Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 roku w sprawie z powództwa D. B., M. M. przeciwko Ż. R. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 5333,23 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że jej odpowiedzialność jest solidarna z R. K. w stosunku do którego zapadł prawomocny nakaz zapłaty z dnia 4 września 2015 roku w sprawie o sygn. XVIII Nc 9637/15 (pkt. 1) oraz nie obciążył pozwanej Ż. R. kosztami procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana Ż. R., zaskarżając go w zakresie pkt. 1. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  nieważność postępowania wskutek pozbawienia pozwanej możliwości obrony swoich praw ( art. 379 pkt 5 k.p.c.) – przez odmowę ustanowienia dla pozwanej pełnomocnika z urzędu celem obrony jej praw w trakcie prowadzonego przez Sąd Rejonowy postępowania sądowego pomimo, iż z dokumentacji medycznej wynikało niezbicie, że choruje ona na chorobę psychiczną i leczy się u psychiatry a jej stan zdrowia z uwagi na stan psychiczny zaburzenia adaptacyjno – sytuacyjne i zaniki pamięci nie pozwala jej na uczestniczenie w rozprawach sądowych samodzielnie bez udziału pełnomocnika w osobach radcy prawnego lub adwokata;

2.  naruszenie prawa materialnego art. 6a pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, art. 664 k.c. w związku z art. 5 k.c. przez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności przez uznanie, że pomimo istnienia takich wad lokalu, które uniemożliwiają w nim zamieszkiwanie powództwo jest zasadne;

3.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału przez przyjęcie, iż pomimo, że lokal mieszkalny zajmowany przez powódkę ma liczne wady, które uniemożliwiają w nim zamieszkiwanie to brak jest podstaw do obniżenia czynszu,

4.  naruszenie prawa materialnego art. 481§ 1 i § 2 k.c. przez uznanie zasadności naliczenia odsetek od zaległości czynszowych pomimo, że pozwana nie otrzymywała żadnych pism o wysokości czynszu;

5.  obrazę prawa procesowego poprzez naruszenie dyrektyw płynących z zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności oceny zebranego materiału dowodowego w sposób dowolny i arbitralny a przede wszystkim uznanie, że brak jest podstaw do obniżenia czynszu za lokal mieszkalny zajmowany przez powódkę, pomimo licznych wad i nie spełnianie definicji „ lokalu „ i tym samym danie wiary zeznaniom powodów, pomimo dowodów przeciwnych w postaci zeznań świadków pozwanej, potwierdzonych dokumentami prywatnymi, które świadczą o okoliczności, że lokal nie nadaje się do zamieszkiwania, a liczne jego wady uzasadniają obniżenie wysokości czynszu, co min. jest sprzeczne z powszechnie przyjętym i aprobowanym stanowiskiem judykatury, tj. art. 233 k.p.c. i art. 328 § 2 kodeksu postępowania cywilnego.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku motywy tej oceny nie wykazują nieprawidłowości w rozumowaniu, błędów logicznych bądź też niezgodności z doświadczeniem życiowym. Z tego względu Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia, niekwestionowane również przez stronę apelującą, w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści niniejszego uzasadnienia. Niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że postępowanie w sprawie nie jest dotknięte nieważnością. Strona apelująca zarzucała, iż została pozbawiona możliwości obrony swoich praw przez odmowę ustanowienia dla niej pełnomocnika z urzędu celem obrony jej praw w trakcie prowadzonego przez Sąd Rejonowy postępowania sądowego. Tymczasem odmowa uwzględnienia przez sąd wniosku strony o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego nie może być oceniana, jako powodująca nieważność postępowania z powodu pozbawienia możności obrony swych praw. Tylko wyjątkowo dopuszcza się możliwość kwalifikowania odmowy przyznania pomocy prawnej z urzędu bądź nierozpoznania wniosku o taką pomoc jako powodujące nieważność postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw. Dotyczy to szczególnych sytuacji, gdy strona swoim zachowaniem wykazuje nieznajomość reguł postępowania lub nieporadność, prowadzącą do tego, że przy faktycznym lub prawnym skomplikowaniu sprawy nie jest w stanie wykorzystać prawnych możliwości prawidłowego jej prowadzenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2013 roku, I CZ 51/13, LEX nr 1375317, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2013 roku, I PK 3/13, Lex nr 1383242) . Podejmowane przez pozwaną czynności procesowe nie wskazują ani na nieporadność, ani na nieznajomość zasad postępowania. Jak wynika przy tym z akt sprawy pozwana pomimo pouczenia nie wniosła zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego oddalającej wniosek pozwanej o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, celem dokonania kontroli instancyjnej przedmiotowego postanowienia. Wskazać także należy, że możliwość niezbędnych pouczeń stron o którym mowa w art. 5 k.c. dotyczy wyłącznie czynności procesowych. Oznacza to, że w żadnym razie nie mogą one dotyczyć kwestii merytorycznych, ani takich czynności procesowych, które w istocie zawierają poradę prawną co do strategii prowadzenia postępowania czy też podstawy roszczenia, np. co do tego, że jeżeli stronie przysługuje roszczenie wzajemne wobec powoda, to powinna wnieść pozew wzajemny bądź podnieść zarzut potrącenia.

W tym stanie rzeczy za niezasadny należy uznać zarzut nieważności postępowania poprzez pozbawienie pozwanej możliwości obrony swoich praw w wyniku nieuwzględnienia wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Bezzasadny okazał się zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że brak jest podstaw do obniżenia czynszu za lokal mieszkalny zajmowany przez powódkę, pomimo licznych wad i nie spełnianie definicji „ lokalu „ i tym samym danie wiary zeznaniom powodów, pomimo dowodów przeciwnych w postaci zeznań świadków pozwanej, potwierdzonych dokumentami prywatnymi, które świadczą o okoliczności, że lokal nie nadaje się do zamieszkiwania, a liczne jego wady uzasadniają obniżenie wysokości czynszu Generalnie zarzuty skarżącej w tym zakresie sprowadzają się do forsowania własnej, korzystnej dla apelującej, oceny stanu faktycznego. W świetle utrwalonych poglądów judykatury i piśmiennictwa nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wskazania przez skarżącego konkretnych zasad (logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego, całokształtu zebranego materiału dowodowego, przeprowadzenia określonych dowodów niezgodnie z zasadami procedury cywilnej, na przykład niezgodnie z zasadą bezpośredniości) lub przepisów, które sąd naruszył przy ocenie określonych dowodów (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, lex nr 172176, z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, lex nr 174185). Takie zaś zarzuty w sprawie niniejszej nie zostały postawione. Sąd I instancji w sposób prawidłowy, obiektywny - zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 233 § 1 k.p.c. ocenił materiał dowodowy zgromadzony w sprawie i na jego podstawie poczynił prawidłowe ustalenia w zakresie niezbędnym do rozpoznania żądania powoda.

Przede wszystkim Sąd I instancji trafnie uznał, że powództwo tak co do zasady jak
i co do wysokości zostało udowodnione przez stronę powodową. Wbrew stanowisku apelującej powodowie wykazali wysokość dochodzonej pozwem kwoty na podstawie dowodów z dokumentów w postaci zestawień należności sporządzonych przez zarządcę nieruchomości, zestawienia zaległości pozwanej oraz szczegółowego wyliczenia zaległości. Pozwana zaś poza samym zaprzeczeniem twierdzeń powodów co do istoty żądania nie przedstawiła żadnych dowodów podważających okoliczności wykazane przez powodów. Jak słusznie zauważył również Sąd I instancji pozwana nie wykazała również jakichkolwiek błędów metodologicznych lub arytmetycznych w zakresie sposobu wyliczenia zaległości. Jeśli zatem w ocenie pozwanej powowie w sposób nieprawidłowy wykazali wysokość zaległości, to ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na pozwanej zgodnie z zasadą „excipiendo reus fit actor” i teraz ona miała obowiązek udowodnienia tego faktu. Pozwana zaś poza swoimi twierdzeniami w istocie nie przedstawiła żadnych obiektywnych dowodów, które podważałyby okoliczności wykazane przez stronę powodową. W świetle materiału dowodowego przedmiotowej sprawy nie budziło zatem również wątpliwości Sądu Okręgowego, iż na pozwanej ciąży obowiązek zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Pozwana zeznała bowiem, że nie płaciła czynszu od 2014 r. bowiem lokal przez nią zamieszkiwany nie spełniał jej oczekiwań.

Nie można również uznać za zasadny zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci art. 6a pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, art. 664 k.c. w związku z art. 5 k.c. przez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności przez uznanie, że pomimo istnienia takich wad lokalu, które uniemożliwiają w nim zamieszkiwanie powództwo jest zasadne. Pozwana nie przedstawiła na tę okoliczność żadnego dowodu poza swoimi zeznaniami, z których wynika, że lokal pozbawiony jest mediów bowiem pozwana nie płaci za nie. W związku z tym brak jest również podstaw , w ocenie Sądu Okręgowego, do uznania, że powodowie winni obniżyć wysokość czynszu z uwagi na wady lokalu. Pozwana nie wykazała , że kiedykolwiek zwracała się do powodów o obniżenie czynszu za lokal ze względu na jego wady.

Należy stwierdzić również, że Sąd Okręgowy nie stwierdził naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego w postaci art. 481§ 1 i § 2 k.c. przez uznanie zasadności naliczenia odsetek od zaległości czynszowych pomimo, że pozwana nie otrzymywała żadnych pism o wysokości czynszu. W aktach sprawy znajdują się zawiadomienia o wysokości czynszu , początkowo kwitowane przez matkę pozwanej ( k-138,139 ), a później pozostawiana w skrzynce pocztowej pozwanej z uwagi na nie podejmowanie korespondencji wysyłanej pocztą.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., wobec trudnej sytuacji majątkowej pozwanej, która przemawia za uznaniem, iż obciążenie jej kosztami procesu byłoby niesłuszne i niecelowe.