustaleń na podstawie art. 308 i 309 kpc.

Powyżej zakreślono jedynie zasadnicze i zrębowe okoliczności faktyczne. Szczegółowe kwestie oraz odniesienie się Sądu do przeprowadzonych dowodów poprzez ocenę ich wiarygodności i znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, ze względu na obszerność i skomplikowanie materii procesu znajduje się w dalszej części uzasadnienia.

3. W. śnienie podstawy prawnej wyroku.

Częściowe cofnięcie pozwu nastąpiło za zgodą pozwanego, było zatem skuteczne (art. 203 § 1 Kpc), a sąd w tym zakresie umorzył postępowanie na podstawie art. 355 § 1 Kpc.

Powództwo, w zakresie w jakim nie zostało cofnięte, zasługuje na uwzględnienie w części.

W ustalonym stanie faktycznym do wszystkich trzech roszczeń powoda zastosowanie znajduje art. 415 Kc. Krzywda jest bowiem szkodą niemajątkową. Zgodnie z treścią art. 415 k.c., kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Za szkodę odpowiada na podstawie tego przepisu osoba, której zawinione zachowanie jest źródłem powstania tej szkody. Zdarzeniem sprawczym, w rozumieniu powyższego przepisu, może być zarówno działanie, jak i zaniechanie. Z przepisu art. 415 k.c. wynika, że przewidziana w nim odpowiedzialność jest możliwa, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:

1)  szkoda musi być następstwem okoliczności, za które sprawca ponosi odpowiedzialność (wina);

2)  istnienie szkody w znaczeniu uszczerbku majątkowego;

3)  między zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprawcy szkody a szkodą musi istnieć związek przyczynowy w takim znaczeniu, jakie temu pojęciu nadaje art. 361 § 1 k.c.

Warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 415 k.c. jest wykazanie winy sprawcy szkody. Odpowiedzialność oparta na ryzyku lub zasadach współżycia społecznego jest zaś dopuszczalna tylko, gdy została wyraźnie przewidziana w treści przepisu. Wina zachodzi wówczas, gdy sprawcy szkody można postawić zarzut zarówno obiektywnej, jak i subiektywnej niewłaściwości zachowania się. Obiektywny element winy wypełnia każde zachowanie niewłaściwe, a więc niezgodne z przepisami prawa podmiotowego, bądź z zasadami etycznymi, czy w ogóle z obowiązkiem ostrożności, jaką każdy człowiek w społeczeństwie powinien przestrzegać, aby drugiemu nie wyrządzić szkody (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2003 r, sygn. akt V CKN 1681/00 i z dnia 26 września 2003 r, sygn. akt IV CK 32/02).

Przywołany wyżej art. 361 § 1 i 2 k.c. stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W orzecznictwie i doktrynie prawa najpowszechniej określa się szkodę jako uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, wyrażający się różnicą pomiędzy stanem dóbr jaki już istniał i jaki mógł następnie w normalnej kolei rzeczy się wytworzyć, a stanem jaki powstał wskutek zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy, z którym to zdarzeniem ustawodawca wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej. Najpełniejszy wyraz teoria różnicy znalazła zastosowanie w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 1957 r., II CR 304/57 (OSNCP 1958, nr 3, poz. 76).

Trzecią przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej obok szkody i bezprawnego działania sprawcy jest związek przyczynowy pomiędzy nimi. Art. 361 § k.c. stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Badając pierwszą z wymienionych przesłanek roszczenia odszkodowawczego tj. winę pozwanego, należało odnieść się do jego zarzutów że składając pozew i kolejne środki prawne zmierzające do uzyskania świadczenia, działał w ramach obowiązującego prawa. Należy się zgodzić, że składanie pozwu i innych pism procesowych samo w sobie nie jest czynem bezprawnym. Jeżeli jednak strona postępowania dokonuje czynności procesowych w sposób nielojalny, to dopuszcza się w ten sposób naruszenia jednego z podstawowych obowiązków procesowych wyrażonych w art. 3 Kpc, a tym samym działa – w zakresie w jakim narusza obowiązki procesowe – bezprawnie. Zgodnie z art. 126 § 2 pkt 1 Kpc powód ma obowiązek podać adres zamieszkania pozwanego. Umowa pomiędzy stronami stosunku materialnoprawnego, w zakresie obowiązku zawiadamiania o zmianie adresu, nie uchyla obowiązku prawnoprocesowego polegającego na podaniu prawidłowego adresu zamieszkania przeciwnika procesowego. W 2009 roku pozwany powinien był dołożyć choćby minimalnych starań w celu ustalenia czy adres podany w umowie pierwotnej jest aktualny, np. skierować do pozwanego jakieś przedprocesowe wezwanie. Poza tym pozwany jako wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym podał inny adres komornikowi niż który podał sądowi jako powód. Zachowanie pozwanego jako strony czynnej postępowań rozpoznawczego i egzekucyjnego było wadliwe, bowiem wiedział on, a co najmniej powinien był wiedzieć, że adresy na ul. (...) i na ul. (...) są nieaktualne. Powinien był wiedzieć, gdyż fakt zmiany adresu przez powoda po roku 2000 był znany cedentowi (zob. zwłaszcza k. 134 oraz k. 133v – cedent znał adres na ul. (...) z postępowania karnego i posługiwał się nim w korespondencji z powodem), a zatem o nieaktualności adresów na ul. (...) i na ul. (...) powinien wiedzieć także cesjonariusz - pozwany. Ponieważ więc pozwanemu można zarzucić niedochowanie należytej staranności w podaniu organom procesowym adresu powoda, ponosi pozwany winę za negatywne następstwa swojego zaniedbania.

Powód wywodzi, że bezprawne i zawinione zachowanie pozwanego doprowadziło w największym stopniu do szkody niemajątkowej – krzywdy, za którą domagał się zadośćuczynienia w kwocie 20.000 zł.

W orzecznictwie sądowym wypracowany został pogląd, zgodnie z którym zadośćuczynienie spełniać powinno funkcję kompensacyjną i powinno wynagradzać doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Zaznaczyć przy tym należy, że o ile odpowiedniość sumy zadośćuczynienia ma służyć złagodzeniu negatywnych doznań, to jednak nie może być jednocześnie źródłem wzbogacenia. Zadośćuczynienie powinno mieć przede wszystkim kompensacyjny charakter i musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość.

W judykaturze i doktrynie powszechnie przyjmuje się wyłącznie kompensacyjny charakter ochrony majątkowej udzielanej pokrzywdzonemu i niedopuszczalność przypisywania jej funkcji represyjnych. Kompensata majątkowa ma na celu przezwyciężenie przykrych doznań. Służyć temu ma nie tylko udzielenie pokrzywdzonemu należnej satysfakcji moralnej w postaci uznania jego krzywdy wyrokiem sądu, ale także zobowiązanie do świadczenia pieniężnego, które umożliwi pełniejsze zaspokojenie potrzeb i pragnień pokrzywdzonego lub wesprze realizację wskazanego przez niego celu społecznego (por. uchwała SN (Pełna Izba Cywilna) z 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSN 1974, nr 9, poz. 145; wyrok SN z 22 maja 1990 r., II CR 225/90; wyrok SN z 11 lipca 2000 r., II CKN 1119/98; wyrok SN z 18 listopada 2004 r., I CK 219/04; a także A. Cisek (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2008, art. 445, nb 3 i 23; J. Panowicz-Lipska, Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975, s. 68 i n.; M. Pazdan (w:) System prawa prywatnego, t. 1, s. 1166 i 1169; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania, 2008, nb 659, 663 i 664; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2005, art. 445, nb 18; A. Szpunar, Przesłanki przewidzianego w art. 448 k.c. zadośćuczynienia, PS 2002, nr 1, s. 15; por. także komentarz do art. 448).

Poza tym zaznaczyć należy, że zadośćuczynienie mające charakter kompensacyjny nie może mieć oczywiście charakteru jedynie symbolicznego. Jego wysokość musi być utrzymana w rozsądnych granicach. Zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną krzywdę poszkodowanego, na którą składają się: cierpienie fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi. Zadośćuczynienie powinno być także środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej i stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość.

Aby ustalić rozmiar krzywdy powoda tj. negatywnych następstw w sferze jego dóbr osobistych, przeżyć psychicznych i stanu zdrowia psychicznego Sąd Rejonowy oparł się na zeznaniach świadków, które były spójne, logiczne i wiarygodne.

Z zeznań świadka A. R. (k. 65) wynika że bardzo zły stan psychiczny powoda trwa od roku 2013. Polega on na tym, że powód jest trudny w kontaktach ze znajomymi, po ok. 5-10 minutach rozmowy przerywa ją i zachowuje się jak gdyby rozmówcy nie było. Powód tłumaczy to kłopotami z samochodem. Świadek spostrzegł drastyczną zmianę w zachowaniu i stanie psychicznym powoda po utracie samochodu w 2013.

Z zeznań świadka K. S. (1) (k. 67) wynika że powód przed majem 2013 nie miał pracy, zamierzał jednak podjąć pracę u K. S. (1). Obaj panowie znali się od ok. 5-6 lat. Świadek postrzegał powoda jako osobę towarzyską, komunikatywną i przyjazną, znał żonę i syna powoda, lecz nie miał żadnej wiedzy o relacjach rodzinnych. Obaj mężczyźni czynili wzajemne ustalenia, a nawet przygotowania (pożyczka na hak do samochodu) do podjęcia pracy przez powoda u świadka. Po utracie samochodu powód załamał się i zachowywał się względem świadka tak samo jak względem świadka R.. K. S. nie zatrudnił powoda, ponieważ nie dysponował pojazdem służbowym dla niego, a warunkiem zatrudnienia było posiadanie własnego pojazdu.

Sąd oparł się także na opiniach biegłych, których zasięgnięcie było konieczne w świetle art. 278 § 1 Kpc, albowiem ocena stopnia negatywnych następstw w sferze zdrowia powoda wymagała wiadomości specjalnych z dziedziny medycyny i psychologii. Opinie biegłych, w zakresie w jakim nie wkraczają w kompetencje sądu (o czym mowa niżej), są kompletne (ewentualnie po uzupełnieniu), rzetelne i spójne. Przedstawiają one wnioski w sposób stanowczy, a zaprezentowany w części opisowej opinii proces badania materiału dowodowego (uzasadnienie opinii i zawartych w niej wniosków, zawierające opis zastosowanej metodologii, podstaw teoretycznych opinii, wskazanie i wyjaśnienie przesłanek, które doprowadziły do przedstawionych konkluzji) uzasadnia wniosek, że tok rozumowania i wnioskowania przez danego biegłego jest logiczny i oparty na poprawnej metodologii.

1.  Opinia biegłego psychiatry dr n.med. A. M.. Wniosek – k. 68, k. 110; postanowienie – k. 110; opinia – k. 215-221; zastrzeżenia powoda – k. 243; zastrzeżenia pozwanego – k. 252; postanowienie uzupełniające – k. 245; opinia uzupełniająca – k. 256. Ta opinia była najistotniejsza dla rozstrzygnięcia. Wynika z niej, że powód cierpi na nerwicę lękowo-depresyjną o charakterze adaptacyjnym (w tym zaburzenia snu i złe samopoczucie) oraz wykazuje następujące cechy osobowości niedojrzałej: przewaga emocjonalnych aspektów w zachowaniu, brak mechanizmów radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, brak poczucia odpowiedzialności – przerzucanie winy na drugie osoby. Wiąże się z tym roszczeniowe nastawienie wobec świata. Stwierdzone zaburzenia lękowo-depresyjne wystąpiły na tle cech osobowościowych oraz trudnych sytuacji życiowych, przy czym utrata samochodu była przez powoda odczuwana najsilniej. Powód nie podjął właściwej terapii, ponieważ powinien udać się po pomoc do psychiatry i korzystać głównie z psychoterapii. Ordynowane przez neurologa leki przeciwdepresyjne (na podstawie akt nie sposób ustalić w jakich dawkach) i tak – jak się okazało w badaniu sądowo-psychiatrycznym – nie były przez powoda przyjmowane, z wyjątkiem C.. Bardzo przy tym istotne są tu uwagi biegłej że powód agrawuje swoje negatywne przeżycia, ponieważ ma nieprawidłową osobowość (k. 218, k. 220). Warto zwrócić uwagę, że tak sformułowane wnioski biegłej są nie tylko rzetelnie uzasadnione, ale i korespondują z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Otóż z dokumentu w postaci protokołu przesłuchania (k. 132-133) wynika, że w latach 1998-2001 powód miał różne przykre przygody, z których można wywieść że jest on osobą która ma utrwalone trudności w radzeniu sobie z życiowymi niepowodzeniami. Np. jak sam zeznawał w 2000 roku ukradziono mu przyczepę, a mimo to nie zawiadomił o tym Policji tłumacząc owo zaniechanie w sposób bardzo mętny. Odrzucając wersję niekorzystną dla powoda tj. że wcale tej przyczepy nie stracił tylko ukrył, pozostaje konstatacja że powód jest skrajnie nieporadny życiowo, na co wskazuje choćby i to że żaden interes nigdy mu się nie powiódł. Opinia biegłego wraz z całokształtem wymienionych tu okoliczności wskazuje, że powód wykazuje się nietypową konstrukcją psychiczną, odbiegającą od normy w zakresie sposobu przeżywania trudnych zdarzeń, takich jak np. niespodziewana egzekucja i zajęcie samochodu. Reakcja psychosomatyczna powoda na zdarzenie wywołane przez pozwanego była zatem nadmierna, nietypowa, przez co należy przyjąć, że przedłużające się trudności w normalnym funkcjonowaniu psychospołecznym u powoda są następstwem niepozostającym w adekwatnym związku przyczynowym w zawinionym działaniem pozwanego.

1.  Opinia biegłego psychologa mgr A. K.. Wniosek – k. 68, k. 110; postanowienie – k. 68; opinia z 31-03-2016 – k. 151-157; zastrzeżenia powoda – k. 173; postanowienie uzupełniające – k. 176; opinia uzupełniająca – k. 188. Wynika z nich, że u powoda występują zaburzenia depresyjno-lękowe o charakterze adaptacyjnym. Objawy to: obniżony nastrój, brak chęci do działania, zaburzenia snu, ciągłe uczucie zmęczenia, utrata zainteresowań, wycofanie społeczne, silne napięcie wewnętrzne, labilność emocjonalna, problemy z koncentracją uwagi. Powód prezentuje cechy osobowości niedojrzałej, brakuje mu umiejętności właściwej oceny sytuacji, ma poczucie krzywdy. Zaburzenia adaptacyjne mają swoje źródło w ogólnych doświadczeniach życiowych powoda (kłopoty ze znalezieniem pracy, trudności materialne, separacja z żoną, niepowodzenia we własnej działalności gospodarczej). Wszystkie te problemu nawarstwiły się wżyciu powoda, co sprawiło, że jego stan zdrowia ostatecznie załamał się po zajęciu samochodu w kwietniu 2013. To jednorazowe wydarzenie nie miało jednak wyłącznego wpływu na stan zdrowia powoda i na stan jego relacji rodzinnych. Słuszne są natomiast zastrzeżenia powoda, że biegła niepotrzebnie formułuje wniosek nt. winy powoda za zaistniałe zdarzenie (że miał zadłużenie). Dlatego Sąd pominął stwierdzenia biegłej o racjonalności poczucia krzywdy u powoda – jest to bowiem przedmiot oceny sądu a nie biegłego. W tym miejscu należy więc wyjaśnić, że strona pozwana nie uzasadniła i nie wykazała dowodami podniesionego zarzutu przyczynienia się powoda do powstania szkody, tj. jakoby wierzytelność dochodzona w postępowaniu I Nc 413/09 a następnie poprzez egzekucję z samochodu osobowego rzeczywiście przysługiwała pozwanemu. Tego zarzutu nie można uwzględnić, ponieważ pozwany w postępowaniu I Nc 413/09 działając jako powód po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty cofnął powództwo. Tym samym samą swoją postawą w tamtym procesie pozwany zaprzeczył tezie jakoby powód rzeczywiście był dłużnikiem, który nie wykonał swojego zobowiązania pieniężnego.

2.  Opinia biegłego neurologa dr n.med. J. Z.. Wniosek – k. 3; postanowienie – k. 68; opinia z dnia 10-04-2015 – k. 81-82; uzupełnienie opinii na piśmie z dnia 7-07-2015 – k. 97 postanowienie o opinii uzupełniającej – k. 100; opinia – k. 125. Wynika z niej że napięciowe bóle głowy nie powodują istotnego ograniczenia, na pytanie o rokowania biegły unika odpowiedzi, a co do dalszej terapii – wyjaśnia że powinien się na ten temat wypowiedzieć psychiatra. Na podstawie tej opinii Sąd ustalił zatem, że negatywne następstwa w sferze zdrowia psychicznego są nie tylko skutkiem nieprawidłowej osobowości powoda – jak to wynika z opinii biegłego psychiatry – ale i z faktu, że powód nie podjął właściwego leczenia, tj. konsultował się wyłącznie z neurologiem zamiast z psychiatrą. Biorąc pod uwagę, że ustalenia biegłych psychiatry i psychologa były wystarczające dla rozstrzygnięcia o rozmiarze negatywnych następstw w sferze zdrowia i ich związku ze zdarzeniami spowodowanymi przez pozwanego, należało pominąć opinię neurologa w zakresie w jakim nie udzielił on stanowczej odpowiedzi na zadane mu pytania. Ogólne zresztą przesłanie płynące z opinii neurologa zmierza bowiem do wyjaśnienia że jest on specjalistą mniej kompetentnym do oceny stanu zdrowia powoda i jego przyczyn niż biegły psychiatra.

Pomocniczo dopuszczono dowód także z zeznań powoda (k. 171-172). Wynika z nich, że zajęcie samochodu przez komornika było dla niego tragedią. Wiązał z samochodem nadzieje na polepszenie bytu swojego i rodziny. Dotarły do niego plotki krążące wśród sąsiadów jakoby był dilerem kradzionych samochodów, a zajęcie dotyczyło właśnie pojazdu skradzionego. W dalszym ciągu nie podjął leczenia psychiatrycznego ani konsultacji psychologicznej, leczy się wyłącznie u neurologa. Przed 2013 leczył się wyłącznie kardiologicznie.

W przesłuchaniu powód zeznawał też że przed kwietniem 2013 relacje rodzinne w tym z żoną układały się dobrze. Sąd nie daje wiary temu zeznaniu, ponieważ w toku badania sądowo-psychiatrycznego powód podawał że jest z żoną w separacji z powodu niewłaściwej postawy żony, a nie z powodu jego załamania nerwowego oraz nie był w stanie umiejscowić separacji w czasie (k. 216).

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, w szczególności rozmiar krzywdy wyrządzonej przez pozwanego powodowi w ten sposób że zaprzepaszczona została szansa na podjęcie pracy, należało zasądzić 10.000 zł jako adekwatne zadośćuczynienie. Sąd wziął pod uwagę, że pozwany nie jest odpowiedzialny za całe spektrum negatywnych następstw w sferze psychicznej powoda, gdyż nie jest odpowiedzialny za skutki wywołane przez nieprawidłową osobowość powoda i niepodjęcie prawidłowego leczenia. Nie można jednak zapominać, że nawet u osób dysponujących prawidłowo działającymi mechanizmami obronnymi, bezpodstawne wszczęcie egzekucji i utrata środka utrzymania wywołałaby szok i poczucie krzywdy.

Pobrane od powoda koszty egzekucyjne w całości stanowią szkodę wyrządzoną powodowi. Zarówno wina pozwanego (o czym była już mowa), związek przyczynowy, jak i zaistnienie uszczerbku majątkowego nie budzą wątpliwości i nie wymagają bliższego tłumaczenia.

Wbrew stanowisku pozwanego, pozwany uzyskał korzyść – przysporzenie kosztem powoda bez podstawy prawnej, tj. na podstawie tytułu wykonawczego który został uchylony. Sąd nie może w tym postępowaniu badać czy wierzytelność była rzeczywiście wymagalna i w jakiej kwocie. Po pierwsze zarzut ten jest spóźniony (brak odpowiedzi na pozew), po drugie – niewykazany, co prawda pozwany nie ma obowiązku dowodzić okoliczności negatywnej, tj. braku wpłat na poczet kredytu, ale powinien wykazać przejście na niego uprawnień z umowy kredytu oraz wytłumaczyć dlaczego – skoro twierdzi ze był wierzycielem – cofnął pozew po wniesieniu zarzutów.

Cena wywołania = 10125 zł, czyli wartość oszacowana = 13 500 zł (art. 867 § 2 Kpc).

Powód, nie zaskarżając szacunkowej wyceny samochodu (a został pouczony o skardze – zob. k. 11) przyczynił się do zwiększenia szkody, tj. jeśli rzeczywiście F. (...) był wart więcej niż 13.500 zł, to w niniejszym postępowaniu powód może twierdzić że samochód był wart więcej, ale nie może z tego tytułu domagać się odszkodowania. Ponadto, jego twierdzenie o wyższej wartości rynkowej podważa sam fakt że auto zostało zlicytowane za cenę wywołania a nie za cenę szacunkową czy wyższą, a nie dowiódł, ani nawet nie twierdził, iżby przetarg przebiegał nieprawidłowo. Dlatego też wniosek o biegłego ds. wyceny pojazdu (k. 110) Sąd oddalił, gdyż nie tylko był to wniosek spóźniony w rozumieniu art. 207 § 6 Kpc, ale i nieprzydatny. Poszkodowany sam bowiem dopuścił – przez zaniechanie – do ewentualnego zaniżenia wartości pojazdu do kwoty 13.500 zł.

Roszczenie o odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty jest oparte na art. 481 § 1 i 2 Kc. Oznacza to, że zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1830), za okres do dnia 31-12-2015 odsetki powinny być naliczane według stopy procentowej określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 359 § 3 Kc. Natomiast biorąc pod uwagę, że zdarzeniem powodującym powstanie roszczenia odsetkowego jest każdy kolejny dzień opóźnienia, to za okres opóźnienia przypadający od dnia 1-01-2016 r. począwszy, należy naliczać odsetki określone w art. 481 § 2 Kc.

Częściowe cofnięcie pozwu nie obejmowało odsetek za opóźnienie. Data powstania zaległości w spełnieniu kwoty 10 125,00 zł: 6-05-2014 (pierwszy dzień naliczania odsetek). Odsetki ustawowe (art. 359 § 2 Kc: 13% rocznie) od tej kwoty na dzień 9-09-2014 (datę uiszczenia tej kwoty) wyniosły 457,98 zł.

Czyli razem z odsetkami należy zasądzić 15.432,98 zł (=14 975 zł + 457,98 zł).

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 1-3 wyroku.

4. O kosztach.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. na zasadzie odpowiedzialności za wynik postępowania, biorąc pod uwagę że roszczenie powoda zostało oddalone w istotnej części (art. 100 zd. 1 Kpc). Powód wygrał w 63,3838%, a przegrał w 36,6162%, co wynika ze stosunku kwot zasądzonych oraz uiszczonych przez pozwanego dopiero po wszczęciu postępowania do ogólnej kwoty żądanej pierwotnie w pozwie. Koszty powoda wyniosły: 2400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., Dz.U. 2013 r. poz. 490) oraz 768 zł tytułem kosztów dojazdu pełnomocnika powoda na posiedzenia sądu (wniosek – k. 1690; 128 km × 2 × 5 posiedzeń × 0,60 zł = 768 zł). 63,3838% z sumy tych kwot = 2 008,00 zł czyli koszty należne powodowi.

Koszty pozwanego wyniosły: 2400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., Dz.U. 2013 r. poz. 490). 36,6162% z tej kwoty wynosi 878,79 zł. Różnica między tą kwota a kwotą należną powodowi wynosi 1 129,21 zł i taką też kwotę winien pokryć pozwany na rzecz powoda.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 4 wyroku.

O nieuiszczonych kosztach sądowych, pokrywanych tymczasowo ze Skarbu Państwa, należało orzec na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2014 r. poz. 1025). Łącznie wydatki Skarbu Państwa oraz nieuiszczona opłata od pozwu złożyły się na sumę 4065,97 zł, którą należało rozłożyć na strony w proporcjach w jakich każda z nich proces przegrała, zgodnie z poniższą tabelą:

Postanowieniem z 3-11-2014 pozwany został zwolniony od kosztów sądowych w całości. Art. 113 ust. 1 Uksc odwołuje się do przepisów regulujących zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu, w tym do art. 108 Uksc, który choć umieszczony poza Kodeksem, niewątpliwie tych zasad dotyczy. A zatem, skoro zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia z odpowiedzialności za koszty procesu, to tym samym nie zwalnia z obowiązku pokrycia nieuiszczonych kosztów sądowych przez stronę przegrywającą, choćby była nią strona zwolniona od kosztów sądowych. Odstąpienie od tej zasady możliwe jest jedynie na podstawie art. 102 Kpc, do którego zastosowania w tym wypadku Sąd nie stwierdził przesłanek. Dlatego należało w oparciu o art. 113 ust. 2 Uksc nakazać ściągnąć nieuiszczone koszty sądowe z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 5 wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

3.  (...)

a.  (...)